"مونوکسید دی نیتروژن" یا "نیتروز اکساید" (Nitrous oxide) که به "گاز خنده" نیز مشهور است، در گذشته به عنوان داروی بیهوشی مورد استفاده قرار میگرفت. این گاز هنوز هم به خاطر قیمت کم و کاربرد آسان، مورد استفاده قرار میگیرد. دانشمندان "دانشگاه هلسینکی" (UH) فنلاند در بررسی جدیدی دریافتند که میتوان از نیتروز اکساید برای درمان نشانههای افسردگی نیز استفاده کرد.
"کتامین" (Ketamine) نیز از داروهای بیهوشی است که اثر فوری دارد و میتواند به افراد مبتلا به افسردگی کمک کند، اما دانشمندان با وجود عملکرد خوب این دارو، به فکر جایگزینی برای آن هستند، زیرا هنوز دلیل تأثیر سریع و مثبت کتامین، به طور کامل مشخص نیست و دانشمندان احتمال میدهند این دارو، عوارض جانبی منفی به همراه داشته باشد.
دینیتروژن مونوکسید یا نیتروز اکسید یا گاز خنده (N ۲ O) یکی از ترکیبات نیتروژن است که اولین بار در سال ۱۷۹۹ در دندانپزشکی استفاده شد.
پژوهشگران فنلاندی تاکنون فقط تأثیر نیتروز اکساید را بر جوندگان نشان داده بودند، اما شاید آزمایشهای بالینی در آینده نزدیک بتوانند تأثیر این گاز را به عنوان یک درمان مؤثر تأیید کنند. نکته مثبت در مورد نیتروز اکساید این است که دانشمندان، نحوه عملکرد آن را میدانند.
آزمایشها نشان میدهند که گاز خنده میتواند به خاطر اثر سریع ضد افسردگی، مکانیسمهای مولکولی را افزایش دهد. این تأثیرات، پیشتر در مورد کتامین نیز بررسی شده بودند. میتوان گفت که عملکرد گاز خنده مانند عملکرد کتامین است. هر دو ماده، شرایط ثابتی در مغز ایجاد میکنند که به بهبود افسردگی منجر میشود. گاز خنده، به سرعت عمل میکند، اما نباید به صورت مداوم مورد استفاده قرار بگیرد.
"ساموئل کوهتالا" (Samuel Kohtala)، یکی از نویسندگان این پژوهش گفت: این کار، مانند پرتاب سنگ در یک دریاچه آرام است. پرتاب سنگ، موجب حرکت آب میشود و امواج آن تا مدتها باقی میمانند و اثر خود را حفظ میکنند.
مکانیسمهای ایجاد شده توسط گاز خنده، تا حدود زیادی بستگی به امواج مغز به خصوص هنگام خواب عمیق دارد؛ در نتیجه پژوهشگران تصمیم گرفتند نقش خواب را نیز در نجات یافتن از افسردگی بررسی کنند.
افسردگی، از بیماریهایی است که میتواند کیفیت زندگی را به شدت تحت تأثیر قرار دهد و حتی به مرگ بیمار ختم شود. مردم معمولاً این بیماری را نادیده میگیرند و یا آن را یک ناراحتی معمولی تصور میکنند؛ در حالی که افسردگی به یک درمان قطعی و مؤثر نیاز دارد. پژوهشگران امیدوارند گاز خنده، در آینده به یک راهبرد مؤثر برای درمان افسردگی تبدیل شود.
منبع: ایسنا