مصرف کمتر دخانیات در نوجوانان خوش بین
بررسی‌های یک مطالعه حاکی از آن است که دانش آموزان خوش‌بین کمتر از بدبین‌ها سیگاری و قلیانی هستند؛ بنابراین خوش‌بینی یکی از فاکتور‌های مؤثر در مصرف دخانیات در نوجوانان است.
مصرف دخانیات در سراسر جهان، بار عظیمی را بر نظام سلامت و اقتصاد تحمیل می‌کند و به‌ویژه استعمال دخانیات در نوجوانان مسئله‌ای جدی است. فاکتور‌های متعددی بر شروع مصرف دخانیات در نوجوانان مؤثر هستند. از طرفی مطالعات مختلف خوش‌بینی را به‌عنوان یکی از عوامل روان‌شناختی مؤثر در رفتار‌های سلامتی نشان داده‌اند؛ اما مطالعات اندکی رابطه خوش‌بینی را با مصرف دخانیات بررسی کرده‌اند.به همین دلیل پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی تبریز با انجام یک مطالعه ارتباط میزان خوش‌بینی با مراحل مصرف سیگار را در نوجوانان دبیرستانی شهرستان سنقر بررسی کردند.
این مطالعه به روش مقطعی در سال تحصیلی ۹۷-۱۳۹۶ در شهر سنقر استان کرمانشاه انجام شد. تعداد ۱۱۰۴ نوجوان دبیرستانی به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای طبقه‌بندی وارد مطالعه شدند و پرسشنامه‌ای شامل مشخصات دموگرافیک، وضعیت مصرف سیگار وپرسشنامه خوش‌بینی کودکان مارتین سلیگمن توسط دانش آموزان موردمطالعه تکمیل شد.
نتایج این بررسی نشان داد که بین خوش‌بینی با مراحل مصرف سیگار و قلیان رابطه منفی وجود دارد. به این معنی که دانش آموزان خوش‌بین کمتر از بدبین‌ها سیگاری و قلیانی هستند؛ بنابراین خوش‌بینی یکی از فاکتور‌های مؤثر در مصرف دخانیات در نوجوانان است.
این مطالعه به روش مقطعی در سال تحصیلی ۹۷-۱۳۹۶ در شهر سنقر استان کرمانشاه انجام شد. تعداد ۱۱۰۴ نوجوان دبیرستانی به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای طبقه‌بندی وارد مطالعه شدند و پرسشنامه‌ای شامل مشخصات دموگرافیک، وضعیت مصرف سیگار وپرسشنامه خوش‌بینی کودکان مارتین سلیگمن توسط دانش آموزان موردمطالعه تکمیل شد.
نتایج این بررسی نشان داد که بین خوش‌بینی با مراحل مصرف سیگار و قلیان رابطه منفی وجود دارد. به این معنی که دانش آموزان خوش‌بین کمتر از بدبین‌ها سیگاری و قلیانی هستند؛ بنابراین خوش‌بینی یکی از فاکتور‌های مؤثر در مصرف دخانیات در نوجوانان است.
چگونه مانع سیگار کشیدن نوجوانان شویم؟
محمد جواد ربانی‌پارسا در خصوص علت روی آوردن نوجوانان به سیگار اظهار کرد: در خصوص سیگار کشیدن نوجوانان دلایلی را می‌توان عنوان کرد. برخی از نوجوانان به سبب لذت فیزیولوژیکی که در مغز روی می‌دهد به مصرف سیگار اقدام می‌کنند. شدت این لذت در افراد مختلف متفاوت است.
وی ادامه داد: اگر گروه دوستان و همسالان نوجوان سیگار کشیدن را کاری جالب بدانند، ممکن است فرد به مصرف آن روی‌آورد. آن‌ها تصور می‌کنند سیگار کشیدن نشانه جرات داشتن، بزرگ و متفاوت بودن است. برخی از نوجوانان نیز می‌خواهند با مصرف سیگار از دستورات بزرگ‌تر‌ها سرکشی کنند و اقتدار خود را نشان دهند.
این روانشناس خاطرنشان کرد: مخالفت کردن با اظهارات والدین و بزرگ‌تر‌ها بخشی از فرایند هویت‌یابی است که باید به شیوه سازنده اتفاق بیفتد. اگر نوجوانان در افراد خانواده خود به ویژه در والدین سیگار کشیدن را مشاهده کنند، ممکن است به مصرف آن ترغیب شوند. برای این افراد والدین الگوی رفتاری ناکارآمد و نامطلوب بوده‌اند.
وی ادامه داد: اگر گروه دوستان و همسالان نوجوان سیگار کشیدن را کاری جالب بدانند، ممکن است فرد به مصرف آن روی‌آورد. آن‌ها تصور می‌کنند سیگار کشیدن نشانه جرات داشتن، بزرگ و متفاوت بودن است. برخی از نوجوانان نیز می‌خواهند با مصرف سیگار از دستورات بزرگ‌تر‌ها سرکشی کنند و اقتدار خود را نشان دهند.
این روانشناس خاطرنشان کرد: مخالفت کردن با اظهارات والدین و بزرگ‌تر‌ها بخشی از فرایند هویت‌یابی است که باید به شیوه سازنده اتفاق بیفتد. اگر نوجوانان در افراد خانواده خود به ویژه در والدین سیگار کشیدن را مشاهده کنند، ممکن است به مصرف آن ترغیب شوند. برای این افراد والدین الگوی رفتاری ناکارآمد و نامطلوب بوده‌اند.
مراحل ترک سیگار در نوجوانان
وی با بیان اینکه در خصوص نحوه کمک کردن به نوجوانان برای ترک سیگار سه مرحله وجود دارد:
مرحله اول گفتگو با نوجوانان درباره پیامد‌های سیگار کشیدن است.
مرحله دوم این است که دسترسی به سیگار را برای نوجوانان محدود کنیم.
مرحله سوم برقراری یک رابطه صادقانه با نوجوانان است.
ربانی‌پارسا اظهار کرد: صحبت کردن درباره صدمات جسمانی ناشی از سیگار کشیدن که ممکن است رخ دهد برای نوجوانانی که فکر می‌کنند هیچ خطری آن‌ها را تهدید نمی‌کند، تاثیر زیادی ندارد. گام بعدی این است که توجه نوجوانان را به آسیب‌هایی که زودتر رخ می‌دهند جلب کنیم. یکی از این آسیب‌ها، آسیب تحصیلی است.وی با بیان اینکه نوجوانانی که سیگار می‌کشند در کلاس درس تمرکز کافی ندارند، ادامه داد: اگر نوجوانان در هنگامی که به مصرف سیگار احتیاج دارند، سیگار نکشند تمرکز خود را از دست می‌دهند. آن‌ها ممکن است این حالت را تحمل کنند و یا برای سیگار کشیدن از مدرسه خارج شوند. این افراد در دراز مدت با افت تحصیلی مواجه خواهند شد.این روانشناس در خصوص محدود کردن دسترسی نوجوان به سیگار تاکید کرد: اگر والدین متوجه شوند که فرزندشان پولی را که از آن‌ها دریافت می‌کند صرف سیگار خریدن می‌کند، باید پرداخت پول را متوقف کرده و یا بر خرج کردن آن نظارت داشته باشند. این کار سبب می‌شود نوجوان نتواند بقیه لوازم مورد نیاز خود را نیز خریداری کند. ناکامی ناشی از این بی‌پولی شدید نوجوان را وادار می‌کند که خرید سیگار را ترک کند تا دوباره بتواند از والدینش پول دریافت کند.
ربانی‌پارسا اظهار کرد: صحبت کردن درباره صدمات جسمانی ناشی از سیگار کشیدن که ممکن است رخ دهد برای نوجوانانی که فکر می‌کنند هیچ خطری آن‌ها را تهدید نمی‌کند، تاثیر زیادی ندارد. گام بعدی این است که توجه نوجوانان را به آسیب‌هایی که زودتر رخ می‌دهند جلب کنیم. یکی از این آسیب‌ها، آسیب تحصیلی است.وی با بیان اینکه نوجوانانی که سیگار می‌کشند در کلاس درس تمرکز کافی ندارند، ادامه داد: اگر نوجوانان در هنگامی که به مصرف سیگار احتیاج دارند، سیگار نکشند تمرکز خود را از دست می‌دهند. آن‌ها ممکن است این حالت را تحمل کنند و یا برای سیگار کشیدن از مدرسه خارج شوند. این افراد در دراز مدت با افت تحصیلی مواجه خواهند شد.این روانشناس در خصوص محدود کردن دسترسی نوجوان به سیگار تاکید کرد: اگر والدین متوجه شوند که فرزندشان پولی را که از آن‌ها دریافت می‌کند صرف سیگار خریدن می‌کند، باید پرداخت پول را متوقف کرده و یا بر خرج کردن آن نظارت داشته باشند. این کار سبب می‌شود نوجوان نتواند بقیه لوازم مورد نیاز خود را نیز خریداری کند. ناکامی ناشی از این بی‌پولی شدید نوجوان را وادار می‌کند که خرید سیگار را ترک کند تا دوباره بتواند از والدینش پول دریافت کند.
ارسال نظرات
تازه ها