این روزها نوشابه ها تقریبا در سبد غذایی هر فردی دیده می شوند و همه از آن ها استفاده می کنند. شرکت های زیادی در این زمینه فعالیت می کنند. برخی از آن ها بسیار مشهور هستند و توانسته اند برند خود را جهانی نمایند. از این جمله می توان به پپسی و کوکاکولا اشاره نمود. در هر ثانیه، بیش از ده هزار عدد نوشیدنی کوکا کولا مصرف می شود. این شرکت زیرشاخه هایی مانند «کوکای رژیمی»، «اسپرایت» و «فانتا» نیز دارد که هر کدام طرفداران خاص خود را دارند.
کوکاکولا اولین بار بهعنوان دارو تقویت کننده ذهن و برطرف کننده خستگی معرفی ووارد بازار شد؛ اما ترکیبات آن تغییر کرد و امروزه ۹۴ درصد مردم دنیا آن را بهعنوان یکی از نوشیدنیهای محبوب جهان میشناسند.
اما باید بدانید، کوکاکولا به راحتی به جایگاه فعلی نرسیده و سال های زیادی است که در این زمینه فعالیت می کند. به همین دلیل، بررسی و موشکافی تاریخچه آن می تواند هیجان انگیز باشد.
جان پمبرتون که دکتر داروساز بود بعد از شرکت در جنگ جهانی و به پایان رسیدن جنگ تصمیم گرفت که چیزی اختراع کند تا از نظر تجاری برایش درآمد خوبی داشته باشد. او داروهای زیادی اختراع کرد اما همهی آنها با شکست مواجه شدند و هیچکدام از آنها برای او پولساز نبودند.
نوشابهی کوکاکولا در سال ۱۸۸۶ و توسط جان پمبرتون (John Pemberton) در کلمبوس جورجیا اختراع شد. پمبرتون فرمول معروف کوکاکولا را در یک کتری برنجی سه پایه در حیاط خانه خود تهیه کرد. اما تاریخچه جالب کوکاکولا در این نقطه به پایان نمیرسد و این برند معروف در طول سالیان دراز با فراز و نشیبهای زیادی دست و پنجه نرم کرده تا نهایتا به جایگاه حال حاضر خود دست پیدا کند.
این نوشیدنی ابتدا بهعنوان دارو عرضه میشد و فرمول ساخت آن بهصورت اتفاقی بعد از ترکیب شدن با آب گازدار به دست آمد.
پمبرتون کمتر از دو سال پس از اختراع این نوشیدنی درگذشت و اندکی قبل از مرگ، بیمار و بدهکار، حقوق فرمول را به تاجری به نام آسا کندلر فروخت. حق امیتاز این برند و فرمول ساخت این نوشیدنی که تعداد افراد کمی از آن مطلع هستند در سال ۱۸۸۹ توسط آسا کندلر (Asa Candler) خریداری شد و او شرکت کوکاکولا را در سال ۱۸۹۲ راهاندازی کرد. این شرکت امروزه بهعنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان نوشیدنی و مواد غذایی جهان شناخته میشود و دفتر اصلی آن در شهر آتلانتا ایالت جورجیا قرار دارد. این برند نوشیدنیهای متنوعی تولید میکند و جالب است بدانید که برندهای فانتا، دسانی، اسپرایت و کوکاکولا زیرو زیر مجموعهی کوکاکولا هستند.
این کاندلر بود که شرکت کوکاکولا را تأسیس کرد و به دلیل تاکتیکهای بازاریابی و تبلیغاتی تهاجمی و مهیج، این نوشیدنی را به پدیدهای تبدیل کرد که امروز وجود دارد و این باعث ثروت خارق العاده او شد. در ادامه این مطلب به بررسی تاریخچه جالب کوکاکولا و حقایق کمتر شنیده شده در رابطه با این برند جهانی و موفق میپردازیم.
نام کوکاکولا پیشنهادی بود که توسط فرانک رابینسون، دفتردار پمبرتون ارائه شد. از آنجا که دستور تهیه نوشابه از برگ کوکا و کافئین آن از دانه کولا گرفته شده، نام آن کوکاکولا گذاشته شد. با این حال، رابینسون، که به داشتن قلم بسیار عالی معروف بود، فکر کرد که استفاده از دو C برای نام این نوشابه در تبلیغات چشمگیر به نظر میرسد. به این ترتیب که Kola به Cola تبدیل شد و نام تجاری آن متولد شد. رابینسون همچنین اولین لوگوی کوکاکولای نوشتنی را خلق کرد.
این نوشابه ابتدا در 8 مه 1886 در آتلانتا به مردم فروخته شد. هر روز حدود 9 وعده نوشابه فروخته میشد. فروش آن سال اول در مجموع حدود 50 دلار بود. سال اول تجارت چندان موفقیت آمیز نبود، زیرا تهیه این نوشیدنی بیش از 70 دلار برای پمبرتون هزینه داشت و با ضرر همراه بود.
پمبرتون در هر گالون از شربت ۵ اونس (حدود ۱۴۲ گرم) برگ کوکا میریخت که در آن زمان مقدار قابل توجهی بود. کندلر این فرمول را تغییر داد و مقدار آن را به یک دهم کاهش داد. به طوری که تخمین زده میشد در هر لیوان از این نوشابه ۹ میلیگرم از این ماده باشد.
شاید شما هم این داستان را قبلا شنیده باشید. نخستین محصولات کوکا کولا دارای کوکائین بودند؛ اما تنها ۹ میلی گرم در هر لیوان. در آن زمان، کوکائین به عنوان جایگزین الکل شناخته می شد و برای درمان اعتیاد به تریاک کاربرد داشت.
اما فرمول ساخت این نوشیدنی بازهم تغییر کرد و در سال ۱۹۰۳ برگ کوکا بهطور کامل از فرمول ساخت این نوشیدنی کنار گذاشته شد. دانههای کولا منبع کافئین هستند و بهعنوان طعمدهنده استفاده میشدند. دولت آمریکا در سال ۱۹۱۱ از این شرکت درخواست کرد که کافئین را از نوشیدنیهای خود حذف کند. اما دادگاه به نفع شرکت کوکاکولا رای داد و تنها شرط آنها این بود که باید از این به بعد نام کافئین و مقدار آن را در لیست مواد تشکیل دهنده در پشت بستهبندی محصولات درج کنند.
در آن زمان هر لیوان از نوشابههای کوکاکولا ۵ سنت قیمت داشت و روزانه بهطور متوسط ۹ لیوان نوشابه در آتلانتا فروخته میشد. امروز تخمین زده میشود که میزان فروش روزانهی این نوشابه ۱.۹ میلیارد بطری در سراسر جهان است. پمبرتون هیچ دانشی در مورد بازاریابی نداشت و ثبت فرمول ساخت این نوشیدنی و طراحی لوگوی آن را فرنک رابینسون (Frank Robinson) بر عهده گرفت. جالب است بدانید امروزه نیز لوگوی این برند به همان صورت نوشته میشود.
کندلر در سال ۱۸۸۹ حق امتیاز و فرمول سری ساخت این نوشابهها را به مبلغ حدود ۲ هزار و سیصد دلار از پمبرتون خرید. کندلر اولین مدیرعامل شرکت کوکاکولا است و توانست این برند را به طور رسمی وارد دنیای تجارت کند. پمبرتون در سال ۱۸۸۸ از دنیا رفت و هرگز نتوانست شاهد موفقیت چشمگیر اختراع خود باشد.
آسا کندلر یک مرد موفق اهل تجارت بود که توانست کوکاکولا را از یک اختراع تبدیل به یک تجارت کند. او میدانست که مردم در خیابان تشنه هستند و با استفاده از راههای خلاقانه نوشیدنیهای خود را به آنها معرفی میکرد. او در میان مردم کوپن پخش میکرد و آنها را تشویق میکرد که این نوشیدنی را برای اولین بار و بهطور رایگان میل کنند. او همچنین روی وسیلههای مختلفی مانند ساعت، تقویم و حتی ترازوهای داروفروشیها برند کوکاکولا را چاپ میکرد تا مردم نام این برند را در هر جایی که هستند ببینند و با آن آشنا شوند و البته ناگفته نماند که این روش تبلیغاتی بسیار موثر بود. در سال ۱۹۸۴ یک تاجر اهل میسیسیپی اولین شخصی بود که به ذهنش رسید این نوشیدنیها را در بطریهای مخصوص به فروش برساند. او ۱۲ عدد از این بطریها را برای کندلر فرستاد اما هیچ پاسخ مثبتی از طرف او دریافت نکرد. کندلر یک تاجر نوآر و فوقالعاده باهوش بود اما نتوانست متوجه شود که آیندهی نوشابههای کوکاکولا در عرضه کردن آنها در بطریهای قابل حملی است که مصرفکنندگان بتوانند آنها را در هرجایی با خود حمل کنند. ۵ سال بعد دو وکیل به نامهای بنجامین توماس (Benjamin Thomas) و جوزف وایتهد (Joseph Whitehead) ایدهی فروختن نوشابهها داخل بطریهای مخصوص را بار دیگر مطرح کردند و توانستند کندلر را قانع کنند و حق انحصار فروش هر بطری نوشیدنی را به قیمت تنها یک دلار به ثبت رساندند.
هیچکس بهاندازهی رابرت وودراف (Robert Woodruff) نتوانست روی شرکت کوکاکولا و موفقیت آن تأثیر بگذارد. در سال ۱۹۲۳ یعنی ۴ سال بعد از زمانی که پدرش ارنست وودراف (Ernest Woodruff) شرکت کوکاکولا را از آسا کندلر خریداری کرد رابرت ریاست شرکت را بر عهده گرفت. کندلر کوکاکولا را به مردم آمریکا معرفی کرد اما رئیس جدید این شرکت ۶۰ سال از عمر خود را صرف معرفی برند کوکاکولا به مردم دنیا کرد. وودراف یک نابغهی بازاریابی بود که از هر فرصت مناسبی برای تبلیغات استفاده میکرد. او در سال ۱۹۲۸ نوشابههای کوکاکولا را برای اولین بار با بازیهای المپیک که در آمستردام برگزار میشد آشنا کرد. وودراف نوشابهها را در بستهبندیهای ۶ تایی عرضه میکرد تا مشتریها راحتتر بتوانند از نوشابه در منزل یا هنگام رفتوآمد استفاده کنند. این حرکت نه تنها موفقیت بزرگی برای این شرکت محسوب میشد بلکه باعث شد تا این نوشیدنی وارد زندگیهای مردم شده و جزئی از آن شود.
عکسی که در بالا مشاهده میکنید تصویر یکی از کیوسکهای کوکاکولا در المپیک ۱۹۲۸ آمستردام است. در این تصویر ۳ نفر از فروشندگان نوشابههای کوکاکولا را مشاهده میکنید که لباس و کلاه با لوگوی این برند را به تن کردهاند، روی شیشهی این کیوسک نیز نقاشی دیده میشود که ویژگیهای این نوشیدنی را به زبان هلندی برای خریداران ترجمه کرده است. نوشابههایی که در این عکس میبینید همراه با ورزشکاران از آمریکا به هلند سفر کرده بودند.
در سال ۱۹۴۱ آمریکا وارد جنگ جهانی دوم شد و هزاران شهروند آمریکایی به نیروهای جنگ پیوستند. رابرت وودراف اعلام کرد هر مردی که یونیفرم جنگی به تن داشته باشد یک بطری نوشابه را میتواند به قیمت تنها ۵ سنت خریداری کند. در سال ۱۹۴۳ یکی از ژنرالهای جنگ یک پیغام ضروری برای شرکت کوکاکولا فرستاد و از آنها درخواست کرد تا نوشابههای خود را با کشتی به مناطق جنگی بفرستند. در دوران جنگ بسیاری از افراد اولین باری بود که این نوشیدنی را امتحان میکردند و از طعم و مزهی آن خوششان آمده بود. بعد از به پایان رسیدن جنگ تجهیزات آنها در همان مناطق باقی ماند و مقدمهی ساختن کارخانههای نوشابه سازی در کشورهای دیگر فراهم شد. هدف وودراف برای شناساندن این محصول به جهانیان در حال محقق شدن بود و از سال ۱۹۴۰ تا ۱۹۶۰ تعداد کشورهایی که نوشابههای کوکاکولا را بستهبندی میکردند تقریبا ۲ برابر شده بود.
کوکاکولا بعد از ۷۰ سال موفقیت با یک برند تصمیم گرفت که طعم نوشیدنیهای خود را گسترش دهد. و به همین منظور برندهای جدید فانتا در دههی ۱۹۵۰ و اسپرایت در دههی ۱۹۶۰ وارد بازار شدند. در همهی این سالها کوکاکولا محصولات خود را به کشورهای بیشتری صادر میکرد و از تبلیغات خلاقانه برای معرفی محصولات استفاده میکرد.
در دههی ۱۹۸۰ شرکت کوکاکولا محصول جدیدی تحت عنوان نوشابههای رژیمی یا Diet Coke را به بازار عرضه کرد. این نوشیدنیها توانستند در طی ۲ سال عنوان بهترین نوشیدنی کم کالری را از آن خود کنند.
نوشابههای کوکاکولا در سال ۱۹۸۵ با طعم جدیدی وارد بازار شدند. این اولین تغییر طعم در ۹۹ سال گذشته بود. افرادی که در تست طعم جدید این نوشابه شرکت کرده بودند طعم جدید نوشابه را پسندیدند اما زمانی که این محصولات وارد بازار شدند معلوم شد که مردم علاقهی بیشتری نسبت به طعم قدیمی این نوشابه دارند و درنتیجه این شرکت تصمیم گرفت با همان فرمول قبلی به تولید محصولات خود ادامه دهد.
در دههی ۱۹۸۰ شرکت کوکاکولا محصول جدیدی تحت عنوان نوشابههای رژیمی یا Diet Coke را به بازار عرضه کرد. این نوشیدنیها توانستند در طی ۲ سال عنوان بهترین نوشیدنی کم کالری را از آن خود کنند.
نوشابههای کوکاکولا در سال ۱۹۸۵ با طعم جدیدی وارد بازار شدند. این اولین تغییر طعم در ۹۹ سال گذشته بود. افرادی که در تست طعم جدید این نوشابه شرکت کرده بودند طعم جدید نوشابه را پسندیدند اما زمانی که این محصولات وارد بازار شدند معلوم شد که مردم علاقهی بیشتری نسبت به طعم قدیمی این نوشابه دارند و درنتیجه این شرکت تصمیم گرفت با همان فرمول قبلی به تولید محصولات خود ادامه دهد.
امروزه تنوع محصولات این شرکت به حدی است که اگر روزانه یک عدد از آن ها را مصرف کنید، بیش از ۹ سال طول خواهد کشید تا تمامشان را امتحان نمایید. کوکا کولا ۳۵۰۰ نوع نوشیدنی تولید می کند و ۵۰۰ برند زیر شاخه دارد.
مجله اینترنتی تابناک جوان