حضور در فضای مجازی باید و نبایدهای ویژه خود را که توسط جامعه شناسان و روانشناسان عنوان شده است، دارا بوده و البته کمتر کسی در حال حاضر به این باید و نبایدهای معین شده توجه میکند.
نگاهی گذرا به شبکههای اجتماعی نشان میدهد که بسیاری از دختران کم سن و کوچک فعالیت گستردهای را در فضای مجازی دارند و این چنین فعالیتهایی در اغلب موارد پشیمانی قطعی والدین کودک را به دنبال خواهد داشت.
بسیاری از والدین نه تنها با حضور کودکان کم سن و سال خود و فعالیتشان در فضای مجازی و شبکههای اجتماعی مخالفتی ندارند بلکه در اغلب موارد، آنها را در این مسیر به حال خود رها میکنند و در زمان وقوع ناهنجاریهای رفتاری فرزند خود، از توجه به این مسئله غفلت کرده و همچنین از پذیرش آن روی گردان هستند.
به عقیده رفتار شناسان و روانشناسان در صورتی که ورود فرزندان در فضای مجازی در دوران حساس بلوغ و بدون هیچ آگاهی بخشی صورت بپذیرد، آنها را دچار اختلالهای رفتاری و ناهنجاریهای روانی میکند که متاسفانه برطرف کردن چنین اختلالاتی در بسیاری از موارد محال و غیر قابل جبران است.
نتایج یک تحقیق بر روی بیش از ۱۰ هزار نوجوان درباره تاثیر رسانهها و شبکههای اجتماعی در ابتلا دختران و پسران به افسردگی از وجود تفاوتی عمیق و قابل تامل حکایت دارد.
نتیجه این مطالعات حاکی از آن است که ارتباط بین استفاده از رسانههای اجتماعی و نشانههای افسردگی در دختران نسبت به پسران دو برابر بیشتر بوده و این مسئله هم اکنون معضلی جدی برای دختران محسوب میشود.
محققانی که پژوهش فوق را انجام دادهاند، اعلام داشتهاند که دختران نسبت به پسران دو برابر بیشتر احتمال دارد که به افسردگی در سن ۱۴ سالگی مبتلا شوند، زیرا به طور میانگین، مدت زمان بیشتری را برای استفاده از رسانهها و شبکههای اجتماعی صرف میکنند.
بر اساس تحقیق فوق که در کالج دانشگاه لندن در بریتانیا انجام شده است، دختران بیشتر تمایل دارند از رسانههای اجتماعی استفاده کنند و همین موضوع عاملی برای افسردگی آنها در سنین پایین است.
یافتهها نشان داده است که کاهش خواب و مشکلات احتمالی پیش آمده در رسانههای اجتماعی از مهمترین عوامل ابتلا به افسردگی در میان دختران به شمار میروند و احتمال وقوع چنین معضلی برای سایر دختران در سراسر دنیا وجود دارد.
نتایج این بررسی نشان داد که در ارتباط بین افسردگی و استفاده از رسانههای اجتماعی، دختران ۴۰ درصد و پسران ۲۵ درصد تجربه آزار و اذیت آنلاین را داشتند، همچنین، در این ارتباط، ۴۰ درصد دختران اختلال خواب را هم به دلیل حضور بیشتر در شبکههای اجتماعی تجربه کردند.
همچنین دخترانی که استفاده زیادی از رسانههای اجتماعی دارند، نسبت به پسران، اعتماد به نفس کمتر و نگرانیهای بیشتری درباره تصویر خود در اجتماع دارند و در مواجهه با کاربران ناشناسی که به عنوان مثال به آنها ابراز علاقه میکند، به طور معمول برخوردی قاطعانه و به دور از احساسات زود گذر با این افراد دارند.
تحقیقات مختلف و نتایج گفتگو با دختران و پسران کم سن و سالی که در شبکههای اجتماعی فعالیت دارند و دارای صفحه شخصی هستند، از مسائل تلخ و هشدار دهندهای خبر میدهند.
بهروز رجبی مشاور و روانشناس معتقد است: دختران و پسرانی که در سنین پایین به شبکههای اجتماعی وارد میشوند، در کوتاهترین زمان ممکن دچار اختلال اضطراب و استرس میشوند و فضای ناامن فضای مجازی خطرات متعددی را متوجه آنها میکند.
رجبی در ادامه تصریح کرد: تحقیقات مختلف و نتایج گفتگو با دختران و پسران کم سن و سالی که در شبکههای اجتماعی فعالیت دارند و دارای صفحه شخصی هستند، از مسائل تلخ و هشدار دهندهای خبر میدهند.
این روانشناس ابتلاء کاربران شبکههای اجتماعی به افسردگی را تنها یکی از دهها عارضه فعالیت بی قید و شرط آنها در فضای مجازی برشمرد و گفت: بسیاری از افراد برای حضور خود در شبکههای اجتماعی و نحوه برخورد با کاربران ناشناس، هیچ گونه حد و مرزی قائل نیستند و روابط خود را در این فضا مدیریت نمیکنند.
رجبی تاکید کرد: دختران بیش از پسران از ناامنی فضای مجازی و فعالیت بی قید و شرط در شبکههای اجتماعی آسیب میبینند و احتمال ابتلا آنها به افسردگی دو برابر پسران است و همچنین آسیبهای احتمالی دیگری که در کمین آنها است در نتیجه این حضور دامن گیر کودکان فعال در فضای مجازی خواهد شد.
وی اضافه کرد: یکی از علل افسردگی دختران با حضور در شبکههای اجتماعی، اعتماد زود هنگام و ساده لوحانهای است که دختران در رابطه با کاربران غریبه در فضای مجازی به خرج میدهند و این اعتماد به وابستگی آنها به افرادی منجر خواهد شد که از شخصیت حقیقی او هیچ اطلاعی ندارند.
این روانشناس اظهار کرد: به مرور و با گذشت زمان شخصیت حقیقی افراد آشکار میشود و زودباوری دختران درست زمانی که انتظار ملاقات با فردی ایدهآل و صادق را دارند، نتیجه معکوس میدهد و در نهایت به گوشهگیری، انزوا و افسردگی آنها منجر خواهد شد.
رجبی تصریح کرد: ورود دختران به شبکههای اجتماعی در مقاطع حساس سنی مثل دوران بلوغ، عواقب و پیامدهای منفی دیگری جز افسردگی هم به همراه دارد و تنها کسانی که میتوانند دختران نوجوان و جوان را از بحرانی این چنینی نجات دهند، والدین او و رفتارشناسان و روانشناسان هستند که با راهکارهای مختلف میتوانند یاریگر آنها باشند.
وی تاکید کرد: دختران و زنانی هم دوره بلوغ را پشت سر گذاشتهاند، باید زمان حضور خود در فضای مجازی را به دقت مدیریت کنند و فراموش نکنند که فضای شبکههای اجتماعی برای برقراری روابط دوستانه فضای سالم و قابل اطمینانی نیست و بسیاری از کاربران در این شبکهها با نقابی که بر شخصیت حقیقی خود زدهاند حضور دارند.
دختران با روحیه لطیف و شکنندهای که دارند، باید در موارد مختلف از اعتماد به سایر کاربران فضای مجازی در شبکههای اجتماعی خوداری کرده و از پیامدهای منفی چنین اعتمادی خود را در امان نگه دارند.