لیله الرغائب و فضیلت شب آرزو‌ها

به گزارش تابناک جوان به نقل از فارس:رجب ماه عبادت و دعاست و قرار گرفتن ایامی مانند شب آرزوها و ایام البیض که معتکفان دور از شلوغی های دنیا با خدای خود خلوت می‌کنند اعتبار بی نظیری به این ماه آسمانی بخشیده است.

شب آرزوها چه شبی است؟

امشب شب لیله الرغائب است. دوست دارم بدانم چرا به لیله الرغائب این نام را داده‌اند و شب آرزوها چه شبی است؟ گفتند کلمه «رغائب» جمع «رغیبه» به معنای چیزی که مورد رغبت و میل است و نیز به معنای عطا و بخشش فراوان می‌باشند.

بنابر معنای اول «لیله الرغائب» شبی است که میل و توجه به عبادت و بندگی در آن بسیار است و بندگان خدا در این شب گرایش زیادی به رفتن به در خانه خدا و ارتباط و انس با او دارند.

بر پایه معنای دوم «لیله الرغائب» شبی است که در آن عطاء و بخشش خدا بسیار است و بندگان خداوند با رو آوردن به بارگاه خدا و خشوع در برابر بزرگی خدا، شایسته دریافت انعام و عطا و بخشش بی کرانه خدا می‌شوند.

از پیامبر روایت شده که فرمود: از نخستین شب جمعه رجب غافل نمانید. این شب را فرشتگان لیله الرغائب نامیده‌اند.

در این شب آنگاه که یک سوم شب بگذرد، فرشتگان همه در اطراف کعبه گرد آیند، خداوند بدانها می‌فرماید: فرشتگانم هرچه از من می‌خواهید بخواهید! می‌گویند: خدایا خواسته ما این است که بر روزه‌داران رجب ببخشایی! خداوند می‌فرماید: بخشودم.

نخستین شب جمعه ماه پربرکت رجب در حالی فرامی‌رسد که با نمایان شدن هلال ماه در آسمان، یکی از بهترین ایام برای نیت تمایلات پاک و آرزوها است؛ رویکردی که در سال‌های اخیر پررنگ شده و در این شب بندگان خدا ضمن سجده به درگاهش، امید تازه برای رسیدن به مقصودشان می‌کنند و آرزوهایشان را با فرشتگانش که بر زمین نازل شده اند در میان می‌گذارند.

در چنین شبی که موسوم به «لیله الرغائب» است و در تمامی کشورهای اسلامی گرامی داشته می‌شود، فرشتگان از آسمان به زمین خاکی سرازیر می‌شوند و ساکن زمین می‌شوند و پیغامبر نیت‌های پاک بندگان خداوند هستند.

بنابراین ضمن تأکید بر اعمالی که مربوط به چنین شبی است، فرصت نیت خواسته‌های به حق و آرزوهای دست یافتنی را نمی توان از دست داد.

در واقع «لیله الرغائب» ضیافتی برای خواستن بهترین‌ها است و او که بخشنده‌ترین بخشندگان است، کرمش هیچ‌گاه توقف‌پذیر نبوده و نخواهد بود.

امشب شبی است که از وابستگی‌های زمینی همچون دل‌های گره خورده تا دلبستگی‌‌های آسمانی در قالب نیت‌های پاکتان که شاید حتی بر زبان نیز جاری نساخته باشید، در نظرتان خواهد آمد و امید اینکه پیش از تماشای هلال رجبی دیگر، آرزوهایتان محقق شده باشد.

در چنین ضیافت بی‌کرانی، طَبَق‌های آرزو از سوی خداوندگار بزرگ بر بندگانش ارزانی ‌می‌شود و هر انسانی بنابر روحیات و اقتضائاتش، آنچه مطلوب نظرش بوده را از این خوان بزرگ برمی‌گیرد و صاحب مهمانی تا آنجا که صلاح بنده‌اش باشد، آرزوهایی که فرشتگان حاملش هستند را برآورده می‌سازد.

دعای شب آرزوها

یکم:

سید در اقبال و علامه در اجازه بنی زهره درباره اعمال لیله الرغائب نقل کرده‌اند: ازجمله اعمال این شب نمازی است که گناهان بسیار به سبب او آمرزیده شود و هر که این نماز را بگزارد، چون شب اول قبر او شود، حق تعالی بفرستد ثواب این نماز را بسوی او به نیکوترین صورتی با روی گشاده و درخشان و زبان فصیح.

پس با وی گوید: ای حبیب من بشارت باد تو را که نجات یافتی از هر شدت و سختی.گوید تو کیستی، به خدا سوگند که من روئی بهتر از روی تو ندیدم و کلامی شیرین‌تر از کلام تو نشنیده‌ام و بوئی بهتر از بوی تو نبوئیدم.

گوید: من ثواب آن نمازم که در فلان شب از فلان ماه از فلان سال بجای آوردی. آمدم امشب به نزد تو تا حق تو را ادا کنم و مونس تنهایی تو باشم. وحشت را از تو بردارم و چون در صور دمیده شود من سایه بر سر تو خواهم افکند در عرصه قیامت. پس خوشحال باش که خیر از تو هرگز معدوم نخواهد شد.

دوم:

مرحوم حاج میرزا جواد ملکی تبریزی در باب سیر و سلوک عارفانه کتابی به نام «المراقبات فی اعمال السنه» نگاشته‌اند که سیدمحمد راستگو آن را به فارسی ترجمه کرده است.

فصل هفتم این کتاب مربوط به مراقبات و اعمال ماه رجب است. ایشان تأکید می‌کنند که انجام عبادات مستحبی مستلزم داشتن حال معنوی بوده و در صورت عدم چنین شرطی باعث زحمت و فرسایش روحی می‌گردد. همچنین به جا آوردن این قبیل عبادات توفیقاتی می‌طلبد.

پس پیش از فرا رسیدن این‌گونه شب‌های شریف و اوقات عزیز بیش از دیگر شب‌ها و وقت‌ها به بازرسی و بررسی احوال خویش پردازد و برای پاکسازی خویش از گناه و ناروایی کوشش کند، به گونه‌ای که هنگام ورود به این شب‌ها و اوقات دیگر گناه و آفتی برای او باقی نمانده باشد، تا سبب شود از تجارت عبادتش زیان ببیند و از احیا و شب زنده‌داریش بی‌بهره ماند و از روشنایی و نوری که به عبادت‌کنندگان می‌رسد، طرفی نبندد.

سوم:

بر سالک مراقب است که بیشتر از «چه اندازه عبادت کردن» به «چگونه عبادت کردن» دل سپارد و بیش از «فزونی کمیت» به «حسن کیفیت» آن همت بندد.

در دعا و مناجات، زبان و بیانی و الفاظی را برگزیند که خواری و خاکساری او و نیاز و زاری او را هر چه بیشتر بنمایاند و بر این نکته تأکید ورزد که خداوند او را تشریف‌ها بخشیده و منت‌ها نهاده که بار تکلیف بندگی و عبادت بر دوشش نهاده است.

بر سالک است هنگام دعا بیشتر بر این صفات خدا که «کریم العفو» است و با بزرگواری از خطای بندگان می‌گذرد و «مبدل السیئات بالحسنات» است و بدی‌های بندگان را با نیکی پاسخ می‌دهد، تکیه و تاکید کند. و به محمد(ص) و آل او توسل یابد و آن عزیزان را شفیع خویش سازد، باشد که سفیدرویی آن عزیزان عذرخواه سیاه‌رویی ما گردد و سرانجام شب را با توسل به صاحبان معصوم شب به پایان برد و اصلاح حال خویشن را از آنان بخواهد.