«تناسب اندام موضوعی است که اهمیت آن در زیبایی و سلامتی بر همگان مشخص است. کمتر کسی در دنیای مدرن امروزی است که راجع به این موضوع بیتفاوت باشد و تا به حال راهکار یا ترفندهایی را برای دستیابی به آن امتحان نکرده باشد. آدمها برای رسیدن به اندامی متناسب و زیبا از انواع برنامههای غذایی و رژیم لاغری پیروی میکنند که برخی از آنها بر پایه مستندات علمی و پزشکی و برخی دیگر کاملا تجربی به دست آمده است. نوع رژیم این مردم ریشه عمیق در سنتها، فرهنگ، مذهب، شرایط اقلیمی و سبک زندگی آنها دارد و به تدریج به عادات غذایی همیشگیشان تبدیل شده است. در گذر زمان این عادتها اصلاح شدهاند و امروزه هر فرهنگ و قومی، رموزی برای تغذیه سالم و کاهش وزن دارند. در این پرونده برخی از راهکارهای به ظاهر موفق تعدادی از کشورها برای مبارزه با چاقی را که مردمشان کمتر دچار اضافهوزن و دردسرهایش میشوند، با هم مرور خواهیم کرد.
ژاپنیها: معجزه چرتزدن را دست کم نمیگیریم
بر اساس آمار وزارت بهداشت ژاپن، شهروندانشان کمترین میزان چاقی را در جهان دارند یعنی کمتر از ۵ درصد کل جمعیت این کشور با مشکل اضافه وزن روبهرو هستند. رژیم غذایی ژاپنی یک رژیم غذایی سالم سنتی و کمحجم بر پایه برنج، سبزی، ماهیتازه و سویاست که در آن شکر، قند و گوشت جایگاهی ندارد. مهمتر این که ژاپنیها وعده غذاییشان را با سوپ کمکالری مثل «میسو» شروع میکنند که موجب احساس سیری در فرد میشود. این سوپ از خمیر غنی از پروبیوتیک و جلبک دریایی که حاوی مقادیر زیادی ویتامین و مواد معدنی ید و کلسیم است تهیه میشود. حسن ختام هر وعده غذاییشان چای سبز است که خاصیت ضد سرطانی و چربیسوزی دارد. ژاپنیهای پرتحرک روزانه زمانی را برای یک چرت ۲۰ تا ۳۰ دقیقهای اختصاص میدهند و آن را یکی از اصلیترین رموز لاغریشان میدانند. بر اساس پژوهشها، کمبود خواب مزمن خطر افزایش وزن را به دنبال دارد و متخصصان دو هورمون «لپتین» عامل احساس سیری و «گرلین» عامل احساس گرسنگی را در این بالا رفتن وزن دخیل میدانند. با خواب کم، سطح لپتین پایینتر و گرلین بالاتر میرود. پس طبیعی است که ژاپنیها یک چرت مختصر را به یک میانوعده خوشمزه ترجیح بدهند. بخارپز، کم سرخکردن و آبپز کردن در ظرف مخصوص «وُک» از اصول سالمپزی ژاپنیهاست. ظروف سرو کوچک بر خلاف بشقاب بزرگ ایرانی، راز دیگر لاغری آنهاست.
فرانسویها: موقع شام گپ میزنیم
راز لاغری بیشتر مردم فرانسه در لذت بردن از غذاهاست. نزدیک به ۱۰۰ درصد فرانسویها ترجیح میدهند شام را دورهمی بخورند و گپ بزنند چون غذاخوردن را یک رویداد اجتماعی میدانند. به طور میانگین در روزهای کاری ۳۳ دقیقه و در آخر هفته ۴۳ دقیقه زمان صرف خوردن پیشغذا میشود. این در حالی است که در کشورهای بزرگ تعداد دفعاتی که خانوادهها کنار هم غذا میخورند رو به کاهش است. فرانسویها هنگام صرف غذا هرگونه عامل حواسپرتی مثل تماشای تلویزیون یا کار با هر وسیله الکترونیکی را حذف میکنند. بررسیها ثابت کرده است افرادی که دورهمی غذا میخورند مقدار کمتری مصرف میکنند و زودتر هم به احساس سیری میرسند. بشقاب غذای فرانسویها به طور معمول حاوی پنیر، گوشت، کره و مواد غذایی تازه اما کمحجم و سیرکننده است و نسبت به غذاهای خانگی تعصب دارند. آنها با هدف لاغری به باشگاه نمیروند اما در زندگی روزمره فعالیتهای حرکتی زیادی دارند. با وجود این دسر خوردنشان از قلم نمیافتد!
فنلاندیها: دست به عصا راه میرویم
برای کوهنوردی در فنلاند فقط به یک چوب یا عصا برای حفظ تعادل و کفشی مناسب برای سُرنخوردن نیاز دارید. به راحتی با همین عصا باعث درگیرکردن عضلات شانه، بازوها و تنه میشوید و با این ورزش ارزان، کالری سوزیتان ۲۰ درصد بیشتر میشود.
سونا یکی از متداولترین روشهای کاهش وزن در ایران است که گفته میشود توسط فنلاندیها به دنیا معرفی شده و فنلاند مرکز استفاده از سوناست، اگرچه برخی خاستگاه آن را در شمال روسیه میدانند. جالب است بدانید که فنلاندیها بستنیخورهای قهار و بزرگترین مصرفکننده بستنی در اروپا هستند، حتی در دمای منفی ۳۰ درجه! البته این عادت بستنی خوریشان کمی ما را با دیگر فرهنگ لاغریشان دچار شک میکند!
هلند: دوچرخه را جایگزین خودرویمان میکنیم
مشهور است در هلند تعداد دوچرخهها از تعداد آدمها بیشتر است و اولین انتخاب هلندیها برای رفتن به محل کار یا انجام امور روزمره دوچرخهسواری است. به همین دلیل همه زیرساختهای شهری از جمله چراغهای راهنمایی در برخی مناطق آمستردام با سرعت دوچرخهشان هماهنگ شده است. میانگین پدال زدن هلندیها ۸۷۰ کیلومتر در سال است. یک گردش کوتاه با دوچرخه به سوختن ۵۰۰ کیلوکالری انرژی کمک میکند و اگر مدت زمان و مسافت طولانیتر و شدت پدال زدن قویتر باشد، این مقدار به ۱۰۰۰ کیلوکالری هم میرسد. هلندیها که تعداد بسیار کمی از مردمشان با مشکل اضافهوزن درگیر هستند، استفاده از دوچرخه را رمز لاغریشان میدانند.
سوئیسیها: یک کاسه «موسلی» راز لاغری ماست
شیرینیهای نشاستهای و شکلات در سوئیس حرف اول را میزند اما در کنار این خوراکیهای پرکالری، فرآوردههای لبنی در وعدههای غذایی اصلی هم پای ثابت رژیم غذایی آنهاست. «موسلی» غذایی شامل جوی دوسر، میوهها و گردو است که بیش از صد سال است توسط یک پزشک سوئیسی برای تغذیه بیماران بستری در بیمارستان مسلولان زوریخ تهیه شده است. بعدها سوئیسیها از آن به عنوان صبحانه یا یک غذای سبک عصرانه استقبال کردند. این غذا حاوی فیبرهایی است که چربی بد خون را کاهش و احساس سیری را شدت میدهد و طبیعتا کاهش وزن هم به دنبال دارد. البته انواع کارخانهای آن به دلیل قند فراوان به چاقی منجر میشود.
تایلندیها: غذا را پر ادویه میخوریم
این مردم غذایشان را معطر، پرچاشنی و بسیار تند میخورند. آنها بر این باورند که فلفلهای تند و تیز، سوخت و ساز بدن را بالا میبرد و از طرفی فرد را به آهستهخوری وادار میکند. البته که همه میدانیم آهسته غذاخوردن در کنار خوب جویدن یک ترفند کارساز برای کاهش وزن است. افرادی که با عجله غذا میخورند، احساس سیری را متوجه نمیشوند و بیش از نیازشان کالری دریافت میکنند. همچنین برخی مواد غذایی خاص در رژیم آسیاییها مثل زنجبیل، نهتنها به لاغری بلکه به ترشح دوپامین که باعث شادابی هم میشود کمک میکند. دارچین هم از دیگر ادویههای پرمصرف تایلندیهاست که هم طعم و عطر بسیار خوب و هم خاصیت لاغرکنندگی دارد.
ترکیه: چای بیشتر، لطفاً!
بیشتر ما تصور میکنیم نوشیدنی ملی و رسمی این کشور، قهوه است اما در واقع چای جزء جداییناپذیری از فرهنگ ترک و یک تجربه اجتماعی است. برای ترکها نوشیدن چای و قهوه مانند شستن دست و صورت صبحگاهی است. چای منبع شگفتانگیزی از آنتیاکسیدانهاست و کافئین و فلاوونوئید موجود به ویژه در چای سیاه هم در تقویت روحیه مؤثر است و هم باعث از دست دادن کمی از وزن میشود. شهروندان ترکیه چای را جایگزین مناسبی برای بسیاری از میان وعدههای غیرضروری و نوشیدنیهای کالری بالا میدانند و به همین دلیل، آن را دشمن چاقی ذکر میکنند.
کرهایها: غذای سرخشده نمیخوریم
لاغری کرهایها مورد توجه همه است چون پایه رژیم آنها بر اساس سبزیجات تازه، برنج و مواد غذایی کمکالری است. مثلا «کیمچی» یک چاشنی محبوب است که در بیشتر وعدههای غذایی سرو میشود و شامل مخلوط گیاهی تخمیر شده دارای پروبیوتیکهای مفید برای روده است. دیگر خوراکی این مردم «بیبیم باپ» تهیه شده از برنج، سبزیجات، رب فلفل قرمز، تخممرغ و مقدار کمی گوشت است. کرهایها رژیمهای غذایی کمگوشت را دلیل لاغری خودشان میدانند. سوپهای تند چربیسوز به طور سنتی جایگاه ثابتی در سفرهها دارد. چایها و دمنوشها یکی دیگر از اسرار لاغری آنهاست که در طول روز مصرف میشود. آنها از خوردن غذاهای سرخ شده پرهیز میکنند و بیشتر از غذاهای کبابی و بخارپز استفاده میکنند و تاثیر همین رفتارشان بر لاغر شدن را از بقیه کارهایشان، مثمرثمرتر میدانند.
مالزیاییها: زردچوبه را به صورت خام میخوریم
سه ادویه زردچوبه، مخلوط کاری و زیره، چربیسوزهای قدرتمند و رایج در مالزی هستند. مردم مالزی علاقه فراوانی به استفاده از زردچوبه در پخت غذای روزانه خود دارند و برخی حتی آن را به صورت خام مصرف میکنند. این ادویه حاوی ماده ضد چربی «کورکومین» است و مانع رشد مجدد چربی بعد از کاهش وزن شخص می شود. نشان داده شده که کاهش وزن در میزان غذای مصرفی یکسان، در افراد با رژیم غذایی همراه با ادویه زردچوبه در مقایسه با افرادی که به مصرف آن تمایلی ندارند، بیشتر است. مصرف این سه ادویه چربیسوز به عملکرد دستگاه گوارش کمک می کند و در کاهش وزن موثر است.
آلمان: از صبحانه نمیگذریم
خوردن میوه، غلات کامل و نان در صبحانه از عادتهای همیشگی بیش از سه چهارم مردم آلمان است. خوردن صبحانه با بهبود سلامتی، استرس کمتر و کیفیت بالاتر زندگی همراه است و فرد را از وسوسه خوردن میانوعدههای ناسالم دور میکند. همچنین نتایج یک مطالعه که توسط دانشمندان آلمانی انجام شده است نشان میدهد افرادی که از خیر صبحانهخوری مفصل نمیگذرند رویه چربیسوزی در بدنشان ۲.۵ برابر بالاتر میرود. در غیر این صورت با رفتن به سمت مصرف مواد غذایی پرکالریتر و پرحجمتر در طول روز موجب بروز زمینه چاقی در خود میشوند. این موضوع برای افرادی که میخواهند دور کمر را لاغرتر کنند، مفید است.
ایسلندیها: خواهناخواه ماهی در اولویت ماست
ایسلندیها همان وایکینگهای قدیم هستند اما در رژیم غذایی پیرو آنها نیستند. غذاهایی مثل شکمبه گوسفند بلغاری، سوپ دم گاو، ماهی فاسد و غذاهای ترش و دودیشده و... از غذاهای معمول وایکینگهاست و خودشان از هرچه عجیب بودن غذای سنتیشان لذت میبرند! از آنجا که ایسلند جزیره است، پس طبیعی است که خوراکیهای دریایی بخشی از رژیم غذایی مردم باشد. امگا ۳ موجود در ماهیهای چرب مانند ماهی قزلآلا و ماهی تن نه تنها خطر ابتلا به بیماریهای قلبی و سکته مغزی را کاهش میدهد بلکه به کاهش وزن هم کمک میکند. به ویژه که ایسلندیها خوراکیهای دریایی را با غلات سبوسدار و سبزیجات برگدار همراه میکنند و به اینترتیب برای ساعتها احساس سیری میکنند و عملا میان وعدههای غذایی حذف میشوند. به طور متوسط یک انسان طی یک سال حدود ۱۰ کیلوگرم ماهی و یک ایسلندی در سال ۶۰کیلوگرم گوشت ماهی میخورد!
ایتالیاییها: خانهمان را خنک نگه میداریم
جالب است بدانید که با وجود انواع پاستاها، پیتزاها و بسیاری از غذاهای خوشمزه و پرکالری در ایتالیا، میزان چاقی در این کشور در مقایسه با دیگر کشورها پایینتر است. ایتالیاییها ترجیح میدهند بهجای خریدن مواد غذایی آماده، همه را خودشان تهیه کنند، مثلا به جای روغنهای صنعتی ارزان از روغن زیتون طبیعی به مقدار کم استفاده کنند. این مردم همچون همه کشورهای حاشیه مدیترانه، به طور سنتی وعده ناهار بزرگ و وعده شام کوچک و سرشار از میوه، سبزیجات، ماهی تازه و غلات کامل میخورند که برای قلبی سالم، کاهش وزن و طول عمر مفید است.
دیگر ترفند ایتالیاییها برای لاغرماندن، خنک نگه داشتن خانه است! به گفته پژوهشگران ایتالیایی دانشگاه تورین، خانههایی با دمای ۲۰ درجه سانتیگراد که نسبتا دمای خنکی است باعث میشود بدن برای گرم کردن خود انرژی بیشتری را بسوزاند! در ضمن بسیاری از مردم ایتالیا طبق یک سنت قدیمی معمولا قبل و بعد از شام به گردش و پیادهروی میروند و با هم گپ میزنند. همچنین ایتالیاییها بهجای خوردن غذاهای شیرین و دسرهای پرکالری، میوه مصرف میکنند.