با توجه به شروع فصل سرما و آلودگی هوا در کلانشهرها و برودت هوا در بخش عمدهای از مناطق کشور، معمولاً در مناطق سردسیر، میزان مراجعه برای اهدای خون نسبت به سایر ایام کمتر پیدا میشود و ما با یک روند کاهشی مواجه میشویم؛ این مسئله میزان ذخایر خون را تاحدودی پایین میآورد. بر اساس گزارش رسمی سازمان انتقال خون، با سردشدن هوا در ماههای اخیر، میزان اهدای خون در کشور به ۷ هزار و ۲۶۸ واحد رسیده است.
در همین راستا شهرام میرزایی، معاون اجتماعی سازمان انتقال خون ایران، در گفتوگو با خبرآنلاین عنوان میکند: «طبق بررسیهای صورتگرفته، میزان اهدای خون در استان تهران حدود ۱۷ درصد است؛ اما ۲۵ درصد از خونهای اهدایی در همین کلانشهر به مصرف میرسند. بیماران تالاسمی، هموفیلی، سرطانی و بیمارانی که در اتاق عمل تحت جراحی قرار میگیرند، نیاز ویژهای به خون دارند. از آنجا که مصرف خون امری مداوم است، مدیریت ذخایر خون کشور بسیار اهمیت دارد و مصرف روزانه باید بهگونهای مدیریت شود که در تأمین نیاز ۱۰۶۶ مرکز و بیمارستان به خون و فرآوردههای خونی، مشکلی پیش نیاید.»
چرا مصرف ذخایر خون در تهران بیشتر است؟
۲۰ تا ۲۵ درصد از ذخایر خونهای اهدایی در تهران، در همین کلانشهر مصرف میشود؛ معاون اجتماعی سازمان انتقال خون، علت را اینگونه عنوان میکند: «برخی هموطنان از سایر استانها برای تکمیل چرخه درمانی خود به تهران مراجعه میکنند و این سبب میشود که مصرف خون در تهران از سایر مناطق بیشتر باشد. ما روزانه بهطور متوسط بین ۱۰۰۰ تا ۱۱۰۰ واحد خون دریافت میکردیم که مصرف در تهران بعضاً به ۱۴۰۰ تا ۱۵۰۰ واحد هم میرسد.»
او ادامه میدهد: «در حال حاضر به گروههای خونی منفی، به ویژه O منفی، در کشور نیاز بیشتری وجود دارد. در صورت تداوم روند کاهشی میزان مراجعه، در تأمین نیاز بیمارستانها به خون دچار مشکلاتی خواهیم شد. هر شخصی که خون اهدا میکند، بهنوعی در روند درمان حداقل سه بیمار مشارکت دارد. از مردم و اهداکنندگان عزیز که همواره یاور ما بودهاند، خواستاریم در این ایام هم مراجعه کنند و اهدای خون را در برنامه خودشان قرار دهند. شعار ما این است که «قلبها بدون خون نمیتپند» و نیاز است که این خون حتماً تأمین شود.»
نرخ پایین مشارکت زنان در اهدای خون
میرزایی، ضمن تبریک روز زن به تمام زنان و مادران کشور، به نقش ویژه آنها در ترویج فرهنگ اهدای خون اشاره میکند و میگوید: «زنان در امور خیرخواهانه و نیکوکارانه معمولاً پیشقدماند و علاقه بیشتری به این کارها دارند. اهدای خون یکی از سادهترین و در عین حال مؤثرترین روشهای کمک از سوی زنان است؛ که این عمل هم باعث تقویت حس همبستگی اجتماعی میشود و هم به سلامت جامعه کمک میکند.
از آنجا که مادران الگوی مناسبی برای فرزندان هستند، با مشارکت در اهدای خون، علاوه بر ترویج این فرهنگ میتوانند این امر را در خانواده نهادینه کنند؛ طبیعتاً فرزندانی که از کودکی با اهمیت اهدای خون آشنا شوند، در آینده سبب گسترش این فرهنگ و مسئولیت اجتماعی خواهند بود.»
او اضافه میکند: «شاید بعضی از خانمها احساس نگرانی داشته باشند یا به اشتباه فکر کنند اهدای خون عوارض و خطراتی دارد و یا تصور میکنند اگر در فصل سرما خون بدهند، بدن ضعیف میشود؛ در صورتی که این باور غلط و ناشی از ناآگاهی افراد است، چه بسا اهدای خون، به واسطه معاینات قبل از اهدا، منجر به این میشود که فرد از وضعیت سلامتی خودش آگاهی کاملی پیدا کند.»
طبق گفته معاون اجتماعی سازمان انتقال خون، تا سال گذشته نرخ مشارکت زنان در اهدای خون حدود ۵ درصد بود.
میرزایی در این خصوص میگوید: «خوشبختانه بر اساس آماری که از مراکز کل کشور طی هشت ماه گذشته جمعآوری شده، نرخ مشارکت زنان تقریباً به ۸ درصد افزایش پیدا کرده و در طول این بازه، بیش از ۹۰۷ هزار واحد خون اهدا شده که سهم زنان از این میزان، بیش از ۷۲ هزار واحد بوده است.»
او تأکید میکند: «با توجه به جمعیت زنان در کشور، این تناسب چندان رضایتبخش نیست و ما امیدواریم شاهد مشارکت بیشتری باشیم.»
شرایط اهدای خون چیست؟
به گفته میرزایی، سن اهداکننده باید بین ۱۸ سال تمام تا ۶۵ سال باشد. وزن او باید بالای ۵۰ کیلوگرم و فاقد بیماریهای فشار خون باشد، اعمال جراحی سنگین انجام نداده و دچار بیماری قلبی و صرع نباشد. سلامت فرد اهداکننده و کیفیت خون او بسیار حائز اهمیت است؛ لذا تمام این موارد توسط پزشک بررسی و معاینه میشود و در صورتی که فرد شرایط اهدا را داشت به واحد خونگیری هدایت میشود و عملیات خونگیری ظرف مدت ۱۰ الی ۱۵ دقیقه انجام میشود. مردان چهار نوبت در سال و زنان سه نوبت در سال میتوانند برای این کار اقدام کنند و حداقل هشت هفته باید از اولین اهدایشان گذشته باشد.
منبع: خبر آنلاین