خمیازه کشیدن فرایندی است که در طی آن دهان در خصوص ورود هوا به داخل ریهها باز میگردد. عموم مردم معتقدند خمیازه نشانهای از خستگی در انسان است. خمیازه یک هشدار در راستای جلوگیری از افزایش دمای مغز است که توسط بدن انجام میشود. این مکانیسم دفاعی معمولا در هنگام ورزش، قبل از خواب و پس از بیدار شدن شکل میگیرد. در مغز انسان نوساناتی وجود دارد که از ایکسمی یا کمبود اکسیژن نشأت میگیرد. در طول ورزش دمای عمومی بدن افزایش پیدا میکند و اکسیژن رسانی به عضلات مختلف بدن اهمیت مییابد. اگر محیط ورزشی از دمای گرمی برخوردار باشد، فقدان اکسیژن شکل میگیرد. علاوه بر این، زمانی که فشار تمرین بیش از حد توانایی ورزشکار است، بدن برای تعدیل دمای مغز، حفظ هموستاز و تأمین اکسیژن مورد نیاز به خمیازه کشیدن فرد میانجامد.خمیازه کشیدن با کمک آلوئل ها، ریهها را باز نگه میدارد و زمینه را برای تبادل دی اکسید کربن و اکسیژن مهیا میسازد. بهتر است بدانید فرمان مکانیسم دفاعی بدن برای خمیازه کشیدن از هیپوتالاموس صادر میشود و به صورت غیر ارادی به وجود میآید. بدین ترتیب خمیازه کشیدن در ورزش از سه عامل خستگی، بی خوابی و کمبود اکسیژن نشأت میگیرد.
یکی دیگر از عوامل دخیل در شکل گیری خمیازه حین ورزش، تخلیه قدرت فیزیکی است. بدن در تمرینهای ورزشی برای ترشح مواد شیمیایی و نوروترنسمیترهایی نظیر سروتونین، دوپامین و نیتریک اکساید در مغز فرد را وادار به خمیازه کشیدن میکند و از این طریق در تعدیل بدن کمک مینماید. در حین انجام فعالیتهای ورزشی قلب موظف است حجم گستردهای از خون را به بخشهای مختلف بدن هدایت کند. در این میان ششها نیز ملزم هستند اکسیژن بدن را تأمین نمایند؛ لذا فشار گستردهای به بدن وارد میشود.
بهتر است در لحظات ابتدایی تمرینهای سبک را انتخاب نمایید. سپس به تدریج با افزایش شدت تمرین بدن را با شرایط جدید هماهنگ سازید. توصیه میشود قبل از آغاز تمرین از استراحت و
آمادگی بدن اطمینان حاصل کنید. علاوه بر این، قبل از تمرین به مصرف وعدههایی غذایی سبک حاوی پروتئین بپردازید. توجه داشته باشید که ورزش کردن به صورت ناشتا عملکرد اشتباهی است که به ارگانهای مختلف بدن آسیب وارد میکند.
عوارض خمیازه بیش از حد در ورزش
خمیازه بیش از حد در حین ورزش به موجب رفلکس واگوواگال سبب افت فشار خون و کاهش ضربان قلب میشود.همچنین خمیازههای پی در پی با تجمع اشک در چشم ها، احساس درد در قفسه سینه و کلافگی فرد همراه میگردد. بهتر است بدانید در خمیازه کشیدن بیش از اندازه در حین ورزشی بیماریهایی نظیر افسردگی، دیابت و بی خوابی مزمن دخیل هستند. علاوه بر این، نوع ورزش در خمیازه کشیدن تأثیر گذار است. به طور مثال زمانی که به ورزشهای سنگین میپردازید، گروه گستردهای از عضلات بدن هدف قرار میگیرند و خمیازه به مراتب بیشتری شکل میگیرد.
روشهای پیشگیری از خمیازه کشیدن در ورزش
نوشیدن آب
دمای بدن انسان در طول انجام فعالیتهای ورزشی افزایش پیدا میکند. بدن نسبت به افزایش دما واکنش نشان میدهد و از طریق تعریق از دمای عمومی بدن کاهش میدهد. زمانی که آب بدن کاهش پیدا میکند، فرد دچار کسالت میشود. کسالت و خستگی جزء عوامل خمیازه قرار دارند؛ بنابراین برای جبران آب از دست رفته بدن و افزایش روند خون رسانی به میزان مناسب آب بنوشید.
استراحت مناسب
یکی از روشهای پیشگیری از خمیازه کشیدن در حین ورزش، تنظیم برنامه خواب است. یک استراحت مناسب زمانی عاید میشود که فرد حداقل ۷ الی ۸ ساعت خواب کافی داشته باشد.
بررسی دمای محیط ورزشگاه و میزان اکسیژن
همان طور که بیان کردیم یکی از عوامل دخیل در شکل گیری احساس خستگی و کمبود اکسیژن گرما بیش از حد محوطه است. شما میتوانید برای تعدیل دما محیط ورزشگاه و جریان پذیری هوا تازه مقداری پنجره و دربها را باز نمایید.
تنفس عمیق
تنفس عمیق در تعدیل دمای مغز کمک شایانی میکند. زمانی که شما به موجب انجام فعالیتهای ورزشی دچار تعریق شده اید و نفسهایی سریع و کوتاه را تجربه میکنید، بدن با تصور اینکه شما دچار استرس شده اید به افزایش دمای مغز میپردازد. یکی دیگر از روشهای جلوگیری از خمیازه کشیدن در ورزش، نفس کشیدن از طریق بینی است. هنگامی که ورزشکار از طریق مجرای بینی اکسیژن مورد نیاز بدن را تأمین میکند، خون سرد تری به بدن وارد میگردد.
همان طور که بیان کردیم خمیازه یک هشدار برای بدن در خصوص جلوگیری از افزایش دما مغز تلقی میشود. به طور کلی در واکنش طبیعی خمیازه کشیدن سه عامل خستگی، بی خوابی و کمبود اکسیژن دخیل هستند. در طول انجام فعالیتهای ورزشی دمای بدن افزایش پیدا میکند و تعریق شکل میگیرد. زمانی که بدن از طریق تعریق نتواند دمای مضاعف را خارج سازد، به منظور تأمین اکسیژن مورد نیاز و تعدیل در دمای مغز فرد را وارد به خمیازه کشیدن میکند. خمیازه بیش از حد در طول ورزش به خاطر رفلکس واگوواگال منجر به افت فشار خون و کاهش ضربان قلب میگردد.روشهای پیشگیری از خمیازه کشیدن در ورزش شامل تنفس عمیق، نفس کشیدن از طریق بینی، استراحت کافی و نوشیدن آب میشود. با این وجود هیچ گاه مانع خمیازه کشیدن نشوید. زیرا خمیازه کشیدن یک رفلکس طبیعی بدن است که کنترل آن غیر ارادی میباشد.
بیشتر بخوانید
منبع : بیتوته