تاثیر ضدمیکروبی عصاره‌های گل‌محمدی
امروزه با توجه به مقاومت روزافزونی که باکتری‌ها نسبت به آنتی‌بیوتیک‌های مشتق از میکروارگانیسم‌ها از خود نشان می‌دهند، استفاده از ترکیبات ضد میکروبی موجود در گیاهان به عنوان ترکیب‌های طبیعی که اثرات کشندگی و بازدارندگی بر عوامل بیماری‌زا دارند، بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. یکی از مهم‌ترین باکتری‌های ایجادکننده عفونت‌های بیمارستانی اشریشاکلی است و محققان با توجه به مقاومت غالب این باکتری‌ها به طیف وسیعی از آنتی‌بیوتیک‌ها در تحقیقی اثر ضد میکروبی عصاره‌های مختلف گل‌محمدی را بر باکتری اشرشیاکلی بررسی کردند.
در این پژوهش که توسط سپیده غلامی، عضو هیئت‌علمی گروه اتاق عمل دانشگاه علوم پزشکی خراسان، هدیه رحیم پورجهانی عضو کمیته تحقیقات دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی خراسان، ندا بخش آبادی، کارشناس ارشد مهندس شیمی دانشگاه آزاد قوچان و رضا بشارتی، عضو هیئت‌علمی گروه میکروب شناسی دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی انجام داده‌اند آمده است:« این مطالعه تجربی – آزمایشگاهی در آزمایشگاه تحقیقاتی دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی انجام شد.»
بیشتر بخوانید :
محلولی از بره موم زنبور عسل برای پیشگیری از آنفولانزا تولید شد
نویسندگان این مقاله می‌گویند:« کلیه محیط‌های کشت مورد استفاده در این تحقیق شامل Mueller Hinton Agar و soy broth ( از شرکت Merck آلمان) بود. میکروارگانیسم‌های مورد استفاده در این تحقیق از کلکسیون باکتری و قارچ‌های صنعتی ایران خریداری شد. اندام هوایی گیاه گل‌محمدی در فصل بهار از ناحیه خراسان شمالی جمع‌آوری شد و بعد از خشک‌کردن در سایه، به صورت پودر تهیه شد و از آن‌ها جهت آزمایش‌ها استفاده شد.»
پژوهشگران جهت تهیه عصاره از روش خیساندن استفاده کردند. آن‌ها ۳۰ گرم از نمونه را در ۲۷۰ میلی‌لیتر آب، اتانول ۹۶درصد و استون به مدت ۲۴ ساعت خیساندند و در دمای ۳۷ درجه سانتی گراد در انکوباتور قرار دادند و پس از گذشت این مدت با سانتریفیوژ صاف کردند. محققان پس ازسه بار تکرار آزمایش‌ها حداقل غلظت مهارکنندگی گل‌محمدی را تعیین کردند.
در این پژوهش آمده است:« نتایج این تحقیق نشان داد که عصاره اتانولی اثر ضد میکروبی بیشتری نسبت به سایر عصاره‌ها دارد. قطر هاله و حداقل غلظت مهارکنندگی برای عصاره اتانولی گل‌محمدی به ترتیب برابر ۲۱ mm و ۲۵ mg/ml است. عصاره آبی گل‌محمدی نسبت به باکتری مورد مطالعه فاقد خاصیت ضد میکروبی بوده است.»
در این مقاله درباره روش‌های بررسی اثر ضد میکروبی عصاره‌های آبی، اتانولی و استونی گل‌محمدی آمده است:« اثر ضد میکروبی عصاره‌های گل‌محمدی به دو روش انتشار دیسک و رقت مایع مورد بررسی قرار گرفت. روش رقت مایع یک روش بسیار حساس و پیچیده است. در این روش اجزای مختلف عصاره در تماس مستقیم با میکروارگانیسم‌ها قرار می‌گیرند و مشکل عدم نفوذ ترکیب در محیط کشت وجود ندارد، طوری که اگر عصاره‌ی مورد بررسی انحلال اندکی در آب داشته باشد، باز هم به دلیل تماس مستقیم با میکروارگانیسم‌ها، توانایی اثرگذاری بر آن را دارد.»
محققان از آزمایش‌های مختلفی که در این پژوهش انجام داده‌اند نتیجه گرفتند با توجه به مشخص شدن خاصیت ضدمیکروبی عصاره اتانولی گل‌محمدی در این پژوهش، می‌توان با انجام تحقیقات بیشتر از آن به عنوان جایگزین مناسب آنتی‌بیوتیک‌ها در درمان عفونت‌ها استفاده کرد.
این پژوهش در سومین شماره یازدهمین دوره مجله علوم پزشکی خراسان شمالی منتشر شده است.