مسلح بودن نیروهای پیاده به انواع سلاحها یکی از ملزومات حضور در میدانهای نبرد و جنگهای گوناگون است که همه ارتشها و نیروهای مسلح در جهان به این موضوع توجه ویژهای دارند. علاوه بر تاکتیکی بودن اسلحههای مورد نیاز برای سربازان و یا فرماندهان حاضر در میدان، سبک بودن و وزن کم تسلیحاتِ مورد استفاده توسط آنها امروزه از ویژگیهای بسیار مهم سلاحهای انفرادی در میدانهای نبرد است.
همین موضوع باعث شد تا طراحان به دنبال ساختن تسلیحاتی باشند که هم توان آتش بالا را به پیاده نظام بدهد و هم به چابکی آنها لطمه نزند، پس ساخت اسلحهها به خصوص سلاحهایی که با نواخت تیر بالا، وزن کمی دارند را در دستور کار قرار دادند که نتیجه آن شد تولید سلاحهای انفرادی همچون مسلسلها. ساخت مسلسلها چند مشکل عمده نیز مانند اندازه بزرگ و سختی در هدف گیری داشتند؛ یعنی برای هدفگیری به زمان بیشتری نیاز داشتند و پس از اتمام تیراندازی، برای بارگذاری مهمات هم زمان زیادی صرف میشد، پس باید طراحان باز هم اقدامات بیشتری را انجام میدادند.
ه همین دلیل هم آنها برای رفع این مشکل به دنبال ساخت اسلحههای کمری رفتند که علاوه بر اندازه کوچک، به سرعت نیز مسلح میشدند؛ اسلحههای کمری به سرعت نشانه گیری کرده و با دقت بالا هدف را از بین میبردند، از طرفی هم، چون خشاب این اسلحهها کوچک بودند توان مسلح کردن خشاب با سرعت بالایی انجام میشد و فرد استفاده کننده هم قادر بود خشابهای بیشتری را با خود حمل کند.
ساخت اسلحههای ایرانی با پایان دفاع مقدس
وزارت دفاع و مجموعه صنایع دفاع کشورمان از سال ۶۹ با توجه به دستورات سلسله مراتب و اعلام نیاز نیروهای مسلح به سوی طراحی و ساخت اسلحههای بومی حرکت کردند، سلاحهایی که ساخت آن هیچگونه وابستگی به هیچ کشوری نداشت و اطلاعات فنی دقیق آن هم به سختی به بیرون درز میکرد.
ساخت اسلحههای کمری با نامهای زُعاف، رعد و کاوه ۱۷ هم جزئی از این مسیر است.
اسلحه کمری زُعاف
زُعاف یک سلاح کمری نیمه اتوماتیک ۹ میلی متری ساخت صنایع دفاعی کشورمان است که یکسال پس از پایان رسمی جنگ تحمیلی یعنی در سال ۱۳۶۹ ساخته شد. نام این سلاح به معنای بسیار کشنده است که میتوان این نام را با توجه به قدرت بالای این اسلحه کمری بسیار مناسب دانست.
مشخصات فنی
این اسلحه کمری فشنگهای ۹×۱۹ میلیمتری پارابلوم را شلیک میکند. این سلاح کمری یک نمونه پیشرفته از سلاح آلمانی زیگ زاوِر پی۲۲۶ محسوب میشود، هرچند شکل قبضه آن تفاوت جزئی با این سلاح دارد. سلاحهای کمری زیگ زائور در سال ۱۹۸۷ در آلمان غربی شروع به تولید شدند و تا سالهای به عنوان یکی از اصلیترین سلاحهای کمری بلوک غرب شناخته میشدند. البته این سلاح هم اکنون نیز در کشورهایی که حمل و خرید و فروش سلاح مانند آمریکا در آنها آزاد است، عرضه میشود.
ایران با بهره گیری از دانش روز جهان و همچنین متناسب با تهدیدات پیرامونی خود از ابتدای آغاز دفاع مقدس کار طراحی و تولید انواع سلاح از فشنگ و سلاحهای انفرادی تا موشک و هواپیما را در دستور کار خود قرار داده است و به گفته فرمانده معظم کل قوا جمهوری اسلامی ایران برای دفاع از خود از هیچ کشوری اجازه نمیگیرد.
این اسلحه کمری ۴ ضامن دارد که عبارتند از؛ ضامن قفل بدنه یا ضامن گلنگدن، ضامن تیر آخر، ضامن اصلی و ضامن خشاب گیر.
اسلحه کمری رعد
ماده پلیمر مزیتهای زیادی، چون پایداری خوب در مقابل مواد شیمیایی را به همراه دارد، اما مهمترین عواملی که باعث شد تا پای این ماده به صنایع سلاح سازی باز شود، سبکی آن و آزار ندادن بدن در هنگام حمل اسلحه بود.
استفاده از پلیمر در ساخت اسلحهها باعث میشود تا این اسلحهها در مدلهای مختلف بین ۵۰۰ تا ۷۰۰ گرم سبکتر شوند. یکی دیگر از قابلیتهای استفاده از پلیمر در اسلحههای کمری این است که حمل این اسلحهها را برای افسران راحتتر میکند. از طرف دیگر پلیمر، چون مادهای فلزی نیست شناسایی اسلحههای این مدل بسیار سخت است؛ در کنار این مزیتها، مقاومت بالا در برابر خوردگی، ضربه و در کل شرایط خشن محیطهای گوناگون طبیعی از دیگر خوبیهای پلیمر است که طراحان را به استفاده از آن ترغیب کرد.
مشخصات فنی
اسلحه کمری «رعد» که به نوعی اولین سلاح ایرانی از جنس پلیمر محسوب میشود به نسبت «زُعاف» از پیشرفتهای بسیار چشمگیری برخوردار است.
نکته مثبت دیگر در مورد رعد این است که ظرفیت خشاب آن از تمام اسلحههای کمری شناخته شده موجود در ایران بیشتر است. سلاحهایی مثل زُعاف، ۸ تیر و یا اچ پی ۳۵، خشابهای ۱۰ تیری دارند، اما این سلاح با داشتن ۱۵ گلوله مزیت جدیدی برای کاربران دارند.
سلاح رعد شباهت زیادی به سلاح کمری گلاک ساخت اتریش دارد. به همین دلیل هم طراحان در مجموعه صنایع دفاعی کشور با استفاده از روش مهندسی معکوس اقدام به طراحی و ساخت این اسلحه کردند.
اسلحه کمری کاوه ۱۷
کاوه ۱۷ یک سلاح مهم دیگر ایرانی است. این اسلحه یک کالیبر ۹ میلی متری است که وزن آن بدون خشاب در حدود ۶۵۵ گرم است.
اگرچه رسما درباره جنس سلاح کاوه مطلبی عنوان نشده، اما وزن کم و شباهت آن با رعد نشان دهنده این نکته است که به احتمال فراوان در این سلاح هم از مواد پلیمری استفاده شده است. استفاده و ساخت سلاحهای پلیمری، طی دهههای اخیر در ارتشها و صنایع دفاعی جهان، یک روند تصاعدی و قابل توجه را شاهد بوده که خوشبختانه در کشورمان نیز به این موضوع مهم، توجه خاصی شده است.
مشخصات فنی
برد موثر این سلاح جدید ایرانی، در حدود ۵۰ متر و سرعت دهانه گلوله در آن در حدود ۳۶۰ متر بر ثانیه است که از این لحاظ، با اسلحه «رعد» برابری میکند. نگاهی به ظاهر اسلحه کمری کاوه ۱۷ و مشخصات آن، نشان از وجود شباهتهایی بین این سلاح ایرانی و گلوک ۱۷ اتریشی است، اما نکته جالب اینجاست که در بخشهایی، سلاح ایرانی حتی از نمونه اتریشی هم بهتر ظاهر شده است.
وزن خالص کاوه ۱۷ همان طوری که در بالا به آن اشاره شد در حدود ۶۵۵ گرم است، در حالی که این عدد برای گلوک ۱۷ اتریشی ۷۱۰ گرم است. در زمان مسلح بودن با خشاب پر نیز نمونه ایرانی تنها ۱۰ گرم از مدل اتریشی سنگینتر است. طول مدل اتریشی نیز ۲۰۴ میلیمتر بوده که در مقایسه با نمونه ایرانی بسیار بزرگتر است.