رضا جعفری در گفتگو با خبرنگار مهر در مورد خشونت علیه زنان گفت: یکی از اقداماتی که اورژانس اجتماعی (خط ۱۲۳) انجام می دهد در راستای جلوگیری از خشونت های خانگی زنان و مداخلاتی است که به منظور کاهش و رفع این خشونت ها؛ خانواده ها، زنان، کودکان و غیره نیازمند هستند.
وی با اشاره به اینکه همسرآزاری و خشونت علیه زنان ۲۰ درصد تماس هایی است که با اورژانس اجتماعی برقرار می شود، اظهار داشت: در حال حاضر اورژانس اجتماعی در شهرهای بالای ۵۰ هزار نفر ایجاد شده و ما توانستیم از سال گذشته تاکنون مراکز اورژانس اجتماعی را گسترش و به پوشش صد درصدی در کل کشور برسیم.
جعفری گفت: پس از مراجعه با اورژانس اجتماعی، تیم های سیار ما که شامل کارشناسان، روان شناس، مددکار و غیره هستند به محل اعزام می شوند و بعد از ورود و کسب مجوز مداخلات لازم را انجام می دهد و فردی را که آسیب دیده است، به مرکز معرفی می کند.
نگهداری زنان خشونت دیده با فرزندانشان در مراکز
رئیس اورژانس اجتماعی سازمان بهزیستی تأکید کرد: مدت زمان نگهداری در مراکز مداخله ۲۱ تا ۴۵ روز است که در این مدت فرد آسیب دیده از اقدامات حقوقی، درمانی و بهداشتی برخوردار می شود و تلاش برای بازگشت مجدد به خانواده و امکان زندگی در منزل برای فرد ایجاد می شود و چنانچه فرد شرایط حضور در خانواده را نداشته باشد و یا اینکه خانواده پذیرای وی نباشند، زن و یا دختر آسیب دیده می توانند در خانه های امن بهزیستی به مدت ۴ تا ۸ ماه نگهداری شوند.
وی افزود: چنانچه زن آسیب دیده فرزند دختر و یا پسری داشته باشد، پسران تا ۱۲ سالگی و دختران بدون شرط سنی می توانند به همراه مادر خود در مراکز امن نگهداری شوند و از خدمات روان شناسی، حقوقی، پزشکی، ارتباط با خانواده، حرفه آموزی و غیره برخوردار باشند و طی این مدت تمامی مشکلات آنها پیگیری خواهد شد.
جعفری تصریح کرد: نگاه ما به فرد خشونت دیده فقط نگهداری آنها نیست بلکه درمان و بازتوانی افراد مورد خشونت نیز اقدامی است که انجام می دهیم.
رئیس اورژانس اجتماعی سازمان بهزیستی به سن زنانی که مورد خشونت قرار گرفته اند، اشاره کرد و اظهار داشت: براساس مراجعین اورژانس اجتماعی ۲.۳ درصد زنان خشونت دیده ۱۱ تا ۱۸ سال، ۲۶.۴ درصد ۱۹ تا ۲۹ سال، ۴۸ درصد ۳۰-۳۹ سال و ۲۲ درصد نیز بالای ۴۰ سال سن داشتند. همچنین مشخص شد که فقط ۱۴ درصد زنان مورد خشونت تحصیلات دانشگاهی دارند، ۲۵ درصد دیپلم و مابقی زیر دیپلم هستند و همچنین ۱۰ درصد این زنان شاغل و ۸۱ درصد آنها خانه دار بودند.
وی افزود: بیش از ۷۱ درصد زنانی که مورد خشونت خانگی قرار گرفتند مدت زمان زندگی زناشویی آنها بیش از ۵ سال بوده و همچنین براساس آمارهای به دست آمده، ۴۹ درصد آنها آزار جسمی وفیزیکی، ۲۶ درصد عاطفی، روانی، کلامی (تحقیر، توهین، تمسخر و تهدید به خشونت) و ۲۲.۲ درصد آزارهای اجتماعی و اقتصادی دیده اند به طوری که مانع از رشد فکری، اجتماعی و استقلال زنان شده و محدودیت روابط اجتماعی برای آنها ایجاد شده است (قطع ارتباط با دوستان و خانواده) و در نهایت دو درصد آزار جنسی دیده اند.
نگهداری ۱۵۵۰ زن آزار دیده در ۲۲ خانه امن
جعفری با اشاره به اینکه ۱۵ مرکز خانه امن غیر دولتی و مشارکتی و هفت مرکز دولتی در کشور فعال است، خاطرنشان کرد: ۱۵۵۰ زن مورد خشونت قرار گرفته در این مراکز نگهداری می شوند و تمامی خدماتی که به آنها ارائه می شود کاملاً رایگان است.
مدیرکل دفتر امور آسیب دیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی گفت: در صورتی که بعد از انجام پیگیری ها و مشاوره های لازم و همچنین توانمند سازی و باز توانی، چنانچه زن و یا دختری امکان بازگشت به خانواده را نداشته باشد می توان مدت زمان نگهداری در این مراکز را تمدید کرد.
وی ادامه داد: همچنین در صورتی که نیاز به خانه و یا اجاره خانه، شغل و حرفه آموزی داشته باشند نیز آنها را تأمین می کنیم و حمایت های لازم از زنان خشونت دیده انجام می شود.
جعفری با اشاره به اینکه یکی از عواملی که زنان خشونت همسر خود را تحمل می کنند فقدان منابع حمایتی است، اظهار داشت: فقدان حمایت به خصوص حمایت مالی باعث می شود که زنان، خشونت را تحمل کرده و از خانه بیرون نیایند و هیچ شکایتی نداشته باشند. حتی ممکن است زنی به خاطر بچه های خود خشونت را تحمل کند و در این صورت مراکز اورژانس این امکان را برای آنها فراهم کرده است.
رئیس اورژانس اجتماعی سازمان بهزیستی در پاسخ به این سوال که آیا تعداد زنان خشونت دیده نسبت به گذشته بیشتر شده است یا خیر؟ گفت: در حال حاضر امکان و ظرفیت شناسایی و گزارش های ما نسبت به گذشته بیشتر شده که این به نگرش و باورهای زنان نسبت به عدالت جنسیتی بر می گردد که حرکتی نوپدید است اما به معنی افزایش تعداد آسیب دیدگان نیست.
وی یادآور شد: نکته مهمی که درباره آسیب و خشونت زنان وجود دارد این است که این خشونت در همه اقشار تحصیل کرده و غیره وجود دارد و فقط شکل و نوع آن فرق می کند. به طوری که خانواده ای که تمکن مالی خوبی دارد، خشونت روانی در آن است و در خانواده های با ساختار سنتی که حقوق زنان به رسمیت شناخته نشده است، ممکن است گزارش خشونت و آسیب کمتر باشد اما در میان زنان تحصیل کرده و دارای شغل این گزارشات بیشتر باشد. در خانواده های تحصیل کرده، خشونت جسمی را کمتر شاهد هستیم و در برخی جوامع به زنان حق انتخاب همسر نمی دهند که این خود نوعی خشونت است.
اجرایی شدن رویکرد جدید مداخلات اجتماع محور
جعفری از رویکرد اجتماع محور بهزیستی خبر داد و گفت: در برنامه های جدید ما، رویکرد ما این است که مداخلات اجتماع محور افزایش پیدا کند که در این صورت هم هزینه ها کمتر می شود و هم شناسایی راحت تر انجام می گیرد و مشکل در محل از بین می رود به طوری که خانواده، خویشاوندان و همسایه با استفاده از ریش سفیدان محل و بزرگان محل می توانند مشکلات و خشونت هایی که وجود دارد را با شناسایی و مداخلات به موقع برطرف کنند و دیگر نیازی به مداخلات بهزیستی نباشد البته کارشناسان بهزیستی به عنوان تسهیل گر همراه خواهند بود.
رئیس اورژانس اجتماعی سازمان بهزیستی به پیامدهای خشونت علیه زنان اشاره کرد و تصریح کرد: به دنبال بروز خشونت، عرصه برای دختران و زنان تنگ می شود و در نهایت از خانه فرار می کنند و بی خانمان می شوند اما برخی از آنان به دلیل نداشتن منابع مالی، خشونت را تحمل می کنند و حالت درماندگی، افسردگی، خودکشی، اعتیاد و غیره در آنها بروز می کند و دسته دیگر نیز در خانواده های مورد خشونت، کودکانی که مدام کتک خوردن مادر خود را نگاه می کنند در دوران بزرگسالی دچار مشکل می شوند و این کودکان خود خشونت دیده اند و این خشونت ها در حق خود آنها نیز اعمال می شود.
آگاه سازی و آموزش اولین اقدام پیشگیرانه از خشونت علیه زنان
وی در خصوص اقدامات پیشگیرانه خشونت علیه زنان نیز اشاره کرد و گفت: آموزش، آگاه سازی اولین سطح پیشگیری خشونت علیه زنان است که می توان آموزش حقوق زنان و برابری جنسیتی را از مهدهای کودک آغاز کرد. سطح بعدی پیشگیری مشارکت زنان در حوزه اقتصادی، آموزشی و اشتغال است که در این صورت باید امکان استخدام و اشتغال آنان فراهم شود و برای آنها انتخاب فرصت زندگی بهتر را ایجاد کنیم.
جعفری گفت: اهداف ما در اورژانس اجتماعی این است که بتوانیم به موقع زنان و دختران خشونت دیده را کنترل کنیم و مداخلات زودهنگامی را برای آنها داشته باشیم. سپس دوره های بازتوانی را اجرایی کنیم و از تمام منابع اجتماعی سازمان ها و حوزه های ذیربط برای بازتوانی و توانمندی آنها بهره مند شویم.
رئیس اورژانس اجتماعی سازمان بهزیستی اظهار داشت: دلخواه ما این است که فرد مورد خشونت را از خانواده خود جدا نکنیم و اقداماتی در جهت بهبود وضعیت آسیب پذیری خانواده و اصلاح شرایط انجام دهیم.