مرکز داده مادر شبکه ملی اطلاعات با حضور محمدجواد آذری جهرمی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، حمید فتاحی رئیس شرکت ارتباطات زیرساخت، سیدابوالحسن فیروزآبادی رئیس مرکز ملی فضای مجازی، عزتاله اکبری رئیس کمیسیون صنایع مجلس شورای اسلامی و برخی اعضای حقیقی شورای عالی فضای مجازی در پردیس ارتباطی بومهن راه اندازی شد.
این مرکز داده با هدف حمایت از خدمات پایه و ایجاد زیرساختها برای ارائهدهندگان خدمات شبکه ملی اطلاعات، در فاز نخست با ۱۰۰۰ سرور قدرتمند، پشتیبان خدمات کاربردی تولیدکنندگان محتوا، و محرک اقتصاد دیجیتال بوده و توسعه موتورهای جستجوگر، پیامرسانها، بحث رایانامه و همچنین سایر خدمات که جزو ضروریات و اولویتهای خدمات کاربردی در شبکه ملی اطلاعات است، با استفاده از مرکز داده مادر شبکه ملی توسعه می یابد.
مراکز تبادل داده ترافیکی شبکه ملی اطلاعات یا همان نقاط IXP را به ظرفیت یک ترابیت بر ثانیه طراحی شده که این مرکز تبادل داده ترافیکی کمک میکند محتوا در محل تولید به شبکه توزیع اتصال پیدا کند. این اتفاق گام مؤثری در بهبود کیفیت خدمات پایه شبکه ملی اطلاعات خواهد بود. این دو در کنار هم میتواند کیفیت و پایداری ارتباطات در حوزه خدمات پایه را به شکل مؤثری افزایش دهد.
این مرکز در فاز نخست، با تعداد ۱۰۰ رک و بااستعداد ۵۰۰ سرور در بخش خدمات پیامرسان و ۵۰۰ سرور در حوزه خدمات موتورهای جستوجو آماده بهرهبرداری است و بهگونهای طراحیشده که ظرفیت آن با توجه به نیاز کاربران و با توجه به شکلگیری مدل اقتصادی خدمات و همچنین با توجه به پیشرفت سایر حوزههای زیرساختی مثل حوزههای ابری و خدمات میزبانی قابل افزایش است.
ترویج واژه اینترنت ملی خیانت است
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در این افتتاحیه بیان کرد: کسانی که سعی در جا انداختن واژه مجعول اینترنت ملی دارند، به کشور خیانت میکنند؛ شبکهملی اطلاعات مادر شبکههای کشور است که اینترنت تنها یکی از سرویسهای آن بوده و خدمات پایهای مانند موتورهای جستوجو، ایمیل و پیامرسان، عامل بازدارندگی در برابر حملات دشمن به کشور را ارائه می کند.
جهرمی بیان کرد: دولت ۲۰ هزار میلیارد تومان تاکنون برای راهاندازی هسته شبکه ملی اطلاعات که ظرفیتی حدود ۶۸۴ گیگابیتبرثانیه داشته، هزینه کرده است.
۴۰۰ میلیارد تومان عدد بزرگی نیست
آذری جهرمی با بیان اینکه ۴۰۰ میلیارد تومان برای پیادهسازی دیتاسنتر مادر شبکه ملی اطلاعات عدد بزرگی نیست، ادامه داد: راهاندازی ۲۳ هزار کیلومتر فیبر نوری و چهار مرکز ملی تبادل اطلاعات برای ایجاد شبکهای ارتباطی پایدار، از دیگر اقدامات صورتگرفته است. حدود دو سال گذشته برای یک پروژه امنیتی در شبکه ملی اطلاعات، هزار میلیارد تومان هزینه شد و بخش خصوصی نیز برای شبکه دسترسی ۱۰۰ هزار میلیارد تومان هزینه کرده است.
وی افزود: به همین دلیل اکنون هسته قابلاعتمادی با سرعت ۲۰ گیگابیت بر ثانیه در دسترس داریم. در یک فاز ۱۳ هزار کیلومتر و در فاز دیگر ۱۰ هزار کیلومتر فیبر نوری برای توسعه شبکه کشیده شد. اکنون چهار مرکز ixp (نقاط مراکز تبادل داده ترافیکی شبکه ملی اطلاعات) فعال هستند و ۲ ساب ixp با ساختار جدید در شبکه ارتباطی افتتاح خواهد شد.
جهرمی اشاره کرد: در دو سال اخیر و تنها در یک پروژه هزار میلیارد تومان برای امنیت گذرگاه بینالمللی هزینه شده است. بخش خصوصی نیز ۱۰۰هزار میلیارد تومان نیز برای شبکه دسترسی ۳G، ۴G و ۵G هزینه شده است.
موتور جستجوی بومی
آذری جهرمی با اشاره به اظهاراتی مبنیبر تلاش برای راهاندازی سرویسهایی مانند گوگل، بیان کرد: برای توسعه موتور جستجوی بومی بنا نداریم مدلی از سرویس بینالمللی مانند گوگل که چند صد میلیارد دلار برای آن طی سالیان سال هزینه شده، توسعه بدهیم. ما باید بتوانیم حداقل نیاز داخلی خود را به موتور جستجوی بومی تأمین کنیم. این مرکز برای حمایت از خدمات پایه شبکه ملی اطلاعات ایجاد شده است.
استقرار سه ایمیل بومی در مرکز داده
وی افزود: در حال حاضر سه ایمیل بومی چاپار، ایرانمیل و رشد ارائه خدماتشان را روی این مرکز شروع کردند و سه پیامرسان نیز برای ارائه کیفیت بالای خدمات در این مرکز مستقر شدهاند. دیگر بهانه سختافزاری برای ارائه این خدمات وجود ندارد و باید روی موضوعات نرمافزاری تمرکز کرد. اکنون از ۲۳ جزء زیرساختی شبکه ملی اطلاعات، ۲۰ جزء آن مستقر شده و سه جزء به استقرار نرسیده است. برای مثال مرکز امنیت یکپارچه شبکه ملی اطلاعات یکی از اجزایی است که تا دو هفته دیگر توسط سازمان فناوری اطلاعات پیادهسازی میشود.
آذری جهرمی در ادامه خاطرنشان کرد: حرکت جدی از سمت وزارت ارتباطات، مرکز ملی و سایر دستگاهها برای تقویت خدمات پایه شبکه ملی اطلاعات آغاز شده است. همچنین ستاد کل نیروهای مسلح اعلام آمادگی کرده که در حوزه موتور جستوجو و پیامرسانها به ما کمک کنند، برای اینکه در خدمات حیاتی روی پای خودمان بایستیم.
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات خاطرنشان کرد: نامگذاری این مرکز به نام سردار شهید سلیمانی پیام ویژهای برای حرکت و ایستادگی در مسیر استقلال و حفظ عزت مردم ایران است و با همدلی بهوجودآمده تا پایان دولت ۱۰۰ درصد پروژههای مربوط به تکمیل شبکه ملی اطلاعات را به سرانجام میرسانیم.
به دنبال ایجاد گوگل بومی هستیم
سیدابوالحسن فیروزآبادی، دبیر شورای عالی فضای مجازی نیز در این مراسم، اظهار کرد: مدل اقتصادی مناسبی در لحظه شروع به کار پیامرسانها، موتور جستوجو و ایمیل به عنوان خدمات پایه شبکه ملی اطلاعات وجود ندارد و به نوعی بومیسازی این خدمات در کشور اقتصادی نیست. همین دلیل راهاندازی دیتاسنتر به عنوان زیرساخت اصلی ارائه این خدمات میتواند کمک بزرگی به تقویت این بخش کند.
وی با بیان اینکه ما در بومیسازی خدمات پایه شبکه ملی اطلاعات به دنبال ساخت خدمات از ابتدا نیستیم، توضیح داد: آنچه ما پیشبینی میکنیم، نوع بومیشده این خدمات است. برای مثال در بحث موتور جستوجو ما به دنبال ساخت گوگل نیستیم که 80 زبان را پوشش میدهد، بلکه به دنبال ساخت گوگل ملی هستیم تا حدود ۷۰ سرویسی که این شرکت به روی ما بسته را به به کاربران خود ارائه دهیم و بتوانیم خلا موجود را پر کنیم.
احداث سه قطب بزرگ مرکز داده
رئیس مرکز ملی فضای مجازی افزود: در جلساتی که بین مرکز ملی و وزارت ارتباطات تشکیل و اسنادی که در این بین رد و بدل شد، پیشبینی کردیم که حداقل سه قطب بزرگ مرکز داده در کشور تشکیل شود. در ابتدای کار در برخی پروژهها مانند پیامرسان و موتور جستجوی بومی نیاز به حمایت دولت داشت تا اینکه بتوانند کسب و کارشان را رونق بدهند و در نهایت بدون نیاز به حمایت، در مسیر مورد نظر پیش بروند.
حمایت از سه پیامرسان بومی
فیروزآبادی با اشاره به حمایت از پیام رسان های بومی افزود: به پیامرسانی نیاز داریم که خدمات مردم را در حوزه کیف پول الکترونیک، خدمات حملونقلی و سایر خدمات بومی ارائه کند، پس باید پلتفرمی داشته باشیم که در شروع یک پیامرسان باشد و در ادامه خدمات عمومی و کاربردی کاربران را فراهم کند که بر این مبنا حمایت از سه پیامرسان را تا رسیدن به ظرفیت پنج میلیون کاربر در دستور کار داریم.
وی خاطرنشان کرد: اگر بخش خصوصی نیرومند و شرایط اقتصادی مناسبی داشتیم، شاید نیاز به حمایت اولیه از پیامرسانها تا رسیدن به پنج میلیون کاربر هم نبود، اما اکنون از دولت و وزارت ارتباطات به عنوان مجری پروژه شبکه ملی اطلاعات خواستیم از خدماتدهندگان پایه شبکه ملی حمایت کند.
دبیر شورا افزود: راهاندازی دیتاسنتر مادر شبکه ملی اطلاعات که از دیتاسنترهای هایتک محسوب میشود، به نوعی حمایتگر کسانی خواهد بود که قصد دارند خدمات پایه عمومی و پرکاربرد داشته باشند. این مرکز میتواند پیشران تمامی تکنولوژی و پلتفرمهای مورد نیاز کشور باشد تا برای ورود بخش خصوصی به بومیسازی خدمات پایه در شبکه ملی اطلاعات انگیزه ایجاد شود.
احداث مرکز داده مادر طی ۶ ماه
حمید فتاحی، مدیرعامل شرکت ارتباطات زیرساخت با اشاره به اینکه برای احداث مرکز داده مادر شبکه ملی اطلاعات، ۶ ماه فرصت داشتیم، بیان کرد: پس از صدور فرمان پنج مادهای رهبر معظم انقلاب در زمینه تسریع در اجرای شبکه ملی اطلاعات و تصویب سند معماری این شبکه، موضوع حمایت از خدمات پایه و ایجاد زیرساخت برای ارائهدهندگان این خدمات در دستور کار قرار گرفت.
معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات افزود: طی این 6ماه تیمهای مربوط به خدمات پایه و پلتفرمهای پایه در شبکه ملی اطلاعات در هر لحظه مشغول به کار و فعالیت بودند. برخی قوانین بالادستی، موانعی را سر راه ما قرار دادند که آن را با کمیسیون صنایع در میان خواهیم گذاشت.