متمدن ترین روستای ایران

روستای دیزباد بالا از توابع بخش مرکزی شهرستان زبرخان و در ۸۵ کیلومتری شهرمشهد واقع شده است. تنها روستایی است که صد در صدِ مردمش با سوادند. معماری روستا به صورت پلکانی و مشابه روستای ماسوله در استان گیلان است، وجود چشمه ساران، قنوات متعدد، باغ‌های سرسبز و خرم و آب وهوایی خنک و دلپذیر باعث شده تا به عنوان تنها روستای هدف گردشگری نیشابور، درفصول مختلف، میزبان جمع کثیری از مسافران و طبیعت گردان باشد.

اما شهرت این روستا صرفا به واسطه طبیعت زیبا و مناظر بکر آن نیست، بلکه به سبب رویدادی است که ۸۲ سال پیش موجب روشن شدن چراغ دانش اندوزی در این دیار شده است.مهندس محمود کردی که بازنشسته وزارت جهاد کشاورزی است و ۸ سال گذشته را در کسوت رئیس شورای اسلامی روستای دیزباد بالا در خدمت به هم دیارانش سپری کرده است، می گوید:پس از آنکه تلاش اهالی برای متقاعد کردن آموزش و پرورش وقت، جهت ایجاد مدرسه دولتی در دیزباد به نتیجه نرسید، مردم آستین همت بالا زدند و علیرغم وجود مشکلات مالی، کمبود‌ها وعدم دسترسی به امکانات، اقدام به ساخت مدرسه می‌کنند و در تاریخ بیست و دوم دی ماه سال ۱۳۱۸ با بکارگرفتن یک معلم به صورت مقیم، متعهد می‌شوند که مخارج مدرسه، توسعه ساختمان و حقوق معلم را خودشان پرداخت کنند و اینگونه می‌شود که اولین دبستان غیر انتفاعی روستایی ایران در دیزباد بالاتاسیس می‌گردد.

وی با اشاره به نامگذاری این روز تاریخی در تقویم روستا اضافه می‌کند: ما در شورای اسلامی روستا این روز را به نام روز محلی طلیعه خرد ورزی نامگذاری کرده ایم تا یاد و خاطره نیک اندیشی نیاکان این دیار برای همیشه در یاد زمان باقی بماند.
رئیس شورای اسلامی روستای دیزباد بالادر خصوص اولین مدرسه تاریخی روستای دیزباد می‌گوید: این مدرسه چند سال پس از تاسیس به دولت واگذارشد و ساختمان مدرسه، کادر اداری، تعداد معلمان و دانش آموزان به تدریج افزایش یافت تا آنجا که مقطع دبیرستان نیز در آن دائر گردید و روستا‌های مجاور نیز کودکان خود را برای تحصیل به دیزباد می‌فرستادند تا آنکه تعداد دانش آموزان این مدرسه در روز‌های اوج خود در سال ۱۳۵۴ به بیش از ۵۰۰ نفر رسید.
کردی همچنین بیان کرد: در زمان تاسیس مدرسه دیزباد، تعداد بزرگسالان دیزبادی بی بهره از نعمت سواد کم نبودند و یکی از افتخارات این مدرسه آن است که صبح‌ها به کودکان و شب‌ها به والدینشان سواد می‌آموختند تا آنکه در سال ۱۳۵۰ بی سوادی در دیزباد ریشه کن شد و روزنامه کیهان، خبر" دیزباد: اولین روستای بدون بیسواد ایران " را در ۲۴ مرداد ۱۳۵۴ منتشر کرد.
وی با بیان اینکه علاقه به تحصیل هم اکنون هم در دل مردم این دیار نهفته است بیان می‌کند: بسیاری از دانش آموزان مدرسه دیزباد پس از طی مراحل تحصیل به آموزگاری روی آوردند و در مدرسه دیزباد به تعلیم دانش آموزان پرداختند، علاقه به تحصیل امروز هم در این روستا ادامه دارد چنانچه ۲۵۰ معلم بازنشسته در دیزباد بالا وجود دارند واین روستا دانش آموختگان بسیاری در دانشگاه‌های معتبر جهانی همچون هاروارد آمریکا دارد که چراغ علم را در این سرزمین همواره روشن نگاه داشته‌اند.

وی با اشاره به المان روستای دیزباد می‌گوید: اگر چه امروز از ساختمان آن مدرسه پر افتخار فقط قطعه زمینی به یادگار مانده است، اما در یادمان خرد ورزی نیک اندیشان این دیار، نمادی در مقابل روستا بنا کردیم که پایه‌ی آن: نشان ژن وراثت، برج کبوتربه نشانه‌ی علاقه دیزبادی‌ها به محیط زیست و در راس آن برشی از قلم، در احترام به مقام علم و دانش است تا به هربیننده‌ای این پیام را برساند که علاقه به دانش اندوزی و احترام به محیط زیست در نهاد هر دیزبادی است.

حسین خافی مدیر روابط عمومی شورای اسلامی روستای دیزباد بالا در خصوص چرایی احترام اهالی دیزباد به محیط زیست و منابع طبیعی می‌گوید: رزق و روزی مردم روستا به آب و خاک و منابع طبیعی و محیط زیست وابسته است و تداوم حیات و معیشت در گرو صیانت ازاین موهبت‌های خداوندی است.
وی افزود: دیزبادی‌ها با استفاده از دانش بومی و تجارب پیشینیان و تداوم راه گذشتگان در کسب علم، به خوبی دریافته اند که حفظ آب در گرو حفظ و تقویت پوشش گیاهی منطقه است، پس طی ۴۰ سال گذشته تعداد گله‌های خود را از ۲۲ گله به ۱ گله تقلیل داده اند تا هم تعادل مرتع و دام را رعایت کنند و هم به پایداری منابع آبی قنوات و چشمه‌های خود کمک نمایند که نتیجه آن، حفظ فعالیت کشاورزی به عنوان شغل اصلی اهالی است.
مدیر روابط عمومی شورای اسلامی روستای دیزباد بالا ادامه می‌دهد: انجام دو فعالیت مشترک با دفتر تسهیلات کوچک برنامه عمران سازمان ملل متحد از دیگر افتخارات مردم دیزباد است.
خوافی با بیان اینکه تمام فعالیت‌های زیست محیطی روستاییان دیزباد برگرفته از فرهنگ و دانش آنهاست بیان می‌کند:معتقدم آنچه دیزباد را از سایر روستا‌ها متمایز کرده و اسباب توفیقات متعدد را فراهم آورده، تعلق خاطر اهالی دیزباد به کسب علم، اطلاع از دانش روز آمد، و توجه به دانش بومی به عنوان دست آوردی برآمده از تجربه است.
از دیگر تاثیرات علم و فرهنگ بر مردم این روستا وجود مرکزی به نام شورای روستاست، در واقع، شورای روستا در تصمیمات خود با بزرگان روستا مشورت می‌کند و جمعی از معتمدین روستا را با خود همراه کرده که نامش " شورای مشورتی " است و در سال ۱۳۹۲ آغاز به کار کرده است.

علیرضا میرشاهی عضو شورای روستا ویکی از دانش آموختگان مدرسه دیزباد است، وی اکنون استاد بازنشسته دانشگاه است در خصوص اهمیت و نقش شورای روستا می‌گوید:اگر چه مشورت کردن در تصمیماتی که به زندگی اهالی مربوط می‌شود از گذشته در دیزباد رایج بوده، اما شورای اسلامی روستا با تشکیل شورای مشورتی و دعوت از بزرگان هر فامیلی، استفاده از خرد جمعی در تصیم گیری را رسمیت بخشیده است.
وی افزود:از آنجا که شورای روستا یک پارلمان کوچک محلی است که قوانین آن پس از انطباق با قوانین کشوری برای همه افراد لازم اجرا است، لذا استفاده از اندیشه معتمدین روستا و دریافت نظرات ایشان، وفاق و همدلی و پایبندی به قانون را در میان اهالی با استقبال و رونق بیشتری توام می‌کند و مشارکت مردمی که یک اصل مهم در توسعه است را افزایش می‌دهد.

 

منبع : باشگاه خبرنگاران جوان