قبل از روشن کردن وسایل گرمایشی بخوانید!
این روز‌ها گاهی هوا سرد می‌شود و گاهی گرم، اما کم کم داریم وارد روز‌هایی می‌شویم که کاملاً سرد خواهد بود. اگر کمی زودتر به فکر نباشیم، در روزهای سرد سرویس پکیج، خرید بخاری یا وسایل جانبی‌اش مثل لوله و... یا هر کار دیگری برای گرمایش منزل سخت خواهد بود.
از طرفی این روز‌ها که در چند شهر مثل مشهد زلزله هم می‌آید و تکان‌های آن ممکن است لوله‌های بخاری را از وضعیت مطلوب و استاندارد خارج کند. بحث مهم دیگر این است که وسایل گرمایشی برای گرم‌کردن محیط کافی نیستند و در کنار آن‌ها لازم است محیط منزل طوری باشد که گرما در خانه بماند. در این پرونده سراغ موضوعات مختلف پیرامون گرم کردن خانه از جنبه‌های مختلف رفتیم.
قبل از نصب بخاری بخوانید
در چند روز اخیر، بعضی از شهر‌های کشورمان مانند مشهد، هرمزگان و ... زلزله را تجربه کردند. در خور ذکر است که کوچک‌ترین لرزش ساختمان، دودکش‌های بخاری را دچار مشکل می‌کند؛ بنابراین پس از وقوع زلزله احتمالا لوله‌های خروج گاز‌های سمی وسایل گرمایشی اعم از بخاری، آبگرمکن و پکیج جابه‌جا شده و هموطنان باید قبل از روشن کردن بخاری‌ها از قرارداشتن لوله‌ها در محل خروجی دودکش اطمینان حاصل کنند؛ اما چند نکته ایمنی دیگر برای استفاده از بخاری:
- شیوه کسب اطمینان از باز بودن مسیر دودکش برای اطمینان از باز بودن مسیر دودکش می‌توانید از قسمت کلاهک پشت بام سنگی را با نخ آویزان و آن را در محل اتصال لوله بخاری به دیوار مشاهده کنید.
- انتخاب کلاهک H شکل استاندارد کلاهک H شکل استاندارد برای دودکش انتخاب کنید و از نصب صحیح و محکم آن مطمئن شوید.
- بسته‌بودن محل اتصال شیلنگ‌های گاز شیلنگ‌های بخاری باید از نوع استاندارد انتخاب شوند و مکان اتصال شیلنگ به شیر گاز و بخاری باید با بست محکم شود.
- فاصله بخاری تا دیوار مکان قرارگیری بخاری باید به نحوی باشد که از دیوار حدود ۱۵ سانتی‌متر فاصله داشته باشد.
- بررسی داغ بودن لوله بخاری وقتی بخاری روشن است، لوله آن باید داغ باشد، سرد بودن لوله حاکی از بروز مشکل در این وسیله رایج گرمایشی است.
نکات ایمنی برای استفاده از شوفاژ
توصیه می‌شود برای افزایش عملکرد بهینه شوفاژها، سالانه یک‌بار و قبل از شروع فصل سرد سال، هواگیری شود. برای این کار ابتدا پکیج را خاموش کنید. در کنار رادیاتور، شیر هواگیری اتوماتیک تعبیه شده است که با باز کردن آن توسط پیچ گوشتی یا آچار مخصوص هوای موجود در مسیر خارج می‌شود.
شیر را آن‌قدر باز نگه دارید که هوای آن تخلیه شود. معمولا همراه با خارج‌شدن هوا از شوفاژ، چند قطره آب از شیر خروجی چکه می‌کند. برای جلوگیری از خیس‌شدن می‌توانید یک کاسه یا ظرف را زیر شیر خروجی شوفاژ بگیرید. اما چند نکته ایمنی برای استفاده از شوفاژ و پکیج دیواری:
- رسوب‌زدایی پکیج دیواری بهتر است در خارج از ساختمان و در هوای آزاد قرار گیرد، اما در صورت نصب داخل ساختمان نکات ایمنی با دقت بیشتری رعایت شود. چند ماه یک‌بار پکیج باید سرویس و رسوب‌زدایی شود.
- اطمینان از نشت‌نکردن گاز دودکش آن هم باید به‌گونه‌ای باشد که گاز‌های سمی وارد فضای زندگی نشوند و مستقیم به بیرون از ساختمان هدایت شوند. راحت‌ترین روش اطمینان از نشت نکردن گاز در قسمت اتصالات، استفاده از کف صابون است.
- تعبیه سیستم تهویه اگر پکیج در آشپزخانه نصب می‌شود، در این صورت باید یک سیستم تهویه در این مکان تعبیه شود تا از بروز حادثه ممانعت کند.
- بررسی فشار پکیج هرچند وقت یک‌بار، فشار دستگاه را کنترل کنید تا از حد مجاز بالاتر نرود. فشار مناسب برای پکیج‌ها، معمولا ۱.۵ بار است. اگر به‌طور مرتب فشار تغییر می‌کند و کم یا زیاد می‌شود، این مورد ناشی از عیب دستگاه است که باید با تعمیرکار برای عیب‌یابی مشورت کنید.
نکات ایمنی برای استفاده از بخاری‌برقی
بخاری‌های برقی بدون نیاز به نصب هیچ‌گونه وسیله اضافی، توانایی تولید گرمایی کاملا پاک در فصل زمستان را دارند، اما میزان مصرف برق آن‌ها، زیاد است. بیشتر مشکلات بخاری‌های برقی مربوط به اتصال سیم، داغ کردن بیش از حد و آتش‌سوزی است. نکات ایمنی برای بخاری برقی عبارتند از:
- مرطوب‌نبودن محل استفاده بخاری‌های برقی در مکان‌های خشک به خوبی کار می‌کنند، اما در صورت استفاده در محیط‌های مرطوب مانند آشپزخانه، حمام، گلخانه، مغازه خشک‌شویی و ... ورود رطوبت به قسمت‌های داخلی آن، احتمال اتصال و آتش سوزی را بالا می‌برد.
- بررسی سطح اصولا بخاری‌های برقی دارای پایه هستند تا از افتادن آن‌ها و آتش‌سوزی جلوگیری شود، اما محض احتیاط بهتر است آن‌ها را در سطحی صاف و بدون شیب قرار دهید تا احتمال واژگونی آن را به صفر برسانید.
- استفاده از محافظ برق محافظ برق، ولتاژ جریان ورودی را کنترل می‌کند و در صورت ورود برق پرفشار و خطرناک، جریان برق را قطع کرده تا ضمن جلوگیری از خرابی هیتر، احتمال آتش‌سوزی را هم به صفر برساند. در ضمن، بخاری‌های برقی مصرف برق زیادی دارند، بهتر است یک پریز جداگانه را به آن اختصاص دهید.
نکات ایمنی برای استفاده از شومینه
شومینه وسیله‌ای گرمایشی است که در سال‌های اخیر بیشتر به عنوان دکور از آن استفاده می‌شود. علاوه بر این هدردهی انرژی بالایی هم دارد. در ضمن، نصب شومینه در آپارتمان‌های کوچک می‌تواند خطرساز باشد. در این‌گونه مواقع بهتر است از بخاری گازی استفاده شود. نکات ایمنی شومینه عبارتند از:
- مجهز بودن به ترموکوپل قبل از روشن کردن شومینه باید دریچه آن باز و دودکش بررسی شود. همچنین به‌منظور جلوگیری از خطر نشتی گاز، شومینه باید مجهز به ترموکوپل و شیر جداگانه قطع و وصل باشد.
- تنوره آجری استاندارد تنوره آجری شومینه باید به گونه‌ای ساخته شود که در وهله نخست به سهولت مکنده گاز‌های حاصل از احتراق باشد و از سوی دیگر جهت دهنده گاز‌های حاصل از احتراق به سمت بالا و دودکش فلزی تعبیه شده (در بخش فوقانی) باشد. اصولاً شومینه زیر دودکش قرار می‌گیرد تا گاز‌های سمی و منو اکسید کربن را به خارج از ساختمان هدایت کند.
- داشتن شعله آبی شعله شومینه هم مانند شعله بخاری است و همیشه باید رنگ آن مدنظر قرار گیرد که آبی باشد.
نکات ایمنی برای استفاده از بخاری بدون دودکش
بخاری‌های بدون دودکش در فصل سرد به دلیل حجم کم و گرمادهی بیشتر مورد استقبال قرار می‌گیرند. علاوه بر حجم کم، نصب و حمل و نقل آسان، بهره‌وری بالا و صرفه‌جویی در مصرف سوخت هم از نکات مثبت این بخاری‌ها است، اما کارشناسان ایمنی و استاندارد می‌گویند نباید از این بخاری‌ها در فضا‌های بسته و بدون تهویه استفاده کرد. نکات ایمنی درباره بخاری بدون دودکش عبارتند از:
- بزرگ‌بودن محل استفاده این بخاری‌ها مخصوص فضایی مثل مغازه است که در آن باز باشد و برای داخل خانه نباید استفاده شود. فضایی که بخاری در آن نصب می‌شود، باید به اندازه کافی بزرگ باشد. به‌عنوان مثال یک بخاری با ظرفیت ۴ هزار و ۲۰۰ کیلوکالری یا ۵ کیلووات به اتاقی با حجم حداقل ۱۰۰ مترمکعب یعنی حدود ۳۰ مترمربع فضا نیاز دارد.
- توجه به حجم هوای تازه علاوه بر این فضا باید به حجم هوای تازه هم توجه کرد و به ازای هر کیلووات، دریچه‌ای به اندازه ۵×۵ سانتی‌متر در نظر گرفت. یعنی برای یک بخاری با ظرفیت ۴ هزار و ۲۰۰ کیلوکالری یا ۵ کیلووات باید دریچه‌ای به مساحت ۲۵×۵ سانتی‌متر که به هوای تازه راه داشته باشد در نظر گرفت. این دریچه باید همزمان با روشن بودن بخاری، باز باشد.
- ممنوعه‌ها نصب و استفاده این نوع بخاری در اتاق خواب، حمام، اتاق‌های زیر شیروانی، فضای زیر پله، انباری، شیرخوارگاه‌ها، مهد‌های کودک و مراکز نگهداری کودکان، اتاق بازی بچه و فضا‌های محدود، کوچک و بدون تهویه غیرمجاز است.
بیشتر بخوانید:
ترفند‌های حفظ گرما و انرژی در خانه
ترفند‌هایی برای کاهش مصرف گاز وجود دارد که هم باعث می‌شود در پایان هر ماه، مبلغ قبض گازتان کمتر شود و هم خانه‌ای گرم‌تر داشته باشید.
- درز‌های در و پنجره، محل فرار گرما استفاده از نوار‌های درزگیر که راحت و ارزان هستند بسیار متداول است. چنانچه پنجره‌ها سالم نیستند، می‌توانید نایلون‌های ضخیمی از داخل و پشت پرده به اطراف چارچوب پنجره بچسبانید. اگر در زیر یا لولای در‌ها هم درز‌هایی وجود دارد بهتر است با قرار دادن یک تکه پارچه جلوی خروج گرما را بگیرید.
- پرده‌ها، محافظان انرژی استفاده از پرده‌های ضخیم و تیره رنگ می‌تواند در جلوگیری از هدر رفتن گرمای محیط بسیار مفید باشد. البته توجه داشته باشید که شوفاژ پشت پرده نماند.
- کولر و دریچه‌هایش با استفاده از پلاستیک‌های ضخیم یا مقوا این دریچهها را بپوشانید. همچنین بهتر است برای کولر در پشت‌بام یا هوای آزاد، روکشی ضخیم از برزنت تهیه کنید و کولر را کاملاً بپوشانید تا اتلاف انرژی گرمایی در خانه شما از این طریق به حداقل ممکن برسد.
- استفاده بهینه از نور و انرژی خورشید اگر خانه‌تان آفتاب‌گیر است، در روز‌هایی که هوا آفتابی است، پرده‌ها را کنار بزنید و از گرما و نور و انرژی خورشید نهایت استفاده را ببرید.
- مراقبت از گرمای آشپزخانه وقتی که در آشپزخانه مشغول کارید می‌توانید درجه سیستم گرمایشی‌تان را کاهش دهید، زیرا فعالیت کنار اجاق گاز به خودی خود دمای بدن را بالا می‌برد و گرمای اجاق گاز هم می‌تواند در دمای خانه تاثیر داشته باشد.
- پوشیدن لباس مناسب مؤثرترین شیوه برای کاهش مصرف انرژی این است که به جای گرم‌کردن فضای خانه، خودتان را گرم کنید. دمای خانه را در حد معمول نگه دارید و خودتان را با لباس‌های گرم بپوشانید. برای مطالعه‌کردن یا تماشای تلویزیون می‌توانید یک پتو روی خودتان بکشید تا گرم شوید.
چی بخوریم تا گرم بمونیم؟
برای گرم شدن در روزهای سرد، در کنار تهیه وسایل گرمایشی مناسب و استفاده درست از آن ها، به حفظ گرما در محیط هم نیاز داریم و همه این‌ها با توجه به پوشش و تغذیه مناسب تکمیل می‌شود. به خصوص این که دست و پا‌ها در روزهای سرد یخ می‌کنند. دلیل هم این است که بدن مان، گرم نگه داشتن ارگان‌های حیاتی مانند قلب و ریه‌ها را در اولویت قرار می‌دهد که این موضوع موجب کاهش جریان خون به دیگر اندام‌ها مانند دست و پا می‌شود که در برابر هوای سرد، بیشتر گرما از دست می‌دهد.
در کنار استفاده از جوراب و... یکی از راه‌های گرم کردن این اندام‌ها تقویت جریان خون و خوردن غذا‌های مناسب برای سلامت قلب است. سعی کنید غذا‌های سالمی مانند ماهی‌های چرب، آجیل ها، روغن زیتون، میوه و سبزیجات را وارد برنامه غذایی تان کنید. غذا‌های مناسب برای قلب و تقویت کننده جریان خونی عبارتند از سالمون، توت ها، گردو، ماست کم چرب، موز، شکلات تلخ، غلات و روغن زیتون. در کنارش می‌توانید به غذا‌های خود کمی ادویه اضافه کنید تا علاوه بر بهبود طعم آن ها، همزمان خودتان را هم گرم کنید.
برخی ادویه جات به خاطر قابلیت گرم کنندگی شان شهرت دارند. فلفل سیاه، دارچین، پودر فلفل قرمز، هل، زنجبیل، ریشه خردل و سیر در میان ادویه جات برتری هستند که می‌توانند گرمتان کنند. ضمن این که در روزهای سرد بهتر است صبحانه خود را با جو دو سر، نان جو گرم یا انواع فرنی و... آغاز کنید، اما هیچ چیز مانند نوشیدن یک دمنوش گرم در روزهای سرد شما را گرم نمی‌کند.
پس مصرف دمنوش‌هایی مانند چای زنجبیل، چای دارچین و... را فراموش نکنید. در پایان آجیل و خشکبارمانند گردو، بادام هندی، فندق، پسته و... در فصل زمستان باید مصرف شوند؛ زیرا سرشار از مواد مغذی مثل سلنیوم هستند. سلنیوم نقش مهمی در سلامت سیستم ایمنی بدن ایفا می‌کند و آن را تقویت می‌کند.
منبع: روزنامه خراسان