موانع سر راه تحقیقات دانشجویی چیست؟

تحقیقات در توسعه حرفه‌ای متخصصان پزشکی و بهبود و ارتقاء مراقبت‌های بهداشتی در جامعه نقش مهمی دارند. در ایران با اینکه در سال‌های اخیر تولید دانش بیشتر از ۵۰ درصد افزایش یافته است، ولی هنوز با کشور‌های پیشرفته فاصله زیادی وجود دارد؛ بنابراین در شرایط کنونی توجه به موضوع تحقیق و مشکلات و موانع آن امری ضروری به نظر می‌رسد. بر همین اساس پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان در مطالعه‌ای موانع تحقیق را از دیدگاه دانشجویان کارشناسی مورد بررسی قرار دادند.
برای انجام این مطالعه ۱۳۰ نفر از دانشجویان کارشناسی دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان با استفاده از پرسش‌نامه مورد بررسی قرار گرفتند و داده‌های به دست آمده با استفاده از روش‌های آماری مورد تحلیل قرار گرفت.
نتایج این بررسی نشان داد که در زمینه موانع شخصی، عدم آشنایی کافی افراد با اصول و روش‌های آماری بیشترین مانع تحقیقات از نظر دانشجویان است. پژوهشگران مطالعه معتقدند با توجه به ضعف دانشجویان مقطع کارشناسی در اصول و روش‌های آماری و تفسیر داده‌ها باید تلاش و پیگیری مداوم برای برگزاری کارگاه‌های روش تحقیق تحلیل داده‌ها آشنایی با نرم افزار‌های آماری انجام شود.
یافته‌های این پژوهش حاکی از آن است که از نظر دانشجویان بیشترین موانع سازمانی پژوهش، مربوط به «طولانی و زمان‌بر بودن انجام پژوهش» است. در دسترس نبودن اساتید و مشاوران تحقیقاتی، کمبود امکانات و تجهیزات لازم برای انجام تحقیق و طولانی بودن مراحل تصویب طرح‌های پژوهشی از دیگر موانع سازمانی پژوهش بود که دانشجویان به آن‌ها اشاره کردند.
پژوهشگران این مطالعه می‌گویند کمبود امکانات، و وجود مقررات دست و پاگیر اداری و مراحل تصویب طرح‌های پژوهشی می‌تواند تا حد زیادی باعث کاهش انگیزه دانشجویان و اساتید برای انجام تحقیق شود.
این محققان معتقدند از آن‌جا که دانشجویان مقطع کارشناسی ملزم به گذراندن درس پایان‌نامه نیستند، باید توسط مسئولین دانشگاه با پیش بینی مشوق‌های لازم ترتیبی اتخاذ کنند تا دانشجویان انگیزه مضاعفی برای انجام طرح‌های تحقیقاتی پیدا کنند.
همچنین افزایش آگاهی دانشجویان از روش تحقیق، آشنایی آن‌ها با روش‌های آماری و تحلیل اطلاعات می‌تواند عامل تسهیل‌کننده مهمی در انجام تحقیقات دانشجویان باشد.
پژوهشگران این مطالعه پیشنهاد می‌کنند برای دانشجویان مشوق‌های مالی و همچنین تسهیلات برای ورود به مقاطع بالاتر ایجاد شود تا آن‌ها بتوانند با مراحل اداری تصویب طرح‌های تحقیقاتی و نحوه بودجه‌بندی آشنا شوند.
به گفته محققان این طرح؛ یکی از محدودیت‌های این پژوهش تعداد کم دانشجویان فعال در زمینه تحقیق بود. به همین دلیل پیشنهاد می‌شود مطالعات آینده بر روی دانشجویان باسابقه تحقیق و پژوهشگران برتر در همه مقاطع تحصیلی و دانشکده‌ها باشد.
این پژوهش برگرفته از طرح تحقیقاتی تصویب شده در شورای پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان است و در انجام آن محمود محبوبی راد، محمد مبینی لطف آباد، حسن خدادادی، لیلی مازار و محسن رضاییان پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان مشارکت داشتند.
یافته‌های این مطالعه تیرماه ۱۴۰۰ به صورت مقاله علمی با عنوان «بررسی موانع تحقیقات از دیدگاه دانشجویان کارشناسی دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان در سال ۱۳۹۸» در مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان منتشر شده است.

 

منبع: ایسنا