حفظ سلامتی پس از ایام روزه داری/بهبود الگوی غذایی بعد از رمضان
حفظ سلامتی پس از ایام روزه داری/چه کنیم معده درد نگیریم
از نظر پزشکی و علمی فواید روزه داری برای سلامتی بدن به اثبات رسیده است. از جمله این فواید می‌توان به کاهش فشار خون، سم‌زدایی، برطرف شدن بیماری‌های التهابی، کاهش قند خون و تجزیه چربی‌ها اشاره کرد.
بیشتر افراد روزه را به عنوان یک وظیفه دینی و شرعی انجام می‌دهند. اما فقط افراد کمی از فواید روزه برای سلامتی آگاه هستند. اگر روزه‌داران تمام نکات ایمنی و پزشکی روزه را رعایت کنند، روزه یک تمرین خوب برای حذف سموم بدن و کاهش قند و ذخایر چربی خون است.
معده و دستگاه گوارش از اعضای پرکار اندام آدمی است و با سه وعده غذا که معمول مردم است تقريبا در همه ساعات دستگاه گوارش به هضم، تحليل و جذب و دفع مشغول است. از يک سو روزه باعث می‌شود اين اعضای بدن استراحت کنند و از فرسودگی و کار مداوم مصون بمانند و نيروی تازه‌ای بگيرند.
از سوی ديگر از ذخاير چربی که عوارض زیادی برای بدن دارند؛ تحليل رفته و کاسته می‌شود. روزه عادت غذا خوردن سالم را ترویج داده و ایمنی بدن را نیز تقویت می‌کند.
پس از یک ماه روزه‌داری، بدن خود را با نحوه تغذیه در سحر و افطار تطبیق می‌دهد، اما اغلب مردم پس از ماه مبارک رمضان بسرعت این روش را تغییر می‌دهند و صبحانه، ناهار، شام و میان‌وعده‌ها را جایگزین دو وعده سحر و افطار می‌کنند که به اعتقاد متخصصان در پیش گرفتن چنین روشی، سلامت فرد را با مشکلاتی جدی مواجه می‌سازد.
در ادامه به بررسی فواید روزه داری برای بدن و اقدامات لازم برای حفظ سلامتی پس از ایام ماه مبارک رمضان می پردازیم.
فواید روزه داری برای بدن
فواید روزه برای معده
از فواید روزه برای سلامتی می‌توان تاثیر آن بر دستگاه گوارش را نام برد. روزه در حقیقت باعث استراحت معده می‌شود. در حالت روزه، اسید معده به جای غذا به وسیله صفرا خنثی می‌شود و از ایجاد زخم معده کاسته می‌کاهد.
افراد روزه‌دار باید توجه داشته باشند که پرخوری، موجب عوارض زیادی برای دستگاه گوارش می‌شود. روزه گرفتن کار دستگاه گوارش را نرمال کرده و در نتیجه فعالیت‌های متابولیسمی را بهبود می‌دهد.
تاثیر روزه گرفتن بر چربی بدن و خون
طی مطالعات صورت‌گرفته روزه گرفتن برای افراد مبتلا به چربی خون بالا مفید است. روزه میزان چربی‌های نامطلوب موجود در خون را تنظیم کرده و موجب افزایش میزان چربی مفید خون در بدن می‌شود. همچنین روزه گرفتن برای کاهش چربی‌های دور شکم مفید است.
روزه داری و سم‌زدایی بدن
غذاهای آماده و فرآوری شده حاوی مقدار زیادی از مواد افزودنی هستند. این مواد افزودنی ممکن است در بدن به مواد سمی تبدیل شوند. بسیاری از این سموم در بدن به شکل چربی ذخیره می‌شوند. در هنگام روزه گرفتن به ویژه در بازه زمانی زیاد، به علت سوختوساز بدن و نیاز بدن به انرژی این چربی‌ها می‌سوزند و سموم آزاد می‌شوند.
کبد، کلیه و سایر ارگان‌ها در سم‌زدایی بدن نقش دارند. پیروی از یک برنامه غذایی صحیح در ایام ماه مبارک رمضان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است تا هم بتوان عادات غذایی غلط را اصلاح کرد و هم از برکات معنوی این ماه بهره برد.
روزه داری و کاهش وزن
از دیگر فواید روزه بر سلامتی بدن می‌توان به کاهش وزن اشاره کرد. روزه‌داری باعث کاهش وزن سریع می‌شود. ذخایر چربی را در بدن کاهش می‌دهد. با این حال روزه یک برنامه خوب برای کاهش وزن نیست. کاهش مصرف چربی و قند و افزایش مصرف میوه و سبزیجات برای رسیدن به کاهش وزن بهتر است.
تاثیر روزه داری بر اعتیاد
مواد مخدر مانند الکل، کوکائین، نیکوتین و کافئین نمونه‌هایی هستند که با روزه گرفتن می‌توان به طور چشم‌گیری مصرف آنها را کاهش داد. اکثر مردم با کمک روزه می‌توانند سیگار یا نوشیدنی‌های کافئین‌دار را ترک کنند.
تاثیر روزه داری بر بیماری‌های قلبی و عروقی
اکثر موارد بیماری قلبی عروقی نیاز به مراقبت طولانی دارند. نام بردن تاثیرات مستقیم روزه بر سلامت قلب دشوار است. روزه به طور مستقیم بر قلب تاثیر نمی‌گذارد. بلکه از طریق کنترل فاکتورهای خطر قلبی باعث کاهش احتمال ابتلا به بیماری قلبی در یک فرد سالم می‌شود.
روزه گرفتن به طور منظم باعث کاهش کلسترول، فشار خون و قند خون می‌شود. همچنین روزه باعث کاهش میزان چربی در بدن می‌شود. با کاهش قند خون خطر ابتلا به دیابت و اضافه وزن که جز عوامل خطر برای بیماری‌های قلبی است کاهش می‌یابد.
روزه فشارخون بالا را تعدیل می‌کند. یکی از روش‌های غیر دارویی برای کاهش فشار خون، اصلاح رژیم غذایی و کاهش مصرف چربی است. روزه کمک می‌کند تا خطر ابتلا به گرفتگی عروق توسط ذرات چربی کاهش یابد.
تاثیر روزه بر قند خون
کاهش قند خون نیز از فواید روزه بر سلامتی بدن است. در اثر بالا رفتن سوختوساز بدن در هنگام روزه گرفتن، گلوکز تجزیه می‌شود؛ تا انرژی بدن تامین شود. روزه اثرات مثبتی روی حساسیت به انسولین دارد. یک تحقیق نشان داده است که پس از دوره‌های روزه گرفتن انسولین در پیام‌دهی به سلول‌ها برای گرفتن گلوکز از خون بهتر عمل می‌کند.
برطرف کردن پاسخ‌های التهابی با روزه
از دیگر فواید روزه برای سلامتی می‌توان به تاثیر آن بر سیستم ایمنی نام برد. برخی از مطالعات نشان می‌دهد که روزه‌داری بیماری‌های التهابی و آلرژی را برطرف می‌کند. از نمونه‌های بیماری‌های التهابی می‌توان به ورم مفاصل، ورم مفاصل و آرتریت روماتوئید و بیماری‌های پوستی مانند پسوریازیس اشاره کرد.
حتماً شما هم افراد زیادی را می‌شناسید که پس از تمام شدن ماه مبارک رمضان با مشکلات مختلفی مانند معده درد، نفخ، ریفلاکس و… روبه‌رو می‌شوند و احساس سنگینی و مشکلات گوارشی، زندگی عادی آنها را مختل می‌کند…
این گروه از افراد تصور می‌کنند که این مشکلات طبیعی است و همه مردم با آن مواجه هستند. در حالی که اگر کمی بیشتر به تغذیه صحیح پس از ماه مبارک رمضان دقت کنیم، هیچ مساله‌ای پیش نمی‌آید و می‌توانیم مانند روزهای عادی در سلامت کامل زندگی کنیم.
سلامتی بدن بعد از یک ماه روزه‌داری
پس از یک ماه روزه‌داری، بدن خود را با نحوه تغذیه در سحر و افطار تطبیق می‌دهد، اما اغلب مردم پس از ماه مبارک رمضان بسرعت این روش را تغییر می‌دهند و صبحانه، ناهار، شام و میان‌وعده‌ها را جایگزین دو وعده سحر و افطار می‌کنند که به اعتقاد متخصصان در پیش گرفتن چنین روشی، سلامت فرد را با مشکلاتی جدی مواجه می‌سازد.
میترا زراتی، کارشناس ارشد تغذیه » در این زمینه توضیح می‌دهد: در پایان ماه مبارک رمضان رژیم غذایی افراد پس از یک ماه روزه‌داری دوباره به روال معمول قبل از این ماه برمی‌گردد و به جای دو وعده سحر و افطار، سه وعده غذای اصلی و سه میان‌وعده خواهند داشت، اما برای این‌که ناگهان فشار زیادی به دستگاه گوارش وارد نشود، باید نسبت به مواد غذایی‌ای که مصرف می‌شود، توجه بیشتری داشته باشیم و فشار ناشی از مصرف مواد غذایی حجیم را کاهش دهیم.
غذای رستوران، تعطیل!
با فرارسیدن عید فطر بسیاری از خانواده‌ها ترجیح می‌دهند ناهار یا شام را در رستوران میل کنند و همراه با دیگر اعضای خانواده، فرارسیدن این عید را جشن بگیرند، اما میترا زراتی با تاکید بر این‌که بهتر است در روزهای اول پس از ماه مبارک رمضان از غذاهای رستورانی و فست‌فودها استفاده نشود، می‌گوید: مصرف غذاهای رستورانی، بخصوص فست‌فودها می‌تواند دردسرساز شود و مشکلاتی برای سلامت شما ایجاد کند. این غذاها ممکن است بسیار چرب و شور باشد و با خوردن آنها بدن، نیازمند مصرف آب زیادی شود.
به گفته وی، ادویه‌جات موجود در غذا، ترشح دستگاه گوارش بویژه اسید معده را افزایش می‌دهد. به همین دلیل بهتر است در روزهای اول پس از پایان ماه رمضان اجازه دهیم دستگاه گوارش استراحت بیشتری داشته باشد و آن را بتدریج به رژیم‌های غذایی پرحجم عادت دهیم.
بهبود الگوهای غذایی بعد از ماه رمضان
در ماه مبارک رمضان برخی از عادت‌های زندگی و حتی الگوی تغذیه‌ای افراد تغییر می‌کند. به عنوان نمونه خیلی از افراد در این ماه سیگار کشیدن را کنار می‌گذارند، کمتر نوشابه می‌خورند یا مصرف لبنیات را افزایش می‌دهند که خوب است این رفتارهای مثبت در روزهای پس از پایان ماه مبارک رمضان هم ادامه یابد.
میترا زراتی با اشاره به کاهش مصرف نوشابه در این ماه، یادآور می‌شود: خیلی از افراد در این ماه فرصت کافی برای مصرف نوشابه ندارند و به همین دلیل آن را موقتا کنار گذاشته یا حداقل مقدار مصرف آن را کاهش داده‌اند، اما باید دقت کنیم اگر می‌شود برای یک ماه نوشابه را کنار گذاشت یا کمتر از آن استفاده کرد، حتما می‌توان این عادت را در روزهای دیگر سال هم رعایت کرد.
به گفته این متخصص تغذیه، گاز موجود در نوشابه می‌تواند به دستگاه گوارش آسیب بزند و به همین دلیل بهتر است بویژه در یک هفته اول پس از ماه رمضان، مصرف نوشابه را کنار بگذارید. وی درباره افزایش مصرف لبنیات در این ماه می‌گوید: خیلی از افراد در این ماه عادت کرده‌اند با یک لیوان شیر افطار کنند که خوب است پس از پایان یافتن این ماه هم مصرف شیر را در وعده صبحانه ادامه دهند.
مجله اینترنتی تابناک جوان