تا به حال به عروس کوههای ایران در جدول برخورده اید؟ آیا میدانید عروس کوههای ایران کدام است؟ این لقب یکی از قله های ایران است که قصد دارین در این مطلب به آن بپردازیم و لحظاتی به همراه شما خوبان در مسیر کوه سهند باشیم.
رشتهکوه سهند به دلیل انبوهی گیاهان، چمنزارها، گلزارها و مراتع در آن به عروس کوههای ایران مشهور است، شقایقهای صحرایی و آلالههای روییده در دامنههای این کوه که از جمله گونه نادر لاله واژگون هستند، منظره جالبی را برای گردشگران و میهمانان تداعی کرده است. تعداد چشمه های کوه سهند زیادند که تعدادی از آنها در بین مردم معروف اند. قلههای سهند و سبلان در رشته کوه آذربایجان است. بهترین زمان سفر به سهند در بهار و اوایل تابستان است که منظره سرسبز و آب و هوای معتدلی دارد. تصاویر زیبای سهند را به نقل از ایرنا خواهید دید.
قله سهند یکی از قلههای مشهور در استان آذربایجان شرقی ایران است. این قله با ارتفاع ۳۷۱۰ متر، بالاترین قله در رشته کوههای سهند است. قله سهند در شمال شرقی شهر تبریز و در مرز ایران و آذربایجان قرار دارد. این کوه با داشتن شیب و شیبان متنوع، از یک سو دشت شهر تبریز و از سوی دیگر دریاچه ارومیه را به خوبی مشاهده میکند.
به گزارش مهر، سهند دارای ۱۷ قله بالای ۳۰۰۰ متر است که بلندترین آنها بهنام قوچ گلی داغی (معروف به کمال) ۳۷۰۷ متر ارتفاع دارد. دیگر قلههای مشهور این رشته کوه عبارتند از: جام، سهند، سلطان، دمیرلی، آغ داغ، موتال داغی، شیر داغی، حرم داغی و گیرو داغی.
رودهای زیادی از سهند سرچشمه میگیرند. آنگونه که در میان کوهنوردان و کوهپیمایان شهره است، "سهند" تنها منطقه کوهستانی ایران است که کوهنوردان به هنگام صعود به قلههای آن نیازی به حمل آب ندارند البته این گفته ادعایی بیراه نیست. تقریبا دامنههای جنوبی سهند دربین شهرستانهای مراغه، هشترود و چاراویماق دارای صدها چشمه کوچک و بزرگی است که البته هرکدام برای خود حکایتی جالب دارند و شنیدنی.
گرچه دامنههای سهند مملو از چشمه ساران بیشماری است، اما در این بین، دو چشمه شگفتی انگیز "پیرسقا" و "ساری قیه سویی" زبانزد اهالی این مناطق است.
چشمه اسرارآمیز پیرسقا در ۴۰ کیلومتری شهر قرهآغاج، دامنه کوه پیرسقا و در ارتفاع دو هزار و ۲۰۰متری از سطح دریا واقع شده است. از این چشمه در هر شبانه روز بطور متوسط چهار مرتبه با قدرت شش لیتر در ثانیه جاری و پس از یک ساعت به کلی قطع میشود.
جالب اینکه هنگام خروج آب از این چشمه صدایی شبیه به صدای هواپیما به گوش میرسد گرچه هنوز علت این پدیده مشخص نشده است. دومین چشمه اعجاب انگیز این منطقه چشمه طبی درمانی "ساری قیه سویی" در ۳۲کیلومتری شهرستان هشترود دره مشرف به "آلمالوچای" قرار دارد.
این چشمه که اسم خود را از رنگ زرد آبش گرفته دارای آب سرد و خروجی آب نیم لیتر در ثانیه است که آب آن پس از خروج و جاری شدن پس از مدتی تبدیل به سنگ میشود. آب این چشمه که هزاران سال در حال جوشش است کوه "ساری قیه سی" را با ارتفاع ۲۰۰متر از سطح دره معماری کرده و حدود سه هکتار از اراضی "شور دره سویی" را به اشغال خود درآورده است.
آب این چشمه پس از طی مسافتی حدود ۱۰متر به نظر میرسد که به سنگ رسوبی تبدیل شده و به علت تشکیل همین سنگها هرسال سرچشمه این چشمه در کوه ساری قیه سی تغییر میکند.
به علت رسوبگذاری بالای سرچشمه این چشمه شگفت انگیز گاهی به قله کوه ساری قیه سی صعود و گاهی از قسمتهای پایین کوه به جوشش در میآید. مردم منطقه از آب این چشمه برای درمان بیماریهای پوستی استفاده میکنند.
تپه ایجاد شده توسط آب این چشمه به رنگ زرد در میان صخرههای دره کاملا مشخص بوده و یکی از مناظر زیبای شرق سهند را تشکیل میدهد.
ویکی پدیا: رودهایی که از سهند سرچشمه میگیرند به آبگیرهای دو حوضهٔ دریاچهٔ ارومیه و دریای خزر میریزند. مهمترین رودخانههای جاری از سهند عبارتاند از:
بیشتر بخوانید:
عروس کوه های ایران جزو میراث این سرزمین است. مهر نوشت: مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی از تلاش برای ثبت کوه سهند به عنوان نخستین میراث طبیعی این استان خبر داد. تراب محمدی افزود: آذربایجان شرقی به سبب ویژگیهای جغرافیایی و توپوگرافیکی، دارای پستی و بلندیهای طبیعی فراوان و چشمگیری است که وجود کوهستانهای کم نظیر، رودخانههای خروشان، چشمههای آب معدنی و درههای سرسبز و فرحبخش از مشخصات بارز آن است.
مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان آذربایجان شرقی افزود: سهند که ملقب به عروس کوهستانهای ایران است، در فصلهای مختلف جاذبهها و چشماندازهای خاص کوهستانی را به نمایش میگذارد.
محمدی اضافه کرد: منطقه کوهستانی سهند، پوشیده از گیاه، چمن، گل و مرتع بوده و در بهاران به گلزار بینظیر و بیهمتایی تبدیل میشود. وی با اشاره به اینکه مراتع سهند بهترین مکان برای ایلات و عشایر جنوب آذربایجان و منطقه بناب و میاندوآب و مهاباد به شمار میآید، خاطرنشان کرد: لبنیات، پنیر لیقوان و عسل مرغوب در تمام روستاهای تابعه سهند و سهندآباد، محصول وجود گیاهان معطر و آب و هوای کم نظیر و ییلاقی سهند است.
محمدی اظهار داشت: دامنههای کوه سهند به عنوان یکی از جاذبههای طبیعی استان در فصول بهار و تابستان، مورد استفاده گردشگران طبیعت قرار میگیرد.
در مسیر عروس کوه های ایران: جام جم آنلاین نوشت: سهند معروف است به عروس کوهستانهای ایران. اوحدی مراغهای در وصفش چنین سروده است:
باد سهند بین که برین مرغزارها.
چون میکند ز نرگس و لالهنگارها؟
در باغرو که دست بهار از سر درخت
بر فرقت از شکوفه بریزد نثارها
از مراغه که حرکت میکنیم کمتر از ۲ ساعت باید مسافت طی کنیم که تقریبا ۴۰ دقیقه آن جاده خاکی است. مرغزار است و مرغزار، رود روان و سپیدارهای سربرفلککشیده، کندوهای عسل و ...
در پس هر پیچی روستایی نهفته است و در بستر دره رودی خفته؛ نخستین روستا مردق است، پس از آن کرج آباد، سپس ینگجه، و بعد از آن آغاجری.
هر قدر میروی باز سهند نهان است، رخ نمینماید این عروس آذربایجان. گاهی اوقات در میان پیچها نیمنگاهی میاندازد و باز هم پنهان میشود. راه خاکی کمی سخت است، اما دستاندازهای جاده باعث میشود همه از خواب بیدار شوند، چشمها را بگشایند و به سهند سلام دهند. پس از کمی پیادهروی به چشمهای میرسیم به نام گیرخ بولاغ که ترجمه آن به زبان فارسی «چهلچشمه» میشود. این آخرین جایی است که مسافران میتوانند آبی به صورت بزنند و برای ادامه راه قمقمهها را پر کنند.
در طول مسیر چشمهای وجود ندارد، به همین سبب هر کسی بخشی از کولهپشتی خود را سبک میکند، وسایل غیرضروری را درون مینیبوس میگذارد، آب بر میدارد و اینچنین صعود آغاز میشود.
به دامنه سهند که میرسی، ابتدا از خودت میپرسی آیا به راستی من میتوانم تا ساعاتی دیگر بر فراز این قله باشم؟ درست مثل عروس است با دامنی سبز که تا پاییندستها را پوشانده است. اندکی برف نیز بر قله باقی مانده و رخ مینماید. هوا هنوز خنک است که صعود را آغاز میکنیم.
پیشبینی این است که صعود حدود ۳ ساعت طول بکشد، حال کمی بیشتر یا کمتر، البته بیشترشدن زمان آن محتملتر است. برای صعود ۲ مسیر وجود دارد، یکی با شیبی تندتر و دیگری با شیبی کمتر و ما مسیر دوم را انتخاب میکنیم.
ابتدای مسیر خیلی مشکل نیست. بیشتر حالت گلگشت دارد، اما هر قدر که بالاتر میروی شیب کوه بیشتر و بیشتر میشود و البته از توان ما که کوهنوردان حرفهای نیستیم نیز کاسته میشود.
حدود ۶۰ درصد مسیر را رفتهایم که با سختی میتوانم پیش بروم، اول از همه یکی از همراهان کوله را از دوشم برمیدارد، گروه نیز از سرعت خود میکاهد و البته زیبایی نهفته در دامنه سهند نیز رنگ امید را پررنگ و پررنگتر میکند و توان حرکت را افزونتر، حرکت جریان دارد، اما آرامتر. زندگی نیز گاهی اینطور است، جریان دارد، ادامه دارد، گاهی آرامتر و گاهی رهوارتر و گاهی تندتر.
یکی از ویژگیهای کوه رفتن این است که به انسان کار تیمی را میآموزد. جمع باید با هم حرکت کند، اگر بناست سریعتر بروند، همه سریعتر حرکت میکنند و البته سرعت بر اساس توانمندیها و ظرفیتهای جمع تعیین میشود، به همین ترتیب است که کمی آسان و کمی سخت صعود ادامه دارد.
سرانجام با قدری سختی و کمی آسانی به قله میرسیم. صعود حدود ۳ ساعت طول کشیده است، اختلاف زیادی با زمان تقریبی برآوردمان نداریم.
اینجا سهند است. با ارتفاع بیش از ۳۷۰۰ متر، دومین قله آذربایجان پس از سبلان. این کوهستان از طرف غرب به دریاچه ارومیه، آذرشهر و عجبشیر، از سمت شرق به هشترود از شمال به بستانآباد و از جنوب به مراغه و بناب متصل میشود. ساعت حدود ۱۱ صبح است که رسیدهایم، سختیها یکباره به آسانی بدل میشوند. وقتی که به فراز میرسی دیگر فراموش میکنی چه مسیری را پشت سر گذاشتهای، دیگر کم آوردن نفس برایت به دفتر خاطرات میپیوندد و... صبحانهای فراهم است، مه است و ابر و ما بر فراز ابرهاییم و ابرها زیر پایمان ایستادهاند، در میان مه، پاییندست کوه بخوبی مشخص نیست، اما همینقدر نیز کفایت میکند. خیلی زود باید برگردیم، نهار برای پایین هماهنگ شده است.
مسیر بازگشت هم سختیهای خاص خود را دارد، سراشیبیها بر زانو فشار میآورد، در این شرایط باتوم خیلی میتواند کمک کند، بخشی از سنگینی را تحمل میکند و باعث میشود از فشار بر زانو کاسته شود.
هنگام بازگشت گویی فرصت بیشتری فراهم است تا بتوانیم به طبیعت توجه کنیم، پونه، گلهای شقایق، آویشن و... همه هدایایی است که بر دامن پر مهر سهند خفته است و کسانی که رهوارتر میروند، فرصت بیشتری مییابند تا انبان خود را از این سبزیهای بهشتی پر کنند.
گردآوری: تابناک جوان