قوانین کشورهای جهان در باره تراریخته

کشور‌های جهان رفتار‌های متفاوتی را درباره تولید و مصرف محصولات تراریخته (تغییر ژن یافته یا دست ورزی شده) دارند و قوانین مختلفی را برای آن وضع کرده‌اند.

در برخی کشور‌ها استفاده و تولید اینگونه محصولات کاملا ممنوع است و در برخی دیگر تحت چارچوب و شرایط خاصی و منعطفانه رفتار می‌شود.

 

در این گزارش به واکنش کشور‌ها درباره محصولات تراریخته می‌پردازیم.

* مکزیک

قانون مکزیک درباره امنیت زیستی و محصولات اصلاح شده ژنتیکی (تراریخته) با تردید و نگرانی به این محصولات نگاه می‌کند و تمام تلاش قوانین مکزیک این است که مردم را از استفاده محصولات برحذر دارد. یا حداقل تلاش می‌کند که خطرات این محصولات را به شدت کاهش دهد.

قوانین این کشور اقدامات تنبیهی و جریمه‌های هنگفتی را برای خاطیان و ناقضان قانون محصولات تراریخته در این کشور دارد.

اداره جنایت فدرال مکزیک هم اقدامات تنبیهی برای تجاری سازی، انتقال، نگهداری و آزاد سازی محصولات تراریخته در نظر دارد که زندانی کردن از یک تا ۹ سال را شامل می‌شود و البته جریمه‌هایی هم دارد.

* ژاپن

کشور ژاپن به پیمان کارتاژنا سال ۲۰۰۳ پایبند است و قوانین ایمنی زیستی و تنوع بیولوژیکی را ارجاعی می‌کند. اگرچه کشت گیاهان تراریخته در این کشور قانونی است، اما با محدودیت‌های زیادی اعمال می‌شود. اگر به تولید کننده‌ای اجازه کشت این محصولات داده شود نباید در کنار آن کشت‌های دیگری وجود داشته باشد که مبادا تداخل ژنتیکی در آن‌ها ایجاد شود.

اما نگاه عمومی در کشور ژاپن درباره سلامت محصولات تراریخته آمیخته به شک و تردید است. با وجود این‌ها ژاپن یکی از بزرگترین وارد کننده مواد غذایی تراریخته است. اما همه این محصولات و حتی اگر در مواد غذایی دیگر استفاده شود باید برچسب گذاری شده باشند و مردم زمانی که از آن استفاده می‌کنند کاملا از تراریخته بودن آن آگاه باشند.

*هلند

هلند نخستین کشور عضو اتحادیه اروپا بود که چارچوب و نقشه راه برای محصولات تراریخته داشت. با این وجود تولید تجاری محصولات تراریخته در این کشور هنوز وجود ندارد.

اگرچه دولت و بخش کشاورزی رویکرد فعالانه‌ای برای واردات و محصولات تراریخته دارند، اما نگاه عمومی در باره محصولات تراریخته و سلامت آن‌ها مطمئن نیست و چندگانگی زیادی در این باره دارند.

در این کشور فعالیت‌های با هدف پژوهش در آزمایشگاه‌ها و یا شرایط مزرعه‌ای انجام می‌شود و بسیار هم قانونمند هستند. به ویژه اینکه نظارت‌های اتحادیه اروپا در این کشور هم وجود دارد.

بررسی‌های ارزیابی خطر و رصد و گزارش دهی برای همه فعالیت‌های مرتبط با محصولات تراریخته الزامی شده است.

* نیوزیلند

واردات، توسعه، آزمایش و آزاد سازی محصولات تراریخته در نیوزیلند کاملا باید در چارچوب قانون باشد. چنین فعالیت‌هایی باید توسط مقامات حفاظت محیط زیست قبلا تائید شده باشد و قبل از اجرای این فعالیت‌ها تمام الزامات زیست محیطی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سلامت عمومی باید مدنظر باشد.

تکنیک‌های تراریخته صرفا برای استفاده در کار‌های پژوهشی حیوانات و گیاهان و به ویژه مرتبط با کنترل آن‌ها منعی ندارد.

در حال حاضر تولید تجاری محصولات تراریخته در این کشور انجام نمی‌شود و تولید غذا حتی استفاده کم از این محصولات در مواد غذایی دیگر باید توسط مقامات غذا و بهداشت این کشور تائید شود.

همچنین کاملا باید قانون برچسب گذاری روی بسته‌ها قبل از فروش انجام شود و هر کسی بخواهد این قوانین را اجرا نکند و یا آن‌ها را دور بزند مشمول جریمه و مجازات خواهد شد و یا احتمالا متخلفان به جریمه‌هایی برای رفع عوارض ناشی از دور زدن قانون محکوم می‌شوند.

* نروژ

نروژ از معدود کشور‌هایی است که قوانین سخت گیرانه واردات محصولات تراریخته را دارد و به هیچ عنوان این نوع محصولات را تولید نمی‌کند.

از آنجایی که نروژ بخشی از منطقه اقتصادی اروپا است و به طور کامل جزو اعضای اتحادیه اروپا نیست، به طور قانونی تحت قوانین اتحادیه اروپا نمی‌باشد، اما با این وجود آن را اجرایی می‌کند و شاید این نگرانی وجود دارد که آیا موضع نروژ درباره محصولات تراریخته تغییر خواهد کرد.

* روسیه

کشت محصولات ترنس ژنیک به عنوان استفاده تجاری ممنوع است. با این وجود چندین نوع از محصولات تراریخته و خطوط تغذیه‌ای مجوز گرفته‌اند و به آن‌ها اجازه واردات، فراوری و استفاده به عنوان غذا داده می‌شود.

دولت این کشور از پژوهش روی حیوانات تراریخته حمایت نمی‌کند.

روسیه اخیرا مصوبه‌ای را برای آزاد سازی محصولات تراریخته در دولت به ثبت رسانده که این کشور را به کشت محصولات تراریخته در آینده نزدیکتر کرده است.

در حال حاضر ۱۸ لاین غذایی تراریخته و ۱۴ لاین تغذیه‌ای تراریخته در روسیه به ثبت رسیده است.

* کره جنوبی

کره جنوبی پروتکل کارتاژنا را در زمینه ایمنی زیستی در سال ۲۰۰۰ امضا کرد و پس از آن به قوانین مربوط به تراریخته پایبند شد.

واردات، کشت، پژوهش و توسعه محصولات تراریخته تنها در صورتی که مجوز داشته باشند امکان پذیر است.

آزمایش‌ها و پژوهش‌های مختلفی در این کشور انجام شده است، اما مردم همچنان نگران استفاده از این محصولات هستند.

در این کشور محدودیت‌هایی روی محصولات تراریخته وجود دارد که باید ارزیابی ایمنی زیستی و ارزیابی ریسک باید انجام شود و فروشندگان محصولات تراریخته باید حتما محصول خود را برچسب بزنند.

*سوئد

در کشور سوئد مصرف کنندگان و تولید کنندگان هر دو نسبت به محصولات تراریخته نگران هستند.

محصولات تراریخته در این کشور بسیار محدود و صرفا در حوزه خوراک دام و طیور استفاده می‌شود.

استفاده محصولات تراریخته به عنوان غذا در افکار عمومی حساسیت بسیار زیادی دارد.

اکثر سوئدی‌ها به اینکه شیر مصرفی آن‌ها عاری از هر گونه تراریخته باشد حساس هستند و آن را مهم می‌دانند و به این دلیل تولید کنندگان محصول لبنی به شدت به آن توجه دارند تا حتی محصولات تراریخته به عنوان خوراک دام و طیور استفاده نشود.

سوئد به عنوان اتحادیه اروپا است و تمام موارد مربوط به تراریخته را تائید و موافقت کرده است و در حال حاضر هیچ محصول تراریخته‌ای در کشور تولید نمی‌شود.

* آمریکا

محصولات تراریخته در ایالات متحده آمریکا تحت چارچوب قوانین بیوتکنولوژی است که در سال ۱۹۸۶ منتشر شد که بیشتر متمرکز طبیعت ذاتی محصولات است و به فراوری آن‌ها توجهی ندارد.

در کشور آمریکا قوانین متفاوتی بسته به نوع محصولات تراریخته وجود دارد.

محصولات تراریخته نسل‌های مختلفی را در سال‌های گذشته داشته‌اند و روش‌های اصلاح ژنتیکی هم متفاوت است.

آمریکا قوانین خود را مطابق با روش‌های اصلاح ژنتیکی تهیه کرده است.

کشت محصولات تراریخته توسط وزارت کشاورزی و وزارت بهداشت این کشور قانونگذاری می‌شود و همچنین استفاده از محصولات تراریخته به عنوان غذا، دارو و محصولات بیولوژیکی توسط وزارت غذا و داروی این کشور مدیریت می‌شود و آفت‌کش‌ها و میکرو ارگانیسم‌های تراریخته هم توسط سازمان حفاظت از محیط زیست بررسی و کنترل می‌شود.