وقتی یک عقب نشینی سرنوشت جنگ را تغییر داد

به گزارش تابناک جوان به نقل از فارس، امیر عبدالحسین مفید از پیشکسوتان دفاع مقدس و از فرماندهان اسبق ارتش در زمان جنگ تحمیلی به مناسبت سوم خرداد سالروز آزادسازی خرمشهر، به یکی از واقع این عملیات پرداخت که متن کامل آن را در ادامه می‌خوانید:

 

پرحادثه‌ترین سال جنگ ما بدون شک سال ۶۱ است که علاوه بر آزادسازی خرمشهر که برای ما و عراق جنبه حیثیتی داشت، با پیروزی در عملیات فتح‌المبین شروع و با ناکامی در عملیات والفجر مقدماتی پایان یافت و بعد از آن شاهد تغییر راهبرد‌های ایران، عراق و نظام بین‌الملل بودیم.

راهبرد ما از آزادسازی مناطق تحت اشغال عراق به تعقیب و تنبیه و راهبرد عراق بعد از تخلیه اکثر مناطق اشغالی به دفاع در خاک خود و راهبرد نظام بین‌الملل نیز این شد که با پشتیبانی و تقویت همه‌جانبه از عراق «عراق نباید شکست بخورد».

عملیات بیت‌المقدس معروف به فتح خرمشهر از ۶۱/۱۰/۲ به مدت ۲۴ روز نبرد نفس‌گیر شروع و در ۶۱/۳/۳ با فتح خرمشهر به پایان رسید و من فقط به واقعه روز ۲/۱۷ /۶۱ اشاره می‌کنم.

برابر طرحی که در روز‌های آخر فروردین ۶۱ بر اساس تدبیر و تصمیم قرارگاه مرکزی کربلا و بر اساس اصول و قواعد و موازین کلاسیک نظامی و در دوره زمانی راهبرد آزادسازی به لشکر ۶ ابلاغ شد، مقرر گردید قرارگاه کربلا با سه قرارگاه تابعه قدس، فتح و نصر در ۴ مرحله به شرح زیر وارد عمل شود.

مرحله یکم: عبور از رودخانه‌های کرخه‌کور در شمال و کارون در شرق منطقه و پیشروی به طرف جاده و راه‌آهن اهواز-خرمشهر و تصرف و تأمین آن

مرحله دوم: ادامه پیشروی به طرف خط مرز (طلائیه، کوشک، شملچه) و تأمین خط مرز

مرحله سوم: عبور از خط مرز و پیشروی در خاک عراق و رسیدن به شط‌العرب

مرحله چهارم: تصرف ساحل شرقی شط‌العرب و دفاع در پشت آن از القرنه تا بصره

با شروع عملیات در بامداد ۶۱/۲/۱۰، قرارگاه قدس به علت دفاع مستحکم دو لشکر پنجم مکانیزه و ششم زرهی تقویت‌شده با تعدادی تیپ پیاده نتوانست مانند و همپای دو قرارگاه فتح و نصر پیشروی نماید.

آرایش دفاعی این دو لشکر و شکل دفاعی سپاه سوم عراق به گونه‌ای بود که با پیشروی به طرف مرز و اجرای مرحله دو عملیات، به ناچار می‌باید در دو سمت و در مقابل نیرو‌های دو قرارگاه قدس در شمال و فتح در شرق به نبرد بپردازد و عملا در محاصره قرار می‌گرفت، لذا موقعی که در ۶۱/۲/۱۶ مرحله دوم عملیات ما شروع شد، دو راهکار بیشتر نداشت: یا در دو سمت بجنگد و یا فرار کرده و جان سالم به در برد و سپاه سوم عراق در یک تصمیم‌گیری به موقع و عاقلانه در صبح روز ۶۱/۲/۱۷ اجرای یکی از انواع عملیات کلاسیک یعنی عقب‌نشینی اختیاری را انتخاب کرد و دو لشکر آماده و تقویت‌شده خود را به بهترین نحو از مهلکه به در برد.

نتیجه چه شد؟ عراق با تخلیه خط تماس ۱۸۰ کیلومتری از غرب اهواز و اشغال خط دفاعی جدید ۹۰ کیلومتری در پشت مرز از طلائیه تا شلمچه و نیز استقرار این دو لشکر با تعدادی واحد دیگر در نصف منطقه قبلی به توان مضاعفی دست پیدا کرد و دو لشکر خود را از انهدام و یا اسارت کامل نجات داد و ما با عدم توانایی اجرای مرحله سوم برابر طرح تمام تلاشمان را برای آزادسازی خرمشهر معطوف کردیم و پس از آن راهبردمان عوض شد؛ یعنی تعقیب و تنبیه دشمن در یک مدت طولانی.