کودکان و سالمندان و افراد دچار نقص دستگاه ایمنی به علت ایدز یا سرطان به باکتریهای منتقلشونده از آب حساسترند. کودهای شیمیایی نیز ممکن است مشکل نیترات را تشدید کنند. نیترات زیاد برای نوزادان خطرناک است و ممکن است باعث ایجاد "سندروم نوزاد کبود" شود که ناشی از اختلال انتقال اکسیژن در خون است.
در دامدارهای صنعتی و متمرکز هزاران حیوان در فضای کوچکی بزرگ میشود. مقدار زیاد فضولات حیوانی در این نوع دامداریها ممکن است سلامت منابع آب را تهدید کند. در این موارد باید روش مناسبی برای دفع فضولات به کار رود. نمکهای ناشی از مقادیر زیاد فضولات نیز ممکن است، آبهای زیرزمینی را آلوده کند.
فلزات سنگین
فعالیتهایی مانند حفر معدن و ساختمانسازی ممکن است مقادیر زیادی از فلزات سنگین را به منابع آب زیرزمینی مجاور وارد کند. برخی از باغهای قدیمی ممکن است حاوی مقادیر زیادی آرسنیک باشند که زمانی به عنوان آفتکش به کار میرفت. این فلزات در مقادیر بالا برای
سلامتی خطرناک هستند.
کودها و آفتکشها
کشاورزان برای افزایش رشد محصولات وجلوگیری از آسیب حشرات از کودها و حشرهکشها استفاده میکنند. این ترکیبات همچنین در باغهای حومه شهر نیز به کار میرود. مواد شیمایی در این ترکیبات ممکن است نهایتا به آبهای زیرزمینی راه یابد. این نوع آلودگی به انواع و مقادیر مواد شیمیایی مورد استفاده و کاربرد آنها بستگی دارد. شرایط محیطی محلی مانند نوع خاک یا میزان بارش باران و برف فصلی نیز بر این نوع آلودگی موثر است.
بسیاری از کودها حاوی اشکالی از نیتروژن هستند که میتواند به صورت ماده زیانبار نیترات درآید. این نیترات به سایر منابع نیترات که در بالا ذکر شد، اضافه میشود. برخی از سیستمهای زهکشی زیرزمینی در کشاورزی کودها و آفتکشها را در خود جمع میکنند. این آب آلوده میتواند باعث آلودگی آبهای زیرزمینی و نهرها و رودخانههای محلی شود. به علاوه مواد شیمیایی مورد استفاده برای نابود کردن حشرات و سایر بندپایان مزاحم در ساختمانها نیز ممکن است آلاینده باشد. باز میزان مشکل ایجاد شده به مقدار و نوع ماده شیمیایی مورد استفاده برای این کار دارد. همچنین نوع خاک و مقدار آبی که از خاک میگذرد، در میزان آلودگی موثر است.
مواد و فاضلابهای صنعتی
بسیاری از مواد شیمیایی زیانبار به طور گستردهای در صنایع و کارخانجات محلی هب کار میروند. این مواد ممکن است اگر به درستی دفع نشوند، باعث آلودگی آب آشامیدنی شوند. شایعترین منابع آلاینده صنعتی اینها هستند:
کارخانههای محلی: اینها شامل کارخانههای مجاور، طرحهای صنعتی، و حتی کسبوکارهای کوچکی مانند پمپ بنزین و خشکشوییها میشود. در همه این مکانها به انواع گوناگونی از مواد شیمیایی به کار میرود که به دفع با مراقبت دقیق دارد. دفع نادرست و رها شدن این مواد شیمیایی یا پسماندههای صنعتی میتواند منابع آب زیرزمینی را تهدید کند.
نشت تانکها و لولههای زیرزمینی: فراوردههای نفتی، مواد شیمیایی و فاضلابهایی که در محفظهها یا لولههای زیرزمینی ذخیره میشوند، ممکن است نهایتا به آبهای زیرزمینی راه یابند. این لولهها و تانکها اگر به درستی ساخته یا نصب نشوند، نشت خواهند داد. تانکها یا لولههای فولادی ممکن است به مرور زمان خورد شوند. امکان نشت تانکهای حاوی نفت یا مواد شیمیایی در مزارع قدیمی و به حال خود رها شده بسیار زیاد است.
محلهای جمعآوری فاضلاب: بسیاری از محلهای جدید جمعآوری فاضلابها و پسماندها طوری ساخته شدهند که نشت نکنند. اما بروز سیلابها ممکن است از این موانع بگذرد و آب آلوده شود. در محلهای قدیمی نگهداری فاضلاب که به درستی ساخته نشدهاند، ممکن است انواع مختلفی از مواد آلاینده به آبهای زیرزمینی نشت کند.
فاضلابهای خانگی
دفع نادرست ترکیبات خانگی که به طور بسیار رایجی مورد استفاه قرار میگیرد، ممکن است آبهای زیرزمینی را آلوده کند. از جمله این مواد حلال ها، روغن موتور استفاده شده، رنگها، حلالهای رنگها. حتی صابون و مواد شوینده و پاککننده ممکن است نهایتا آب آشامیدنی را آلوده کنند. این وضعیت معمولا هنگامی که چاههای فاضلاب و سپتیک تانکها نامناسبی مورد استفاده میگیرد، رخ میدهد.
سرب و مس
وسائل لولهکشی خانگی شایعترین منبع سرب و مس در آب آشامیدنی هستند. آب ممکن است به تدریج باعث خورده شدن لولهها شود و این مواد به درون آب خانه نشت کند. میزان اسیدی یا قلیایی بودن آب خانه شما (که با pH بیان میشود) در میزان خورده شدن لولهها موثر است. درجه حرارت یا میزان مواد معدنی آب هم در این زمینه نقش دارد. سرب و مس در لولهها، سه راهیها یا سایر وسائل مربوط به آب مانند شیرها و سینک ظرفشویی به کار میروند.
سرب میتواند باعث آسیب جدی به مغز، کلیهها، دستگاه عصبی و سلولهای قرمز خون شود. قدمت وسائل و موادی که در لولهکشی خانه به کار رفتهاند هم مهم است، به خصوس در مورد لولههای مسی و سهراهی حاوی سرب. این فلزات حتی در مقادیر کم میتوانند زیانبار باشند.
سازمان حفاظت محیط زیست آمریکا میزان مجاز سرب را در آب آشامیدنی ۱۵ بخش در هر یک میلیارد بخش تعیین کرده است. در دهههای اخیر نیز در این کشور تنها به لوله ها، سهراهیها و شیرهای بدون سرب اجازه استفاده در سیستمهای آب آشامیدنی داده میشود.
منبع: باشگاه خبرنگاران جوان / همشهری آنلاین