افتادن در خواب نشانه چیست؟ با حس سقوط چه کنیم؟
بسیاری از افراد حس سقوط در خواب یا افتادن از ارتفاع در خواب را احساس می کنند. تعبیر خواب افتادن از ارتفاع و زنده ماندن و یا به طور کلی تعبیر خواب افتادن از بلندی کوه موارد مشابهی هستند که بیشتر به حالات روحی افراد وابسته است. در این مطلب با این پدیده و راه های پیشگیری از آن آشنا می شوید.
حس سقوط در خواب
بسیاری از شما احتمالا با پدیده سقوط خوابگاهی یا حس سقوط حین خواب آشنایی دارید. این پدیده با احساس سقوط از ارتفاعی بلند یا سکندری خوردن همراه است که باعث میشود بدن فرد بطور ناگهانی تکان خورده و فرد با از جا پریدن به طور ناگهانی از خواب بپرد.
متخصصان خواب این نکته را یادآور می‌شوند که سقوط خوابگاهی در هر سنی و در افراد عادی رخ میدهد و در حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد از بزرگسالان شیوع داشته و جز اختلالات خواب محسوب نمی‌شود. به طور معمول انقباض عضلانی کمتر از یک ثانیه طول کشیده و هنگامی که فرد در حال گذار به حالت خواب یا در مرحله خواب سبک قرار دارد، رخ میدهد.
متخصصان خواب به برخی از احساسات دیگری که شیوع کمتری دارند و به هنگام خواب رخ می‌دهند اشاره کرده‌اند که در این بین می‌توان شنیدن صدایی مانند یک سخن گفتن و احساس وحشتناکی از یک انفجار بلند یا فلاش نور که به عنوان «سندرم انفجار سر» شناخته میشود، را نام برد. اگرچه سقوط خوابگاهی رخدادی طبیعی است، اما متخصصان بر این باورند برخی عوامل مانند خستگی، استرس‌های احساسی، کمبود خواب، ورزش شدید و محرک‌هایی، چون کافئین و نیکوتین احتمال وقوع آن را می‌افزایند.
نظر دانشمندان درباره علت حس سقوط در خواب چیست؟
تام استافورد، متخصص فیزیولوژی در این باره می‌گوید: هیچ کس تاکنون دلیل اصلی وقوع این موضوع را کشف نکرده است. با این حال، من بر این باور این امر می‌تواند ناشی از عوارض جانبی یک نبرد پنهان برای کنترل مغز باشد که در طول شب و بین خواب و بیداری رخ میدهد.
دانشمندان این حالت را هیپنیک جرکس (Hypnic Jerks) یا حس سقوط حین خواب می‌نامند. سقوط خوابگاهی یک حرکت یا تیک غیرارادی عضلانی است که معمولاً بیشتر هنگامی که یک فرد شروع به خواب می‌کند رخ میدهد و باعث بیداری ناگهانی فرد میشود که شبیه به حس سقوط است.
هیپنیک جرکس در حقیقت کشش ناگهانی و ناخواسته ماهیچه است که با نام میوکلونوس یا انقباض ناگهانی ماهیچه‌ها شناخته میشود و سکسکه نیز در زیرگروه آن قرار می‌گیرد. گرچه هنوز دلیل بروز این حالت یک راز است، اما دانشمندان تئوری‌های مختلفی درباره دلیل بروز آن مطرح کرده اند.
برای مثال، یکی از تئوری‌ها مدعی است دلیل بروز این حالت ریشه در اجداد باستانی انسان و تکامل وی دارد. انسان‌های نخستین برای در امان ماندن از حیوانات دیگر، شب‌ها بر روی درختان می‌خوابیدند. هیپنیک جرکس یک رفلاکس باستانی است که باعث میشود فرد در زمان خواب هوشیاری خود را کسب کرده و مانع از سقوط وی از درخت شود.
با این وجود، تاکنون شواهد متقن علمی برای تایید این تئوری‌ها یافت نشده است. متخصصان می‌گویند حس سقوط حین خواب همراه با علائم دیگر مانند افزایش ضربان قلب، تند نفس کشیدن، تعریق و موارد دیگر مرتبط با شوک زدگی و حس افتادن خود را نشان میدهد.
حس سقوط در خواب، نگران کننده نیست
با این حال، دانشمندان آمریکایی می‌گویند مطالعات حاکی از آن است که حس سقوط در خواب یک حالت بی خطر است و فرد نباید خیلی نگران سلامتی خود به دلیل این مشکل باشد. تقریباً در ۷۰ درصد افراد این مشکل ناشی از یک ترس بی زیان است و می‌توان آن را به راحتی درمان کرد. هر زمانی که شاهد بروز حس سقوط در خواب هستید نفس عمیق کشیده، خونسردی و آرامش خود را حفظ کرده و دوباره به خواب بروید.
افتادن در خواب نشانه چیست؟
شواهد نشان میدهد مواردی همچون استرس، کمبود خواب، خستگی، و ورزش شدید می‌تواند خطر بروز این حالت را در خواب افزایش دهد.
همچنین مواد تحریک کننده مانند کافئین و نیکوتین که به ترتیب در قهوه و سیگار یافت میشود یکی از محرک‌های بروز حس سقوط در خواب می‌تواند باشد. اگر از جمله افرادی هستید که به طور دائمی از اضطراب و بی خوابی رنج می‌برید باید به یک روانشناس مراجعه کنید.
افتادن در خواب از نظر روانشناسی
درباره روانشناسی خواب و رویا‌ها اتفاق نظر علمی وجود ندارد. مطالعات نشان میدهد برخی مضامین رویایی، از جمله افتادن، معمول است. محققان این نظریه را مطرح می‌کنند که این ممکن است احساس درماندگی یا طرد شدن را منعکس کند.
دیدن رویای سقوط می‌تواند به معنای این احساسات در شما باشد:
- ناامنی یا بی ثباتی
- ناکافی یا حقیر بودن
- دلشوره و اضطراب
- آشفتگی
اگر مرتباً خواب سقوط را می‌بینید، ممکن است بخواهید دلیل آن را بفهمید. کابوس‌ها گاهی اوقات می‌توانند نشانه‌ای از موارد زیر باشند:
- اختلالات خواب
- اضطراب
- اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)
دیدن خواب سقوط شخص دیگری چه معنی دارد؟
تحقیقات علمی زیادی برای توضیح معنای رویایی که شخص دیگری در آن سقوط می‌کند وجود ندارد. ممکن است شما به شدت نگران فردی باشید که میدانید زندگی اش از کنترل خارج میشود. یا شاید نگران این هستید که شخصی از نظر احساسی یا جسمی شما را ترک کند. به شخص در خواب و آنچه برای شما نشان می‌دهند، فکر کنید.
بیشتر بخوانید:
آیا می‌توان ازدیدن خواب سقوط جلوگیری کرد؟
شما نمی‌توانید رویا‌های خود را کاملا کنترل کنید. سقوط در خواب ممکن است مربوط به استرس باشد، بنابراین چیز‌هایی وجود دارد که می‌توانید برای داشتن یک خواب آرام‌تر انجام دهید.
- مصرف کافئین را کاهش دهید.
- قبل از خواب تمرینات تنفسی یا سایر روش‌های آرام سازی را انجام دهید.
- یک ساعت قبل از خواب از استرس‌های عاطفی یا فعالیت‌های سنگین جسمی پرهیز کنید.
- وسایل مربوط به کار و وسایل الکترونیکی را از اتاق خواب خارج کنید.
- اگر از خواب بیدار شدید و نمی‌توانید به خواب بروید، اتاق خواب را ترک کنید و کاری آرامش دهنده انجام دهید تا دوباره خسته شوید.
چگونه استرس را از بین ببریم؟
گاهی با ایجاد چند تغییر کوچک در زندگی روزمره می‌توانید استرس را از خود دور کنید. اما اگر همه ترفند‌ها را به کار بستید و باز استرس دست از سرتان برنداشت، حتما از یک متخصص کمک بگیرید.
با خودتان دوست باشید
خودتان را دوست داشته باشید و لایق دوست داشته شدن بدانید. اگر هزار تمرین هم انجام دهید، اما خودتان را باور نداشته باشید و به خودتان علاقه‌ای نداشته باشید، تغییری در شما رخ نخواهد داد و به آرامش نخواهید رسید.
ارتباطتان را با خدا قوی کنید
شاید بتوان گفت بهترین راه ارتباط باخدا، نماز است. انسانی که در طی روز پنج مرتبه به نماز می‌ایستد، یاد خدا را در دل خود زنده می‌کند و حضور خداوند را در لحظات مختلف زندگی خود احساس می‌کند. توجه به حضور خدا در زندگی و نظارت او بر ما، موجب میشود تا انسان خداوند را نزدیک خود بیابد و آرامش بیشتری داشته باشد.
محدودیت‌ها را بپذیرید
بهتر است قبول کنید که محدودیت‌های انسان زیاد است و توانایی ما برای حل همه مشکلات کافی نیست. ما چاره‌ای جز این نداریم که نیمه پر لیوان را ببینیم، واقع‌بین باشیم، خوش‌بین باشیم و به زندگی ادامه دهیم.
فعالیت بدنی بیشتری داشته باشید
وقتی می‌گوییم ورزش کنید، منظور این نیست که حتما در یک باشگاه ثبت نام کنید و ساک‌تان را بردارید و هر روز به باشگاه بروید. اصلا خیلی‌ها پول باشگاه رفتن را ندارند. خیلی‌ها هم حوصله ورزش‌های گروهی را ندارند. یک پیاده‌روی ساده یا دویدن می تواند به شما کمک کند.
برنامه‌های روزانه خود را بنویسید
این روش واقعا جواب میدهد. برنامه‌های روزانه خود را در یک دفترچه کوچک یا در گوشی موبایل خود یادداشت کنید. وقتی میدانید که در طول روز قرار است چه کار‌هایی انجام دهید، استرس‌تان کمرنگ میشود. هر کاری را هم انجام دادید، جلوی آن در دفترچه یا گوشی‌تان تیک بزنید.
کارهایتان را عقب نیندازید
اگر تصمیم دارید امروز برای خرید به سوپرمارکت سر خیابان بروید، حتما بروید و به فردا موکول نکنید. اگر پروژه‌ای در دست دارید که باید به موقع تحویل دهید، کار را پشت گوش نیندازید، اگر قرار است شام بپزید، نگذارید برای دقیقه نود. چون دقیقه نود هم زمانی است برای انجام یک کار دیگر. پس با خودتان روراست باشید و کارهایتان را عقب نیندازید.
کمک بخواهید
اگر مشکلی دارید که به تنهایی نمی‌توانید آن را حل کنید، حتما از اعضای خانواده یا دوستان مورد اعتمادتان کمک بگیرید.
با خانواده و دوستان خود وقت بگذرانید
تاثیری که معاشرت با خانواده و دوستانِ همراه بر سلامت روان دارد، هیچ دارویی ندارد.
دست از کمال‌گرایی بردارید
کمال‌گرا‌ها معمولا تمایل دارند به نقطه آخر هر چیزی نگاه کنند و در هر موضوعی طالب قُله باشند. به همین دلیل به راحتی دوست پیدا نمی‌کنند، دوستان خود را به راحتی از دست می‌دهند، از شغل خود راضی نیستند، نمی‌توانند به ازدواج تن بدهند و درمجموع همیشه ناراضی و در تنش روحی هستند. تمرین کنید تا کمال‌گرا نباشید. اما حواس‌تان باشد هر شخصی را هم وارد زندگی خود نکنید.
از شبکه‌های اجتماعی دور نمانید اما...
ما در عصری زندگی می‌کنیم که اگر از شبکه‌های اجتماعی دور باشیم، به خودمان لطمه می‌زنیم. شما در شبکه‌های اجتماعی می‌توانید دنبال شغل و درآمد بهتری باشید، می‌توانید محتوا‌های مورد علاقه خود را آموزش ببینید، دوستان خوبی پیدا کنید، معاشرت آنلاین داشته باشید، در پلتفرم‌های مختلف از روزمرگی‌هایتان بنویسید و حس بهتری پیدا کنید. اما بین همه این کار‌ها به خودتان استراحت هم بدهید. مطالعات نشان داده که استفاده بیش از حد از گوشی‌های هوشمند رابطه‌ای مستقیم با افزایش اختلالات سلامت روان و سطح استرس دارد.
به جای کافئین دم‌نوش بنوشید
دم‌نوش‌های زیادی هستند که آرام‌بخش محسوب می‌شوند و به کنترل استرس هم کمک می‌کنند. دم‌نوش سنبل‌الطیب، اسطوخودوس، بادرنجبویه و ده‌ها دم‌نوش دیگر ضد استرس هستند. فقط باید مراقب باشید بی‌رویه مصرف نکنید تا اثربخشی عکس نداشته باشند.
گردآوری: تابناک جوان
منابع: ایسنا / باشگاه خبرنگاران جوان / علم و بدن / خبرآنلاین
