احتمالا اگر در نزدیک طبیعت ساکن بوده باشید، رفت و آمد روباه یا روباه ها را در شب و یا حتی در روز دیده اید. چرا روباه در شب فعالیت می کند؟ چه جانورانی در شب فعالیت میکنند؟ در دوم ابتدایی تحقیق در مورد روباه ها را برای کلاس درسی خواسته می شود. دانستن درباره حیواناتی از جمله روباه که در برخی مناطق شهر ها هم دیده می شود به ما در شناخت این موجودات کمک می کند.
دلایل مختلفی وجود دارد که باعث می شود روباه ها و برخی حیوانات شبگرد در هنگام شب فعالیت کنند. البته ممکن است شرایط منطقه و همزیستی به شکلی باشد که روباه ها در روز هم دیده شوند.
به گزارش تبیان، زمانهای مختلف شب و روز برای حیوانات گوناگون مزایا و معایبی دارد. از آن جایی که انسانها بیشتر در روز فعالیت میکنند، به همین خاطر فکر میکنند که روز بهترین زمان ممکن برای انجام کارها است. اما این امر کاملاً صحیح نیست، چرا که بعضی از حیوانات در روشنایی روز قادر نیستند از خود محافظت کنند و به زندگی خود ادامه بدهند. مثلاً ممکن است شکار شکارچیان شوند یا این که بدنشان به دلیل گرمای روز خشک شود و یا در رقابت غذایی با حیوانات دیگر ببازند.
اگر حیوانات قادر به سخن گفتن بودند حتماً بسیاری از آنها به شما میگفتند که شفقی بودن (در سرخی شامگاه بیرون آمدن) و شبگرد بودن (در شب فعالیت کردن) به اندازه روزانه بودن (در روز فعالیت کردن) لذت بخش است.
درندگان و شکارهایشان جنگی بی پایان را در شب انجام میدهند. گاهی شکارچیان در این رقابت میبرند، اما اغلب اوقات شکارها فرار میکنند. شکارچیان شب باید از روشهای ویژهای برای شکار استفاده کنند. آنها برای شکار در شب به حواس فوق العاده تیز و قویای نیاز دارند تا شکارشان را در تاریکی شب بیابند، آنها باید بسیار آرام باشند چرا که شکارهای آنها نیز از حواس فوق العاده قدرتمندی برخوردارند. حیوانات شبگرد از چشمان ویژه، گوشهای بزرگ و بینیهای حساس خود برای شکار و فرار استفاده میکنند.
حیوانات کوچکتر مانند موشها و حشرات در برابر شکارهای شبانه آسیب پذیرترند، اما غذای حیوانات شبگرد به اندازهی تعداد خودشان از تنوع برخوردار است. تعدادی از آنها از گیاهان و میوهها تغذیه میکنند و بعضی دیگر خرگوشها و حیوانات بزرگتر را ترجیح میدهند.
اکثر حیوانات شبگرد به دنبال جایی امن برای پنهان شدن در طول روز هستند. تعدادی از آنها در درختان و صخرهها پناه میگیرند و بعضی دیگر برای خودشان آشیانهای در زمین حفر میکنند یا این که لانهای میسازند.
بعضی از حیوانات شبگرد برای محافظت از خودشان در طول روز از روش استتار استفاده میکنند، یعنی خود را هم رنگ محیطشان میکنند. اگرچه آنها سعی میکنند خود را در طول روز پنهان کنند، اما گاهی اوقات میتوانیم آنها را ببینیم، مثلاً وقتی درندگان به آنها حمله میکنند آنها یا باید فرار کنند یا این که از خودشان دفاع کنند و وقتی خیلی گرسنه میشوند مجبورند در روز از آشیانهی خود بیرون بیایند و به دنبال غذا بگردند.
جغد و خفاش در شب فعالیت می کنند. البته حیوانات دیگری هم وجود دارند که شبگرد هستند. حیوانات شبرو همیشه وجود خواهند داشت. ممکن است بعضی از آنها به دلیل نابودی محیط مناسب برای زندگی در خطر باشند، اما بسیاری از آنها خود را با محیط سازگار میکنند و به زندگی خود ادامه میدهند. راسوها، صاریغها و راکونها نمونههای عالی از حیوانات شبگردی هستند که خود را با محیط حتی محیط انسانی سازگار میکنند.
رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهر تهران در سال ۹۶ با بیان اینکه روباهها هیچ خطر و تهدیدی برای مردم تهران محسوب نمیشوند، گفت: این حیوانات فایدههای زیادی دارند که یکی از آنها کنترل جمعیت جوندگان کوچک است.
محمدحسین بازگیر در گفتگو با باشگاه خبرنگاران درباره برخی تماسهای مردم تهران مبنی بر مشاهده روباه در بعضی نقاط استان تهران اظهار کرد: مردم گاهی اوقات اعلام میکنند که در نزدیکی محل سکونت آنها روباه مشاهده شده و خواستار به تله انداختن این حیوان و رهاسازی آن در محل دیگر هستند.
وی ادامه داد: برخی از تماسهای مردم از سر دلسوزی و معدود تماسهایی نیز با رویکرد تهدید است که خواستار مقابله با این حیوان هستند؛ در حالی که باید گفت به خاطر اقلیم شهر تهران در ارتفاعات شمالی و نزدیک بودن پایتخت به زیستگاههای حیات وحش، ورود این حیوان جای تعجب زیادی ندارد.
رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهر تهران تصریح کرد: به دفعات متعدد حیوان روباه در برخی نقاط پایتخت و بهویژه در شمال تهران و نقاطی که در گذشته خوش آب و هوا بوده مشاهده شده است که از آن جمله میتوان به فرودگاه مهرآباد، ورزشگاه آزادی، برخی پادگانها و حتی بعضی سفارتخانهها اشاره کرد؛ اما در هر صورت محلهای حضور روباه با زیستگاه این حیوان در ارتباط بوده است.
به گفته بازگیر، این گونه از حیوانات برای مردم هیچ آزاری ندارند و تا به امروز نیز هیچ شواهدی مبنی بر آزار و اذیت شهروندان نداشتهاند که باید مردم در این خصوص هیچ نگرانی نداشته باشند.
وی با بیان اینکه روباهها از انسانها فراری هستند، افزود: ما به نوعی شاهد پیوستگی زیستگاهها با حیوانات هستیم که به همین سبب روباه در برخی نقاط مشاهده میشود؛ البته نمیتوان همه مسیرها را مسدود کرد و یا تفکیک انجام داد.
بازگیر با بیان اینکه برخی گونهها همانند روباه خدماتی را در شهرها برای مردم دارند، اظهار کرد: روباهها در طبیعت مسئول کنترل جوندگان کوچک هستند؛ بنابراین روباهها جمعیت موشها و سایر جوندگان کوچک را کنترل میکنند.
وی تصریح کرد: نبود روباهها باعث از بین رفتن تعادل بخشی در طبیعت خواهد شد بنابراین مردم باید از گونهها همانند روباه حمایت کنند و به آن آسیبی نرسانند.
رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهر تهران توضیح داد: روباهها و یا سایر گونههایی که آسیبی نمیرسانند بخشی از طبیعت و یا داشتههای ما هستند و اگر حذف شوند شاید آسیبهای دیگری از جانب جوندگان همانند موش وارد شود؛ بنابراین باید به حفظ و حراست گونهها دقت کرد.
بیشتر بخوانید:
به گزارش روزیاتو، روباهها پستانداران همه چیز خواری هستند که وزن بسیار کمی داشته و معمولا با دیگر گونههای خانوادهی سگ سانان که شامل سگ ها، شغالها و گرگها هستند اشتباه گرفته میشوند.
روباهها به خاطر پاهای بلند و باریک، هیکل لاغر اندام، بینی نوک تیز و دم پرپشتشان از دیگر اعضای خانوادهی بزرگ سگ سانان متمایز میشوند. این حیوان زندگی بسیار اجتماعی داشته و انعطاف زیادی در این زمینه دارد. آنها در سراسر نقاط جهان یافت شده و رژیم غذایی متفاوت و متنوعی دارند.
بیشتر روباهها جثهای به اندازهی یک سگ متوسط دارند. از آن جایی که روباهها در زمرهی سگ سانان ریز جثه قرار میگیرند بسیار سبک و چابک هستند. وزن یک روباه میتواند ۷۰۰ گرم تا ۱۱ کیلوگرم نیز باشد. روباه فنک کوچکترین روباه شناخته شده است که از یک گربه بزرگتر نخواهد شد و طول آن نهایتاً به ۲۳ سانتیمتر و وزنش به ۱ تا ۱.۵ کیلوگرم خواهد رسید.
دیگر گونههای روباه میتوانند تا ۸۶ سانتیمتر طول از سر تا تهیگاهشان برسند. دم آنها نیز حدود ۳۰ تا ۵۶ سانتیمتر بر این میزان خواهد افزود. روباهها معمولاً در مناطق جنگلی زندگی میکنند اگر چه در کوهستان ها، چمنزارها و صحراها نیز گونههایی از آنها یافت میشوند.
روباهها خانه هایشان را به کندن نقب در زمین میسازند. این نقبها که لانهی روباه هستند مکان خنکی برای خوابیدن، پنهان کردن غذا و نگهداری از تولهها خواهد بود. در واقع این لانه فضای کافی برای روباه و بچه هایش را دارد و از چندین خروجی سود میبرد که در صورت وارد شدن شکارچی از یک ورودی، روباه و توله هایش بتوانند از دیگر خروجیها فرار کنند.
روباهها موجودات بسیار اجتماعی بوده و معمولاً به صورت گروهی زندگی میکنند. هر دسته از روباهها معمولاً از چندین روباه نر و ماده و برادران و خواهران و فرزندان آنها تشکیل خواهد شد.
این پستاندار معمولاً در شب از لانه بیرون آمده و به شکار میپردازد. بدین ترتیب آنها در طول روز میخوابند. البته این موضوع با توجه به مکان زندگی دستهی روباهها ممکن است تغییر کند.
اگر مکان زندگیشان برای آنها کاملاً امن بوده و آنها نیز این امنیت را به خوبی حس کنند ممکن است در طول روز نیز دست به شکار بزنند. روباهها قوهی بینایی بسیار قوی دارند، در واقع قدرت دید آنها با قدرت دید گربه برابری میکند و شکل ظاهری چشم هایشان نیز کاملاً شبیه چشم گربه است. روباهها بسیار سریع هستند و میتوانند با سرعت ۷۲ کیلومتر در ساعت نیز بدوند که یکی از بالاترین سرعتها در میان حیات وحش به شمار میآید.
روباهها همه چیز میخورند، یعنی اگر چه ذاتاً گوشت خوار هستند، اما در صورت نیاز به گیاهخواری نیز خواهند پرداخت. رژیم غذایی آنها از حیوانات بسیار کوچکی مانند مارمولک، موش، موش خرما، موش صحرایی، خرگوش و حتی حشرات تشکیل شده است.
روباههایی که در نزدیکی اقیانوس زندگی میکنند ممکن است به خوردن ماهی و خرچنگ نیز روی بیاورند. اگر در پیدا کردن غذاها دچار مشکل شوند به سطلهای زباله و خرده غذاهای دور ریخته شده روی خواهند آورد. آنها روزی چند کیلو غذا میخورند و وقتی سیر شدند باقیماندهی غذای خود را در زیر خاک یا برف پنهان میکنند.
طول دوران حاملگی روباه تنها ۵۳ روز طول خواهد کشید و هر بار بین دو تا هفت توله متولد خواهند شد. مراقبت از تولهها یک وظیفهی خانوادگی است و حتی خواهر و برادرهای بزرگتر نیز در مراقبت از خواهر و برادرهای کوچکتر خود مشارکت خواهند کرد و برای آنها غذا خواهند آورد.
طول عمر روباه در طبیعت بسیار کوتاه است و معمولاً تنها سه سال زنده میمانند، اما در اسارت میتوانند تا ۱۰ یا ۱۲ سال نیز زنده بمانند.
گردآوری: تابناک جوان