تحقیق در مورد انواع موزهها ما را با تاریخ و فرهنگ مردمانی آشنا می کند که قبل از ما می زیسته اند. ایران موزه های زیادی دارد که هر کدام برای بینندگان پر است از شگفتی ها. می خواهیم یکی از موزههای مهم کشور را نام ببریم. در ادامه با اسامی سایر موزه های معروف و برجسته ایران آشنا می شوید.
مهمترین و بزرگترین موزه کشور موزه ملی ایران است. موزه ملی ایران با قدمتی حدود هشتاد سال، نه تنها بزرگترین موزهٔ باستانشناسی و تاریخ ایران است، بلکه در فرهنگ موزهداری ایران به عنوان موزهٔ مادر محسوب میشود.
رافائل گروسی در موزه ملی ایران
موزه ملی ایران، مهمترین موزه کشور بهحساب میآید. این موزه هم بهلحاظ قدمت و هم بهلحاظ اشیا نگهداری شده در آن، اهمیت بسیار زیادی دارد. از اولین باری که بهطور رسمی موزهای با نام موزه ملی در ایران تاسیس شد، بیش از ۱۰۳ سال میگذرد. البته موزه ملی در طول یک قرن تاریخ خود، دچار تغییرات زیادی شده است و دیگر شباهتی به موزهای که یک قرن پیش تاسیس شد، ندارد.
این موزه در زمینی به مساحت ۱۸هزار مترمربع قرار دارد و بنای فعلی موزه در سال ۱۳۱۶ توسط آندره گدار، احداث شد. موزه ملی ایران از دو بخش اصلی تشکیل شده است؛ موزه ایران باستان و موزه باستانشناسی و هنر اسلامی. جالب است که بدانید که در موزه ایران باستان، آثاری با قدمت بین یک میلیون تا ۱۲۰۰۰سال پیش نگهداری میشود. قدمت بعضی از اشیا موزه ایران باستان به دوره پارینه سنگی برمیگردد.
در مجموعه موزه ملی ایران، به عنوان بزرگترین، مهمترین و قدیمترین موزه کشور، بیشترین یافتههای باستانشناسی حاصل از کاوشهای علمی از دوران پارینهسنگی تا اسلامی در قالب دو موزه «ایران باستان» و «باستان شناسی و هنر اسلامی ایران» به نمایش درآمده است.
موزه ملی ایران در سال ۱۳۱۶ خورشیدی در اولین بنای موزهای کشور گشایش یافت. این بنا را آندره گدار، معمار فرانسوی، با الهام از طاق کسرا طراحی کرد و دو معمار ایرانی، عباسعلی معمار و استاد مراد تبریزی اجرای آن را به عهده گرفتند. «موزه ایران باستان» شامل دو موزه «پیشازتاریخ ایران» با آثاری از دوران پارینهسنگی قدیم تا اواخر هزاره چهارم پم (یعنی از کهنترین دوران تا پیش از ابداع نگارش) و در «موزه دوران تاریخی» آثاری از اواخر هزاره چهارم پم (یعنی آغاز بهکارگیری نگارش) تا پایان دوران ساسانی به نمایش گذارده شده است.
بیشتر بخوانید:
موزه باستانشناسی و هنر اسلامی ایران براساس پلانی الهامگرفته از کاخ ساسانی بیشابور، به صورت چلیپایی هشتضلعی، با مساحتی حدود ۴۰۰۰ متر مربع و در سه طبقه ساخته شد. این بنا به منظور تأسیس موزه باستانشناسی و هنر اسلامی ایران تجهیز و در سال ۱۳۷۵ افتتاح شد. در اول تیرماه ۱۳۸۵ با هدف اصلاح و تکمیل تأسیسات، گسترش برخی فضاها و بازنگری در چگونگی نمایش آثار، این موزه برای بازسازی تعطیل شد و بار دیگر در سال ۱۳۹۴ با تغییراتی در فضاهای داخلی و چیدمان بازگشایی شد.
طبقه همکف این بنا به سالن اجتماعات و سالن نمایشگاههای موقت اختصاص دارد. آثار موزه باستانشناسی و هنر اسلامی ایران در دو طبقه اول و دوم، بر اساس زمانبندی تاریخی چیدمان شده است، بازدید از طبقه دوم شروع میشود و در طبقه اول به پایان میرسد. موزه کنونی شامل ۶ تالار در دو طبقه است: طبقه دوم شامل تالارهای صدر اسلام، سلجوقی و ایلخانی و طبقه اول تالارهای قرآن، تیموری، صفویه، افشار، زند و قاجار میباشد. عمده اشیاء موجود در این موزه برگزیدهای از آثار حاصل از کاوشهای علمی یا مجموعههای معتبری، چون آستان شیخصفیالدین اردبیلی است.
آدرس: خیابان امام خمینی، ابتدای خیابان سیتیر، خیابان پروفسور رولن، شماره یک.
ساعات بازدید: در بهار و تابستان از ساعت ۹ تا ۱۹ و در پاییز و زمستان از ساعت ۹ تا ۱۷.
سال گذشته تعداد ۱۵۰۰ شیء تاریخی اهدایی به موزه ملی با دوره قدمت هفتهزار سال همزمان با روز جهانی موزه به نمایش گذاشته شده است. رییس موزه ملی گفت: رویکرد این خانوادهها که آثاری باستانی در اختیار داشتند و به وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی تحویل میدهند، بسیار مهم است. به هر حال، این آثار بخشی از هویت ما است، حتی از نمونه برخی از آنها در موزههای ما کم است. هرچند، معلوم است این آثار به روش غیرعلمی از بسترهای باستانشناسی خارج شدهاند، ولی، چون اصالت دارند باید در موزهها نگهداری شوند تا امکان پژوهش برای آنها فراهم شود.
نوکنده گفت: این آثار برای همیشه به نام اهداکننده در موزه ثبت میشود، این کاری است که در موزههای بزرگ دنیا انجام میشود. در واقع اهداکننده با این اقدامِ مهم، نامش را با تاریخ و فرهنگ آن کشور برای همیشه ثبت میکند.
رییس موزه ملی ایران که تخصص باستانشناسی دارد، درباره نحوه گردآوری این اشیاء توسط این دو مجموعهدار، اظهار کرد: مشخص است که این آثار به چه شیوهای به دستشان [مجموعهدار] رسیده است. براساس اطلاعاتی که در اختیار داریم آثار این دو خانواده توسط وراث به وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی اطلاع داده شده است. وزارتخانه هم هماهنگ کرد و کارشناسان پس از مشاهده و بررسی از نزدیک، نظر دادند که این اشیاء باستانشناسی و تابع قانون است و آن دو خانواده هم مجموعه را به وزارت میراث هبه کردند. این مجموعه متعلق به دو خانواده ساکن در ایران بود که در تهران نگهداری میشد.
با نام دیگر موزه های معروف و مهم ایران آشنا شوید.
معروفترین کاخ سلطنتی ایران، کاخ گلستان است. علت اصلی این شهرت، استفاده عده زیادی از پادشاهان ایرانی از این مجموعه به عنوان مرکز سلطنت است. قدمت کاخ سلطان به دوره شاه عباس صفوی برمیگردد. البته از بنای اصلی کاخ گلستان که در دوره صفویه مورد استفاده قرار میگرفت، چیزی باقی نمانده است و قدمت بناهای این مجموعه به دوره کریم خان زند میرسد.
کاخ سعدآباد، در واقع ییلاق پادشاهان قاجار بودهاست که با روی کار آمدن پهلوی اول، بناهای زیادی اطراف آن ساخته شد و در زمان پهلوی دوم، بهطور رسمی به عنوان محل زندگی پادشاه انتخاب شد.
جواهرات از آن دسته اشیایی هستند که هرکسی را به خودشان جذب میکنند. ترکیب هنر و صنعت و طبیعت، ترکیب جذابی است که کمتر کسی میتواند در برابرش مقاومت کند. از آنجایی که ما ایرانیها علاقه عجیبی به جواهرات داریم و این علاقه در خاندان سلطنتی هم دیده میشد، گنجینه غنی و جذابی از جواهرات در اختیار بانک مرکزی قرار گرفته است.
مهمترین موزه هنری ایران، موزه هنرهای معاصر است که در سال ۱۳۵۶ افتتاح شد. گفته میشود که این موزه، جزو مجموعه برتر دنیا در حوزه هنرهای نوگرا است. آثار بسیار از هنرمندان مشهور جهان، از جمله پیکاسو، گوگن و رنوار را میتوانید در موزه هنرهای معاصر تماشا کنید.
موزهٔ فرش ایران در ضلع شمالی پارک لالهٔ تهران واقع شدهاست. در این موزه فرشهای بسیار نفیس از سراسر ایران که حاصل کار هنرمندان مشهور میباشد به نمایش گذاشته شدهاست.
موزهها همیشه به ان شکلی که ما تصور میکنیم نیستند. گاهی موزهها شکلی از رویدادی را برای بازدیدکنندگان روایت میکنند که جزو خاطرات مشترک چند نسل هستند. یکی از این موزه ها، باغ موزه دفاع مقدس است که در راضی عباسآباد بنا شده است.
موزه آستان قدس رضوی که در شهر مشهد و در مجاورت بارگاه امام رضا علیهالسلام قرار گرفته است، یکی از بهترین موزههای ایران بهحساب میآید. اشیا نگهداری شده در موزه آستان قدس رضوی، هم بهلحاظ ارزش مادی و هم به لحاظ ارزش معنوی، جایگاه بینظیری در فرهنگ ایران دارند.
موزه پارس شیراز که در جوار مقبره کریمخان زند بنا شدهاست، از قدیمیترین و مهمترین موزههای ایران است. این موزه در ۱۳۱۵ بنا شدهاست و آثار زیادی از دوره پیش و پساز اسلام را درخود جا داده است.
هر اطلاعاتی که دوست دارید درباره برخورد پیشینیان با مقوله آب و مدیریت آن بدانید، در موزه آب یزد در دسترس شماست. موزهای جذاب که میراث فرهنگی ارزشمندی بهحساب میآید. نکته جالب توجه این موزه، قرارگیری آن در خانهای تاریخی با معماری منحصر بفرد است. درواقع با تماشای موزه آب یزد، با یک دیر دو نشان خواهید زد. پس اگر گذارتان به یزد افتاد، بازدید از موزه آب را از دست ندهید.
یکی از بهترین موزههای خصوصی ایران، موزه موسیقی اصفهان است که در سال ۱۳۹۴ با همت دو موسقیدان به نامهای مهرداد جیحونی و شهریار شکرانی پایهگذاری و تاسیس شد. در این موزه کمنظیر ایرانی، بیش از ۳۰۰ ساز موسیقی در معرض نمایش قرار گرفتهاست و طرز استفاده و نوای آن هم به بازدید کنندگان نشان داده میشود.
در ادامه لیستی از بهترین موزههای جهان را بخوانید.
گردآوری: تابناک جوان
منابع: علی بابا / سفرمارکت / وبسایت موزه ملی ایران / ایسنا