اگر می پرسید کدام حیوان گریه کند میمیرد؟ باید بگوییم این سوال گرچه رایج شده است اما به نظر می رسد بیشتر ریشه شاعرانه دارد تا علمی. البته در بین برخی حیوانات گریه کردن شناسایی شده است اما دلیل آن ناراحتی و غصه نبوده است. در ادامه بیشتر درباره این موضوع توضیح می دهیم.
پاسخ این سوال گنجشک است. اما چرا می گویند اگر گنجشک گریه کند میمیرد. احتمالا یک متن شاعرانه ریشه این حرف است.
به اندازه گریه گنجشک دوستت دارم
شاید این دوست داشتن کم به نظرت بیاید.
اما وقتی
گنجشک گریه میکند میمیرد...
آنا نوشت: بسیاری فکر میکنند که تنها انسانها گریه میکنند، اما حقیقت اینجاست که اغلب حیوانات گریه میکنند تا گردوغبار و ذرات ریز را از چشمان خود پاک کنند با این حال هیچ مدرکی دال بر این که گریه حیوانات از ناراحتی است، وجود ندارد. شامپانزهها و گوریلها ناراحتی خود را با ایجاد صدا بروز میدهند. حتی فیلها نیز گریه میکنند، گاهی اوقات این اشکها تحت استرس تولید میشود و کاملا با اشک انسان متفاوت است که شاخصترین تمایز آن این است که اشک فیل در غده اشکی تولید نمیشود.
انسانها به طور کلی سه نوع اشک تولید میکنند، دسته اول اشکهایی هستند چشم را چرب میکنند. دسته دوم اشکهای واکنشی نام دارند که مواد محرک را از محیط چشم میشویند و از بین میبرند. دسته سوم اشکهای احساسی هستند که تمایز آنها با دو دسته قبلی این است که حاوی پروتئین و هورمونهای بیشتری هستند.
به گزارش کانون، گریه برای ما انسانها به معنی اشک ریختن به همراه ناراحتی و غم و درد و احساسات عمیق است. در شادیهای احساسی نیز ما از خوشحالی اشک میریزیم. ما انسانها تمایل داریم که احساسات خود را به حیوانات دیگر نیز نسبت دهیم، ولی واقعیت این است که این فقط انسانها هستند که در هنگام فوران احساسات اشک میریزند.
برخی دانشمندان اعتقاد دارند که حیوانات هم دارای احساسات هستند. بررسی مغز شامپانزهها، میمونها، سگها و موشها نشان داده است هنگامی که در موقعیتهایی مثل ترس، عصبانیت، لذت و … قرار میگیرند مغزشان فعالیتهایی مشابه مغز ما نشان میدهد. هنگام جدا شدن بچههای حیوانات پستاندار از مادرشان صداهای دردمندانهای از آنها شنیده میشود. اگر زاری کردن را به صورت قیل و قال در موقعیتهای استرسزا تعریف کنیم بسیاری از میمونها، گیبونها، اورانگوتانها، گوریلها، شامپانزهها و حیوانات دیگر در این وضعیت سر و صدا و زاری میکنند، ولی در مورد گریه و سوگواری ناشی از غم و احساسات عمیق اینگونه نیست.
حیوانات این توانایی را دارند که برای روانکاری چشمانشان اشک تولید کنند، ولی از نظر علمی لزوماً ارتباطی بین این اشکها و احساسات درونی آنها وجود ندارد. در خصوص گریه کردن فیلها هنوز بحثهایی وجود دارد. برخی اعتقاد دارند اشک ریختن آنها فقط یک واکنش فیزیولوژیک به موقعیتهای استرسزاست و ریشه در غم و ناراحتی آنها ندارد.
این قضیه در مورد نوزاد انسان نیز صادق است. نوزادان بیشتر در هنگام درد و ترس گریه میکنند و گریهی آنها کمتر به احساسات مرتبط است. یک تفاوت دیگر مدل گریه کردن بچهها با بزرگسالان این است که در گریهی آنها سر و صدا بیشتر مشهود است و کمتر اشک میریزند. با بزرگتر شدن انسانها بیشتر به خاطر احساسات گریه میکنند و سر و صدای گریهی آنها کمتر شده و اشکها بیشتر دیده میشوند.
بیشتر بخوانید:
ایرنا نوشت: گنجشکها یک پایه حیات را تشکیل میدهند و بالا بودن میزان دریافت انرژی از آنها، انواع موجودات و حتی انسانها را منتفع میکند، این موجودات به علت فراوانی، داشتن طبع گرم و باور این که خاصیت دارویی دارند، لقمهای خوشمزه برای انسان و سایر موجودات محسوب میشوند که یکی از عوامل تهدید آنها است، از سوی دیگر به علت فراهم بودن غذا در محیطهای شهری در طول سال به جز روزهای سرد اقدام به جفت گیری و زادآوری میکنند.
این حیوانات کوچک و ریز نقش موجودات باهوشی هستند، چون فهمیده اند که قوشها و قرقیها در شهرها زندگی نمیکنند از این رو برای در امان ماندن از چنگ آنها به دامن انسانها در شهرها پناه آوردند، اما از آنجا که خیر انسان به هیچ موجودی نمیرسد، این پرندگان زیبا هم به آن هدف غایی خود نرسیدند و آنطور که تصور میکردند زیر چتر حمایت انسانها قرار نگرفتند، اما با این وجود خود را با محیطهای شهری سازگار کردند.
توان زادآوری این پرندگان به حدی بالا است که تعداد گنجشکها در سال به میلیونها بال میرسد، البته همه این تعداد به عرصه زاد و ولد نمیرسند، چون تا پایان سال به علت عوامل مختلف از جمله شکار شدن توسط پرندگان بزرگتری مانند قوش و قرقی و یا حتی انسان ها، تعداد کمی از آنها باقی میمانند.
گنجشکها را نزدیکترین حیوان وحشی به انسان توصیف میکنند، گنجشک پرندهای کوچک با منقار کلفت و مخروطی و پاهای نسبتا کوتاه است که معمولا پر و بال رنگارنگ ندارد، بیشتر به صورت اجتماعی به سر میبرند و به طور گروهی زاد و ولد میکنند، پروازی پر قدرت دارند، در بیشتر گونههای آنها دودیسی جنسیتی (تفاوت نر و ماده) مشاهده میشود، در سوراخهای درختان، شکاف دیوار و صخرهها لانه میسازند و بیشتر از دانهها و مواد گیاهی و گاهی جانوری تغذیه میکنند.
با وجود اینکه پرندگان برای ادامه بقا به محیطهای شهری روی آورده اند، اما باز هم این محیطها خطراتی برای این موجودات ریزنقش به همراه دارد که برای ادامه حیات نیازمند حمایت هستند، بر این اساس ۲۰ مارس مصادف با ۳۰ اسفند روز جهانی گنجشک نامگذاری شده، روز جهانی گنجشک (World Sparrow Day) یک ابتکار بین المللی است و توسط انجمن طبیعت جاودان هند و با همکاری بنیاد عمل اکو - سیس فرانسه و چند سازمان ملی و بین المللی دیگر در جهان شکل گرفته است.
این مناسبت در حقیقت برای توجه دادن مردم به تنوع زیستی و اکوسیستمهای شهری که در آن زندگی میکنیم، گونه گنجشک خانگی و سایر پرندگان کوچک شهری را بهانه قرار داده است، اسماعیل کهرم پرنده شناس در این باره به خبرنگار محیط زیست ایرنا گفت: وقتی تعداد گنجشکها زیاد میشود، در واقع پایه حیات را تشکیل میدهند، زیرا انواع موجودات از آن بهره برداری میکنند.
وی افزود: تعداد گنجشکها در طول یک سال به حدود پنج میلیون نیز میرسد، زیرا به علت فراهم بودن غذا در محیطهای شهری در تمام طول سال به جز روزهای سرد اقدام به جفت گیری و زادآوری میکنند و بچههای آنها هم در مدت دو ماه بالغ شده و قادر به زادآوری میشوند بنابراین توان زادآوری آنها بسیار زیاد است.
کهرم اظهار داشت: اما همه اینها در پایان سال از بین میروند، مثلا از یک مجموعه ۱۰۰ هزار گنجشکی شاید یک یا دو گنجشک باقی بماند و بقیه فدای موجودات دیگر میشوند بنابراین پایه حیات و انرژی را تشکیل میدهند.
این پرونده شناس گفت: یک جفت گنجشک در طول یکسال قادر به تولید یک میلیون جوجه است، البته این به آن معنا نیست که یک جفت به تنهایی این تعداد بچه تولید میکنند بلکه بچههای آنها بالغ میشوند و زادآوری میکنند و بعد از دو ماه نسل بعدی آنها تخم گذاری میکنند و به این ترتیب جمعیت آنها افزایش مییابد.
وی با بیان اینکه یک تحقیق روی گنجشکها نشان میدهد که حیواناتی اجتماعی و باهوش هستند، افزود: زمانی که دو انسان در خیابان با هم درگیر میشوند افراد دیگر کار خود را رها میکنند، عدهای به تماشا مینشینند و یا عدهای درصدد جدا کردن این افراد بر میآیند، این تحقیق نشان داد این خصلت در گنجشکها هم وجود دارد یعنی اگر دو گنجشک شروع به نوک زدن به هم کنند گنجشکهای دیگر آن را درک میکنند و به تماشا میایستند.
این پرنده شناس ادامه داد: پراکندگی گنجشکها بسیار زیاد است و در همه کره زمین زیست میکنند، از تنوع گونهای زیادی برخوردارند، اما دو گونه خانگی و درختی گونه غالب این پرنده کوچک است که در ایران نیز به فراوانی وجود دارد، گنجشکهای درختی بسیار زیباتر از نوع خانگی آن هستند، درختیها دارای سری زیبا هستند و ماده آن از نقش و نگار زیادی برخوردار است، گنجشک درختی از شمال شرق کشور وارد تهران شده است.
کهرم گفت: یکی از نکات جالب درباره گنجشکها این است که در همه نقطه کره زمین پراکنده اند و به راحتی هم با طبیعت جدید سازگار میشوند، به عنوان مثال تا ۱۵۰ سال پیش آمریکای شمالی و جنوبی گنجشک نداشت تا اینکه انگلیسیها این پرنده را در آن منطقه رها کردند و اکنون در همه جای آمریکا دیده میشوند، اما رنگ و قیافه آنها بسیار با هم متفاوت است.
وی اظهار داشت: در واقع فکر میکردیم دوران تکامل گنجشکها بسیار طولانیتر باشد، اما این پراکندگی در آمریکا نشان داد تکامل در این پرندگان زودتر از آنچه تصور میکردیم اتفاق افتاده است.
این کارشناس محیط زیست افزود: نکته جالبی در باره این پرندگان این است که گنجشک هر منطقه با لهجه همان منطقه آواز میخواند بنابراین اگر دو گنجشک از دو منطقه جداگانه با لهجههای متفاوت را در یک قفس در کنار هم قرار دهند با هم جفت گیری نمیکنند.
کهرم درباره عوامل تهدید گنجشکها گفت: جوجههای گنجشک بسیار آسیب پذیرند و کلاغهایی که آنها هم در زیر چتر حمایتی انسانها در شهرها زندگی میکنند دشمن این جوجهها هستند، در واقع جوجههای گنجشک به علت کوچک بودن، لقمهای آماده برای این حیوان است که به طور کامل آنها را میبلعد از این رو آسیب پذیری در زمان جوجه بودن بسیار بالا است.
کهرم اظهار کرد: جفت گیری و زادآوری در گنجشگها فقط مختص بهار نیست، چون به علت فراهم بودن غذا به اندازه کافی در محیطهای شهری در تمام طول سال به جز روزهای سرد اقدام به جفت گیری و زادآوری میکنند، زادآوری در فصل بهار مختص پرندگان وحشی است، چون در بهار غذا زیاد است و روند طبیعی زندگی آنها به همین روال پیش میرود.
کهرم تاکید کرد: با این همه، گنجشکها حیواناتی مقاوم هستند و یکی از رموز موفقیت آنها جثه کوچک آنها است، زیرا توان پنهان شدن در هر مکان کوچکی دارند تا از دست دشمنان در امان باشند از این رو گونهای در خطر انقراض نیستند.
منبع: تابناک جوان