در حالی پرونده پیاده روی باشکوه اربعین به پایان می رسد که نهادهای دولتی و عمومی در خدمات رسانی به زایران سالار شهیدان جا مانده اند و اگر وسعت کرامت مردم و موکب داران اربعین نباشد؛ موانع و مشکلات بیش از پیش گریبان گیر این میهمانان آل الله را خواهد گرفت. بد نیست برخی از این دشواری ها و مرارت ها و یا قصورات و تقصیرات آشکار و پنهان را از نگاه یک زائر با یکدیگر مرور کنیم. گرچه این مسائل برای اربعین سال 1398 به کار نخواهد آمد؛ اما بهانه را از مسئولان می گیرد تا از اکنون با یک سال بازه زمانی که در اختیار دارند؛ این معضلات را کاهش داده و به حداقل برسانند و چندین و چند ستاد و سازمان و نهاد، نه به عنوان وظیفه تحمیلی؛ بلکه به عنوان یک کار داوطلبانه و خداپسندانه به میدان آمده و با تمام وجود خادم زائران باشند. نکته ای که ظاهراً کمرنگ شده است. به هرحال چند مشکل آشکار را بر می شماریم:
1- صدور گذرنامه معتبر که امسال با کندی روبرو بود و به بهانه تعدد و کثرت مراجعان، به برگه تردد اکتفا شده بود، دور از شأن زائر است. می توان با پیش بینی به موقع و تدابیر درست از این بی نظمی جلوگیری کرد.
2- ثبت نام سامانه سماح از وجاهت قانونی برخوردار نیست و بار مالی اضافه ای است که ستاد اربعین به زائران تحمیل می کند. مگر برای خروج از کشور تنها گذرنامه معتبر ملاک نیست و مگر بقیه کسانی که از کشور خارج می شوند در سامانه ای اینچنینی ثبت نام می کنند؟ این در حالی است که کشور عراق از هزینه ویزا می گذرد؛ از این مبلغ نیز می توان گذشت و باری بر دوش زائران نگذاشت.
3- برخی از ساختارهای زیربنایی در مرزهای ایران دچار اختلال است. به عنوان نمونه پارکینگ های موجود اصلاً جوابگوی خیل عظیم وسایط نقلیه نیست یا نمازخانه های مناسب زائران در طول مسیر وجود ندارد. حتی در مهران یک نمازخانه کوچک و بدون امکانات هست و هم چنین تعریض راه ایلام تا مهران هنوز به پایان نرسیده است.می توان از اکنون این زیرساخت ها را تأمین، تجهیز و آماده سازی نمود.
4- خدمات رسانی واحدهای سلامت که برعهده هلال احمر گذاشته شده است جوابگوی زائران عزیز نیست. مشاهدات میدانی نشان می دهد که تعداد پزشک و بهیار یا نیروی امداد نسبت به جمعیت زائران بسیار کم است و پیش بینی های لازم نشده است. به عنوان مثال در شهر کاظمین که یک درمانگاه شبانه روزی وجود دارد؛ به غیر از بعد مسافت تا حرم مطهر؛ به ازای 50 نفر که در صف انتظار بودند تنها یک پزشک خدمت می کرد و امکانات اورژانسی و فوریت های پزشکی در آن جا وجود نداشت. به طوری که از مراجعان اورژانسی می خواستند که خود- بدون آمبولانس- به بیمارستان های کاظمین مراجعه نمایند! این نافی زحمات نیروهای امدادی نیست. بلکه سوء مدیریت برنامه ریزان را نشان می دهد.
5- خدمات رسانی اپراتورهای ایرانی به زائران بسیار فاجعه بار بوده و در عین حال که در اغلب موارد ارتباط درست با مخاطب برقرار نمی شد؛ هزینه های گزاف دو طرفه برای مشترکان به بار می آورد و اینترنت نیز از کارایی لازم برخوردار نبود. به نظر می رسید این اپراتورها به سود بادآورده خود؛ به جای کیفیت خدمات اندیشدیده اند و از جیب مخاطب به هر طریقی برای کسب منافع بهره برداری می کنند و به رضایت زائران اصلاً توجهی ندارند.
6- علی رغم این که بارها با صدای بلند اعلام شده است که هزینه حمل و نقل نسبت به سال گذشته افزایش نیافته است؛ اما عملاً شاهد بودیم که به صورت قانونی 30 تا 40% و به شکل غیرقانونی دو تا سه برابر از زائران هزینه دریافت شده است و این عدم نظارت ارگان های مسئول را می رساند.
7- نقش سازمان هایی مانند سازمان حج در اربعین کمرنگ و گاهی مفقود شده است. در حالی که این سازمان سال ها تجربه خدمت رسانی به زوار را دارد و باید از تمامی ظرفیت های بالقوه و بالفعل اش بهره برداری کرد. کارشناسان، عوامل، مدیران و نیروهای همکار این سازمان باید در این دوره به خدمت گرفته شده و کمک رسانی نمایند.
بنابراین اربعین امسال کارنامه قابل قبولی برای ملت دو کشور عراق و ایران دارد که یکی با شوق و اشتیاق به کوی دوست هجرت کرده و دیگری با همه وجود- از مال و جان خود گذشته و از این مهاجران الی الله استقبال نمود.
ولی در این میان سازمان های متعدد و متنوع دولتی و شبه دولتی نمی تواند نمره قبولی به خود بدهند؛ گرچه از خود ممنون بوده و افزایش خیل زائران را بهانه کاستی ها و ناتوانی های خود قرار بدهند. می توان با مدیریت صحیح و به موقع و پیش بینی های لازم؛ از بسیاری از موانع و معضلات کاست تا استقبالی شایسته و بایسته از زائران حضرت اباعبدالله الحسین صورت پذیرد و از سوی دیگر با سودجویی ها و سوء تدبیرها برخورد کرده و با سرعت و دقت موانع شناسایی شده و نسبت به رفع آن رسیدگی شود.
به هرحال از زحمات خالصانه همه کسانی که فرصت زیارت برای زائران پیاده اربعین فراهم می نمایند؛ تشکر کرده و برای همه این عزیزان طول عمر با برکت مسئلت داریم.