۱۸. آجیل
مغزهای خام مخصوصا بادام و گردو دارای فیبر، ویتامینها، پروتئین، چربیهای چند غیر اشباع و تک غیر اشباع و منیزیم هستند که برای کاهش التهاب و فشار خون مفید است. آجیل و مغزها عروق را پاکسازی کرده و اگر روزانه مصرف شوند میتوانند از انسداد عروق جلوگیری کنند.
۱۹. چای سبز
چای سبز حاوی آنتی اکسیدانی به نام کاتچین است که مطالعات نشان داده جذب کلسترول را کاهش داده و از گرفتگی رگها پیشگیری میکند. کاتچین ترکیبی است که نرخ متابولیسم را افزایش داده و برای رفع مشکلات وزنی که میتوانند منجر به مشکلات قلبی و عروقی مانند انسداد عروق شوند مفید است.
۲۰. ماهیهای چرب آبهای سرد
ماهیهای آب سرد مانند سالمون و تُن، سرشار از اسید چرب امگا ۳ هستند که از سیستم قلبی و عروقی محافظت میکند. این ماهیها مخصوصا سالمون، گلیسرید را پایین آورده و لیپوپروتئینهای مفید را افزایش میدهند. توصیه میشود در هفته دو وعده ماهی مصرف کنید تا هم به کاهش التهاب کمک کرده، هم انسداد عروق برطرف شده و هم لختههای خون از عروق پاکسازی شوند.
۲۱. کران بری
کران بری آنتی اکسیدانهایی دارد که میتوانند به تنظیم فشار خون کمک کند. با افزایش کلسترول مفید و کاهش کلسترول مضر، ریسک مشکلات قلبی و عروقی تقریبا ۴۰ درصد کاهش خواهد یافت. دو وعده کران بری در روز برای کسب بهترین نتایج توصیه میشود.
۲۲. قهوه
مطالعات اخیر نشان داده که نوشیدن قهوهی روزانه میتواند ریسک بیماریهای قلبی و عروقی و سکته مغزی را ۱۰ تا ۲۰ درصد پایین بیاورد. این مطالعات همچنین در مورد افزایش فشار خون ناشی از مصرف زیاد قهوه هشدار دادهاند.
بیشتر بخوانید:
تغیراتی در سبک زندگی برای رفع انسداد عروق
۱. تغذیه
برچسب روی غذاها و نوشیدنیها را بخوانید تا انتخابهای سالمتری داشته باشید. عناصر خاصی میتوانند التهاب و فشار خون را افزایش بدهند و در نتیجه باعث گرفتگی رگها شوند. به جای چربیهای ترانس و اشباع از چربیهای غیراشباع استفاده کنید. از مصرف محصولات حاوی روغنهای هیدروژنه و چربی مانند گوشت قرمز، پنیر پُرچرب، کره، مارگارین و محصولات لبنی خودداری کنید. روغنهای سالم را برای پخت و پز استفاده کنید مانند روغن کنجد، روغن زیتون و کانولا. روغن نارگیل و روغن پالم فقط باید به مقدار بسیار محدود مصرف شوند، چون کالری زیادی دارند.
دو بار در هفته امگا ۳ بخورید، شامل تن، سالمون، بذرکتان، دانه چیا، گردو، آوکادو، بنشن، سبزیجات برگدار، توفو و محصولات سویا. غلات کامل را جایگزین غلات فرآوری شده کنید مثلا برنج قهوهای، پاستای سبوسدار و نان چند غله. مصرف فیبر را افزایش دهید و بیشتر سبزیجات و میوه و مغز و حبوبات بخورید. از مصرف نوشابههای قندی پرهیز کنید. مصرف سدیم را به ۲۳۰۰ میلی گرم در روز محدود کنید. البته افرادی که فشار خون بالا دارند مجاز به مصرف ۱۵۰۰ میلی گرم سدیم در روز هستند.
۲. سیگار
سیگار را ترک کنید، زیرا محصولات تنباکو حاوی مواد شیمیایی هستند که میتوانند به دیوارهی رگها و سلولهای خونی آسیب بزنند. این اتفاق میتواند پلاک ایجاد کرده و عروق را مسدود کند. اگر نیاز دارید برای ترک سیگار کمک بگیرید.
۳. ورزش
ورزش منظم میتواند از انسداد رگها به روشهای گوناگونی پیشگیری کند. برنامه ریزی کنید تا پنج بار در هفته حداقل ۳۰ دقیقه تمرین و ورزش کنید.
داشتن وزن اضافی باعث فشا خون و کلسترول میشود که در نهایت منجر به انسداد رگها خواهد شد و ورزش به کاهش این وزن اضافی کمک میکند. ورزش باعث حفظ گردش خون در وضعیت سالم و نرمال میشود و سطح فشار خون را تنظیم میکند.
۴. مدیریت استرس
هورمونهای استرس میتوانند موجب التهاب در درون بدن و از جمله عروق شوند. مدیتیشن را تمرین کنید تا از اثرات آرامشبخش آن بر مغز بهرهمند شوید. فعالیتهای ورزشی سبک مانند یوگا انجام دهید تا افکار استرس برانگیزتان را تعدیل کنید. با دوستان قابل اعتمادتان حرف بزنید. یادداشت کنید، به موسیقی گوش دهید و یک کتاب خوب مطالعه کنید.
۵. الکل
الکل باعث افزایش فشار خون و آسیب به عضلات قلب می شود و نهایتا عروق را مسدود می کند.
۶. کنترل دیابت
انسداد عروق چیزی است که احتمال آن برای مبتلایان به دیابت نوع دوم بیشتر است. یعنی میتواند منجر به گرفتگی عروق در ناحیهی شکم، گردن، بازوها، پاها و کف پاها شود. قند خونتان را منظما چک کنید، روزانه ورزش کنید و رژیم غذایی سالم در پیش بگیرید.
۷. چکاپهای منظم
برای چکاپهای منظم و روتین به پزشک مراجعه کنید، چون کنترل فشار خون، تریگلیسرید و سطح کلسترول بسیار مهم است.
درمانهای طبیعی دیگر برای رفع انسداد عروق
غذاهای دیگری که میتوانند به باز شدن رگها کمک کنند شامل مارچوبه، آوکادو، بروکلی، دانه چیا، تخم شنبلیله و روغن نارگیل میشود. مکملهای غذایی نیز میتوانند به رفع گرفتگی رگها کمک کنند مانند ویتامین B ۶، کولین، اسید فولیک و ویتامین B ۱۲ و آنتی اکسیدانهایی مانند ویتامین C، لوتئین، زاکسانتین، عصارهی هسته انگور و عصارهی چوب کاج. سایر مواد مغذی مهم شامل ال – آرژنین، ویتامین D، ویتامین B ۳، روغن ماهی و کوآنزیم Q ۱۰ میشود.
چلیشن تغذیهای (Nutritional chelation) یا حذف فلزات سنگین نیز یک تکنیک غذایی با دوز بالاست که برای رفع پلاک مفید است. سایر مکملها شامل منیزیم، سلنیوم، رزوراتول، مس، کروم و تری متیل گلیسین میشود. باز هم یادآوری میکنیم که ورزش و تحرک بدنی درست به اندازهی رژیم غذایی برای رفع گرفتگی رگها مهم است. ورزشهایی که از استرس کم میکنند بسیار موثرند مانند مدیتیشن، یوگا، تای چی و ... ورزشهای هوازی، پیاده روی و یا دویدن نیز میتوانند برای رفع این مشکل سودمند باشند.
نشانههای گرفتگی رگها
علائم گرفتگی رگها بستگی به نوع عروق گرفته شده دارد.
شریانهای کاروتیدی
اگر عروق و شریانهای مغز مسدود شوند به آن بیماری عروق کاروتید میگویند. پلاک، عروق کاروتیدی را مسدود یا تنگ میکند و علامتی از سکته مغزی ممکن است بروز کند. علائم شامل مشکلات تنفسی، ضعف ناگهانی، آشفتگی، سر درد شدید، از دست دادن هوشیاری، تاری دید، مشکل در تکلم، لمسی، مشکل در راه رفتن، سرگیجه، افتادنهای بیدلیل و از دست دادن هماهنگی یا تعادل میشود.
عروق کرونری
وقتی عروق قلب مسدود شوند به آن بیماری عروق کرونری یا CHD میگویند. در این حالت، پلاک باعث انسداد یا تنگی عروق کرونری شده و عضلهی قلب نمیتواند خون کافی دریافت کند. در نتیجه درد قفسه سینه که به آن آنژین صدری میگویند روی میدهد. احساس این درد مانند فشاری است که قفسه سینه را فشرده میکند، اما ممکن است در آرواره، گردن، بازوها، شانهها و یا کمر نیز احساس شود. آنژین گاهی مانند سوء هاضمه احساس میشود. استرس هیجانی نیز گاهی میتواند عامل آنژین صدری باشد. سایر علائم CHD شامل سوزش معده و تنگی تنفس میشود.
عروق کلیوی
بیماریهای مزمن کلیوی میتوانند منجر به گرفتگی شریانهای کلیوی شوند. بیماری کلیوی به مرور زمان میتواند به آرامی عملکرد کلیه را مختل کند. بیماری کلیوی علائم اولیهی آشکاری ندارد، اما به تشدید بیماری میتواند موجب از دست دادن اشتها، تهوع، خستگی و ضعف، مشکلات تمرکزی، کرختی یا خارش و التهاب در پاها و دستها شود. سایر علائم شامل نارسایی کلیه و فشار خون بالا میشود.
عروق پریفرال
بیماری عروق پریفرال منجر به تجمع پلاک در بازوها، پاها و لگن میشود. این عروق اگر مسدود یا تنگ شوند ممکن است احساس درد یا کرحتی کنید. گاهی عفونتهای خطرناکی رخ خواهند داد.
چه چیزی باعث گرفتگی رگها میشود؟
آترواسکلروز معمولا به سفت شدن، کلفت شدن یا تنگ شدن عروق و شریانها گفته میشود. لایهی نازکی از سلولهای اندوتلیال درون عروق را هموار و یکدست نگه میدارند و این پروسه به خون اجازهی جریان داشتن میدهد. اما فاکتورهای متعددی میتواند به دیوارهی سلولهای اندوتلیال آسیب بزنند شامل سلولهای پلاکت، افزایش سطح هموسیستئین و رادیکالهای آزاد ناشی از سموم و کمبود آنتی اکسیدان.
وقتی مواد گوناگون نمیتوانند از ضایعات آترواسکلروز عبور کنند، پلاک جمع خواهد شد. این مواد شامل چربی، کلسیم، فلزات سمی، ضایعات سلولی و کلسترولی مانند LDL میشود. مادهای که عامل لخته شدن خون است و فیبرین نام دارد نیز هنگام انسداد عروق جمع خواهد شد. هر چند علت دقیق گرفتگی رگها هنوز مشخص نیست، اما شواهد نشان میدهد آترواسکلروز یک بیماری پیچیده و کُند است که میتواند از دوران کودکی شروع شده و با افزایش سن، تشدید شود. فاکتورهای خاصی میتوانند به لایههای درونی رگها آسیب بزنند شامل سیگار کشیدن، فشار خون بالا، دیابت نوع اول، دیابت نوع دوم و مقاومت به انسولین.
سایر فاکتورهای موثر در آترواسکلروز شامل کمبود تحرک بدنی، داشتن اضافه وزن، شخصیت نوع A، قرار در معرض فلزات سنگین، تریگلیسرید بالا و التهابات مزمن ناشی از بیماریها، عفونتها، لوپوس یا آرتریت میشود. کلسترول و چربی بالا در خون نیز میتواند از علل احتمالی آترواسکلروز باشد. به ندرت ژنتیک هم میتواند در افزایش تولید کلسترول مرتبط با آترواسکلروز نقش داشته باشد.
آترواسکلروز میتواند بواسطهی استرس اکسیداتیو ناشی از کمبود ویتامین C یا سایر آنتی اکسیدانها نیز ایجاد شود. کمبود مواد مغذی یا عدم تعادل در مواد مغذی نیز میتواند منجر به آترواسکلروز شود. این مواد مغذی شامل منیزیم، پتاسیم، فیبر و آنتی اکسیدانها میشود. فاکتورهای تغذیهای نیز شامل رژیم غذایی پُر از قند، نشاستههای فرآوری شده و روغنهای آسیب دیده در اثر حرارت بالا میشود.