عوامل و تبعات معضل افزایش سن ازدواج در ایران

هیچکس نمی‌تواند ادعا کند خواهان دوست داشته شدن نیست؛ همه‌ افراد میل به دوست داشتن و دوست داشته شدن را دارند؛ نیاز به ارتباط با جنس مخالف در غریزه‌ همه آدم‌ها دیده می‌شود و قابل انکار نیست. فرقی ندارد چه زن باشد چه مرد، نیاز فطری دارد که فردی از جنس مخالف خود در زندگی اش حضور داشته باشد تا آرامش و امنیت روانی را برای وی ایجاد کند.

چگونه به این نیاز فطری خود پاسخ دهیم؟

بهترین نوع پاسخ به این نیاز فطری و درونی افراد، «ازدواج» است. ازدواج باید آگاهانه و به موقع باشد تا سلامت و امنیت جامعه حفظ شود. اگر ازدواج به موقع( به هنگام) نباشد، آسیب‌های جبران ناپذیری را برای فرد و جامعه به همراه دارد.

آسیب‌های افزایش سن ازدواج:

1.ارتباط آزاد با جنس مخالف و ازدواج سفید

از مشکلات افزایش سن ازدواج می‌توان به شایع‌ترین آن که امروزه هم بسیار شاهد آن هستیم یعنی ارتباط آزاد با جنس مخالف، دوستی‌های خارج از عرف و چارچوب‌های فرهنگی اشاره کرد که باعث کاهش میل به ازدواج رسمی و شکل گیری پدیده ازدواج سفید یا هم باشی سیاه (زندگی مشترک بدون ازدواج رسمی) در جامعه شده است.

2. کاهش میل به فرزند آوری

هر چه سن ازدواج بیشتر شود میل به فرزندآوری کاهش می‌یابد که این موضوع از معضلات مهم جامعه‌ امروز ماست و رهبر معظم انقلاب بار‌ها به این مسئله تاکید و جوانان را به فرزند آوری بیشتر تشویق کرده اند. اگر مسئولان به این موضوع بی توجه باشند در سال‌های نه چندان دور شاهد یک جامعه پیر خواهیم بود و جامعه‌ای که پیر باشد توان اداره کشور را ندارد و دولت را با برخی چالش‌ها روبه رو می‌کند.

3. شیوع تک فرزندی و تربیت نادرست فرزندان

افزایش سن ازدواج گاهی منجر به پیدایش خانواده‌های تک فرزند می شود که در صورت توجه نامعقول به خواسته‌ها و مطالبات این فرزند و حمایت‌های بیش از اندازه، می تواند عامل به وجود آمدن یک انسان متوقع و منزوی در جامعه شود.

اگر تعداد فرزندان بیش از یکی باشد، والدین اختلاف سنی زیادی با فرزندانشان دارند و کمتر می توانند آنها را درک کنند و به نیازهایشان به طور صحیح پاسخ دهند. در برخی موارد چنین والدینی در تربیت فرزندان به بهترین نحو عمل نمی‌کنند و گاهی اوقات شاهد افسردگی، انزوا و فرار از ارتباط با همسالان و یا ارتباط آزاد با جنس مخالف و افراد ناباب در چنین فرزندانی هستیم. چون فرزندی که در خانواده مورد محبت و توجه قرار نگیرد، این نیاز خود را در میان افراد جامعه طلب می کند و ممکن است به راحتی در دام اعتیاد بیافتد.

4. باروری‌های ناسالم

با افزایش سن ازدواج و بارداری در سنین بالا شاهد به دنیا آمدن کودکان معلول و عقب مانده نیز خواهیم بود که تولد این کودکان سبب مسائل و مشکلاتی برای خانواده‌ها می‌شود. حتی اگر فرزندان، سالم متولد شوند به دلیل  سن بالای والدین، مشکلاتی همچون بی حوصلگی پدر و مادر در برخورد با فرزندان و نداشتن توانایی جسمی برای همراهی فرزندان خود به وجود می آید.

بهترین سن بارداری در زنان بین ۱۸ تا ۲۵ سال است در حالی که سن ازدواج در جامعه امروز بین ۳۰ تا ۳۵ سال است و امکان بارداری بعد ۳۵ سال کاهش یافته یا با مشکلاتی همراه است.

عوامل و تبعات افزایش سن ازدواج از نگاه کارشناسان

داوود ذوالفقاری روانشناس و مشاور در گفتگو با خبرنگار حوزه ازدواج و خانواده گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان، در این باره اظهار کرد:ابتدا باید بگوییم اصلا چرا آدم‌ها ازدواج می‌کنند. آدم‌ها دو نوع مغز دارند یک مغز منطقی و یک مغز هیجانی، رشد مغز هیجانی نسبت به منطقی سرعت بیشتری دارد به همین دلیل در دوران نوجوانی افراد هیجانی‌تر هستند.

وی در ادامه گفت: شکاف بین دو مغز باعث شکل گیری نیاز به محبت و صمیمیت می‌شود و بهترین پاسخ به این نیاز ازدواج است.

ذوالفقاری درباره‌ آسیب‌های افزایش سن ازدواج بیان کرد: به دلیل شرایط اقتصادی و تبلیغات ضد فرهنگی ازدواج به تاخیر افتاده است که یکی از آسیب‌های شدیدی که به جامعه وارد می‌کند ازدواج سفید است، در ازدواج سفید تمام تعهدات زندگی زناشویی وجود دارد، اما رسمی نیست و قانون هم حمایت نمی‌کند.

این روانشناس در ادامه اظهار کرد: از دیگر آسیب‌هایی افزایش سن ازدواج مسئله‌ اعتیاد است، فرد برای جلب روابط عاطفی و ارتباط صمیمانه ممکن است جذب گروه‌هایی شود که مواد مخدر بین افراد وجود دارد، مواد مخدر به نیاز‌های این دوره فرد که صمیمیت و لذت است پاسخ می‌دهد.

ذوالفقاری گفت: از دیگر آسیب‌های افزایش سن ازدواج تفاوت سنی زیاد با فرزندان است. وقتی ازدواج در سن بالا صورت می‌گیرد تاب و تحمل در نگهداری فرزندان کمتر می‌شود و والدین با شیوه‌ فرزند پروری مستبدانه، آسیب‌های روان شناختی به فرزند خود وارد می‌کند و فرزندان نمی‌توانند فضای صمیمی با والدین خود تجربه کنند.

رقیه نوری پور لیاولی روانشناس و مشاور در گفتگو با خبرنگار حوزه ازدواج و خانواده گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان، درباره‌ آسیب‌های افزایش سن ازدواج اظهار کرد: از شاخصه‌های یک ازدواج خوب، ازدواج به هنگام است؛ جوانان به صورت متوسط شرایط جسمی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و روحی را برای ازدواج داشته باشند و زمانی که سن ازدواج افزایش می‌یابد مخطراتی را برای دختران و پسران به همراه دارد.

وی افزود: اولین خطر برای دختران کاهش نرخ باروری است و حتی بارداری‌هایی که اتفاق می‌افتد ممکن است خطرات زیادی را دنبال دارد. همچنین هنگامی دختران در سن بالا ازدواج می‌کنند به یک فرزند اکتفا می‌کنند و تک فرزندی نیز آسیب‌هایی را به دنبال دارد.

نوری پور در ادامه بیان کرد: از دیگر آسیب‌های افزایش سن ازدواج فاصله‌ سنی زیاد بین والدین و فرزندان خواهد بود، والدین توان همراهی فرزند خود را در جوانی نداشته همچنین افراد خواهر و برادری نیز ندارد، که این مسئله در نسل بعدی مشکلاتی را ایجاد می‌کند و فرد احساس تنهایی می‌کند.

این روانشناس با بیان اینکه ازدواج سفید، به نوعی روابط بی دردسر و فرار از مسئولیت است افزود؛ بیشترین لطمه در این نوع روابط به دختران وارد می‌گردد همچنین این با افزایش روابط آزاد در بین افراد با مسئله‌ سقط جنین در خانم‌ها روبه رو می‌شویم که خطر بارداری در آینده را کاهش می‌دهد و مشکلات عاطفی برای دختران ایجاد می‌کند.

وی اظهار کرد: با افزایش سن، شخصیت افراد کاملا شکل می‌گیرد و انعطاف پذیری کاهش می‌یابد در نتیجه اگر دختران و پسران در زمان مناسب ازدواج کنند در مواجهه با خطا‌هایی که از هم می‌بیند گذشت و انعطاف بیشتری دارند. متاسفانه در ازدواج‌های دیرهنگام سازگاری کمتر است چرا که شخصیت خود را مستقل می‌دانند و توان سازگاری در چارچوب خانواده را ندارد.

نوری پور گفت: با افزایش سن، انگیزه افراد برای ازدواج کاهش می‌یابد و یا انگیزه‌ انتخاب فرد مناسب در افراد کم می‌شود و حتی گاهی شاهد انتخاب‌های ناشایست به نوعی انتخاب از سر ناچاری هستیم که افراد حاضرند زندگی خود را در این شرایط ادامه دهند.

منبع: خبرنگاران جوان