بچه مهندس یک مجموعهٔ تلویزیونی ایرانی است که در چهار فصل از شبکه دو سیما، تولید و پخش شد. این سریال در فصلهای ابتدایی با استقبال خوب بینندگان روبه رو شد، اما بررسی واکنشهای مخاطبان در فصل چهارم نشان میدهد سریال بچه مهندس روند نزولی داشته و قصه آن به مسیری دیگر کشیده شده است.
فصل چهارم سریال بچه مهندس نتوانست این داستان را با همان محبوبیت فصلهای ابتدایی به پایان برساند.
این روزها بازپخش فصل چهارم بچه مهندس در ساعت ۲۲ از شبکه آی فیلم آغاز شده است، به همین بهانه در این مطلب
تابناک جوان، نگاهی به فصلهای این سریال و نقاط قوت و ضعف آن انداخته ایم.
نگاهی به حواشی سریال بچه مهندس
بچه مهندس ۱: پسربچهای با نام جواد
یونا تدین نقش کودکی جواد را بازی میکرد. کودکی که در تاریکی شب توسط مادرش به پرورشگاهی به نام خانه خورشید سپرده شد و حتی نامی نداشت. صدیقه که از مربیهای پرورشگاه بود با کمک سایر اعضای آنجا و طی نظرسنجی، نام او را جواد گذاشت و او را مثل فرزند خودش بزرگ کرد. در ادامه جواد کارهای عجیبی انجام میداد و با همه بچههای هم سن و سالش فرق داشت و مشخص بود که قرار است در آینده کار بزرگی انجام دهد. اینها تمام اتفاقاتی است که در فصل یک این سریال رخ داد.
بچه مهندس ۲: جواد و پیدا کردن مادر
جواد هم مثل سایر بچههای خانه خورشید مدام به دنبال هویت و پدر و مادر خود بود. بابا اسماعیل که به نوعی بابای همه بچههای پرورشگاه بود، مدام باید جواد را از جلوی در خانه خورشید به داخل میآورد. او معتقد بود بالاخره یک روزی خانواده به دنبالش میآیند. تا اینکه در نوجوانی با تلاشهایی که داشت، مادرش را پیدا کرد، اما به محض رسیدن به او طی اتفاقی مادرش را از دست داد. مانی رحمانی بازیگر نقش نوجوانی جواد بود.
بچه مهندس ۳: تم امنیتی و جاسوسی
اما فصل سه یکی از
پرمخاطبترین فصلهای این سریال به شمار میرفت.
روزبه حصاری که تا آن زمان به خوبی دیده نشده بود، با حضور در نقش جواد جوادی به شهرت رسید. جواد حالا دانشجو شده بود و در یکی از دانشگاههای سراسری تهران تحصیل میکرد. او بعد از چند سال تحصیل و زمانی که باید پایان نامه اش را ارائه میداد، با مشکلاتی روبرو شد. هک کردن پهپادی جاسوسی توسط جواد و دوستانش شکل گرفت که یکی از نقاط عطف این سریال بود. همچنین ماجراهای جاسوسی امنیتی در فصل سه «بچه مهندس» نمود دیگری داشت.
بچه مهندس، طولانیترین سریال تلویزیون بعد از پایتخت
بعد از سریال «پایتخت» به کارگردانی سیروس مقدم که تا فصل ششم آن ساخته شده است، «بچه مهندس» اولین سریالی است که تا فصل چهار آن پیش رفته و در اغلب این فصلها هم توانسته موفق عمل کند. البته هنوز معلوم نیست این دو سریال تا چند فصل ادامه خواهند داشت؟
بچه مهندس ۴: آیا محبوبیت سریال سقوط کرد؟
به نظر میرسد فصل چهارم سریال بچه مهندس نتوانست مانند فصلهای قبل با استقبال مخاطبان مواجه شود. این سریال در نظرسنجی تلویزیون رتبه آخر را در بین فیلمهای ماه رمضانی سال ۱۴۰۰ کسب کرد، علاوه بر آن تغییر نقش اول آن با واکنشهایی در فضای مجازی همراه بود.
گروهی هم به داستان فصل چهارم این سریال نیز انتقاد کردند که سوژه خاصی را دنبال نمی کرد؛ برای مثال نقش اصلی آن یعنی جواد دائم درگیر اتفاقات بد می شود که گویا تمام بدبختی های جهان قرار است سر شخصیت اصلی سریال بیاید، و به نوعی سریال دچار کلیشه شده بود. در این زمینه عوامل، سریال نظرات مختلفی داشتند.
حواشی فصل چهارم بچه مهندس چه بود؟
انصراف علی غفاری از ادامه تولید
زمانی که خبر از شروع تولید این سریال شد، نام سعید سعدی در کنار کارگردان قدیمی دیده نمیشد. گویا علی غفاری به دلیل همزمانی تولید فیلم تک تیرانداز نتوانست همراه بچه مهندسی باشد که حالا سه فصل از آن را کارگردانی کرده و به ثمر رسانده است.
حذف روزبه حصاری
اما یکی دیگر از شوکهای دیگری که به مخاطبان این سریال وارد شد حذف حصاری در فصل چهار سریال بود. علیرغم اینکه حصاری با حضورش در این سریال طرفداران بسیاری پیدا کرده بود و این را میشد از تعداد دنبال کنندههای صفحه شخصی اش و تعداد فن پیج هایش متوجه شد، اما به دلیل عدم توافق مالی با گروه بچه مهندس، در حالیکه بسیار این نقش را دوست داشت، از کار کنار گذاشته شد و در هیچ محفل رسانهای نیز درباره این جدایی صحبتی نکرد.
محمدرضا رهبری نقش جوانی جواد را در این فصل بازی کرد.
بچه مهندس ۴ در جایگاه آخر نظرسنجی
طبق نظرسنجیای که سازمان صدا و سیما اعلام کرده است، در بین سه سریالی که در ماه رمضان پخش شد، «بچه مهندس۴» جایگاه سوم را به دست آورد.
واکنش نویسنده بچه مهندس: این آمارها علمی نیست
حسن وارسته در مصاحبه ای گفت: سال گذشته، سریال «بچه مهندس» بعد از «زیرخاکی» در جایگاه دوم قرار گرفته بود. سال گذشته به مصاحبه دیگری هم اشاره کردم که این آمارها علمی نیست و از مرکز تحقیقات سازمان صداوسیما به مدیریت علی طلوعی متعجبم که چرا چنین نظرسنجیهای غیر حرفهای انجام میدهد.
نکته اول این است که آثار ما، تولیدات سازمان و متعلق به یک مجموعه است. اگر این آمار را رسانهای زرد منتشر کرده بود خردهای به آنها نمیگرفتم و با خود میگفتم برای این که روزنامه، مجله یا سایتشان بیشتر دیده شود چنین کردهاند، اما اینکه در میانه راه، در مورد کار ما و کار همکارانمان در سریالهای «یاور» و «احضار»، نظرسنجیای صورت میگیرد. نظرسنجیای که مبنای علمی آن با عنوان مرکز تحقیقات سازمان صداوسیما منافات دارد.
من سالها با این مرکز همکاری داشتم و از شیوه این نظرسنجیها مطلعم. این نظرسنجیها در نیمه اول ماه مبارک که هنوز سریالها جا نیفتاده و شخصیتها معرفی نشدهاند، در چند روز توسط چند نفر از پرسنل انجام میشود؛ یک نظرسنجی تلفنی از طریق تماس با شماره تلفنهای ثابت است که معمولا در ابتدای روز هم انجام میشود.
نتیجه این نظر سنجی در نیمه اول ماه رمضان منتشر شده است و حتی به این موضوع هم اشاره نشده، از نظر من انجام این کار مانند معرفی برنده مسابقه دومیدانی در دور اول مسابقه است، در حالی که ما باید اجازه دهیم دوندگان به خط پایان برسند و بعد برنده را اعلام کنیم. من به عنوان نویسنده تا به حال سه سریال در ماه مبارک رمضان داشتهام و خاطرم هست در دوره مدیریت عزتالله ضرغامی، نتایج نظرسنجی تقریبا یک هفته بعد از پایان سریالها منتشر میشد.
درست است که آثار ما، سه سریال تولیدشده در یک سازمان است، اما اگر تصور کنیم وجه مشترکمان توپ بوده است، به عنوان مثال یکیمان هندبال، دیگری بسکتبال و آن یکی والیبال است و همانطور که نمیتوان این سه ورزش را صرفا به این دلیل که در همهشان توپ وجود دارد با هم مقایسه کرد، مقایسهکردن سه سریال با سه ژانر متفاوت با یکدیگر نیز، صحیح نیست. به قول احمد کاوری، این کار مانند این است که پدری اعلام عمومی کند که از میان سه فرزندش، کدام یک بهتر است و کدام بدتر. از نظر من، این کار خودزنی است و انجام دادنش درست نیست.
علاوه بر این، در هیچ جای دنیا شبکهها یا سازمانهایی که خودشان متولی ساخت پروژه هستند، نظرسنجیای را براساس رتبه اعلام نمیکنند، بلکه به تحلیل آماری میپردازند. به عنوان مثال میگویند تماشاگر عادت به تماشای کدام گونه اثر دارد؟ بینندگان چه ژانری را بیشتر میپسند؟ و ...
نظر نویسنده بچه مهندس درباره ضربه خوردن فصل چهارم
حسن وارسته گفت: یکسری حذفیات و تغییر در بازیگران قدری به کار ضربه زد. خلأ قاسم و مسعود احساس میشد و حذف بیبی یکدفعهای از سر سفره عقد و خیلی از اتفاقات مثل کاراکتر کریم که دیالوگهای تکراری مثل آقا باز هم لوبیاپلو که خیلی این حضور خصوصاً در فصل چهارم درک نمیشود...
حسن وارسته طراح و سرپرست نویسندگان سریال گفت: درباره مسعود و قاسم به این جمله اکتفا میکنم که چند وقت پیش هم استوری کردم گروه جهتم را بیجهت ندادم تغییر؛ من از گردنهگیران باجخور بیزارم! البته بلانسبت قاسم! من پنج بار فیلمنامه را بازنویسی کردم و هر بار بهدلیلی؛ برخی سهمخواهی که آنقدر نقش ما باشد و برخی هم پول و نکاتی دیگر که گروه را متلاشی کردند. من دو تا تیم نویسنده عوض کردم بهخاطر اینکه پیامهای متعددی میدادند که "در این کار حضور پیدا نکنید. "
یک روز رفتم به آقای سعدی گفتم که "میخواهم یک ریسک کنم"؛ البته توانایی بازیگری را نادیده نمیگیرم، اما اساس هر سریال و فیلمی، فیلمنامه است. اتفاقی که باعث میشود محمود خسرومنش از بیرجند بیاید و دیده شود، همین ویژگی نقشی است که طراحی شده است! نقش باعث میشود که بازیگر توانمند خودش را به چالش بکشد اگر یک نقش سطحی بود که بازیگر توانمندی مثل سهند جاهدی، هدر میرفت.
در مورد کریم هم باید بگویم عباس جمشیدی فر سر کار مهدویان راکورد ریش داشت و واقعاً در خیلی اوقات دستمان خالی بود، از طرفی کریم یادآور گذشته است؛ کریم کارکرد دراماتیک داشت و به همین خاطر حذفش نکردیم و از طرفی ثریا قاسمی هم بهدلیل سنوسال و فضای پرالتهاب کرونایی، یک بخشهایی در فیلمنامه داشتیم و بهخاطر آن ازدحام نتوانستیم بیشتر از حضور ایشان بهره ببریم.
فصل ۵ بچه مهندس ساخته میشود؟
سریال تلویزیونی «بچه مهندس» در فصل چهارم خود اقبال همیشگی را نداشته و به نظر میرسد عوامل این سریال علاقهای به ساخت پنجمین فصل این سریال ندارند.
فصل چهارم سریال «بچه مهندس» به کارگردانی احمد کاوری و تهیهکنندگی سعید سعدی سریال مناسبتی ماه رمضان ۱۴۰۰ بود که از شبکه دو سیما پخش شد و در نظرسنجی صداوسیما در جایگاه سوم سریالهای رمضانی قرار گرفت.
نکته جالب اینکه حسن وارسته نویسنده این سریال معتقد بود قصه «بچه مهندس» در فصل سه به پایان میرسید و او در گفتگویی اعلام کرده به ادامه نگارش این سریال برای فصل پنجم علاقهای ندارد.
همچنین با توجه به پیگیریهای خبرنگار صبا اگر تلویزیون قصد ادامه تولید «بچه مهندس» را داشته باشد، باید با عوامل جدیدی از جمله تهیهکننده دیگری برای فصل پنجم مذاکره کند.
حال به نظر میرسد برخلاف رویه این چند سال صدا و سیما که سریالها را به فصلهای بعدی میرساند، سریال «بچه مهندس» ادامه پیدا نخواهد کرد و فصل پنجمی برای این سریال درکار نخواهد بود، مگر صدا و سیما بخواهد این قصه تمام شده را همچنان ادامه دهد.
* بچه مهندس ۵ شاید هم ساخته شود؟
در میانِ این خبرها تسنیم در خبری که شهوریور امسال منتشر کرد، نوشت: ساخت "بچه مهندس ۵" در دستور کار است؛ چرا که مدیر گروه فیلم و سریال شبکه دو تأکید کرده که فصل پنجم "بچه مهندس" به عنوان یکی از پروژههای مطرح و شاخص شبکه دو نیز در حال نگارش است که با تهیهکنندگی سعید سعدی و کارگردانی علی غفاری سال آینده به تولید خواهد رسید.
آیا ادامه دادن سریال بچه مهندس منطقی است؟
در گذشته شاید ادامه دادن برخی سریالها منطق روایی داشت، اما این روزها دیده میشود، تا فصل چهار یا پنج یک سریال بدون منطق روایی تولید و روی آنتن میرود.
باید در نظر گرفت، زمانی که یک سوژه قابلیت پرداخت خود را از دست داده و دیگر ظرفیت ادامه دادن ندارد، تصمیم درست پایان دادن به آن سوژه است، چراکه اصرار به پرداختن قصهای تمام شده نه تنها کیفیت را پایین میآورد بلکه باعث میشود هزینهای که میتواند صرف یک قصه نو و تازه شود در مسیری اشتباه به هدر رود.
نظر شما چیست؟
شما به عنوان بییننده سریال بچه مهندس چه نظری دارید؟ آیا ساخت فصل پنجم را پیشنهاد میدهید؟ نظر خود را با تابناک جوان به اشتراک بگذارید.
منابع: فارس / تسنیم / خبرگزاری صبا