کدام شهر ایران تا پایان جنگ در تصرف عراق بود؟ + وضعیت فعلی
تاکنون شنیده اید که یک شهر ایران تا پایان جنگ در تصرف عراق بود؟ در این مطلب جزییات بیشتری درباره این بخش از دفاع مقدس می خوانیم. راستی کدام شهر ها در جنگ تحمیلی بیشترین آسیب را دیدند؟
کدام شهر ایران تا پایان جنگ در اشغال عراق بود؟
نفت شهر تنها شهر نفتی استان کرمانشاه و در نزدیکی مرز عراق است که در تمام سال‌های جنگ در اشغال دشمن بعثی بود. خرابی‌های حاصل از جنگ نیز تا دهه پیش برجای بود و می‌توانست موزه‌ای از ددمنشی‌های دشمن بعثی باشد.
نفت شهر ایران تا پایان جنگ اشغال بود
نفت شهر تنها شهر نفت خیز استان کرمانشاه است و نزدیک مرز عراق قرار دارد. این شهر که در میان ارتفاعات منطقه قرار دارد، به وسیله ۲ جاده یکی از قصرشیرین و دیگری از سومار به شبکه جاده‌ای کشور مرتبط می‌شود.
مردم این شهر قبل از شروع جنگ بار‌ها زیر آتش توپخانه و ادوات ارتش عراق قرار داشتند. در اولین روز‌های جنگ، نفت شهر محاصره شد و پس از سه روز مقاومت به اشغال دشمن درآمد.
اولین حمله عراق به ایران به کدام شهر بود؟
در ۳۱ شهریور ۱۳۵۹ در ابتدا عراق بخش‌هایی از خاک ایران از جمله خرمشهر را اشغال کرد. در ۳ خرداد ۱۳۶۱ ایران خرمشهر را آزاد کرد و جنگ را به داخل خاک عراق کشید.
تلاش برای آزادسازی نفت شهر در جنگ تحمیلی
در سال ۱۳۶۵، باتوجه به اینکه بیشتر مناطق مهم تحت اشغال دشمن، توسط رزمندگان اسلام آزاد شده بود، نفت شهر و ارتفاعات اطراف آن در کانون توجه فرماندهان نظامی ایران، قرار گرفت و به منظور آزادسازی این منطقه، طرح عملیات کربلای ۶، همزمان با عملیات کربلای ۵ که در منطقه‌ی شلمچه در حال اجرا بود، توسط ارتش جمهوری اسلامی در ارتفاعات نفت شهر به اجرا درآمد و طی آن مهمترین ارتفاعات این منطقه از لوث وجود دشمنان بعثی پاک شد، اما خود نفت شهر تا پایان جنگ تحمیلی در اشغال دشمن باقی ماند.
وضعیت فعلی نفت شهر
طبق گزارشی که در سال ۱۳۹۵ منتشر شد این شهر به طور کامل ویران شده و خالی از سکنه است و در حال حاضر به یک پایگاه نفتی - نظامی تبدیل شده است و بیشتر مردم این شهر در شهر‌های تهران و کرج زندگی می‌کنند.
انفجار ۲۶ مین در قصرشیرین، نفت‌شهر و سومار در سال ۹۵
فرماندار قصرشیرین در مصاحبه ای گفت: در سال جاری ۲۶ مورد انفجار مین در قصرشیرین، نفت‌شهر و سومار رخ داده است. فرامرز اکبری در سال ۹۵ اظهار کرد: از ابتدای امسال تاکنون ۲۶ مورد انفجار مین در منطقه قصرشیرین، نفت شهر و سومار رخ داده که نتیجه آن فوت یک نفر و زخمی شدن ۱۰ نفر بوده است.
وی ادامه داد: تعدادی از انفجار‌های رخ داده نیز باعث آسیب به احشام، خودرو‌های مردم و یا دستگاه‌های مرکز مین زدایی شده است. اکبری بیشترین موارد انفجار را نیز مربوط به نفت‌شهر و سومار دانست.
فرماندار قصرشیرین با اشاره به عملیات مین‌زدایی و بازنگری که در سطح این منطقه در حال انجام است، اظهار کرد: حدود ۹۰ نفر شامل ۹ تیم ۱۰ نفره در منطقه مشغول به کار هستند.
به گفته این مسئول، بیش از ۱۰۰ دستگاه خودرو سبک و سنگین شامل ۲۵ دستگاه بولدوزر، ۲۰ دستگاه آمبولانس، ۱۵ دستگاه بیل مکانیکی، ۴۰ دستگاه خودرو سبک و ... در این منطقه مشغول کار هستند.
وی همچنین از بازنگری حدود دو هزار هکتار از اراضی منطقه خبر داد که ابتدا به صورت دستی و سپس به صورت مکانیکی انجام می‌شود و همچنان ادامه دارد. اکبری عنوان کرد: مواردی هم از پاکسازی‌ها و بازنگری‌های موردی که به درخواست مردم بوده در این منطقه انجام شده است.
وی تاکید کرد: همچنین تاکنون حدود ۸۰ هکتار از سنگر‌های به جا مانده از زمان جنگ و مواضع مهمات که امکان وجود مین در آن‌ها بوده، تسطیح و پاکسازی شده است. فرماندار قصرشیرین با بیان اینکه ۱۰۰ میلیارد ریال برای عملیات پاکسازی در منطقه قصرشیرین، نفت شهر و سومار از سوی دولت تخصیص داده شده، افزود: این اقدام باعث شده موارد انفجار مین و آسیب‌های ناشی از آن بسیار کاهش یابد.
انفجار مین در نفت‌شهر در سال ۹۹ سبب زخمی شدن کودک ۷ ساله
فرمانده انتظامی شهرستان قصرشیرین در سال ۱۳۹۹ گفت: انفجار یک مین به جا مانده از دوران جنگ تحمیلی در جاده نفت‌شهر سبب مصدومیت یک کودک هفت ساله شد.
وی افزود: کودک هفت ساله به همراه خانواده‌اش که از عشایر کوچ رو هستند هنگام چرای دام با یک عدد مین به جا مانده از جنگ تحمیلی برخورد کرده است. فرمانده انتظامی شهرستان قصرشیرین تصریح کرد: بر اثر این حادثه کودک هفت ساله از ناحیه پا و دست چپ مصدوم و به بیمارستان شهر قصرشیرین منتقل شد.
بازسازی نفت شهر
بازسازی شهر مرزی نفت‌شهر که پس از جنگ تحمیلی به دلیل آلوده‌بودن بخشی از زمین‌هایش به مین و مواد منفجره خالی از سکنه شد، در دولت یازدهم کلید خورد. بازسازی از شهریور ۹۳ با حضور مسئولان استانی و جمعی از اهالی آغاز و در کمتر از سه سال مسئولان خبر دادند که شهر ساخته شده، به جای ویرانه‌های باقی‌مانده از جنگ و تصرف، خانه‌هایی برای مردم ساخته شده تا با امنیتی چند برابر سابق در آن زندگی کنند و برای همیشه زندگی در غربت را ترک کنند.
تلاش برای بازگردانی مردمان نفت شهر
در خرداد ۱۳۹۷ فرمانده قرارگاه منطقه‌ای ارشد نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی (نزاجا) در غرب کشور گفت: هم اکنون امنیت کامل در شهر مرزی نفت شهر حاکم است و ارتش جمهوری اسلامی آمادگی کامل برای بازگشت مردم این منطقه را پس از گذشت سال‌ها دارد.
امیر سرتیپ فرهاد آریانفر در جمع تعدادی از مردم نفت شهر که با حضور استاندار کرمانشاه و جمعی از مسئولان برگزار شد، افزود: ارتش جدای از مردم نیست و نیرو‌های نظامی آمادگی هرگونه خدماتی را به مردم منطقه مرزی نفت شهر دارند.
وی اظهار داشت: خون ارتشیان و مردم مرزنشین در راه دفاع از تمامیت ارضی کشور و آرمان‌های والای نظام در منطقه مرزی نفت شهر به هم آمیخته است.
وی گفت: ارتش این آمادگی را دارد تا بر حسب نیاز مکان‌هایی را تخلیه کند و در اختیار مردم قرار دهد و تیپ مستقر در منطقه مرزی نفت شهر سومار نیز کار تامین امنیت را عهده دار است.
فرمانده قرارگاه منطقه‌ای ارشد نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی (نزاجا) در غرب کشور اضافه کرد که نفت شهر یادگار خون شهداست و امید است با بازگشت مردم و سکونت در این منطقه مرزی، باز هم شاهد رونق و آبادانی این شهر باشیم.
امیر سرتیپ آریانفر، با اشاره به ظرفیت‌های مرزی این منطقه گفت: ایجاد بازارچه مرزی در این منطقه می‌تواند رونق اقتصادی کشور و بهبود وضع معیشتی مرزنشینان را به همراه داشته باشد و این مهم را از مسئولان و استاندار کرمانشاه انتظار داریم تا باز هم شاهد حضور مردم و ساکنان شهر مرزی نفت شهر پس از سال‌ها دوری از خانه و کاشانه خود بعد از جنگ هشت ساله باشیم.
اعلام آمادگی برای بازگشت به سرزمین مادری
تاکنون ۵۰۰ خانوار نفت شهری برای بازگشت و سکونت دائم در این منطقه اعلام آمادگی کرده اند. بخش سومار در فاصله ۹۰ کیلومتری شهر قصرشیرین واقع است و با کشور عراق ۸۶ کیلومتر مرز دارد که این بخش دارای ۲ شهر سومار و نفت شهر و ۱۳ روستاست.
نفت شهر قبل از جنگ تحمیلی پنج هزار تن جمعیت داشت که پس از پایان جنگ تحمیلی به علت شرایط موجود و حضور نیرو‌های نظامی و میادین مین بازگشت مردم به این شهر انجام نشد و بازسازی نیز صورت نگرفت.
هم اکنون اقدام‌های خوبی در حوزه مین روبی انجام شده و همه زمین‌های کشاورزی اطراف آن از وجود مین پاکسازی و شرایط برای بازگشت مردم و بازسازی منازل آن‌ها فراهم شده است.
تاکنون ۲۰۰ میلیارد ریال اعتبار برای بازسازی نفت شهر از سوی وزارت نفت اختصاص یافته است. این اعتبار برای ساخت ۵۰ واحد منزل مسکونی، ۲ مدرسه، یک باب مسجد، سالن ورزشی و مرکز درمانی هزینه شده است.
علاوه بر این ۱۸۵ میلیارد ریال اعتبار برای بهسازی جاده قصرشیرین به نفت شهر، طرح‌های آب و فاضلاب و ایجاد فضای سبز در نفت شهر اختصاص یافته و کار‌ها در حال انجام است. قصرشیرین در غرب کرمانشاه بیش از ۲۷ هزار تن جمعیت دارد.
بیشتر بخوانید:
کدام شهر‌های ایران در طول جنگ بیشترین آسیب را دیدند؟
هنگامی که صدام در سال ۵۹ به ایران حمله کرد علاوه بر مناطق مرزی، شهرها و مناطق مسکونی در سایر نقاط کشورمان را هم مورد حمله قرار داد. این حملات برخی از بهترین و آبادترین شهر‌های آن روز ایران اسلامی را به شهر‌هایی جنگ زده و تخریب شده تبدیل کرد.
نفت شهر
تنها شهر نفتی استان کرمانشاه در روز نخست جنگ به تصرف دشمن درآمد و تا پایان جنگ اشغال شده باقی ماند. وقتی جنگ تمام شد دیگر چیزی به اسم نفت شهر وجود نداشت، این شهر کاملا نابود شده بود.
موسیان
این شهر فقط ۶ کیلومتر با مرز عراق فاصله داشت، اما ۱۷ روز در برابر ارتش عراق مقاومت کرد و بعد از اشغال ارتش بعثی در این شهر کوچک و روستا‌های اطرافش را با بلدوزر و مواد منفجره تخریب کرد. وقتی در سال ۶۱ این منطقه پس گرفته شد ایرانی‌ها دوباره شهر را ساختند، اما سرنوشت دیگری در انتظار این شهر بود، نتیجه هم شد ویرانی دوباره این شهر در یورش تیر ماه ۶۷ دشمن.
دزفول
طی هشت سال جنگ دزفول بیش از ۳۰۰۰ دفعه بمب باران شد ۱۷۲ بار با موشک‌های اسکاد بی و بیش از ۲۵۰۰ بار با توپ و حدود ۳۰۰ بار توسط هواپیماها، شاید همین هم باعث شد که مردم ایران دزفول را به عنوان نماد مقاومت بشناسند.
قصر شیرین
دو ماه پیش از آغاز رسمی جنگ دشمن اولی حملات را با قصرشیرین انجام داد و از آن روز شهر و اطراف آن را به صورت مستمر بمباران کرد بالاخره در روز سوم مهر، این شهر طی دو سال اشغال به طور کلی نابود شد به طوری که جز چند دیوار را دو مسجد چیزی از آن باقی نماند.
حالا قصرشیرین دوباره ساخته شده، اما هیچ شباهتی به آن شهر قدیمی ندارد.
گیلانغرب
اولین شکست رسمی صدام در برابر ایران در شهر گیلانغرب اتفاق افتاد مردم در برابر ارتش دشمن ایستادند و نیرو‌های متجاوز را تا ۱۰ کیلومتری شهر به عقب راندند. این شکست آنقدر برای عراق گران تمام شد که رژیم بعث ۱۵۰ بار این شهر را بمباران کرد و حاصل آن هم شد ویرانی گسترده شهر و تمام روستا‌های اطراف شهر.
سوسنگرد
سوسنگرد در طول سال نخست جنگ ۳ بار محاصره شد و یک بار به هم اشغال دشمن بعثی درآمد و هر بار هم با فداکاری و رشادت رزمندگان ایرانی آزاد شد، زخم‌های جنگ هنوز هم چهره سوسنگرد دیده می‌شود.
مهران
مهران نخستین شهری بود که به تصرف نیرو‌های بعثی درآمد. درست دو روز پیش از آغاز رسمی جنگ. مهران ۳ سال در اشغال دشمن بعثی عراق باقی ماند تا عاقبت در عملیات‌های والفجر ۳ و والفجر ۵ آزاد شد. اما بعد دوباره به دست دشمن افتاد تا باز در عملیات کربلای یک آزاد شد، اما این پایان کار نبود مهران دوباره اشغال شد. نتیجه همه این نبرد‌ها چیزی نبود جز ویرانی کامل شهر.
خرمشهر
علی رغم مقاومت افسانه‌ای نیرو‌های ارتش و مردم، خرمشهر بعد از ۳۴ روز سقوط کرد. در روز‌هایی که نبرد کوچه به کوچه و خانه به خانه ادامه داشت، دشمن برای تصرف مهمترین هدف جنگ هر کاری کرد. ارتش بعثی عراق برای بازپس گرفتن این شهر از عواملی همچون آتش سنگین توپخانه، لشکر زرهی و تخریب زیرساخت‌ها استفاده کرد. بعد‌ها وقتی ایرانی‌ها خرمشهر را پس گرفته‌اند از آن شهر زیبا چیزی باقی نمانده بود.
دهلران
این شهر طی سال‌های دفاع مقدس عملیات‌های والفجر یک، والفجر ۶، نصر ۳، والفجر مقدماتی، عاشورای ۳ و محرم را به خود دید یعنی طی ۸ سال ۴ عملیات بزرگ و ده‌ها درگیری بزرگ و کوچک را تجربه کرد. درگیری‌هایی که به تخریب گسترده شهر منجر شد. سال‌ها بعد از جنگ، مردم دهلران هنوز با کابوس‌های هولناک روبه رو بودند میدان‌های مین در اطراف شهر قرار داشت و بمب‌های شیمیایی دشمن همه زمین‌ها را آلوده کرده بود.
آبادان
پیش از جنگ آبادان یکی از زیباترین شهر‌های منطقه بود و یکی از بزرگترین پالایشگاه دنیا را داشت و پر از شور و زندگی بود. رژیم بعث تمام توان خود را برای تسخیر مدرن‌ترین شهر نفتی خاورمیانه گذاشت، اما مقاومت مردم آبادان و نیرو‌های نظامی باعث شد تا شهر ۳۴۹ روز در محاصره کامل بماند و سقوط نکند، در پایان این نبرد سخت، آبادان دیگر آبادان گذشته نبود.
گردآوری: تابناک جوان
منابع: دفاع پرس / ایرنا / مهر / ایسنا / باشگاه خبرنگاران جوان.
مردم شریف و شهید پرور ایران عزیز چه رنجهایی را تحمل کردن و چه تلاشی برای ایستادگی کشور انجام دادن
یاد همه عزیزانی چون شهیدان والامقام گرامی باد