استقلال یک امر مطلق نیست، اما یکی از نیازهای انسان است. همه انسانها به نوعی به دنبال استقلال هستند که داشتن آن در زندگی اعتماد بنفس افراد را افزایش داده و قدرتی درونی برای تغییر در زندگی پیدا میکنند که شامل افکار، احساسات و رفتارها که کلیات دنیای درونی فرد را تشکیل میدهد و این موجب میشود آرزوهای بزرگ خود را عملی سازد. اما به دست آوردن آن ریشه در تربیت اصولی فرزندانمان دارد که در این خصوص، مژگان نیکنام روانشناس اظهار کرد: مقوله استقلال پروری و ایجاد اعتماد بنفس در فرزند مقطعی صورت میگیرد یعنی باتوجه به مراحل رشدی که فرد از ابتدای تولد تا آخر دوره نوجوانی که بیشترین فرآیند تربیتی را داشته، گفته میشود.
وی افزود: در دوران کودکی صفر تا دو سالگی کودک وابسته به منبع عاطفی (مادر) بوده و در این مقطع تامین آرامش، امنیت و اعتماد برای کودک مهم است.
این روانشناس گفت: از دو تا پنج سالگی که دوره گذار نام دارد والدین با آموزش زبان و یک سری از مهارتهای لازم باتوجه به توانایی کودک در شکل گیری استقلال آن نقش مهمی میتوانند داشته باشند.
نیکنام با اشاره به رشد روانی کودک در سنین دو تا پنج سالگی افزود: پدر و مادر فرض میکنند فرزند خود در این سنین لجباز شده، اما این لجبازی در واقع نشان دهنده شکل گیری استقلال و نوعی ابراز وجود میباشد و کودک میخواهد بدون وابستگی کاری انجام دهد.
وی ادامه داد: در این دوره والدین با فراهم کردن محیط برای یادگیری و انجام کار مثل (غذا خوردن، لباس پوشیدن و...) با صبوری لازم به کودک آموزش دهند.
این روانشناس با اشاره به شروع دوران پیش دبستانی و دبستانی افزود: برقراری ارتباط سالم معلم و دانش آموازن با یکدیگر موجب رشد اجتماعی کودک شده و با آموزش یک سری از مهارتها و انجام آن به تنهایی، میتواند اعتماد بنفس و استقلال فردی کودک را تقویت کند.
وی ادامه داد: در ایام دبستان کودک با جداشدن از والدین و به معنای واقعی رفتن به جامعه، فرزند ما هویت اجتماعی خارج از خانواده پیدا کرده و در این مرحله خانواده به همراه مدرسه باید اجازه بدهند تا دیدگاه و نظرات کودک بیان شود و به فردیت و اظهار نظر آن احترام قائل شده تا در شکلگیری استقلال اجتماعی و ایجاد اعتمادبنفس در آن کمک کرده باشند.
وی با اشاره به گذراندن درست اصول تربیتی از کودکی تا نوجوانی تصریح کرد: حالا نوجوان فردی مستقل و با اعتمادبه نفس است که میخواهد هویت خود را بسازد و خانواده گمان نمیکنند فرزند لجبازهتر شده بلکه دوران نوجوانی به استقلال، حمایت و تشویق بیشتری از سمت والدین و مدرسه برای رشد و ترقی لازم دارد.
این روانشناس تصریح کرد: ذات و طبیعت هر فرد گرایش به استقلال و خودمختاری دارد اگر شخصی مستقل نبود و اعتمادبنفس نداشت ریشه در تربیت غلط والدین دارد که وی را وابسته و متکی تربیت کردهاند.
نیکنام گفت: اگر مراحل تربیتی فرزند از دوره کودکی تا نوجوانی بر اساس اصول تربیتی باشد دوران ۱۸ تا ۲۰ سالگی، نوجوان یک فرد باانگیزه، هدفمند و مستقل خواهد بود که میتواند هویت تحصیلی، شغلی و آیندهاش را پیدا کند.