طرز تهیه آب دوغ خیار با ماست و خیار است و بقیه مواد ساده یا مجلسی بودن آن را تعیین میکند. بهترین آب دوغ خیار تهران و سایر شهرها بر اساس ذائقه شما تعیین می شود. طرز تهیه آب دوغ خیار دونفره یا چند نفره دست خودتان است و هر مقدار که میل دارید مواد آن را تهیه کنید. طرز تهیه آب دوغ خیار ساده خانگی آسان است و می توان مانند آب دوغ خیار رستوران آن را تهیه کرد. این غذای ساده و خوشمزه تحمل گرمای تابستان را برای شما آسان می کند.
نقل است که در زمان ناصرالدین شاه، روزی امیرکبیر که از حیف و میل سفرههای خوراکِ درباری به تنگ آمده بود به شاه پیشنهاد کرد که برای یک روز آنچه رعیت میخورند را میل فرمایند! شاه پرسید که مگر رعیت ما چه میل میکنند؟ امیر گفت: ماست و خیار! شاه سر آشپزباشی را صدا زد و فرمان داد برای ناهار فردا ماست و خیار درست کند.
سر آشپزباشی به تدارکات چی دستور تهیه مواد زیر را داد: ۱) ماست پر چرب اعلا ۱ من ۲) خیار نازک و قلمی ورامین ۲ من ۳) گردوی مغز سفید بانه ۳ کیلو ۴) پیاز اعلای همدان ۱ من ۵) کشمش اعلا و مویزِ شاهانی بدون هسته ۱ کیلو ۶) نان مرغوب مغز دار خاش خاش دارِ دو آتیشه ۳ من ۷) نعنای باغی اعلا و سبزیهای بهاری۱ کیلو! ناصر الدین شاه بعد از اینکه یک شکم سیر ماست و خیار تناول کردند، فرمان به یک کاسهِ اضافه داد و در حالی که ترید میفرمودند برگشت و به امیرکبیر گفت: پدر سوختهها، رعایای ما چه غذاها میخورند و ما بی خبر بودیم! هر کس نارضایتی کرد و کفران نعمت، به چوب و فلک ببندینش ...
آب دوغ خیارسنتی غذای ایرانی اصیل است که بهصورت سرد و در کاسه سرو میشود. این غذای خوشمزه، ظاهری دلنشین و ارزش غذایی بالایی دارد. گونههای همانند آن در ترکیه، مقدونیه، قبرس، آلبانی و ارمنستان نیز تهیه میشوند. آب دوغ خیار یک غذای ایرانی است و در اکثر شهرها معروف است.
طرز تهیه آب دوغ خیار مجلسی یا آب دوغ خیار شاهانه شامل گردو و کشمش می شود.
مرحله اول
اما چگونه آبدوغ خیار درست کنیم؟ برای درست کردن آبدوغ خیار مجلسی ابتدا ماست را خوب هم بزنید تا صاف و یکدست شود. بهتر است از ماست چکیده یا ماست محلی پرچرب استفاده کنید. اما اگر از ماست همزده آماده استفاده میکنید البته نیاز به هم زدن ندارد. خامه ساده را هم به ماست اضافه کنید و دوباره خوب هم بزنید تا با ماست یکدست شود.
در این مرحله از طرز تهیه آبدوغ خیار خانگی خوشمزه باید خیارها را ریز ریز خرد کنید و به ماست و خامه اضافه کنید و باز هم بزنید. پوست گرفتن یا خرد کردن خیارها با پوست به سلیقه شما بستگی دارد.
در این مرحله سبزیجات ریز خرد شده، کشمش و مغز گردو را هم به ترکیب بالا اضافه کنید و به آرامی هم بزنید. هر کدام از مواد بالا که با ذائقه شما سازگاری ندارند را میتوانید حذف کنید.
در این مرحله باید آب یا دوغ را اضافه کنید. مقدار آب یا دوغی که اضافه میکنید بستگی به سلیقه شما دارد. بعضی دوست دارند آبدوغ خیار را سفت و غلیظ میل کنند و بعضی هم آب دوغ خیار آبکی و رقیق دوست دارند. بعد از یکدست شدن آبدوغ خیار با آب یا دوغ، نمک آن را هم اندازه کنید. نانهای خشک را خرد کنید و به آبدوغ خیار اضافه کنید.
برای تزیین آبدوغ خیار از پودر گل محمدی، نعناع خشک، و برگ نعنا تازه استفاده کنید. اضافه کردن یخ هم اختیاری است. آبدوغ خیار را میتوانید به عنوان یک فست فود اصیل در وعده پیش غذا یا حتی غذای اصلی میل کنید.
برای تهیه آبدوغ خیار با شیر و خامه که یک مدل آب دوغ خیار مجلسی مناسب مهمانی است باید خیار را پوست بگیرید یا با پوست، ریز کنید. ماست و خامه را با هم بزنید تا یکدست شوند. خیارهای خرد شده را با مخلوط ماست و خامه ترکیب کنید.
سپس تربچه خرد شده، سبزیهای خشک و سبزی تازه و معطر ریز خرد شده، کشمش پلویی، دوغ ترش، پیازچه، شیر، مغز گردوهای خرد شده، نمک و فلفل سیاه را به آبدوغ خیار اضافه کنید. همه مواد را با هم ترکیب کنید. در آخر آب دوغ خیار خوشمزهتان را با مقداری نان خشک سرو کنید.
بر اساس سلیقه خودتان می توانید برخی مواد اولیه آب دو غ خیار مانند خامه را حذف کنید.
ماست کمچرب را کاملا هم بزنید تا یکدست شود. در صورت تمایل به آن خامه اضافه کنید. آب را به ماست اضافه کنید و آرام هم بزنید.
گردو را خرد کنید و همراه کشمش، نمک و فلفل به دوغ اضافه کنید. (میتوانید به جای ماست از دوغهای آماده طعمدار یا کفیر استفاده کنید.) خیار را نگینی خرد کنید و همراه سبزی و گل محمدی به بقیه مواد اضافه کنید.
اضافه کردن سبزی خوردن تازه و خرد شده به این غذا آن را خوشمزه میکند. میتوانید به آبدوغخیار پیاز و کمی یخ هم اضافه کنید تا در روزهای گرم تابستانی روحتان را جلا دهد.
حتی می توانید آبدوغ خیار را بدون گردو و کشمش و با گوجه سرو کنید.
خیار و گوجه را رنده کنید در صورت نداشتن پودر سیر و پیاز از سیر و پیاز تازه رنده شده استفاده کنید. همه مواد را مخلوط کنید به میزان لازم نمک و آب اضافه کنید بگذارید داخل یخچال تا خنک بشود یا از یخ برای خنک شدن استفاده کنید. داخلش مواد نان خرد و نوش جان کنید و نوش جان
بیشتر بخوانید:
قدیمیترها برای ناهار ظهرهای داغ تابستان شش روز از هفت روز هفته را آب دوغ خیار مصرف میکردند. این خوراکی سنتی و قدیمی به دلیل اینکه به صورت خنک سرو میشود، برطرف کننده عطش است، این غذای خوش طعم، ظاهری دلنشین و ارزش غذایی بالایی دارد.
آب دوغ خیار یکی از سالمترین و مناسبترین غذاهای فصل گرما است که به علت طبع خنکی که دارد، عطش را رفع میکند و از خستگی و رخوت ناشی شده از گرمی هوا میکاهد.
مواد مغذی موجود در این غذای ساده انرژی از دست رفته شما را تامین میکند و نه عوارض گوارشی دارد، نه ضرری به قلب میرساند و نه در میانه شب نفس ما را در سینه حبس میکند.
به دلیل دارا بودن منیزیم، مصرف آب دوغ خیار در وعده شام میتواند به رفع بیخوابیهای شبانه کمک کند. این غذا از ترکیب ماست یا دوغ، خیار رنده شده، گردو و کشمش، انواعی از سبزیهای تازه همچون ریحان، ترخون، نعنا و تربچه به همراه یخ و نان تهیه میشود.
مصرف سبزیجات در این غذا میتواند فیبر، ویتامینها و املاح معدنی مورد نیاز بدن را تامین کند. نعنا و ریحان موجود در آن ضد نفخ و ضد سوزش معده بوده و عوارض گوارشی ندارد.
تربچه آن سرشار از ویتامین C و ید میباشد و به دلیل وجود گوگرد خاصیت ضدعفونیکننده دارد. ترخون موجود در آب دوغ خیار نیز اشتهاآور و معطر بوده و برای اعصاب بسیار مفید است.
خیار موجود در این غذا سرشار از ویتامین C است و بسیار خنک بوده و شدیدترین عطشها را فوری فرو مینشاند و خوابآور خوبی هم به شمار میرود. تنها عیب خیار آن است که دیرهضم بوده و اگر خیلی رسیده و زرد باشد، باعث دل درد میشود، لذا برای کسانی که از ناراحتی گوارشی رنج میبرند، بهتر است خیار را بسیار ریز رنده کرده، یا از آب آن در این غذا استفاده کنند.
ماست موجود در این غذا نیز تامینکننده کلسیم و پروتئین بدن و عاملی جهت رفع بیخوابیهای شبانه به شمار میرود، لذا برای آنکه وعده غذایی شما کمکالری و کمچرب گردد، لزوما از ماست کمچرب استفاده کنید.
گردآوری: تابناک جوان
منابع: ویکی پدیا / مجله کوروش / کوکپد / بیتوته