تغذیه نقش مهمی در بهبود و یا تشدید بیماریها دارد، چرا که با تغذیه مناسب میتوان سیستم ایمنی بدن را تقویت کرد تا بتواند با عوامل بیمایزا مانند کرونا ویروس بهتر مبارزه کند، اگر تغذیه فرد به گونهای باشد که سیستم ایمنی بدن تضعیف شود، قطعاً کرونا ویروس به راحتی میتواند بر آن غلبه کند و با شدت بیشتری فرد را درگیر کند، برای آگاهی از نوع تغذیه بیماران مبتلا به کووید ۱۹ در دوران کرونا، نحوه تقویت سیستم ایمنی بدن در این دوران، مصرف ویتامینها و پروتئینها برای بیماران مبتلا به کووید ۱۹ گفت و گوی زیر با حسن انتظاری، رئیس دانشکده تغذیه دانشگاه علوم پزشکی اصفهان را بخوانید:
چه توصیهای برای تقویت سیستم ایمنی بدن در دوران کرونا دارید؟
در دوران کرونا
سیستم ایمنی بدن باید هدایت شده عمل کند و به بدن کمک کنیم تا این سیستم با قدرت بیشتری در دوران کرونا عمل کند. در این دوران هم افراد سالم و هم افرادی که به کرونا مبتلا شدهاند نباید سیگار و قلیان مصرف کنند، چرا که دستگاه تنفس را به شدت تحریک میکند و برای بدن مضر است. در روزهای سرد سال با پدیده آلودگی هوا بیشتر روبرو هستیم و بهتر است خود را در معرض هوای آلوده قرار ندهیم، همچنین علاوه بر پرهیز از مضرات در دوران کرونا، بهتر است از گرفتن رژیمهای لاغری سخت خودداری کنیم تا سیستم ایمنی بدن ضعیف نشود، البته در این دوران علاوه بر تغذیه صحیح، رعایت نکات بهداشتی مقابله با شیوع کرونا نیز بسیار مهم است و باید رعایت شود.
افراد مبتلا به کرونا از مصرف چه مواد غذایی باید پرهیز کنند؟
بهتر است از مصرف غذاهای سنگین مانند کالباس و سوسیس و آشهای سنگین که هضم آن دشوار است پرهیز شود، مصرف غذاهای پرچرب یا سرخ کرده مانند سیب زمینی سرخ شده، پنیر پیتزا و انواع کوکو، انواع فستفودها و غذاهای آماده فرآوری شده، مصرف نمک و شوریها و غذای کنسروی شور، فلفل، انواع سسهای تند، مواد غذایی شیرین، آبمیوههای صنعتی، نوشابههای گازدار، شکر، مربا و قند، باید برای بیماران مبتلا به کرونا ویروس محدود شود و مصرف موارد گفته شده توصیه نمیشود و تمام این موارد باید با مشورت پزشک معالج و متخصص تغذیه مصرف شود.
استفاده از ترشیها و سرکه که سبب خشکی دستگاه تنفس و تحریک آن میشود باید به صفر برسد و مصرف آن برای بیماران مبتلا به کرونا ویروس ممنوع است و تداوم محدودیتها و رژیم غذایی ویژه در افرادی که بیماریهای زمینهای مانند دیابت و فشارخون بالا دارند نیز باید رعایت شود.
توصیه شما در خصوص رعایت نکات تغذیهای به افراد مبتلا به کرونا چیست؟
قبل از هر چیزی باید افراد با رعایت پروتکلهای بهداشتی مقابله با شیوع
کرونا، فاصله گذاری اجتماعی و ماسک زدن از ابتلا به کرونا ویروس پیشگیری کنند، اما اگر مبتلا شدند، یادمان باشد که افراد مبتلا به کرونا به شدت بیاشتها هستند و محدودیتهای شدید میتواند بیاشتهایی را تشدید کند و بیماران کرونایی برای بهبودی کامل و بازگشت به سلامتی، باید از مواد غذایی سالم خانگی استفاده کنند، رعایت نکات تغذیهای احتمال ابتلا افراد به بیماری را کاهش میدهد و مقاومت بدن در مقابله با بیماریها به ویژه بیماری کرونا را افزایش پیدا میدهد.
نکته مهم در درمان بیماران مبتلا به کرونا ویروس توجه به کمبود مواد غذایی مهم، ویتامینها، پروتئین و انرژی در بدن است و مواد غذایی که در دوران ابتلا به کرونا مصرف میشود باید متنوع و مختلف باشد تا جبران آنها بشود. مصرف میوهها در دوران ابتلا، به بیماران توصیه میشود و باید مصرف میوههای سرشار از ویتامینها را در برنامه غذایی افراد مبتلا به کرونا گنجانده شود، در روزهای کرونایی خوردن میوهها نباید فراموش شود و حتی در صورت بیاشتهایی روزانه حداقل یک یا دو واحد میوه و سبزیجات مصرف شود.
مصرف کدام دسته از پروتئینها و ویتامینها برای بیماران مبتلا به کرونا ضروری است؟
مصرف پروتئین و ویتامین در تقویت سیستم ایمنی بدن افراد مبتلا به کرونا ویروس بسیار مؤثر است و فرد بهتر میتواند با بیماری کرونا مقابله کند، پروتئین به طور صد درصد برای سیستم دفاعی بدن لازم است، تخم مرغ نیز حاوی پروتئین بسیار بالایی است، درصد پروتئین لبنیات کم چرب تفاوتی با لبنیات پرچرب ندارد و در دوران ابتلا به کرونا مصرف لبنیات مانند ماست و دوغ کفیر و پنیر سفت توصیه میشود و بهتر است بیماران کرونایی از منابع غذایی دارای ویتامین A از جمله هویج، کدو حلوایی و سبزیهای دارای برگ سبز تیره مثل اسفناج و کاهو و آب فراوان استفاده کنند، همین طور منابع ویتامین C مثل گوجهفرنگی و مرکبات، مکملهای ویتامین D، منابع پروتئین از جمله گوشت قرمز، تخممرغ، ماهی و حبوبات برای بیماران مبتلا به کرونا بیشتر مورد تاکید است.
تمام ویتامینها برای بدن و مبارزه با کرونا مورد نیاز است و در اپیدمی کرونا مصرف ویتامین D بیشتر از قبل توصیه میشود، اما نباید خوردن این ویتامین از سطح عادی مصرف بالاتر برود. اکثر کمبود ویتامینها در بدن خطر ابتلا به کرونا را افزایش میدهد و با مصرف صحیح ویتامینها و دستور پزشک میتوان به تقویت سیستم ایمنی بدن افراد مبتلا به کرونا ویروس کمک شایانی کرد. همه سبزیجات و میوهها منابع غنی ویتامین C هستند و باید به اندازه کافی مصرف شوند تا میزان ویتامینها در بدن به حد نرمال برسد، مصرف ویتامینهای ضروری برای بیماران مبتلا به کرونا باید تحت نظر پزشک متخصص باشد و خودسرانه انجام نشود.
افزایش خوردن مایعات چه کمکی به بیماران مبتلا به کرونا میکند؟
مایعات یکی از بهترین موادی بوده که میتواند سموم را از بدن را دفع کرده و به دفع باکتریها و ویروسها کمک میکند و آنتی بادیهای بدن و سلولهای گلبول سفید در بدن با حجم آب کافی قادر به دفاع از سیستم ایمنی بدن هستند، اگر بدن دچار کم آبی شود، قطعاً نمیتواند رشد کند و قدرت سیستم دفاعی و ایمنی بدن نیز کم خواهد شد، بنابراین حجم زیاد مایعات، روزانه باعث دفع یک تا سه لیتر حجم ادرار از بدن میشود و حتماً لازم نیست که مایعات مصرفی در دوران ابتلا فقط آب باشد و میتوان غذاهای آب دار، میوههای آبدار و سبزیجات آبدار را در برنامه غذایی روزانه بیمار گنجاند.
معمولاً بیماران در ایام نقاهت بیماری و اوایل دوران بعد از بهبودی کم اشتها شده و بدن آنها ضعیفتر میشود. در این ایام میتوانند از آبمیوه طبیعی استفاده کنند و بیماران بهبود یافته از کرونا بعد از به دست آوردن بهبودی کامل میتوانند مواد غذایی را مانند افراد عادی مصرف کنند تا بدن سلامتی کامل خود را به دست آورد.
آیا مصرف آجیلها برای بیماران مبتلا به کرونا مفید است؟
مصرف آجیلهای خام و مغزیجات مانند مغز بادام، گردو و پسته و خشکبار برای بیماران مبتلا به کرونا ویروس مؤثر است و میتوان به غذای آنها مقداری گردوی پودر شده که دارای کالری، پروتئین و چربی است اضافه کرد تا بدن آنها تقویت شده و کالری از دست رفته بدنشان تأمین شود و مصرف مقدار کمی زنجبیل، آویشن برای کنترل سرفه و خلط و زردچوبه برای کم کردن التهاب در بیماران کرونایی مفید است.
تغذیه در زمان اسهال چگونه باشد؟
ویروس کرونا یک بیماری تنفسی است و بسیاری از افرادی که به آن مبتلا میشوند یا بدون علامت هستند و یا علایم خفیفی دارند. افراد بالای ۶۵ سال و کسانی که بیماریهای زمینهای دارند بیشتر از دیگران در خطر تجربه عوارض شدید قرار دارند.
مطالعهای بر روی ۲۰۶ بیمار مبتلا به شکل خفیف کرونا در آمریکا انجام گرفته، نشان میدهد ۴۸ نفر از این افراد فقط علائم گوارشی و ۶۹ نفر دیگر هر دو علائم گوارشی و تنفسی را داشتند و از مجموع این ۱۱۷ نفر که دارای علائم گوارشی بودند، ۱۹.۴ درصد اسهال را به عنوان اولین علامت بیماری خود تجربه کرده اند.
بر اساس نتایج این تحقیقات برای بسیاری افراد، اسهال به معنی افزایش دفعات دفع و یا شل شدن قوام مدفوع است و در تعاریف پزشکی، دفعات حرکات روده که منجر به دفع میشود به طور متوسط سه بار در روز است و از بیماریهایی که باعث افزایش حرکات روده (اجابت مزاج) یا بی اختیاری میشود.
مینو کرمی متخصص بیماریهای عفونی روز سه شنبه در این زمینه گفت: اسهال میتواند منجر به کم آبی و از دست دادن مواد معدنی بدن شود و برخی مواد غذایی سریعتر از دستگاه گوارش عبور میکنند و سبب بدتر شدن اسهال میشوند.
وی افزود: مبتلایان به کرونا باید در زمان اسهال از مصرف غذاهای سرخ کرده و یا حاوی چربی بالا و سسها میتوانند علائم اسهال را بدتر کنند، پرهیز کنند و در زمان اسهال رودهها نسبت به لبنیات حساس میشوند، توصیه میشود از مصرف شیر، پنیر، کره و بستنی در طول دوره اسهال خودداری شود.
این پزشک اظهار داشت: قهوه و نوشیدنیهای کافئین دار، کاکائو و شکلات سبب از دست رفتن آب بدن میشوند و در شرایط اسهال که مقادیر زیادی آب و الکترولیت همراه با مدفوع شل دفع میشود، مصرف این نوشیدنیها سبب بدتر شدن شرایط بیمار میشود.
به گفته کرمی، میوهها و سبزیها برای حفظ سلامت لازم هستند، اما زمان اسهال باید از برخی مواد که ایجاد گاز فراوان در دستگاه گوارش میکنند پرهیز کرد، انواع کلم و گل کلم، بروکلی، حبوبات و غذاهای پرچاشنی تا زمان بهبود نباید مصرف شوند و از مصرف میوه و آب میوه نیز خودداری شود.
وی تصریح کرد: از غذاهای مانده که ممکن است آلوده و یا لکه دار باشند مانند غذایی که مدت زیادی در خارج از یخچال مانده و یا بطور نامناسبی نگهداری شده و از مصرف غذای رستورانها، فست فودیها و غذاهای خیابانی نیز باید پرهیز شود.
این متخصص بیماریهای عفونی ادامه داد: موز بدلیل داشتن املاح مفید بویژه پتاسیم، به تامین الکترولیتهای از دست رفته در طول اسهال کمک میکند و حاوی فیبرهای محلول در آب بنام پکتین بوده که سبب جذب مایعات داخل رودهها شده و سبب رشد باکتریهای مفید داخل روده بزرگ میشود.
کرمی اظهار داشت: برنج سفید به راحتی در دستگاه گوارش هضم شده و به رودههای پرکار در زمان اسهال استراحت میدهد. همچنین برنج سبب قوام دهی به مدفوع شل میشود و در زمان اسهال، مصرف نان سفید بهتر از نان سبوس بوده و آن را برای هضم در دستگاه گوارش بویژه روده بزرگ مناسبتر میسازد.
به گفته وی، مصرف مایعات به ویژه آب در طول روز برای جبران کم آبی بدن در این افراد توصیه میشود و بهتر است مایعات بین وعدههای غذایی نوشیده شود و در صورتی که اسهال با رعایت توصیههای غذایی یاد شده بهتر نشد، حتی بدتر شد و یا بیش از پنج تا هفت روز طول کشید و یا خون در مدفوع مشاهده شد لازم است فرد سریعا به پزشک مراجعه کندتا وضعیت فرد مورد بررسی بیشتر قرار گیرد و در صورت نیاز درمان ویژه برای فرد لحاظ شود.
کرمی تصریح کرد: افراد مبتلا به کرونا ممکن است علائم گوارشی مانند اسهال را تجربه کنند از این رو باید خود را قرنطینه کنند تا از انتقال ویروس به دیگران ممانعت شده و اگر دچار علائم شدید مانند تنگی نفس شدند بلافاصله تحت مراقبتهای پزشکی قرار گیرند.
وی خاطرنشان کرد: بیش از ۸۰ درصد مبتلایان به کرونا دچار علایم خفیف هستند و میتوانند از مشاوره آنلاین کرونا استفاده کرده تا انتشار ویروس را کاهش دهند. پرهیز از رفتن به بیمارستان اقدام مناسبی است، زیرا حتی اگر علائم شان خفیف باشد نیز میتوانند بیماری را به دیگران و از جمله کادر درمانی منتقل کنند.
منبع: ایمنا / ایرنا