تغییرات فصلی چه رو به گرما و چه رو به سرما، همواره تاثیر چشمگیری بر روی پوست داشته و به تناسب تغییرات آب و هوایی، عامل ایجاد مشکلات پوستی یا تشدید کننده مشکلات پوستی قبلی بوده است.
در این میان، پاییز فصلی است که شکایت از خشکی پوست در آن بیداد میکند، زیرا نخست با درجه حرارت مطبوعی شروع میشود و به تدریج رو به سردی میگذارد که این تغییر دما نیاز به اقدامات روزانه مراقبت از پوست را دوچندان میکند.
وضعیت خشکی پوست، امسال با شیوع بیماری کرونا و توصیههای بهداشتی مبنی بر شست وشوی دستها جهت پیشگیری از ابتلا بیشتر شده و افراد زیادی را در جهت پیدا کردن راهکار پیشگیری از خشکی پوست سردرگم کرده است.
در کند وکاو یافتن راههای پیشگیری از خشکی پوست در فصل پاییز، ایرنا به گفتگو با «آناهیتا والی» متخصص و عضو انجمن پوست و مو پرداخت.
والی روز چهارشنبه در این گفتگو با بیان اینکه خشکی پوست در واقع یکی از شایعترین مشکلاتی است که مردم در شروع فصل خزان و سرما از آن ابراز ناراحتی کرده و مراجعه به متخصص پوست و مو در این فصل بیشتر از همیشه است، خاطرنشان کرد: پوستی که خشک است خشن میشود و پوستههای ظریفی روی آن مشاهده میشود که در صورت عدم درمان، تغییراتی مانند ترک خوردن، خارش و قرمزی و حتی عفونت ثانوی بر روی پوست ظاهر میشود.
چرا پوست در فصل سرما خشک میشود؟
این متخصص پوست در پاسخ به این پرسش که چرا با شروع فصل سرما، گلایهها از خشکی پوست بیشتر میشود، گفت: خشکی پوست میتواند علل برون زاد یا درون زاد داشته باشد.
وی درباره عوامل درون زاد ایجادکننده خشکی پوست یادآور شد: سوءتغذیه و کمبودهای ویتامین آ، دی و فقر آهن که متاسفانه در میان زنان شایعتر است و میتواند باعث خشکی پوست در میان آنان شود، از دلایل بروز علل درون زاد است.
والی تاکید کرد: بیماریهای کلیوی، بدخیمیها بویژه لنفوم، عفونتهای اچ آی وی و کم کاری تیروئید و بیماریهای ارثی مانند آتوپیک درماتیت از دیگر عوامل است.
متخصص پوست و مو درباره عوامل خارجی یا برون زاد ایجاد خشکی پوست خاطرنشان کرد: سرمای شدید بویژه اگر همراه با فاکتور باد و سرمای خشک باشد، کمبود رطوبت در فضای داخل خانه، تماس زیاد با مواد شوینده و حتی آب خالی، استفاده از برخی داروها از جمله داروهای اعصاب، داروهای ادرارآور یا داروی ایزوترتینوین از جمله عوامل خارجی علل درون زاد هستند.
والی درباره این که این عوامل چطور باعث خشکی پوست میشوند، توضیح داد: بر روی سطح پوست انسان، لایه شاخی وجود دارد که به دلیل اینکه اجازه نمیدهد آب از سطح بدن ما خارج شود، امکان زندگی بر روی کره زمین را به انسان داده است؛ این لایه یک سطح چربی دور بدن انسان ساخته است که اجازه نمیدهد آب از سطح بدن تبخیر شود.
وی افزود: با علل و عوامل ایجاد خشکی همانند کمبود ویتامینها که پیشتر توضیح دادیم، ممکن است این لایه به درستی تشکیل نشود یا لایه درست تشکیل شده، اما به دلیل شست و شوی زیاد دستها بویژه در ایام شیوع بیماری کرونا، از بین میرود.
دمای داخل خانه چه تاثیری بر خشکی پوست دارد؟
والی با تاکید بر این که خشکی آب و هوا در فصل پاییز که مردم اتاق و خانهها را گرم میکنند، تشدید میشود، یادآور شد: دمای خانه تاثیر مستقیمی بر خشک شدن یا نشدن پوست دارد بنابراین اگر به جای گرم کردن بیش از استاندارد فضای خانه، از پوشش لباس گرم استفاده شود به نفع پوست و کاهش خشکی آن خواهد بود.
متخصص پوست و مو، درباره راهکار ایجاد فضای مرطوب در خانهای که سیستم گرمایی آن به شدت کار میکند، خاطرنشان کرد: برای مرطوب نگهداشتن خانه، استفاده از ظرف آب در سطح بخاری یا رادیاتور توصیه میشود.
عضو انجمن پوست و مو، با بیان اینکه خشکی پوست بیشتر در ساق پا دیده میشود، تصریح کرد: اشخاص مسن در فصل سرما به دلیل مشکلات عروقی که در ساق پا وجود دارد، بیشتر باید از پوست خود مراقبت کنند پیش از آنکه دچار مشکلات جدی تری شوند.
چه کنیم تا خشکی پوست گریبان ما را نگیرد؟
والی در ادامه گفتگو با خبرنگار ایرنا، درباره راهکارهای پیشگیری از خشکی پوست توضیح داد: ایجاد تغییرات در الگوی زندگی نخستین و مهمترین راه برای پیشگیری از خشکی پوست است که نکته مهم در ایجاد این تغییرات، تغییر عادات حمام رفتن و لباس پوشیدن است.
وی افزود: باید لباسهای نخ و کتان را جایگزین لباسهای الیاف مصنوعی یا پلاستیکی کرد. پرهیز از حمام طولانی یا استفاده از آب داغ توصیه میشود ضمن اینکه آب حمام باید ولرم و اندکی از سطح پوست انسان گرمتر باشد.
عضو انجمن پوست و مو، یادآور شد: در حمام به جز جاهایی که نیاز به نظافت دارد مانند زیر بغل، کشاله ران، کف دست و پا که با مواد شوینده تمیز میشود سایر سطوح بدن با شامپو بدنهای کرم دار یا صابونهای گلیسیرین دار شست و شو شود و فراموش نکنیم که استفاده از صابونهای قلیایی و مواد کف کننده بسیار، لایه چربی پوست را از بین خواهد برد.
خشک کردن بدن پس از حمام چه تاثیری بر وضعیت پوست دارد؟
وی ادامه داد: پس از حمام، استفاده از حولههای پوشیدنی بسیار مفید است. ضمن اینکه حوله را نباید بر روی بدن کشید بلکه باید برای خشک کردن با حوله به بدن ضربه زد و سه دقیقه وقت است که روی پوست به اصلاح دو نم، لوسیون بدن یا کرم مرطوب کننده زد و جاهایی مانند دستها که خشک میشود میتوان از وازلین استفاده کرد.
والی توصیه کرد: هنگام خرید شوینده هم توجه داشته باشیم شامپو بدنهای کرم دار یا صابونهای کرم گلیسیرین دار که هنگام شست و شو یک لایه چربی بر روی پوست باقی میگذارند تهیه کنیم. ضمن اینکه از کشیدن لیف یا کیسه در قسمتهایی که خشک هستند جلوگیری کنیم.
وی تاکید کرد: به اشخاص دارای پوست خشک توصیه میشود در فصل سرما، فواصل استحمام را بیشتر کنند، برای این که استحمام روزانه و استفاده بیش از حد از مواد شوینده مثل صابون باعث تشدید خشکی پوست میشود.
ترکیب چه موادی در تسریع درمان خشکی پوست توصیه میشود؟
عضو انجمن پوست و مو یادآور شد: در فصل پاییز و زمستان میتوان گلیسیرین، نشاسته و روغن بچه فیروز را به نسبت مساوی با چند قطره آب لیمو مخلوط کرد. سپس یک قاشق از این مواد را در یک لیتر آب حل و دستها را به مدت ۲۰ دقیقه در آن و سپس پاها را در این محلول گذاشت.
وی افزود: بعد از این عمل، ابتدا کرم مرطوب کننده و سپس روی آن وازلین بمالید تا مانع خارج شدن رطوب از پوست شود. اما چنانچه پوست قرمز یا پوسته پوسته یا دارای ترک یا شقاق شد حتما باید به پزشک متخصص مراجعه کرد.