با نوجوان پرخاشگر و عصبی چه رفتاری کنیم؟
نوجوانی یکی از حساس‌ترین و پیچیده‌ترین مراحل زندگی انسان است که در آن تغییرات جسمی، روانی و اجتماعی بسیاری رخ می‌دهند. این تغییرات می‌توانند منجر به بروز رفتار‌های پرخاشگرانه و ناپایدار در نوجوانان شوند. اما نحوه برخورد با نوجوان پرخاشگر چگونه است؟
گوش دادن فعالانه
در زمینه نحوه برخورد با نوجوان پرخاشگر، گوش دادن فعال نقش مهمی ایفا می‌کند. وقتی نوجوان احساس می‌کند که شنیده و درک نمی‌شود، رفتار‌های پرخاشگرانه‌اش افزایش می‌یابد. سعی کنید هنگام صحبت کردن او، تمام توجهتان را بدون مداخله یا ارائه نظر خود معطوف کنید. این کار نشان می‌دهد که به احساسات و دیدگاه‌های او احترام می‌گذارید.
ایجاد فضایی باز و امن
نوجوانان نیاز به محیطی دارند که بتوانند بدون ترس از قضاوت یا تنبیه، احساسات خود را بیان کنند. ایجاد فضایی که در آن نوجوان احساس امنیت کند، می‌تواند به کاهش رفتار‌های پرخاشگرانه او کمک کند. این فضا می‌تواند جلسات خانوادگی یا زمان‌های مشخصی برای گفتگو باشد.
کنترل خشم و مدیریت استرس
آموزش تکنیک‌های کنترل خشم و مدیریت استرس به نوجوان می‌تواند به او کمک کند تا بهتر با احساسات خود کنار بیاید. تمرین‌هایی مانند تنفس عمیق، مدیتیشن و ورزش می‌تواند به کاهش سطح استرس و خشم کمک کنند و رفتار‌های پرخاشگرانه را کاهش دهند.
تعریف مرز‌های مشخص و معقول
تعریف مرز‌های روشن و منطقی در نحوه برخورد با نوجوان پرخاشگر، آن‌ها را از گیجی و سردرگمی در مورد انتظارات شما دور می‌کند. مرز‌ها باید به‌صورت واضح و با زبان ساده بیان شوند و نوجوان بداند که چه رفتار‌هایی پذیرفتنی است و چه رفتار‌هایی نیست.
پاداش‌دهی به رفتار‌های مثبت
تشویق و پاداش دادن به رفتار‌های مثبت نوجوان، می‌تواند انگیزه‌ای قوی برای تغییر رفتار‌های پرخاشگرانه او باشد. این پاداش‌ها می‌توانند به شکل‌های مختلفی مانند تمجید کلامی، امتیازات اضافی یا زمان بیشتر برای فعالیت‌های مورد علاقه نوجوان باشد.
الگوی رفتاری مناسبی باشید
نوجوانان اغلب از رفتار والدین و اطرافیان خود الگوبرداری می‌کنند. والدین باید خود نیز به‌عنوان الگوی رفتار مناسب عمل کنند و نشان دهند که چگونه می‌توان در موقعیت‌های مختلف با خشم و استرس مقابله کرد و با نحوه برخورد با نوجوان پرخاشگر آشنا باشند. این الگو می‌تواند تأثیر زیادی بر رفتار نوجوان داشته باشد.
آموزش مهارت‌های اجتماعی
کمک به نوجوان برای یادگیری مهارت‌های اجتماعی مانند مذاکره و حل مسأله می‌تواند به او کمک کند که به‌جای پرخاشگری، راه‌حل‌های مسالمت‌آمیزتری برای مشکلات خود پیدا کند. این مهارت‌ها می‌توانند از طریق بازی‌ها و فعالیت‌های گروهی آموزش داده شوند.
توجه به نیاز‌های اساسی نوجوان
گاهی اوقات پرخاشگری نتیجه نیاز‌های نادیده گرفته شده است. اطمینان حاصل کنید که نوجوان به‌اندازه کافی می‌خورد، می‌خوابد و فعالیت‌های بدنی انجام می‌دهد.
تشویق به بیان احساسات به‌صورت کلامی
نوجوانان باید یاد بگیرند که احساسات خود را به‌جای رفتار‌های پرخاشگرانه، به‌صورت کلامی بیان کنند. آموزش واژگان مناسب برای بیان احساسات و ایجاد فضایی که در آن احساسات به‌راحتی مطرح می‌شوند، می‌تواند به کاهش رفتار‌های پرخاشگرانه در سنین نوجوانی کمک کند.
تعامل مداوم و مؤثر
داشتن تعامل مثبت در نحوه برخورد با نوجوان پرخاشگر اهمیت زیادی دارد. برقراری ارتباط مداوم و مؤثر با نوجوان، فرصتی برای درک بهتر او و مشکلاتش فراهم می‌کند. این تعامل باید شامل گفتگو‌های روزانه، پرسش درباره روز او و نشان دادن علاقه واقعی به زندگی و علایق او باشد. این ارتباط می‌تواند به نوجوان احساس ارزشمندی و حمایت بدهد.
بیشتر بخوانید:
جلوگیری از واکنش‌های بیش از حد
نشان دادن واکنش بیش از حد در مواجهه با رفتار‌های پرخاشگرانه می‌تواند وضعیت را بدتر کند. حفظ آرامش و جلوگیری از واکنش هیجانی، به نوجوان نشان می‌دهد که رفتار‌های پرخاشگرانه نمی‌توانند تأثیر زیادی روی شما بگذارند و او را مجاب به استفاده از روش‌های دیگری برای جلب توجه می‌کند.
تعیین عواقب منطقی برای رفتار‌های پرخاشگرانه
نوجوان باید بداند که رفتار‌های پرخاشگرانه چه عواقبی دارند. این عواقب باید منطقی و متناسب با رفتار او باشند. برای مثال، اگر نوجوان وسایل خانه را تخریب کند، ممکن است مجبور شود که جبران خسارت را انجام دهد یا از امکاناتی محروم شود.
استفاده از کلمات مثبت
استفاده از کلمات مثبت و تشویق‌کننده به‌جای زبان تنبیهی و انتقادی می‌تواند به کاهش رفتار‌های پرخاشگرانه کمک کند. به‌جای گفتن اینکه «چرا همیشه اینقدر عصبانی هستی؟»، می‌توانید بگویید «بیا با هم صحبت کنیم تا ببینیم چه چیزی تو را ناراحت کرده است».
توجه به عوامل محیط
برخی از عوامل محیطی مانند سروصدا، شلوغی و کمبود فضای شخصی می‌توانند به افزایش استرس و پرخاشگری در نوجوانان منجر شوند. سعی کنید محیط زندگی را تا حد امکان آرام و مناسب برای نوجوانان فراهم کنید.
آموزش مهارت‌های حل مسأله
اگر می‌خواهید با نحوه برخورد با نوجوان پرخاشگر آشنا شوید، اهمیت مهارت حل مسائل را دستکم نگیرید. کمک به نوجوان برای یادگیری مهارت‌های حل مسأله می‌تواند به او در مواجهه با چالش‌ها و مشکلات کمک کند. آموزش روش‌هایی مانند تفکر انتقادی، تحلیل مسائل و یافتن راه‌حل‌های خلاقانه به کاهش رفتار‌های پرخاشگرانه کمک خواهد کرد.
تقویت احساس تعلق
نوجوانان نیاز به احساس تعلق به خانواده و جامعه خود دارند. تدارک دیدن فعالیت‌های مشترک خانوادگی، مشارکت در فعالیت‌های اجتماعی و تقویت روابط مثبت با دیگران می‌تواند به نوجوان احساس تعلق و ارزشمندی داده و رفتار‌های پرخاشگرانه را کاهش دهد.
توجه به مسائل روانی و عاطفی
گاهی اوقات پرخاشگری نتیجه مشکلات روانی و عاطفی مانند افسردگی، اضطراب یا مسائل خانوادگی است. در صورت مشاهده علائم مشکلات روانی، مراجعه به مشاور یا روان‌شناس می‌تواند به تشخیص و درمان این مشکلات کمک کند.
آموزش و تشویق به فعالیت‌های خلاقانه
مشارکت داشتن در فعالیت‌های خلاقانه مانند هنر، موسیقی، نوشتن و ورزش می‌تواند به نوجوانان کمک کند تا احساسات خود را به‌صورت سالم‌تری بیان کنند و استرس و خشم خود را کاهش دهند. این فعالیت‌ها همچنین می‌توانند به تقویت اعتمادبه‌نفس و خودشناسی نوجوان کمک کنند.
پذیرش اشتباهات و بخشش
نوجوانان باید یاد بگیرند که اشتباهات بخشی از زندگی هستند و می‌توان از آن‌ها درس گرفت. پذیرش اشتباهات و بخشش، به نوجوانان کمک می‌کند تا بدون ترس از تنبیه، اشتباهات خود را بپذیرند و به‌جای پرخاشگری به دنبال راه‌حل‌های سازنده باشند.
پشتیبانی مداوم و محبت بی‌قید و شرط
در نهایت، نوجوانان نیاز به حمایت و محبت بی‌قید و شرط از سوی والدین دارند. این نکته‌ای است که باید در نحوه برخورد با نوجوان پرخاشگر در نظر بگیرید. نشان دادن محبت و پشتیبانی خود، حتی هنگام مواجهه با رفتار‌های پرخاشگرانه، به نوجوانان احساس امنیت و ارزشمندی می‌دهد و می‌تواند به کاهش رفتار‌های منفی آن‌ها کمک کند.
جمع‌بندی
نحوه برخورد با نوجوان پرخاشگر نیازمند صبر، درایت و استفاده از راهکار‌های مؤثر و متنوع است. والدین باید به نوجوانان نشان دهند که برایشان اهمیت قائل‌اند و به احساسات و نیاز‌های آن‌ها احترام می‌گذارند. استفاده از روش‌هایی مانند گوش دادن فعال، ایجاد فضای امن و تشویق به بیان احساسات به‌صورت کلامی، می‌تواند به کاهش پرخاشگری و بهبود ارتباطات کمک کند.
با توجه به رفتار با نوجوان پرخاشگر و عصبی، ضروری است که والدین به عوامل مختلف محیطی و روانی توجه داشته باشند که ممکن است منجر به این رفتار‌ها شوند. در مواردی که رفتار‌های پرخاشگرانه نوجوان به‌طور مداوم و شدید تکرار می‌شود، ممکن است نیاز به مشاوره تخصصی و درمان حرفه‌ای باشد. والدین باید بدانند که با رفتار‌های پرخاشگرانه نوجوان چگونه برخورد کنیم تا نه تنها مشکل حل شود، بلکه نوجوان احساس حمایت و محبت را از سوی خانواده و اطرافیان خود دریافت کند.
منبع: روزیاتو