ماجرای سیلی خوردن یک روحانی/ چرا هر دروغی را باور میکنیم؟
شب گذشته کلیپی از هتک حرمت به یک روحانی فضای مجازی غوغا به پا کرد. هنوز چند ساعتی از وایرال شدن این کلیپ نگذشته بود که پلیس این ویدئو را ساختگی اعلام کرد. یعنی بار دیگر دروغ در فضای مجازی!
ماجرای سیلی خوردن یک روحانی/ چرا هر دروغی در فضای مجازی را باور میکنیم؟
روز گذشته کلیپی در فضای مجازی پخش شد که در فیلمی از سیلی زدن یک فرد هتاک به یک روحانی را به تصویر می‌کشید. در آن کلیپ فردی سد راه یک روحانی شده و با بکار بردن الفاظ رکیک سعی در عصبانی کردن وی را داشته و پس از چند دقیقه سیلی محکمی به‌صورت آن پیرمرد می‌زند و فرد هتاک صحنه را ترک می‌کند. . هنوز چند ساعتی از وایرال شدن این کلیپ نگذشته بود که پلیس این ویدئو را ساختگی اعلام کرد. یعنی بار دیگر دروغ در فضای مجازی! اما این سوال پیش می آید که چرا هر اتفاق دورغین در فضای مجازی اینگونه در جامعه تاثیرگذار است.
ماجرای سیلی زدن به روحانی چه بود؟
دیروز عصر رییس پلیس پیشگیری پایتخت با اشاره ویدیوی منتشرشده از درگیری میان یک جوان و فردی با لباس روحانیت، این کلیپ را ساختگی اعلام کرد و از بازداشت توزیع کننده و بازیگران آن خبر داد.
سرهنگ جلیل موقوفه‌ای با حضور در جمع خبرنگاران درباره ویدیوی منتشر شده از سیلی خوردن یک روحانی در فضای مجازی گفت: حدود ساعت ۱۸ روز جمعه پنج پسر جوان حدوداً ۲۲ تا ۲۳ ساله در منطقه پاسداران، خیابان بوستان ششم، اقدام به تهیه ویدیویی کردند که در آن یکی از این پسران جوان اقدام به بی احترامی به فردی با لباس روحانیت کرده و به سیلی به او زد.
وی با بیان اینکه این ویدیو به سرعت در فضای مجازی منتشر شد، گفت: ماموران پلیس پیشگیری به سرعت، نسبت به شناسایی افرادی که در نشر و بازنشر کلیپ مذکور دخیل بودند، اقدام کرده و پس از اخذ مجوزهای قضایی صبح امروز چهار نفر از افرادی که در انتشار و بازنشر این کلیپ در فضای مجازی نقش داشتند، بازداشت کرده و به کلانتری پاسداران منتقل کردند.
موقوفه‌ای با بیان اینکه پس از دستگیری این افراد برای ماموران محرز شد که ویدیوی فوق ساختگی بوده و افراد حاضر در آن نیز اقدام به بازی نقش کرده‌اند، گفت: اقدامات بعدی درباره شناسایی دو نفر دیگر که از بازیگران این کلیپ بودند، ادامه یافت که در بررسی‌ها مشخص شد، پسری جوان حدوداً ۲۲ ساله و مردی حدوداً ۵۰ ساله در کلیپ مذکور بازی کرده‌اند.
رییس پلیس پیشگیری تهران بزرگ با بیان اینکه دو نفر مذکور پدر و پسر بودند، گفت: با بررسی بیشتر مشخص شد صرفاً به لحاظ ماجراجویی و خودنمایی اقدام به ضبط این ویدیو کرده‌اند که در نهایت این دو نفر نیز ساعت ۱۸ امروز توسط پلیس های تخصصی در شهرستان پرند بازداشت شده و پرونده آنها برای سیر مراحل قانونی به مرجع قضائی منتقل شد.
چرا خبرهای دروغ فضای مجازی را باور میکنیم؟
این روزها شبکه‌های اجتماعی جای خود را در زندگی مردم باز کرده‌اند و تاثیر زیادی بر زندگی آنان می‌گذارند اما نباید این نکته را فراموش کرد که بسیاری از تصاویر و ویدئوهای منتشر شده در فضای مجازی، حقیقی نبوده و تنها برای فریب مخاطب منتشر میشود.
نتایج یک مطالعه نشان داد که هر اندازه رویارویی با خبرهای دروغ بیشتر شود، آن خبرها بیشتر باور می‌شوند و خبرهایی که آشناسازی شده‌اند، بیشتر از خبرهای تازه باور می‌شوند.
به گزارش ایسنا، تقریبا همه رسانه‌ها تلاش دارند با ارائه اطلاعات کاملا نادرست یا اطلاعات درست، ولی دستکاری شده، ذهن مردم را به سوی موضوع موردنظر خود بکشانند. این اطلاعات نادرست با هدف فریب مردم و بیشتر در رسانه‌های فضای مجازی منتشر میشود تا عده‌ای به هدف‌های سیاسی یا اقتصادی خود برسند.
باورهای نادرست به‌ویژه درباره موضوع‌های کلیدی، آسیب‌های فراوانی برای فرد و جامعه دارد. بررسی دلایل شکل‌گیری باورها اهمیت زیادی دارد. چرا که اگر مردم یک جامعه نتوانند خبر واقعی را از خبر دروغ تشخیص دهند، جامعه به تدریج از عقلانیت دور میشود
به همین منظور پژوهشگران دانشگاه آزاد اسلامی در پژوهشی تاثیر آشنایی را در باور کردن خبرهای دروغ فضای مجازی در جامعه آماری دو هزار و ۲۶ نفر بررسی کرد.
برای انجام این پژوهش، ۵۰ هزار پیامک به مشترکان همراه اول و ایرانسل ساکن شهر تهران فرستاده شد که در آن ضمن درج لینک پرسش‌نامه اینترنتی، از گیرندگان پیامک درخواست شده بود: «با تکمیل این پرسش‌نامه که تنها بیست دقیقه وقت شما را می‌گیرد، ضمن کمک به پیشرفت روان‌شناسی، در قرعه‌کشی یک تبلت شرکت کنید».
در این پرسش‌نامه ۲۴ سرخط خبری دروغین مورد پرسش قرار گرفته بود. این خبرها با دستکاری در خبرهای منتشرشده در اردیبهشت و خرداد سال ۱۳۹۸ (بازه زمانی انجام مطالعه) انتخاب شده بودند.
از آن‌جا که مردم در فضای مجازی به طور معمول تنها سرخط خبرها را می‌خوانند، در این پژوهش نیز از سرخط خبرها استفاده شد. همچنین تنها خبرهای بد در پرسش‌نامه قرار گرفت؛ چرا که تجربه نشان می‌دهد که در کشور ما مردم بیشتر از خبرهای بد تاثیر می‌گیرند.
در این پژوهش سوالاتی در خصوص سن، جنسیت، تحصیلات و گرایش سیاسی شرکت‌کننده‌ها نیز پرسیده شد. همچنین از آنها پرسیده شد که آیا سرخط‌های مطرح‌شده را با دیگران به اشتراک می‌گذارند یا خیر؟ این پژوهش در سه مرحله آشناسازی، ارزیابی و پیگیری (۱۰ روز بعد از ارزیابی) انجام شد و از شرکت‌کنندگان خواسته شد آشنا بودن و صحت هر خبر را نمره‌گذاری کنند.
در نهایت از آنها پرسیده شد برای بررسی صحت اخبار از جست‌وجوی اینترنتی استفاده کرده‌اند یا خیر. همچنین به افراد گفته شده که همه خبرها دروغ بود و هدف این نظرسنجی پژوهش درباره زودباوری مردم است.
یافته‌های این پژوهش نشان داد که تنها یک‌بار رویارویی پیشین با خبرهای دروغین باعث میشود که این خبرها در نظر افراد حقیقت (حقیقت خیالی) به نظر برسند و خبرهای آشناسازی شده، بیشتر از خبرهای تازه باور می‌شوند. هر اندازه رویارویی پیشین با خبرهای دروغ بیشتر شود، آن خبرها بیشتر باور می‌شوند.
پژوهشگران در خصوص دلیل بروز چنین رفتاری می‌گویند که انسان‌ها برای داوری درباره درستی یا نادرستی گزاره‌ها، به دنبال آسان‌ترین راه هستند و چیزی را که راحت می‌فهمند، راحت باور می‌کنند و آشنایی قبلی به راحت فهمیدن آنها کمک می‌کند.
همچنین مشخص شد که رویارویی پیشین یا آشنایی با خبر حتی می‌تواند راست‌پنداری خبرهای دروغ عجیب و غریب را نیز افزایش دهد. دروغ بودن خبرهای عجیب و غریب را با اندکی اندیشیدن و بهره گرفتن از دانش و منطق می‌توان مشخص کرد. این مطالعه نشان داد که دانش و منطق به سختی می‌توانند جلوی اثر حقیقت خیالی را بگیرد
فضای مجازی چگونه بر زندگی ما تاثیر می گذارد؟
واقعیت این است که دیگر نمی توانیم حضور فضای مجازی در زندگی را نادیده بگیریم، تاثیر آن بر سبک زندگی افراد نیز جداناشدنی است. اما این تاثیر تا چه میزان درست است و از کجا به بعد دچار افراط می شود؟
امروزه دیگر نمی توان با نسخه حذف فضای مجازی برای زندگی ها تجویز کرد و توقع داشت که افراد فضای مجازی را از زندگی خود حذف کنند. اما نکته مهم در این میان مدیریت ماجراست. برخی افراد بدون هیچ محدودیت زمانی ، ساعات بسیاری از شبانه روز خود را صرف حضور در فضای مجازی می کنند بدون اینکه هدف مشخصی برای این کار داشته باشند. برخی بر حسب عادت روزگار خود را در فضای مجازی می گذرانند و برخی هم کاملا به آن اعتیاد پیدا کرده اند و نمی توانند خود را از فضای مجازی دور کنند. عده ای هم عنان زندگی خود را به فضای مجازی سپرده اند و هر چیز واقعی و غیر واقعی که در آن می بینند، باور می کنند و آن را سرلوحه زندگی خود قرار می دهند و تمام زندگیشان متاثر از این فضاست.
بیشتر بخوانید :
در جهانی که افراد از هر سو در احاطه رسانه و محتوای آن قرار دارند، تأثیرات گوناگون این فضا بر زندگی و سبک‌های زیستن غیرقابل انکار است، لازم است بدانیم وقتی از رسانه سخن می‌گوییم در واقع از هر آنچه پیام و معنایی را از فرستنده‌ای به گیرنده‌ای منتقل می‌کند اشاره داریم که با این وصف علاوه بر رادیو، تلویزیون، روزنامه، شبکه‌های اجتماعی، باید سینما، انیمیشن، بازی‌های کامپیوتری و .. را نیز در راستای انتقال پیام به مخاطب محسوب کرده و بدانیم اکثر تغییرات سبک زندگی در حوزه سرگرمی برای ما رخ می‌دهند.
-در این میان بد نیست اشاره ای به نظرات اندیشمندان مکتب فرانکفورت داشته باشیم که رسانه‌ها را مهم‌ترین ابزار صنعت فرهنگ می‌دانند، شاید این اعتقاد آدورنو و هورکهایمر که رسانه در تلاش برای یکپارچه کردن آگاهی افراد به‌وسیله ارتباطات هدایت شده هستند و اینکه این دو معتقد بودند رسانه‌ها تمایل به ایجاد وحدت فکری افراد جامعه در مسائل سطحی دارند، تلنگری به همین نقش رسانه در تأثیر جدی بر سبک زندگی و جهان‌بینی مخاطبان باشد.
*امروز دیگر مردم سرکوب نمی‌شوند بلکه سرگرم می‌شوند
امروز دیگر مردم سرکوب نمی‌شوند بلکه سرگرم می‌شوند
-امروز دیگر مردم سرکوب نمی‌شوند بلکه سرگرم می‌شوند، این موضوع تا جایی جلو رفته است که نیل پستمن جامعه‌شناس آمریکایی، رسانه‌های جمعی را باعث تخریب فرهنگ، اخلاق، روابط اجتماعی و کانون خانواده و به‌طورکلی انهدام بشریت دانسته است. این تلنگرها و ابراز نگرانی از میزان تأثیر رسانه‌ها بر افکار عمومی مخاطبان همان چیزی است که زنگ خطر ضرورت صیانت از سبک زندگی ملل مختلف را به صدا درآورده و امروز شاهدیم کشورهای گوناگون در این زمینه دغدغه دارند.
معصومه نصیری در گفت‌وگو با فارس گرایش رسانه‌ها به حوزه سرگرمی دلایل مختلفی دارد و در همین زمینه مدیران رسانه به‌درستی می‌دانند بیشترین تغییرات سبک زندگی انسان‌ها در بخش سرگرمی رخ می‌دهد؛ چراکه در این حالت مخاطب دروازه‌بانی ذهنی ندارد و خود را در برابر رسانه رها کرده است. و چه جایی بهتر از اینکه فرد با آغوشی باز رسانه و محتوایش را پذیرا باشد.
قورباغه آب پز نباشیم!
-بد نیست به یک مثال در این زمینه اشاره کنم. شاید درباره اصطلاح قورباغه آب‌پز شنیده باشید. عصب‌های پای قورباغه حساس هستند وقتی در آب با دمای صددرجه یک قورباغه را بیندازیم یک‌دفعه بیرون می‌پرد چون خیلی داغ است، اما وقتی یک قورباغه را در آب خنک بیندازی و کم‌کم آب جوش بیاید، قورباغه با اینکه گرمش است و می‌خواهد بیرون بپرد اما دیگر توانی برای پریدن ندارد. کاری که برخی تولیدات رسانه‌ای با فرهنگ می‌کنند همین‌گونه است. ما دچار سری می‌شویم و دیگر هم کاری از دستمان ساخته نیست. بعد هم زمانی به خودمان می آییم که بدون اینکه متوجه باشیم به قدری تاثیر گرفته ایم که دیگر مجالی برای تغییر باقی نخواهد ماند.
جنگ فقط خوردن خمپاره روی خانه‌هایمان نیست
-امروزه و در فضای مجازی که بخشی از زندگی ما شده و دیگر نمی توان آن را گذاشت، باید هوشیارانه عمل کنیم و دیگر مانند گذشته نیست. اوضاع خیلی متفاوت تر از قبل شده است. امروز جنگ، جنگ رسانه هاست. جنگ فقط خوردن خمپاره روی خانه‌هایمان نیست. از خانه‌هایمان مهم‌تر،باورهایمان است که باید مراقب باشیم بمباران نشوند، گفت: تلفات این بمباران متأسفانه در گذر زمان قابل مشاهده است و لحظه‌ای نیست که به‌سرعت قابل جبران باشد و حتی قابل پیشگیری. اینجاست که باید دوگانه رسانه ـ مخاطب را مورد توجه قرار دهیم.
-مخاطبان باید بدانند همان‌گونه که رسانه کارکردهای فراوان و مثبتی در شئون مختلف جوامع بشر دارند، می‌توانند بشدت سه مسئله «میان‌مایگی»، «بی‌مایگی» و «سطحی بودن» را هم ترویج کنند و به‌عنوان یک روش و سبک زندگی مطرح کنند.
آنچه می‌تواند ما را از این مرحله تا حدی با سلامت عبور دهد توجه به مهارت افزایی در زمینه سواد رسانه‌ای، هوش دیجیتال و مهارت‌های زیست در دنیای دیجیتال است. غفلت از این آموزه‌ها قاعدتاً به تغییرات فرهنگی متأثر از رسانه‌ها سرعت بیشتری می‌بخشد.
منبع : تابناک جوان
ارسال نظرات
نظرات مخاطبان
انتشار یافته: ۷
در انتظار بررسی: ۰
ناشناس
| 
۱۰:۴۵ - ۱۴۰۰/۰۱/۳۱
چی بگم؟ ... نمی فهمید. به زحمت تایپش نمی ارزد.
ناشناس
| ۱۱:۳۰ - ۱۴۰۰/۰۱/۳۱
همان اول هم فهمیدیم که ساختگی بود....ا
ناشناس
تابناک...چرا بقیه جمله من رو حذف کردی؟!...به نفعت نبود نه؟!..
ناشناس
| 
۱۱:۴۸ - ۱۴۰۰/۰۱/۳۱
چرا کسی نظر نمیده!!؟
حمید
| ۱۴:۲۹ - ۱۴۰۰/۰۱/۳۱
یک روحانی سیلی خورد که خورد . این همه مردم هر روزه سیلی میخورند چی شده مگه ؟ .
مدیر سایت
قبل از نظر دادن متن خبر را بخوانید بد نیست!!!!
ناشناس
| ۱۷:۲۷ - ۱۴۰۰/۰۱/۳۱
در این نوع پیگیری ها پلیس توانمند و هوشیار است! راستی اسید پاشهای اصفهان هنوز پیدا نشدند؟!
حمید
| ۱۹:۵۷ - ۱۴۰۰/۰۱/۳۱
جوابیه تابناک . من متن خبر را خواندم و نظر دادم چون حتی حتی اگر این کلیپ جعلی باشد شما انقدر برای این سیلی خوردن غوغا کردید و دلمان میسوزد که چرا برای شهروندان درجه دو و غیر خودیها اینقدر یقه درانی نمیشود و اب ار اب تکان نمیخورد . بنابراین باز تاکید میشود کاش حقیقت داشت و محکمتر سیلی را میخورد .
تازه ها