سریال رحیل یک سریال مناسبتی ماه صفر است که پخش آن هم چنان ادامه دارد. با پایان فصل اول سریال رحیل منتظر پخش فصل دوم آن در ایام فاطمیه و احتمالا آذرماه ۱۴۰۲ خواهیم بود. برای بینندگان این سریال سوال پیش می آید که معنی رحیل چیست؟ در این مطلب علاوه بر پاسخ این سوال اطلاعات دیگری از رحیل و گفتگو با دو بازیگر این سریال را می خوانید.
در معنی واژه رحیل آمده است: سفر، عزیمت، کوچ، کوچیدن، مسافرت، هجرت.
معنی بانگ رحیل: ندابرای عزیمت، ندای کوچیدن، فرمان کوچ.
سریال رحیل به تهیهکنندگی رامین عباسیزاده و کارگردانی مشترک مسعود آبپرور و رامین عباسیزاده از جمله آثار نمایشی تلویزیون در سالهای اخیر است که داستانی جذاب را در قالب یک درام تاریخی در پیش چشم مخاطبش قرار میدهد.
سریالی که زنان پیشبرنده درام آن هستند و حضور کنشمندی را تجربه میکنند. زنان اندرونی بخش مهمی از ظرفیت داستانی سریال رحیل را رقم میزنند.
سریال رحیل ۴۰ قسمتی است که فصل اول آن در ۲۰ قسمت و در ایام صفر و فصل دوم رحیل در ایام فاطمیه روی آنتن شبکه سه میرود.
فصل نخست رحیل هم اکنون شنبه تا چهارشنبه ساعت ۲۰:۳۰ پخش میشود که تکرارش صبح روز بعد ساعت ۹:۳۰ صبح و ۱۴:۱۵ پخش میشود.
تهیهکننده فیلم رحیل درباره مابهازای تاریخی برخی کاراکترهای رحیل که در میان مخاطبان هم فراگیر شده است، اظهار کرد: سعی کردیم چه در داستانپردازی و چه شخصیتپردازی بر اساس منابع تاریخی موجود پیش برویم و مثلا در شخصیتهای تاریخیمان، عکسهای تاریخی شخصیت شازده محمدحسن را پیدا کردیم و همچنین تصویر کاراکتر بدرالملوک را در منابع یافتیم و تلاش کردیم بازیگرانی مشابه از نظر ظاهر پیدا کرده و با گریم، شباهت را کامل کنیم.
این تهیهکننده با اشاره به استفاده همزمان از نماهای رئال و سیجیآی (جلوههای ویژه رایانهای) و حتی تکنیک هوش مصنوعی در سریال توضیح داد: سعی کردیم کمفروشی نکنیم و سریالی تولید کنیم که از منظر تصویربرداری برای مخاطب روز، قابل قبول باشد و برای همین به غیر از استفاده از نماهای رئال و نماهای رایانهای، بخشهایی از کار را از هوش مصنوعی استفاده کردیم. برای مثال بعد از فوت حسام محمودی، بازیگر مشابه کاراکتر را با هوش مصنوعی پیدا کردیم یا در طراحی و اجرای تیتراژ اولیه که بازنمایی عاشوراست از هوش مصنوعی استفاده شده و با نظارت انسانی، کار به کمال رسید. البته باید تاکید کنم که هیچ ابزار رایانهای بدون وجود طراحی انسانی خلاقانه به باروری نمیرسد.
رامین عباسیزاده پیرامون رگههای آیینی و همچنین توجه به داستان پردازی زنانه در سریال رحیل اظهار داشت: درون مایه آیینی رحیل از ابتدای نگارش فیلمنامه بود، ولی هرچه جلوتر رفتیم و سریال در مرحله بازنویسی قوام بیشتری پیدا کرد، محوریت زنان در قصه زیاد شد؛ تا جایی که متوجه شدیم باید به جایگاه زن در ارتباط با پرورش مرد بپردازیم. ما زنان را در این قصه فعال میبینیم. توجه زنان به هنر تعزیه و مذهب میتواند قهرمانان داستان و وابستگان آنها را نجات دهد.
وی درباره شخصیت پردازی زنان گفت: ما با تقسیمبندی نیروی خیر و شر دو قطب ساختیم، که ابتدا تکلیفشان با مخاطب معلوم است. طیف دیگری از زنان که جزو زنان اندرونی هستند، به مرور در طول قصه اهمیت پیدا کردند یعنی هرچه جلو رفتیم، با شخصیتها و ویژگیهای فردی بیشتری آشنا شدیم.
بیشتر بخوانید: بیوگرافی بازیگران رحیل + خبرهایی از فصل ۲
سریالی که زنان پیشبرنده درام آن هستند و حضور کنشمندی را تجربه میکنند. زنان اندرونی بخش مهمی از ظرفیت داستانی سریال رحیل را رقم میزنند.
یکی از این زنان اندرونی طلعت با بازی هانیه غلامی است که دختر یکی از بزرگترین نقاشان عهد قاجاریه است. دختری بااراده که به کمک و حمایت محا تلاش میکند مجلس تعزیه زنانهای در اندرونی برپا کند.
هانیه غلامی در سالهای اخیر حضور خوبی در سینما و تلویزیون داشته و در آثاری مثل یکی میخواد باهات حرف بزنه، زخم، همه چیز آنجا است، نفوذ و... بازی داشته است. با هانیه غلامی در باره حضورش در سریال رحیل و نقش طلعت گفت وگویی انجام داده ایم که در ادامه میخوانید.
در سریال زخم همکاری موثری با مسعود آب پرور داشتید. آیا حضور در سریال رحیل را به دلیل این همکاری موفق قبول کردید یا وجوهات نقش طلعت و تاریخی بودن سریال برایتان مهم بود؟
از قبل علاقه داشتم در یک سریال تاریخی بازی کنم تا تجربه ایفای نقش در زمان و مکانی مجزا از این دوران را حس کنم و با توجه به داستان جذاب رحیل این پیشنهاد کاری را قبول کردم. ضمن اینکه همکاری قبلی با آب پرور هم در رسیدن به حس مشترک یاری ام کرد و در عین حال حضور رامین عباسیزاده تهیهکننده سریال که طراح اصلی سریال بود با توجه به سابقه قابل اعتنا در تلویزیون، خیلی راضی کننده بود از منظر افزایش تجربیات.
به نظر شما چرا در سالهای اخیر سریالهای تاریخی مثل همین سریال رحیل با استقبال خوب مردم روبه رو میشوند؟
برای نسل ما که آن دوران را تجربه نکرده شناخت از دوران اواخر قاجاریه با عکسها و کتابهایی که از این دوران باقی مانده صورت گرفته است و از این حیث مقطع تاریخی جذابی برایمان است. ادبیات، رسوم و نوع لباس پوشیدن مردم در آن دوران جذاب و متفاوت بوده است و برای بازیگر هم ظاهر شدن در نقشهای تاریخی چالش زا است. قاجار دورهای است که خیلی از ما دور است و برای من خیلی جذاب بود در قالب چنین نقشی بروم و لباسهای زنان آن دوران بر تن کنم و به زبان آنها گویش داشته باشم و خودم را در موقعیت زنان آن دوران قرار دهم.
طلعت را چگونه شخصیتی دیدید؟
طلعت دختری نوجوان و در سن ۱۶ سالگی است و پدرش مرشد حبیب از هنرمندان بزرگ نقاش آن دوران بوده است...
دختری که اهتمام میورزد در راه اندازی تعزیه مشارکت داشته باشد؟
بله؛ دختری است که با محا همراه میشود و معین البکائی تعزیه را برعهده میگیرد. با فرهاد نقدعلی نویسنده سریال که درباره این قضیه صحبت کردم و گفتم که چقدر جالب است دختری ۱۶ ساله بتواند چنین کار مهمی را انجام بدهد ایشان خودش هم به قرائن موجود در این باره اشاره کرد. ورای این قضیه، تعزیه و جانمایی اش در قالب درام داستانی سریال هم برایم جلب توجه کننده بود، چون به هر حال تعزیه گونهای از هنرهای نمایشی است که سالها قبل از راه اندازی تئاتر مدرن در ایران بوده و حتی در بسیاری از روستاها اجرا میشده.
در سیر داستانی سریال رحیل میبینیم که طلعت کنیز مورد وثوق و اعتماد محا است. او چگونه این اعتماد را به دست آورده است؟
محا دختر مهربانی است و بر عکس سایر شاهزادگان خلق و خوی نخوت آمیز ندارد و گرم و صمیمی است. او با همه خوب است و رابطه صمیمانه برقرار میکند و در نتیجه زنان اندرونی هم محا را دوست دارند و سعی میکنند به او کمک کنند.
شما از جمله بازیگران جوان سریال رحیل هستید که در کنار بازیگران باتجربه مثل ثریا قاسمی، نسیم ادبی و...، نقش آفرینی خوبی در سریال داشتید. حضورتان را در سریال چگونه ارزیابی میکنید؟
بازخوردهای مردم نسبت به سریال رحیل خوب بوده است و شخصا نقش خودم در سریال را دوست دارم. سریالهایی از جنس رحیل، چون بر مدار اصول کلاسیک داستان پردازی، تولید شده اند بتدریج مخاطبان بیشتری نیز پیدا خواهند کرد. وسواس و ظرافتی که حین دکوپاژ و تمرینات قبل از ضبط در این سریال از رامین عباسیزاده و مسعود آبپرور دیدم واقعا قابل تأمل بود. ابدا تعجیل در کار ندیدم و همه چیز سر فرصت و با حوصله فراوان پیش رفت و نتیجه هم کاری است که هم داستانگویی خوبی دارد و هم پر است از میزانسنهای چندبُعدی و پیچیده.
«شاهو رستمی» در نقش (کمال) دوست باوفای (اصلان)، حضوری شیرین و موثر در درام دارد و با توجه به تسلط «رستمی» به کار کمدی، رگههایی از طنز را در بازیش ارائه میکند. «شاهو رستمی» در دهه هشتاد کارش را از سنندج و گروه تئاتری ژین آغاز کرد و در ادامه با حضور در تهران توانست نقشهای متفاوتی را با بزرگانی نظیر «ناصر حسینی مهر» و «علی اکبر علیزاد» در نمایشهایی چون: «در انتظار گودو»، «مرزداران»، «ریچارد سوم اجرایی نمیشود»، «کمیته نان»، «بوف کور» و... تجربه کند.
«رستمی» در قاب تصویر هم در آثاری مثل: «زالاوا»، «مستوران»، «بچه مهندس» و... حضور داشته است. این بازیگر در دوران کاریش کاندیدا و برنده جوایزی از جشنوارههایی نظیر: «جشنواره تئاتر رادی» و ... بوده است. در ادامه گفتگویی با این بازیگر را بخوانید.
در کارنامه کاریتان تنوع نقش در ژانرهای مختلف سینمایی، تلویزیونی و تئاتری دیده میشود. چقدر به متفاوت بودن نقش هایتان اعتقاد دارید؟
هیچوقت در هیچگونه تئاتری و یا سایر ژانرها در سینما و تلویزیون خودم را محدود نکردهام. بازی در هر ژانری به ارتقای سطح کیفی کار بازیگر کمک میکند. کارم را از دهه هشتاد در سنندج در سمتهای مختلف تئاتری از نوشتن، دستیاری و بازیگری شروع کردم و از همان دوران با خودم عهد کردم که کارهای تکراری نداشته باشم. بعد از آمدنم به تهران و آشنایی و همکاری با «میلاد نیک آبادی» و در ادامه «ناصر حسینی مهر» تجربیات بسیار خوب و ارزندهای به دست آوردم.
آیا برای ایفای نقشها به دنبال مابهازای واقعی هم میروید؟
بله، همیشه برای نقشهایی که بازی میکنم دنبال مابهازای بیرونی هستم تا نقشی قابل باور و تاثیرگذار داشته باشم. به طور مثال برای بازی در نمایش «کمیته نان» مدتها به بازار میوه میرفتم و به منش و رفتار کارگران آنجا توجه میکردم با برای بازی در نقش قصاب نمایش «بوف کور» چند ماهی به کشتارگاههای جنوب تهران رفت و آمد داشتم و رفتار قصابان را زیر نظر میگرفتم.
در تلویزیون نقشهای مختلفی ایفا کردهاید. حضورتان در سریالهای تلویزیونی برایتان چه تفاوتهایی دارد؟
خوشبختانه نقشهای متفاوتی به من در تلویزیون پیشنهاد میشود. تلویزیون تنها تفریح مردم و امکانشان برای فیلم و سریال تماشا کردن است. پلتفرمها هنوز جایگاهی در بسیار از روستاها ندارد. در برخی از این شهرها سالن سینمایی هم وجود ندارد. معتقدم رسانه تلویزیون برای سرگرمی است و باید برای مردم شهرستانها این کارها را انجام داد. در کل خوشحالم که در تلویزیون میتوانم قدرت انتخاب کردن نقشها را داشته باشم.
سریال «رحیل» یک اثر تاریخی است که مورد توجه مردم قرار گرفته است. خودتان چقدر به استقبال مخاطبان از این سریال امیدوار بودید؟
مهمترین عامل موفقیت یک فیلم و یا یک سریال، فیلمنامه خوب آن است. طراحی داستانی «رامین عباسی زاده»، دقیق بود و «فرهاد نقدعلی» نویسنده اثر هم به خوبی متنی دراماتیک را خلق کرد. یک متن دراماتیک که پر از اوج و فرود است. من از دوران تئاتر «نقدعلی» را میشناختم به همین دلیل مدتها درباره نقش و کلیت کار با ایشان بحث و گفتگو داشتم. کارگردان، تهیهکننده و تیم بازیگری خوب و حرفهای از دیگر عوامل موفقیت سریال «رحیل» است. «مسعود آبپرور» ژانر تلویزیون را به درستی میشناسد و از همه مهمتر حضور یک تهیهکننده با عقبه طولانی در تلویزیون به نام «رامین عباسیزاده» در سریال «رحیل» بود که موجب شد از نظر تولید، شرایط خوبی بر صحنه و پشت صحنه حاکم باشد و به سمتی برویم که یکی از سریالهای قابل توجه سالهای اخیر خلق گردد.
نقش (کمال) در سریال «رحیل» علیرغم جدی بودن فضای سریال با توجه به بازی شما، شیرینی و گرمی خاصی به فضای سریال داده است...
در طول تمرینات خیلی از ویژگیها به نقش اضافه شد. قرار بود (کمال) رفیق صمیمی شخصیت اصلی یعنی (اصلان) باشد و رفتارهای شیرینی هم داشته باشد. در برخی از صحنهها تلاش کردم با توجه به شناختی که از طنز دارم این شیرینی و بذلهگویی (کمال) را پر رنگتر کنم. خوشبختانه کارگردانهای اثر از این پیشنهادات من استفاده کردند و البته، چون سریال در ماه صفر پخش شد در حین پخش برخی از این صحنهها کم شد. به هر حال (کمال) شد مکمل یک آدم عاشق در حال فکر و تفکر که دلشوره دارد.
فکر میکنید تلویزیون چقه اندازه به سریالهایی از ژانرهای گوناگون نیازمند است؟
سریال تاریخی در کنار سریالهای کمدی و ملودرام و جنایی، از جمله ژانرهای هستند که هیچگاه تکراری نمیشوند و اگر مطابق با استانداردهای روز عمل کنیم همواره میتوانیم مخاطب داشته باشیم، ولی آنچه حین کار در سریال «رحیل» متوجه شدم این بود که چقدر کار گروهی و تیمورک در موفقیت یک سریال میتواند اهمیت داشته باشد. تعامل «رامین عباسیزاده» تهیهکننده سریال با زیرمجموعه بسیار هوشمندانه و در عین حال در خدمت افزایش کیفیت کار بود، او حتی ریزترین پیشنهادات را مورد توجه قرار میداد تا شاید حاصل کار بهتر گردد. به نظرم این کیفیت فقط ثمره تجربه است. خودم، چون تجربه کار تئاتر را دارم میدانم که فراز و نشیبهای یک اجرای تئاتر چیست و چگونه باید از آفات قابل پیشبینی دوری کرد. در سریال «رحیل» حضور تهیهکننده باتجربه خیلی کمک کرد که گرفتار حواشی سریالهای تلویزیونی نشویم و در خدمت متن، کاری قابل قبول انجام دهیم.
گردآوری: تابناک جوان
منابع: ایسنا / عصرایران / پانا / برنا.