حدود ۸۰ درصد ایرانیان مبتلا به کمبود ویتامین D
دکتر باقر لاریجانی در افتتاحیه سمپوزیوم تازه‌های استئوپروز که امروز پنج‌شنبه(۲ آبان) در دانشگاه علوم پزشکی تهران برگزار شد، گفت: حدود دو دهه است که درباره استئوپروز کارهای وسیعی انجام گرفته است. استئوپروز یک بیماری سیستیمیک است و با کاهش مس(جرم) استخوانی ظاهر می شود.
وی با بیان این که نقش مسائل ژنتیک در بروز این بیماری جدی است، گفت: در بروز این بیماری، تغذیه، فعالیت و مصرف سیگار نیز تاثیر دارند.
معاون آموزشی وزیر بهداشت افزود: در ایران از هر دو زن بالای ۵۰ سال، یک زن‌دچار fragility fracture و از پنج مرد بالای ۵۰ سال نیز یک مرد به این شرایط دچار است.
رئیس مرکز تحقیقات غدد درون‌ریز و متابولیسم در ادامه درباره بیماری استئوپروز گفت: بیماری استئوپروز و پوکی استخوان فی‌نفسه سروصدایی ندارد ولی تاثیرات آن مثل شکستگی‌هایی که در ستون فقرات اتفاق می‌افتد می‌تواند برای فرد مشکلاتی را ایجاد کند. کوتاهی قد، راه رفتن ناصحیح و گوژپشتی در برخی خانم‌ها می‌تواند به علتی چون شکستگی‌هایی باشد که در فرد ایجاد شده است.
وی ادامه داد: این بیماری شیوع نسبتا بالایی را در بین افرادی با سنین بالای ۵۰ یا ۶۰ سال دارد. البته در کشور ما در سنین پایین‌تر نیز کمبود جرم استخوانی وجود دارد. یکی از علت‌های آن این است که عوامل زمینه‌ساز استئوپروز در کشور ما کم نیست. فعالیت فیزیکی و مصرف کافی ویتامین‌دی و کلسیم می‌تواند کاهش جرم استخوانی را جبران کند.
مصرف کلسیم در ایران کافی نیست
لاریجانی ادامه داد: مصرف کلسیم در کشور کافی نیست. استفاده از مواد غذایی در کشور ما به گونه‌ای است که باعث می‌شود میزان کمبود ویتامین دی در کشور ما زیاد باشد. مطالعاتی وجود داشته که در حدود ۶۰ تا ۷۰ و برخی موارد بالای ۸۰ درصد در کشور کمبود ویتامین‌دی وجود دارد. امیدوار هستیم با آگاهی‌های افزایش‌یافته در چند سال اخیر مطالعات بعدی که ما به زودی شروع می‌کنیم نشان دهد که وضعیت ما نسبت به گذشته بهتر شده است.
لاریجانی افزود: اگر ما نسبت به فاکتورهای زمینه‌ساز مثل تغذیه، فعالیت بدنی و اعتیاد به الکل و سیگار پرهیز کنیم تا حدی می‌توان بر این مشکل غلبه کرد. خوشبختانه آگاهی‌های مردم نسبت به این موضوع افزایش پیدا کرده اما با افزایش سن این بیماری خواه و ناخواه ایجاد می‌شود و اگر کسی زمینه این بیماری را داشته باشد در سنین پایین هم به آن دچار می‌شود.
معاون وزیر بهداشت افزود: برای ثبت این بیماری فعالیتی در مرکز استئوپروز در حال پیگیری است. شکستگی در کشور ما کم نیست و شاید با برخی بیماری‌های قلبی و عروقی نیز قابل مقایسه باشد زیرا کسی که دچار شکستگی می‌شود هم در سال‌های ابتدایی دچار مشکل می‌شود و هم این که به غیر وابسته می‌شود. ما پروژه مهم کشوری را درباره شکستگی دنبال می‌کنیم تا بتوانیم هم این افراد را درمان کنیم و هم از شکستگی‌های مجدد جلوگیری کنیم.
وی ادامه داد: الان خوشبختانه در مدارس آموزش مصرف ویتامین دی در حال افزایش است. در زمان بارداری، میزان جرم استخوانی خانم‌ها کاهش چشمگیر دارد و خوب است که این کمبود ویتامین دی جبران شود. براساس شدت پوکی استخوان می‌توانیم از درمان‌های متفاوت استفاده کنیم. درمان‌هایی که خوشبختانه بسیاری از آن‌ها در ایران وجود دارند. اساس درمان پوکی استخوان استفاده از بیوفسفنات‌ها است که در ایران تولید شده است و با قیمت تقریبا ارزانی در دسترس است.
۷۵ درصد افراد درمان پوکی استخوان را رها می‌کنند
لاریجانی با بیان این که کمتر از ۲۵ درصد افرادی که درمان پوکی استخوان را آغاز می‌کنند بعد از یکی دو سال آن را ادامه می‌دهند گفت: بسیاری از بیماران درمان را رها می‌کنند تا با مشکلاتی مثل شکستگی روبه‌رو می‌شوند. افراد بسیاری از شکستگی‌ها مثل شکستگی ستون فقرات را اصلا متوجه نمی‌شوند. پروژه‌ای برای جلوگیری از شکستگی‌های مجدد افراد دارای پوکی استخوان در جریان است.
وی افزود: مصرف لبنیات در کشور کم است و میزان کلسیمی که دریافت می‌کنیم تقریبا ۶۰ درصد کلسیمی است که نیاز داریم. میزان ویتامین دی که ما استفاده می‌کنیم حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد ویتامین دی مورد نیاز ما است.علت این است که هم لبنیات کم استفاده می‌کنیم و هم این که ممکن است ویتامین دی در لبنیات مورد استفاده کافی و مناسب نباشد.
رئیس مرکز تحقیقات غدد درون‌ریز و متابولیسم در پایان گفت: پروژه اضافه کردن ویتامین دی به مواد غذایی در برخی جاها شروع شده و نشان دادیم کسانی که روزی یک یا دو لیوان از شیر دارای ویتامین دی استفاده می‌کنند بعد از چند ماه میزان ویتامین دی بهتری خواهند داشت.
