بسته معیشتی و ناراضیانی که بی پاسخ ماندند

به گزارش تابناک جوان، اجرای این طرح از ابتدا با حاشیه های بالایی همراه بوده و خانواده های زیادی از نحوه اجرای آن ابراز نارضایتی کردند، چنانچه پای مجلسی ها نیز به آن باز شد ولی علی رغم قول مسئولان برای رفع کاستی ها و خطاها در شناسایی خانوارهای مشمول، این اعتراض ها همچنان باقی است.

وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به عنوان متولی اجرای این طرح در روزهای ابتدایی اجرای آن اذعان داشت که ۶۰ میلیون ایرانی مشمول دریافت حمایت معیشتی هستند، با این حال نظرات مردمی و نگاهی به آمارهای خرد حاکی از آن است که این عدد ۶۰ میلیونی، آماری واقعی بنظر نمی آید. 

بر اساس مصوبات اجرای طرح معیشتی در سال گذشته، دولت مکلف شد که برای خانوارهای تک‌نفره ۵۵ هزار تومان، دو نفره ۱۰۳ هزار تومان، سه نفره ۱۳۸ هزار تومان، چهارنفره ۱۷۲ هزار تومان و پنج نفره و بیشتر ۲۰۵ هزار تومان کمک معیشت واریز کند اما این در حالی است که بسیاری از خانوارهایی که حتی زیر خط فقر هستند هنوز مورد چننی حمایتی واقع نشده اند.

دامنه اعتراضات مردمی در سازوکار بسته اجرای این طرح، وزارت رفاه را بر آن داشت تا نارضایتی ها را مورد بررسی قرار دهد، اما پروتکل ثبت اعتراض به چه نحو بود؟

با قول وزارت تعاون و رفاه، پس از چندی سامانه پیامکی و اینترنتی برای ثبت شکایات مردمی به دلیل عدم دریافت بسته حمایتی بنزین آغاز به کار کرد اما خود این پروتکل نیز با اتفاقات عجیب و غریبی همراه بود که ناراحتی بسیاری از خانوارهای معترض را دوچندان کرد.

یکی ازاین شهروندان، در گفتگو با ما دراین باره می گوید: «67 ساله هستم و به دلیل مشکلات جسمی، یکسالی است که با وجود داشتن خانواده 6نفره، با بیمه بیکاری زندگی می کنم. هرچند فرزندانم به لطف خدا فعلا شاغل هستند اما نه با حقوق های آقازاده ها بلکه براساس قوانین اداره کار کشور! با این حال نتوانستم از بسته معیشتی برخوردار شوم و به پیامک اعتراضم پاسخ روشنی داده نشد.

به گفته این سرپرست خانوار، «حتی اگر مجموع دریافتی فرزندانم با بیمه بیکاری من به 8 میلیون تومان نیز برسد، بر اساس شرع و قانون کدام پدری حقوق دریافتی فرزندانش را برای مخارج زندگی از آنها می ستاند؟ مگرنه اینکه رهبری بر امر ازدواج و تشکیل خانواده  فرزندان تاکید دارند... پس جوانانم با حقوق حداقلی وزارت کار باید برای آینده و ازدواجشان برنامه ریزی کنند یا دریافتی شان را به جیب سرپرست خانوار برای گذران زندگی واریز کنند؟!»

او با ابراز نارضایتی از نحوه اجرای این طرح می گوید، «چطور بسیاری از کارمندان دولت که خدارا شکر با سلامتی از عهده مخارج خانواده شان برمی آیند و درعین حال همگی مشاغل دوم دارند مشمول طرح هستند اما خانواده من که پدری ازکارافتاده دارند جزو اقشار مرفه محسوب شده و یارانه معیشتی برای آنها اسراف دولتی است؟؟!!»

یکی دیگر از معترضان اجرای طرح معیشتی نیز که از طریق سامانه اینترنتی برای ثبت اعتراض اقدام کرده بود، می گوید: «پس از ثبت اعتراضم در سامانه، مشاهده کردم مجموع درآمد ماهانه خانواده ام را مبلغ 35 میلیون تومان در ماه محاسبه کردند!! درحالی که دوماه است که از محل کارم دریافتی حقوق نداشته ام و به دلیل مشکلات کرونا و تعطیلی موقت شرکت، حتی از عیدی هم برخوردار نشدیم . با بررسی اطلاعات متوجه شدم تمامی گردش مالی حسابهایی که متعلق به من بوده و به دلیل الزامات شغلم مدام در حال واریز و برداشت است، به عنوان درآمد خانواده ام ثبت شده است.»

این مرد جوان تهرانی در ادامه از عدم عدالت در شناسایی مشمولین طرح حمایت گلایه کرده و عنوان می کند:« جالب است که حتی برای ثبت مجدد تجدید نظر از طریق سامانه اینترنتی نیز تهدید(!!!) شدم که در صورت ثبت مجدد اعتراض یارانه معمولی خانواده ام را هم قطع خواهند کرد. حتی وقتی خواستم شکایتم را حضوری پیگیری کنم، به در بسته خوردم و کسی پاسخگو نبود.»

شایان ذکر است بنا به اعلام وزارت رفاه، پس از راه اندازی سامانه اعتراضات مردمی، با انجام بررسی‌ از سوی ستاد شناسایی، بیش از ۴ میلیون و ۳۳۵ هزار نفر مشمول دریافت کمک معیشت قرار گرفتند.

چندی بعد و با نزدیک شدن به انتخابات یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی، همزمان با تداوم اعتراضات مردمی درباره اجرای ناقص این طرح، مجلس شورای اسلامی پیشنهادی مبنی بر تلفیق یارانه نقدی با معیشتی و پرداخت مبلغ ادغام شده ای مطرح کرد تا بر اساس آن از سال 99، یارانه و بسته معیشتی برای تمامی ایرانیان مشمول دریافت یارانه به صورت تجمیعی و با مبلغ 72هزار تومان لحاظ شود.

در نهایت کمیسیون تلفیق بودجه در روزهای پایانی سال آن را منتفی اعلام کرد چنانچه به اعتقاد برخی، مطرح کردن گسترده طرح ادغام، تبلیغات انتخاباتی مجلس بوده و نهایتا نارضایتی حذف شدگان معیشتی نیز به پایان نرسید؛ اما این عدم تجمیع مشمولان تایید شده طرح را که در صورت تصویب با کاهش دریافتی 17 هزار و پانصد تومانی مواجه می شدند را راضی نگهداشت.

حسین میرزایی سخنگوی ستاد شناسایی مشمولان طرح حمایت معیشتی نیز در این باره گفته که بررسی وضعیت مشمولان دو مرحله‌ای بوده و خرداد ماه و آذرماه هر سال دستخوش تغییراتی می شود، اما معترضان باید تا آخر پاییز صبرکنند!

میرزایی همچنین در پاسخ به این پرسش در صورتی که خانواده‌ای یا فردی در خرداد ماه مشمول یارانه حمایت معیشتی شود آیا معوقات این یارانه را دریافت خواهد کرد یا خیر گفته است:« در این زمینه اطلاعی ندارم و این موارد باید از طریق سازمان برنامه و بودجه اعلام شود و در واقع ما فقط لیست افراد را به سازمان برنامه و بودجه ارائه می‌دهیم و فرآیند واریزها از طریق این سازمان انجام می‌پذیرد.»

او واکنش نمایندگان مجلس را «ایجاد بلوا» عنوان کرد و عنوان کرد: اینکه در فرآیند شناسایی افراد برای دریافت یارانه حمایتی از سوی وزارت رفاه، دقت‌نظر سالم انجام نگرفته، درست نیست چرا که شاخص‌هایی که در هیئت وزیران مصوب شده، مکانیزم آزمون وسع است و ما حتی با دیوان محاسبات، سازمان بازرسی و سایر بخش‌ها نامه‌نگاری کردیم و اعلام داشتیم یک نماینده مستقر در وزارت رفاه بگذارند و تمام فرآیندها را با دقت زیرنظر قرار بدهند اما هیچ کدام نماینده‌ای برای این کار به وزارت رفاه معرفی نکردند؛ ما حتی از نمایندگان مجلس دعوت کردیم همچنین از آنها خواستیم تا ما به دفتر آنها حاضر شویم تا نسبت به فرآیند پرداخت یارانه‌ حمایت معیشتی توضیحات لازم را بدهیم اما آنها هیچ وقت این وقت را به ما ندادند.

سخنگوی ستاد شناسایی همچنین در گفتگویی مطرح کرده است که «شفافیت قطعاً تبعاتی دارد که برای برخی این تبعات منفی و برای دسته دیگر مثبت است به طور مثال فردی که تا به امروز هیچ کسی سراغی از وی نمی‌گرفت  ما سراغ وی رفتیم و به وی خدمات می‌دادیم و بالعکس فردی که متمول بوده شناسایی و برای پرداخت مالیات به سازمان مربوطه ارجاع داده شده است.» این در حالی است که شفافیت درچنین اموری، امری دوسویه بوده و نباید یکطرفه اعمال و مورد قضاوت قرار گیرد.

همچنین طبق اعلام سازمان برنامه و بودجه اولین بسته حمایتی دولت از ۳ میلیون نفر اقشار آسیب دیده از شیوع کرونا ۲۷ اسفند به حساب سرپرستان واریز شد که این مبلغ با توجه به تعداد خانوار از ۲۰۰ تا ۶۰۰ هزار تومان بوده است.

براین اساس میزان بسته حمایتی برای خانواده های یکنفره مبلغ 200 هزار تومان، خانواده ۲ نفر مبلغ ۳۰۰ هزار تومان، خانواده ۳ نفر مبلغ ۴۰۰ هزار تومان، خانواده ۴ نفره مبلغ ۵۰۰ هزار تومان و برای خانواده های ۵ نفره و بیشتر به مبلغ ۶۰۰ هزار تومان بوده است.

همچنین دولت اعلام کرده بود که به ۴ میلیون نفر بین یک و نیم تا ۲ میلیون تومان وام قرض الحسنه با اقساط ۳۰ ماهه و پرداخت ماهیانه ۸۰ هزار تومان پرداخت خواهد شد، در حالی که این وام بدون ضامن است و اقساط آن از کارت یارانه پرداخت می‌شود که سود بانکی این وام ۱۲ درصدی بوده که قرار است ۸ درصد آن را برنامه و بودجه پرداخت شود. که هنوز ساز و کار دقیق آن معلوم نشده است.

در پایان، انتظار می رود دولت و وزارتخانه مطبوعش هرچه سریعتر در رفع اشکالات اجرای طرح معیشتی و پاسخگویی روشن و غیر تهدید آمیز(اشاره به حذف یارانه) به اقشار متوسط و ضعیف جامعه اقدام کنند چرا که مبرهن است عدالت ورزی مهمترین رکن، حفظ ثبات و آرامش در یک دولت دینی است.

فاطمه کامکار