آیا میدانید نخستین زنی که به پیامبر ایمان آورد کیست؟ در تاریخ اسلام اسامس اولین افرادی که به پیامبر بزرگ اسلام ایمان آوردند ذکر شده است. بِعثَت برگزیدهشدن حضرت محمد (ص) به پیامبری و آغاز رسالت اوست که بنابر مشهور، در ۲۷ رجب سال چهلم عام الفیل روی داده است. بعثت پیامبر سرآغاز دین اسلام و مقدمه برچیدهشدن بتپرستی از حجاز بود. زمانی که پیامبر اکرم از سوی خداوند به پیامبری انتخاب شدند، اولین کسانی که به او ایمان آوردند یک مرد و یک زن بودند که در ادامه ایشان را معرفی می کنیم.
حضرت خدیجه کبری سلامالله علیها اولین زنی که به اسلام مشرف شد، اولین و عزیزترین همسر پیغمبر خدا صلیالله علیه و آله، مادر حضرت زهرا سلامالله علیها، یکی از چهار بانویی که به عنوان برجستهترین و بهترین زنان عالم معرفی شدند و... تنها بخشی از کمالات شخصیتی ایشان است.
حضرت خَدیجَه دختر خُوَیلِد، مشهور به خدیجه کبری (س) و امالمؤمنین است. حضرت خدیجه (س) قبل از بعثت با حضرت محمد (ص) ازدواج کرد و اولین زنی است که به ایشان ایمان آورد.
اولین مردی که به پیامبر اکرم (ص) ایمان آورد حضرت علی علیه السلام بود. پس حضرت خدیجه و حضرت علی علیه السلام که در آن زمان سن کمی داشتند از اولین ایمان آورندگان به پیامبر اکرم بوده اند. تا مدتها فقط حضرت خدیجه (س) و امیرالمومنین (ع) تنها کسانی بودند که پشت سر رسول خدا (ص) نماز جماعت میخواندند.
پیامبر (ص) به احترام خدیجه (س)، در طول حیات او همسر دیگری انتخاب نکرد و پس از درگذشت وی همواره از او با نیکی یاد میکرد.
پیامبر بعد از وفات حضرت خدیجه (س) به خاطر ارادت و توجهی که به این بانوی عظیمالشأن داشت گاهی در مواجهه با دیگر همسران مورد آزار و اذیت قرار میگرفتند تا حدی که برخی زنان به حضرت بیان میکردند مگر حضرت خدیجه (س) چگونه بود که ما نیستیم؛ و حضرت در پاسخ میفرمودند: خداوند هیچگاه برایم همسری بهتر از او جایگزین نکرد، او مرا تصدیق نمود هنگامی که هیچکس مرا تصدیق نکرد، یاریام کرد در زمانی که هیچکس مرا یاری نکرد، از مالش در اختیارم قرار داد، زمانی که همه مالشان را از من دریغ کردند؛ با توجه به این روایت میتوان گفت حضرت خدیجه بهترین و صادقترین همراه و مایه آرامش حضرت بوده است.
حجت الاسلام والمسلمین مرادی به پاکی و ویژگیهای ناب حضرت خدیجه (س) اشاره کرد و گفت: حضرت خدیجه (س) در زمان جاهلیت «طاهره» نامیده میشد که این خود بیانگر نهایت پاکی و عظمت حضرت خدیجه (س) است، اما مهمترین ویژگی او ایمان و کمال انسانیشان بود که پیامبر (ص) فرمودند: «خدیجه (س)، فاطمه (س)، آسیه و حضرت مریم؛ چهار زنی هستند که به اوج کمال انسانی رسیدند.
وی درادامه این جایگاه اظهار داشت: بر اساس روایات نقل شده جایگاه حضرت خدیجه (س) به قدری است که زمانی که پیغمبر خدا از معراج باز میگشتند به حضرت جبرئیل گفتند: «حاجتی روی زمین داری؟ گفت: درخواست من این است که سلام خدا و مرا به خدیجه برسانی!»
حضرت خدیجه بانویی شریف، ثروتمند و دارای اعتبار در روزگار خود بود. همچنین پیامبر (ص)، خدیجه (س) را از جمله زنان کامل در جهان و نیز از بهترین زنان معرفی کرده است.
کمکهای مالی حضرت خدیجه (س) موجب غنای پیامبر (ص) شد. خداوند در مقام بیان نعمتهای خود به پیامبر اکرم (ص) میفرماید: «خداوند تو را فقیر یافت و بینیاز نمود.» رسول خدا (ص) نیز همواره میفرمودند: «هیچ مالی به من سود نبخشید، آنگونه که ثروت خدیجه (س) به من سود بخشید». بنابر روایات اسلامی، پیامبر (ص) از اموال خدیجه (س) در راه کمک به آزادی بدهکاران، یتیمان و بینوایان استفاده میکرد.
در ماجرای محاصره شعب ابیطالب، اموال حضرت خدیجه (س) در حمایت از بنیهاشم مصرف شد تا آنجا که در روایت آمده است: «ابوطالب و خدیجه (س) همه اموال خود را برای حفظ اسلام و محاصره شدگان انفاق نمودند.» در جریان محاصره شعب ابیطالب، حکیم بن حزام برادرزاده خدیجه (س)، شترها را میآورد و با آن شترها، گندم و خرما را حمل میکرد و با زحمت و خطر زیاد، آنها را به بنیهاشم میرساند این بخشش بهگونهای بزرگ و خالصانه بود که خداوند آن را گرامی داشت و این کار بزرگ خدیجه (س) را در ردیف نعمتها و مواهب بزرگ خود به بنده برگزیدهاش محمد (ص) برشمرد پیامبر (ص) نیز همواره از بخشندگی و ایثار این بانوی گرامی، باعظمت و بزرگی یاد میکرد.
حضرت خدیجه (س) علاوه بر حمایتهای اقتصادی از نظر اخلاقی و عاطفی نیز بزرگترین حامی پیامبر اکرم (ص) محسوب میشد، تصریح کرد: ایشان فضای کاملاً امن و آرام و سراسر با محبتی را برای حضرت فراهم آورده بودند.
در تاریخ صدر اسلام و آغاز رسالت بسیار آمده که مردم پیامبر اکرم (ص) را مورد آزار و اذیت قرار میدادند حتی زنان و کودکان پشت حضرت راه میافتادند و ایشان را سنگ میزدند و مسخره میکردند، اما در مقابل این حضرت خدیجه بود که با پشتوانه نسب و طایفهای که داشت وارد میدان دفاع میشد و خطاب به آزاردهندگان میفرمود: اگر دست از آزار بر ندارید با طایفهام در مقابل شما خواهم ایستاد؛ این حمایتهای شدید و صریح در روایات متعددی نقل شده است.
بیشتر بخوانید:
پیامبر به شیوه جدش عبدالمطلب اعتکاف میکرده است. یعنی ماه مبارک رمضان در کنار کوه حراء اعتکاف میکرد و مشغول راز و نیاز میشد. در این عصر با تمام پیشرفت و توسعه یافتن شهر مکه، غار حرا باز هم خارج از شهر مکه قرار دارد. در آن عصر هم غار حرا خارج از شهر مکه بود و مسیر بسیار سخت و دور بود.
ام المومنین خدیجه (علیهاالسلام) به عنوان رسیدگی به همسر خود این مسافت طولانی را میپیمود و به پیامبر آذوقه میرساند. اما ایشان به دامنه کوه میرفتند نه به غار؛ که البته تا رسیدن به دامنه کوه، با بار آذوقه، بسیار سخت بود و این چیزی نیست جز عشق و ایمان که به همه ابعاد وجودی پیامبر داشتند.
رجبی دوانی کارشناس برجسته تاریخ اسلام با رد شایعاتی که در برخی متون نقل شده است گفت: ایشان تقریباً همسن رسول خدا صلیالله علیه و اله بودند و در زمان ازدواج مانند آن حضرت، حدود ۲۵ سال داشتند.
بعضی از علمای بزرگ مانند علامه جعفر عاملی این نقل را پذیرفتهاند و اعتقاد دارند که سن حضرت خدیجه سلامالله علیها هنگامی که با رسول خدا صلیالله علیه و آله پیوند ازدواج بستند، بیشتر از ۲۵ یا ۲۶ سال نبود و قبل از آن هم هیچ ازدواج دیگری نداشتهاند.
حجت الاسلام شهاب مرادی کارشناس مذهبی، پیرامون جایگاه حضرت خدیجه (س) گفت: حضرت خدیجه (سلام الله علیها) جایگاهی استثنایی و منحصر به فردی دارند. او اولین زنی است که ایمان آورد و رسول خدا را تصدیق و حمایت کرد، ایشان قبل از ازدواج دوشیزهای ثروتمند، با شکوه، فخامت و جلال بود و همچنین بسیار زیبا و گرامی؛ او را اهل مکه «ملکهی عرب» نامیده بودند و در آن روزگار به جهت اصالت، حسب، نسب و سخاوت، نجابت و طهارتش مورد احترام همگان بود، همچنین حضرت خدیجه (س) اولین همسر پیامبر خدا و اولین زن مسلمان است.
حضرت خدیجه سلامالله علیها دارای شخصیتی بسیار ارزشمند و نمونه بودند که افراد بسیاری میخواستند با ایشان ازدواج کنند، اما حضرت خدیجه سلامالله علیها به آنها جواب منفی میدادند. در همان زمان رسول خدا صلیالله علیه و آله از جوانان برجسته مکه بودند که به امانتداری و فهم و درک بالا و فضایل فراوان شهرت داشتند.
همین فضایل موجب شد تا حضرت خدیجه سلامالله علیها به ایشان علاقهمند شوند و بعد از آنکه ایشان با پیامبر صلیالله علیه و آله قرارداد تجاری بستند، غلامانشان را همراه پیامبر صلیالله علیه و آله فرستادند تا حضرت را در آن سفر تجاری تحت نظر داشته باشند و اعمال و حرکات آن بزرگوار را به او گزارش کنند. وقتی غلامان از ویژگیهای پیامبر صلیالله علیه و آله تعریف کردند، حضرت خدیجه سلامالله علیها بسیار شیفته ایشان شدند و به پیامبر صلیالله علیه و آله پیشنهاد دادند که اگر مایل باشند با او ازدواج کنند. پیامبر اکرم صلیالله علیه و آله هم پس از مشورت با عموی بزرگوارشان جناب ابوطالب به این پیشنهاد پاسخ مثبت دادند.
حضرت خدیجه (س) مادر فرزندان رسول خدا؛ فاطمه اطهر (س) یعنی مادر بزرگ حسنین و مادر امامان بعدی است. در یک کلام او مادر امامت است.
گردآوری: تابناک جوان
منابع: مهر / آنا / تسنیم