کتاب مدلهای استارتاپی کتابی است به قلم آرمان صفایی توسط مرکز کارآفرینی دانشگاه شریف به چاپ رسیده است. این کتاب به عنوان نخستین کتاب تالیفی حوزه استارتاپها در ایران شناخته میشود که سعی کرده مباحثی مناسب اکوسیستم استارتاپی کشور ارائه کند. وی در گفتگویی به سوالاتی درباره کتاب مدلهای استارتاپی پاسخ میدهد.
آقای صفایی از چه زمانی شروع به نگارش اکین کتاب کردید و چه نیازی در این زمینه حس کردید؟
در هر اکوسیستم استارتاپی در دنیا مهمترین رکن، کارآفرینان آن اکوسیستم هستند. لذا برای توسعه یک اکوسیستم نیاز است تا کارآفرینان آن اکوسیستم به توسعه فردی و دانش خود بپردازند. کارآفرینان باید علاوه بر توسعه مهارتهای نرم خود به دنبال کسب محتوا و دانش مدیریت و رشد یک استارتاپ نیز باشند. کتابها، کارگاهها و محتوای صوتی و تصویری از جمله منابعی هستند که کارآفرینان باید به سراغ آن رفته و کسب دانش کنند. اما مساله مهم این بود که در کشور یا کتاب استارتاپی خوبی وجود نداشت یا اگر بود هم کتابهای ترجمه بود. اگرچه کتابهای ترجمه هم آموختنیهای بسیار زیادی دارند و باارزش هستند، اما خلا یک کتاب استارتاپی بومی در کشور حس میشد.
مخاطب این کتاب را چه کسانی میدانید؟
در واقع اولین مخاطبین این کتاب، کسانی هستند که به تازگی قصد ورود به عرصه کارآفرینی استارتاپی را دارند و در این زمینه به دنبال کسب دانش بیشتر هستند. سطح کتاب هم طوری است که به مخاطب تازهوارد به اکوسیستم تا کسانی که استارتاپهایی در مراحل میانی دارند نکاتی هرچند کوچک را خاطرنشان میکند.
منابع اصلی این کتاب چیست و تالیف آن چقدر زمان برد؟
تالیف این کتاب تقریبا دو سال زمان برد. این مجموعه و محتوای عمدهاش ترکیبی از پنج کتاب خارجی است. اما مزیتی که دارد این است که فقط ترجمه در این کتاب حرف اول را نمیزند. تلاش کردم در تالیف و حتی در نوع مثالها بومیتر عمل کنم. تمام مثالهای کسبوکاری بینالمللی را با مثالهای عینی کشور خودمان تطبیق دادم و مثالهای بومی را جایگزین کردم. حتی در مواردی با شرکتها و استارتآپهای موفق مثل علی بابا، تپسی، زرین پال، نتبرگ و… گفتگو و نحوه کار و سبک و روش درآمدزایی آنها را زیر ذرهبین قرار دادم.
بحث محوری این کتاب چیست؟ مخاطب در آن چه چیزی میآموزد؟
از آنجایی که این کتاب قرار بود اولین کتاب تالیفی استارتآپی بومی باشد؛ با رویکرد بیزینسی و آشنایی با مدلها و نوآوری در کسبوکارها تالیفش کردم. در مجموع این کتاب از پنج فصل تشکیل شده است. در فصل سوم کتاب؛ در مورد چیستی مدل کسب و کار، تعاریف، اجزا و اینکه متخصصان در این مورد چه صحبتهایی کردهاند مواردی را مطرح کردهایم.
فصل چهارم کتاب در مورد ارزیابی مدلهای کسبوکار فعلی سازمان است. در فصل پنجم بعد از شناخت نوآوری مدل کسبوکار ابزارهایی ارائه شده است که در این زمینه به ما کمک میکند. در فصل یک با انواع مدلهای کسبوکار کاربردی شده در ایران آشنا میشویم که در قالب مثالهای داخلی و بومی عرضه شدهاند. بیش از ۴۰ مثال ایرانی و انواع کسبوکار کاربردی در ایران در این فصل جا گرفتهاند.
عدد ۴۰ مدل از آنجایی وارد این کتاب شد که قصد داشتم مشابه ۴۰ اصل تریزعمل کنم و ۴۰ اصل مدل کسبوکاری پیادهسازی کنم. در فصل دوم کتاب هم با استارتآپهای معروفی مثل علی بابا، نت برگ، تپسی، زرین پال ، ایوند و…مصاحبه کردهایم و در مورد عوامل موفقیتشان گفتگو کردیم.
استقبال از این کتاب چطور بود؟
کتاب مدلهای استارتاپی سال ۹۷ توسط مرکز کارآفرینی دانشگاه شریف در تیراژ ۳۰۰۰ نسخه به چاپ رسید. در ابتدای عرضه به بازار از طریق چند سازمان خرید عمده صورت گرفت. اتفاق مثبت دیگر درباره این کتاب این بود که بسیاری از بزرگان اکوسیستم در صفحات شبکههای اجتماعیشان از این کتاب تعریف و عکسش را منتشر کردند که شاید همین هم یکی از دلایل شناخته شدن اثر شد.
استقبال از سمت بچههای استارتآپی و فعال در داخل اکوسیستم چطور بود؟
هم از بچههای داخل اکوسیستم و هم حتی از خارج واکنشهای مثبت زیادی دیدم. خصوصا دانشجوها و عمدتا جوانان، کسبوکارهای سنتی و حتی چندین سازمان دولتی از این کتاب استقبال کردند که برای خود من ارزش و اهمیت زیادی داشت.
علاقمندان چطور میتوانند این کتاب را تهیه کنند؟
علاقمندان میتوانند کتاب استارتاپ را از طریق وبلاگ مولف کتاب یعنی استارتاپ و آموزش مدل کسبوکار تهیه کنند.