کربلا در کربلا میماند اگر زینب نبود یعنی چه؟ + متن و صوت
«کربلا در کربلا میماند اگر زینب نبود» بخش معروفی از یک شعر است که هنوز هم بر زبان ها جاری است. به جزییات این نوحه اشاره کرده ایم.
نوحه «کربلا در کربلا میماند اگر زینب نبود» متن بسیاری از مداحی ها است که سالها پیش توسط شاعر آن سروده شده است. با نحوه سرودن و معنی این شعر بیشتر آشنا می شویم.
کربلا در کربلا میماند اگر زینب نبود از کیست؟
شعر معروف «کربلا در کربلا میماند اگر زینب نبود» شاید از شاعرش هم معروفتر باشد. شنیدنش حس و حال خاصی به شنونده می‌دهد. قادر طهماسبی سراینده این شعر معروف است.
ماجرای سرودن شعر کربلا در کربلا میماند اگر زینب نبود
اما روایت شاعر هم از خاطره سرودن این شعر خواندنی است. قادر طهماسبی سراینده آن می‌گوید: این شعر را در سال ۶۹ سرودم، آن روز‌ها برایم گرفتاری پیش آمده بود. مقیم آستان حضرت ثامن الجج (علیه السلام) بودم که آقای اکبرزاده مشهدی را که مداح اهل بیت و از دوستان حضرت آقا بود را دیدم. او از من شعری درباره حضرت زینب (سلام الله علیها) خواست. سرم را پایین انداختم گفتم شعر دارم، اما نه به صورت مستقل.
گفت: بعدا می‌آیم و شعری از شما می‌گیرم.
آن لحظه دلم گرفت و احساس شرمندگی کردم. برای زیارت و به آستان امام رضا (علیه السلام) رفتم در حالی که خیلی ناراحت بودم. زیارت که تمام شد داشتم می‌آمدم بیرون که این مصراع «سرنی در نینوا میماند اگر زینب نبود/ کربلا در کربلا میماند اگر زینب نبود» در دلم افتاد.
زمزمه کنان و با حال خوشی بیرون آمدم که تلفن زنگ خورد و ما به تهران خوانده شدیم وبقیه شعر را در طول مسیر در قطار نوشتم که البته آنطورکه بیت اول بود، نشد و من هنوز ناراحتم که چرا آن لحظه تلفن زنگ خورد و من نتوانستم با همان حال و هوای خاص شعرم را به پایان ببرم.
حالا هروقت که به این شعر فکر می‌کنم به ذهنم می‌رسد که بیت اول شعر القای حضرت ثامن الجج (علیه السلام) بوده و علت استقبال از این بیت و معروفیتش هم همین است:
متن کامل کربلا در کربلا میماند اگر زینب نبود
سرنی در نینوا میماند اگر زینب نبود
کربلا در کربلا میماند اگر زینب نبود
چهره سرخ حقیقت بعد از آن توفان رنگ
پشت ابری از ریا میماند اگر زینب نبود
چشمه فریاد مظلومیت لب تشنگان
در کویر تفته جا میماند اگر زینب نبود
زخمه زخمی‌ترین فریاد، در چنگ سکوت
از طراز نغمه وا میماند اگر زینب نبود
در طلوع داغ اصغر، استخوان اشک سرخ
در گلوی چشم‌ها میماند اگر زینب نبود
ذوالجناح دادخواهی، بی سوار و بی لگام
در بیابان‌ها رها میماند اگر زینب نبود
در عبور از بستر تاریخ، سیل انقلاب
پشت کوه فتنه‌ها میماند اگر زینب نبود
کربلا در کربلا میماند اگر زینب نبود یعنی چه؟
این یک خط معنی‌ها دارد. یعنی حادثه‌ی عظیم کربلا که در آن طی یک جنگ نابرابر بهترین بندگان خدا خیلی وحشیانه و ظالمانه کشته شدند، ماندگاری اش تا هزاران سال بعد مدیون یک بانو است. بانویی از طبار آسمان و نوه‌ی آخرین پیامبر، حضرت محمد (صلی الله علیه و آله و سلم)؛ نام این بانو، زینب (سلام الله علیها) است.
حضرت زینب (سلام الله علیها) پس از قیام حضرت سیدالشهدا (علیه السلام) همراه با نهضت آن حضرت به‌سوی کربلا رفتند و وجود مقدس آن حضرت را همراهی کردند. حضرت زینب (سلام الله علیها) افزون بر همراهی حضرت سیدالشهدا (سلام الله علیها) در فاجعه کربلا، در ادامه نیز به همراه اسیران می‌روند و همیشه در کنار ولایت باقی می‌مانند و اینکه می‌گویند، اگر حضرت زینب (سلام الله علیها) نبود، کربلا در کربلا میماند، حقیقتی بزرگی است.
قدرت و صلابت حضرت زینب (سلام الله علیها) به حدی بود که سرپرستی و مدیریت کاروان کربلا پس از ظهر عاشورا به ایشان واگذار شد و توانستند نهضت امام حسین (علیه السلام) را ادامه داده و به نتیجه مطلوب برساند. وصایت و داعیه امامت را هر امامی به امام بعد از خود می‌رساند، ولی در زمانی که امام حسین (علیه السلام) به شهادت رسید این مسئولیت به حضرت زینب (سلام الله علیها) محول شد تا این وصایت را به حضرت سجاد (علیه السلام) که مریض بودند، برساند.
او پیام آور کربلا بود. یزید با خود می‌اندیشید با کشتن حسین (علیه السلام) و اسارت خانواده اش به قدرت و سلطه دست یازیده و در آن خراب آباد بی تپش کسی را یارای قد علم کردن نیست. امام سخنان زینب (سلام الله علیها) در دارالعماره و کاخ یزید تار و پود حکومت جور و فساد را از هم می‌گسست. گویی جریان مذابی بود که از قلب پردود و آتشفشان سر می‌کشید. آن هم با چه عباراتی!
سخنان زینب (سلام الله علیها) در برابر یزید تا به امروز و همیشه تاریخ ادیان و نیز در تاریخ عزت و آزادگی حرف اول است. او پرورده مادری، چون زهراست (سلام الله علیها) و خطبه فدک مادر را شنیده است.
حضرت زینب سلام الله علیها نهضت کربلا و پیام قیام امام حسین علیه السلام را به جهان انتقال دادند و تلاش دشمن برای پنهان ماندن این واقعه ناکام ماند. در یک کلام کربلا در کربلا میماند اگر زینب نبود...
دانلود مداحی کربلا در کربلا میماند اگر زینب نبود
بسیاری از مداحان از شعر کربلا در کربلا میماند اگر زینب نبود، الگو گرفتند و همان شعر یا شکل جدید آن را مداحی کردند. در ادامه نمونه هایی از این مداحی ها را آورده ایم.
کربلا در کربلا میماند اگر زینب نبود با صدای میثم مطیعی
کربلا در کربلا میماند اگر زینب نبود (حسین ستوده)
کربلا در کربلا میماند اگر زینب نبود (ذاکر)
کربلا در کربلا میماند اگر زینب نبود (آقاسی)
بیشتر بخوانید:
آشنایی با شاعر کربلا در کربلا میماند اگر زینب نبود
ایبنا نوشت: قادر طهماسبی در ۹ شهریورماه سال ۱۳۳۱ در شهرستان میانه به دنیا آمده است و در همان حوالی نوجوانی بود که به علت شغل پدر، از این شهر به آن شهر می‌رفت و تجربه می‌اندوخت. او بالاخره دوسال پیش از پیروزی انقلاب اسلامی در اصفهان ساکن شد و فعالیت‌هایش را با تمرکز بیشتری ادامه داد؛ اما ساواک نگذاشت؛ چون او شاعر بود و کار شاعر راستین مگر این نیست که استخوان شود در گلوی ظلم و ستم؟
طهماسبی پس از انقلاب اسلامی در مراکزی مانند کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، هنرستان هنر‌های زیبا، امور تربیتی آموزش و پرورش، ستاد تبلیغات جنگ، انجمن‌های ادبی، بنیاد شهید، ارشاد اسلامی، جهادسازندگی، جهاد دانشگاهی و دانشگاه‌ها فعالیت کرده است.
سبک اشعار قادر طهماسبی
به طور کل، اشعار او بیشتر در مضامینِ مذهبی، انقلابی و عارفانه سروده شده‌اند. شعر «مرکب بی‌سوار» و «خم سر بسته» در اوایل جنگ ایران و عراق، شعر «کربلا در کربلا میماند اگر زینب نبود» با حال‌وهوای آیینی و آثاری همچون «عشق بی‌غروب» «روزی به رنگ خون»، «شکوفه‌های فریاد»، «پری ستاره‌ها»، «پری‌شدگان»، «ترینه»، «پری بهانه‌ها» و رمان «تلاوت» از دیگر آثار این شاعر هستند.
نظرات متعددی از سوی اهالی ادب و فرهنگ درباره کیفیت شعر قادر طهماسبی گفته شده است که مهم‌ترین آن‌ها را می‌توان نظر رهبر انقلاب دانست که در جلسه شعرخوانی شاعران به وی گفتند: «شعر شما درست پاسخ به نیاز روز است.»
از میان شاعران، علی انسانی درباره طهماسبی گفته: «شعر فرید هم غنای ادبی دارد و هم در زندگی مردم راه پیدا کرده است.»، یوسفعلی میرشکاک بیان کرده: «اگر اولین کسی که در نثر به شأن و منزلت حضرت زینب (سلام الله علیها) پرداخت، شریعتی بود، اولین شاعری که حق حضرت زینب را ادا کرد "فرید" است.» و علیرضا قزوه نیز درباره او اظهار کرده است: «"فرید" یک خط‌شکن در شعر متعهد، انقلاب و آیینی و دفاع مقدس است و وی از جمله شاعرانی است که بنده شعرهایش را از حفظ هستم. هیچ‌کدام از ما به "فرید" نمی‌رسیم.».
این نگاه‌هایی بوده است که از بیرون به طهماسبیِ شاعر شده است و ما هنوز از درونیات وی چیزی نمی‌دانیم. پس در ادامه بر اساس گفته‌های خودش به خودش رجوع می‌کنیم تا او را بهتر بشناسیم.
چهرۀ سرخ حقیقت بعد از آن طوفان رنگ
پشت ابرى از ریا، مىماند اگر زینب نبود
من شاعری سخت‌پسند هستم
تیتر این بخش را که بخوانید احتمالا نیمی از راه شناخت این شاعر را رفته‌اید؛ یعنی می‌فهمید که طهماسبی سخت‌پسند است، ولی کاملا نمی‌دانید در چه‌چیزی. او این گفته خودش درباره خودش را در انواع و اقسام شکل‌ها بروز داده است؛ از کیفیت شعر‌هایی که سروده و می‌سراید تا مصاحبه‌هایی که در آن‌ها نظرش را درباره مسائل مختلف ارائه کرده است. قادر طهماسبی متخلص به «فرید» دغدغه‌های آیینی و انقلابی دارد و مهم‌ترین عنصری که در زندگی دوست دارد خودش و بقیه شاعران بر آن متکی باشند «بصیرت» است.
بصیرت از نگاه وی می‌تواند عمقی به جان کلمات بدهد که ماندگار شوند. به نظر می‌رسد «فرید» همیشه به دنبال کیفیت بوده و تلاش کرده است که به هیچ بهایی، آن را به کمیت نفروشد. کیفیت اشعار برای شاعران از راه‌های مختلفی به دست می‌آید که طهماسبی در صحبت‌های خود با شاعری جوان از انتشارات شهرستان ادب به چند نمونه از آن‌ها اشاره کرده است؛ از جمله به صبوری و مطالعه.
علت کم کاری قادر طهماسبی
اگر دوستان می‌بینند مدتی است من اثری بیرون نداده‌ام، به این دلیل است که یک تعصبی به عاشورا دارم که می‌گویم هنوز کربلا و عاشورای ما شناخته نشده و روزی که ما بتوانیم به‌قول شهید مطهری، چهره نورانی کربلا را رو کنیم، دنیا را عاشق خواهیم کرد. ما می‌دانیم که بالاخره این حرکت تا قیامت خواهد ماند و اگر حضرت سیدالشهدا (علیه السلام) نبود، دین نبود و امروز ما فقط یک دین به معنای تاریخی داشیم؛ مثل مسیحیت.».
قادر طهماسبی با همان جدیتی که به دنبال کیفیت اشعار خودش است، پیگیر اشعار عمیق شاعران دیگر نیز است. او از شاعران آیینی می‌خواهد که با توجه به جامعه ایران که عاشق اهل بیت (علیهم السلام) هستند، بر عمق شعرهایشان بیفزایند و برای نام و نان، مضامین عاشورایی بکر و پرصلابت را فدا نکنند.
وی در این‌باره نیز می‌گوید: «من هیچ‌وقت به خودم اجازه ندادم زبان حال حضرت زینب را بگویم؛ مگر آنکه تکیه به خطبه و فرمایشات آن بزرگوار به صورت مستند داشته باشم و مثلاً باید به گوشم رسیده باشد که چنین حرفی را حضرت سیدالشهدا دربارۀ حضرت علی‌اصغر (علیه السلام) و حضرت علی‌اکبر (علیه السلام) در میدان جنگ داشته‌اند. من یک شاعر شیعی‌ام و نمی‌توانم طاقت بیاورم. اگر مرا این مدت به‌ظاهر خاموش می‌بینید، خاموش نیستم؛ دارم روی این مسئله تحقیق می‌کنم و می‌بینم ضعف کار کجاست.».
گردآوری: تابناک جوان
ارسال نظرات
تازه ها