از تهران تا توکیو با درختی سلطنتی

یکی از شرایط قابل سکونت بودن کره زمین علاوه بر آب، درختان و پوشش‌های گیاهی آن هستند، درختان نقش ریه زمین را ایفا می‌کنند و با تولید اکسیژن و تصفیه هوا، زندگی را به ساکنان کره زمین هدیه می‌کنند، متاسفانه در دهه‌های اخیر رشد تخریب جنگل‌ها بسیار زیاد بوده است و این عمل بد، نیازمند آموزش و فرهنگ سازی مناسب جهت کاشت نهال به جای بسیاری از رسم و رسومات غلط است.
در کشور ما چند سالی است که با تبلیغات، آموزش و فرهنگ سازی عمده، مردم در روز ۱۵ اسفند اقدام به کاشت نهال می‌کنند، همچنین با راه اندازی بازار‌های فروش گل و گیاه استقبال بیشتری برای خرید گیاهان آپارتمانی شده است، اما نکته قابل توجه در مورد خرید نهال یا گیاهان آپارتمانی شرایط اقلیمی آن‌ها است، متاسفانه بسیاری از خریداران با اطلاعات کم اقدام به خرید گیاهان غیر بومی می‌کنند که پس از گذشت چند هفته از بین می‌روند.بدون شک میتوان گفت یکی از زیباترین درختان جهان افرای سرخ است، ترکیب رنگ سرخ با تنه‌ی سبز و شاخه‌های کوچک در هم تنیده مانند یک شعر چنان زیبایی را به افرای سرخ داده است که این درخت سالهاست نماد آسیای شرقی شده است.

درخت افرا بسیار حساس است، برخی از گونه‌های آن برای رشد و تکثیر نیاز به شرایط دشواری دارند، مثلا گونه چناری یا مجنون افرا علاوه بر دریافت نور غیر مستقیم آفتاب، برای قرمز ماندن، نیاز مبرم به رطوبت بالا و سرمای هوا دارد، همچنین این گونه نباید در معرض باد‌های تند قرار بگیرد و در صورت فراهم نشدن این شرایط بلافاصله خشک می‌شود، به همین دلیل فقط در نقاط خاصی از جهان مورد رشد و تکثیر قرار می‌گیرد.

درخت افرا از شرق در کشور‌هایی مانند کره شمالی، ژاپن، چین و ... , در خاورمیانه کشور‌هایی مانند ترکیه، استان‌های شمالی ایران مانند گیلان و مازندران، و در غرب مانند کانادا و آمریکای شمالی رشد می‌کند.

در سال‌های اخیر برخی سود جویان با استفاده از قیمت بالای درخت افرا سرخ اقدام به فروش آن در شهر‌های خشک مانند تهران کرده اند که با استقبال زیاد مردم همراه بوده است، اما ۹۰ درصد این درختان انتقالی از مقصد چابکسر به تهران و سایر شهر‌ها به علت نبود رطوبت کافی خشک می‌شوند.

درخت افرا از گونه‌های مختلفی تشکیل شده است، مانند: افرا قندی، سفید، قرمز، نقره‌ای، درشت برگ، کانیون، تاکی، ژاپنی، کرب، شبه چناری، نروژی، آمور، فلوریدا، چالک، سیاه، راه راه، پوست کاغذی، کلیزوم و فولمون که هر یک از زیبایی خاصی برخوردار هستند، و در هر نقطه از جهان می‌توان یک گونه خاص از آن را یافت.

درختان افرا در فصل‌های سرد در تنه خود نشاسته ذخیره می‌کنند تا بتوانند انرژی مورد نیاز خود را در خواب زمستانی تامین کنند، در اوایل بهار که درخت آماده بیدار شدن و رشد مجدد می‌شود، نشاسته استفاده نشده درخت تبدیل به شکر شده و به همراه شیره درخت به سمت بالا می‌رود. بومیان کانادا و آمریکا در روش‌های سنتی حفره‌ای در دل تنه درخت افرا ایجاد می‌کردند و پس از استخراج شیره از آن شربت درست می‌کردند که این شربت طعمی بسیار لذیذ‌تر از عسل دارد.

در قرن نوزدهم برگ افرا به عنوان نمادی از هویت کانادایی ظهور کرد و در همه جای فرهنگ کانادا نظیر، آهنگ‌ها، کتاب‌ها، سکه‌ها، نشان‌ها، آگهی‌ها و بسیاری موارد دیگر وجود داشت. علاوه بر این بومیان کانادا، برگ افرا را به عنوان نماد هویتی خود پذیرفته بودند.در جنگ جهانی اول از برگ درخت افرا به عنوان نشان بر روی کلاه سربازان کانادایی استفاده می‌شد، همچنین برگ افرا بر روی بسیاری از سنگ قبر‌های زنان و مردان کانادا که در طول ۲ جنگ جهانی جان خود را از دست داده بودند استفاده می‌شد، از نظر بسیاری از مردم کانادا، برگ افرا نمادی مشترک از غرور، شجاعت و وفاداری در این کشور است.کشور کانادا که یکی از مستعمره‌های کشور انگلیس بود در سال ۱۹۶۵ اقدام به تغییر پرچم خود کرد و پرچمی قرمز رنگ با نشان برگ افرا را جایگزین پرچم اتحاد بریتانیا کرد، برگ افرا به عنوان نماد جشن طبیعت و محیط زیست در پرچم کانادا به کار رفته است.همچنین روز ۱۵ فوریه در تقویم کانادا به عنوان روز پرچم ملی کانادا ثبت شده و هر ساله مردم این کشور این روز ملی را جشن می‌گیرند.

بنسای کردن درخت به کوچک سازی درختان بزرگ گفته می‌شود، درختانی که اگر در طبیعت باشند در مقیاس‌های بسیار بزرگ‌تر رشد می‌کنند، اما با استفاده از تکنیک‌های خاص مانند هرس ریشه‌ها در مقیاس‌های کوچک پرورش داده می‌شوند.بنسای افرا یکی از زیباترین و حساس‌ترین بنسای‌ها در جهان است، پرورش دهندگان فوق العاده حرفه‌ای با استفاده از خاک، نور، کود، مه پاشی و آبیاری خاص اقدام به بنسای کردن بذر افرا می‌کنند.تولید کنندگان با تجربه برای زیبا و طبیعی‌تر شدن بنسای افرا از سیم‌های مفتول برای مسیر دهی به شاخه‌ها استفاده می‌کنند، هر چه ریز شاخه‌های بنسای بیشتر باشد ارزش ریالی آن بیشترمی شود، همچنین برای رشد بهتر و شادابی گیاه باید هرساله گلدان آن تعویض و ریشه‌های آن کوتاه شود.

در بین کشور‌های شرق آسیایی به خصوص ژاپنی‌ها احترام خاصی برای طبیعت قائل هستند، در قرون وسطی سامورایی‌ها یا بوشی‌ها به دلیل نبرد‌های خونین پس از جنگ اقدام به ریکی یا مدیتیشن در طبیعت میکردند تا از نظر روحی به آرامش درونی برسند.در بازی Ghost of Tsushima که در تاریخ ۱۷ ژوئیه ۲۰۲۰ منتشر شد، روایت حمله مغول‌ها به ژاپن را نمایش می‌دهد، این داستان بر اساس واقعیت ساخته شده و در آن یک سامورایی برای بازپسگیری مناطق اشغالی کشور خود در برابر نوادگان چنگیز مغول قیام میکند، در بسیاری از صحنه‌های این بازی از درخت افرا سرخ به منظور شکوه، زیبایی و آرامش یاد شده است.در شروع این بازی جین ساکای شخصیت اصلی داستان آموزش شمشیر بازی را از پدر خود زیر یک درخت افرای سرخ بزرگ می‌آموزد، و در طول داستان بازی پس از جنگ‌های فراوان برای تسکین و درمان جسم و روح خود اقدام به مدیتیشن در برکه کنار درخت افرا می‌کند، که این نشانگر اهمیت این درخت در فرهنگ کشور‌های شرق آسیا است.

منبع : باشگاه خبرنگاران جوان