لباس عروس سفید نشانه چیست؟ + تاریخچه در ایران
اگر بپرسیم لباس عروس چه رنگی است احتمالا اکثر افراد رنگ سفید را نام میبرند. لباس عروس تاز ابتدا سفید نبود. لباس عروس سفید نشانه چیست؟ در مطلب قبلی تابناک جوان به طور کامل تاریخچه لباس عروس سفید در تاریخ را بررسی کردیم.
لباس عروس اولیه چه رنگی بود؟
لباس عروس؛ واژه‌ای که هر وقت به گوش هر فردی برسد یک لباس سفید در ذهن وی تداعی می‌شود و اگر فردی قصد داشته باشد که لباسی به غیر از سفید را در شب عروسی اش بپوشد با مخالفت همگی روبرو می‌شود که شگون ندارد و زشت است و...
اما بد نیست بدانید که لباس‌های عروس اولیه به رنگ آبی بودند و این رنگ توسط یکی شاهزادگان انگلستان و بعد پیروی از آن به رنگ سفید تغییر کرد.
لباس عروس سفید نشانه چیست؟
لباس سفید عروس نشانه پاکی، پاکدامنی و صمیمیت است. در گذشته، رنگ آبی نمادی از پاکدامنی بود و به همین دلیل در گذشته بسیاری از زنان رنگ آبی را برای لباس روز عروسی‌شان انتخاب می‌کردند.
لباس عروس چگونه سفید شد؟
ریشه لباس عروس سفید به ملکه ویکتوریا برمی گردد که برای اولین بار رنگ لباسش را سفید کرد. در حقیقت ملکه ویکتوریا با انتخاب رنگ سفید برای لباسی که برای روز ازدواجش تهیه می‌شد تغییراتی را در این عرصه ایجاد کرد که همچنان تا به امروز باقی مانده است.
اگرچه در آن زمان رنگ سفید، رنگی بود که معمولا در مراسم سوگواری مرسوم بود، اما ملکه ویکتوریا تصمیم گرفت به عنوان نمادی از پاکی و به نشانه احساس پاک و صمیمی نسبت به همسرش، این رنگ یعنی رنگ سفید را انتخاب کند.
البته این لباس، غافلگیری ناخوشایندی نبود، زیرا به زودی زنان در سرتاسر اروپا و آمریکا از لباس‌های سفید برای عروسی خود استفاده کردند.
اگرچه عروس‌هایی هم وجود داشتند که همچنان در لباس‌هایی به رنگ‌های دیگر ازدواج می‌کردند؛ اما رنگ سفید به عنوان رنگی مناسب و عالی برای لباس عروس تعیین شده بود و از آن زمان تا کنون ادامه یافته است.
بیشتر بخوانید:
لباس عروس اشرافی در گذشته
جالب است بدانید؛ خانواده‌های ثروتمند سلطنتی از پارچه‌های گران قیمت مانند مخمل، ابریشم، حریر یا پارچه‌هایی که از نخ طلا و نقره بافته می‌شد برای لباس عروس استفاده می‌کردند.
در آن زمان پارچه‌ها با دست ریسیده می‌شد، بافته می‌شد و خشک می‌شد، و در نتیجه استفاده اقتصادی و صرفه جویانه از پارچه معمول بود؛ دامن‌ها را به شکل جمع، بزرگ و پف کرده درست می‌کردند، طول آستین‌ها تا زمین ادامه داشت و دنباله دامن در پشت لباس به طول چند متر کشیده می‌شد.
رنگ‌های استفاده شده هم گرانبها و با شکوه بود؛ تنها افراد ثروتمند قادر بودند رنگ‌های گران قیمتی همچون قرمز، ارغوانی و مشکی را تهیه کنند، زیرا این رنگ‌ها بسیار سخت‌تر از رنگ‌هایی که از رنگ‌های گیاهی طبیعی به دست می‌آمد، تهیه می‌شد.
علاوه براین، لباس عروس با جواهرات قیمتی از قبیل: الماس، یاقوت سرخ، یاقوت کبود، زمرد و مروارید تزئین می‌شد؛ بنابراین عروس در لباس خود در برابر تابش آفتاب می‌درخشید.
گاهی اوقات لباس عروس چنان با جواهرات پوشیده می‌شد، به طوری که پارچه لباس در زیر آن‌ها پنهان می‌شد؛ در قرن پانزدهم زمانی که شاهزاده مارگارت در انگلستان ازدواج کرد، لباس او به حدی سنگین بود که نمی‌توانست حرکت کند و به کمک دو نفر به کلیسا برده شد!
نگاهی به تغییرات لباس عروس در ایران
هنوز هم پوشاک سنتی برای نمایش مراسم عروسی اقوام مختلف نقش مهمی ایفا می‌کنند. در حال حاضر در معدود نقاط کشور، از لباس‌های رنگی به شیوه گذشته برای مراسم عروسی در اقوام ایران استفاده می‌شود و می‌توان این نمونه‌ها را در اقوام ترکمن، قشقایی، بلوچ و مردم جنوب کشور دید.
رنگ های شاد در لباس عروس زنان ترکمن
بیشتر زنانِ ترکمن هنوز هم از لباس‌هایی به رنگ قرمز و سوزن دوزی‌های خاص این منطقه استفاده می‌کنند. زیورآلات ورشو که در زمان گذشته از جنس طلا و نقره ساخته می‌شد، همچنان نقش مهمی در پوشش عروس‌های این منطقه ایفا می‌کند. زنان قشقایی نیز از دامن‌های پرتور و سربند‌هایی با رنگ‌های شادِ براق استفاده می‌کنند. پوشاک این منطقه عموما با پارچه‌های دستبافت و دوخت‌های سنتی آماده می‌شد.
لباس عروس سبز همسر دکتر حسابی در موزه
لباس عروس همسر دکتر حسابی که در خانه- موزه او در معرض عموم قرار گرفته، بیانگر سادگی این پوشش در مراسم عروسی این چهره مشهور کشورمان است. این لباس که به رنگ سبز است از جنس مخمل و با رودوزی‌های سنتی دوخته شده است.
تغییر لباس های سنتی به لباس های تجملاتی
اما در حال حاضر فرهنگ استفاده از لباس‌های ساده با رنگ‌های شاد در مراسم عروسی دستخوش تغییرات شده است. در حال حاضر عروس‌های ایرانی ترجیح می‌دهند از الگو‌های خارجی به ویژه عروس‌های خاندان سلطنتی انگلیس با تغییراتی به سبک خودشان که بیشتر می‌پسندند، استفاده کنند به همین دلیل عموما لباس‌های باز به رنگ سفید و شیری با دنباله‌های بلند یا پُف زیاد سفارش می‌دهند، لباس‌هایی که در عین هزینه‌بر بودن فاقد اصالت هستند.
گرچه لباس عروس‌های خاندان سلطنتی انگلیس ساده به نظر می‌رسد، اما با هزینه‌های بسیاری و در شان این خاندان که عموما آستین بلند هستند، دوخته می‌شود. با این تفاوت که اصالت و هنرِ دست را در نوع پوشش خود در نظر می‌گیرند. به گفته رئیس منطقه اروپا در شورای جهانی صنایع دستی لباس عروسی کیت میدلتون (همسر شاهزاده ویلیام) را الکساندر کویین دوخته که به نوعی صنایع دستی محسوب می‌شود، زیرا توربافی خاصی دارد.
تاریخچه لباس عروس در ایران
فاطمه بهرامی- پژوهشگر پوشاک اقوام- نیز در باره تغییر لباس عروس در ایران، می‌گوید: لباس عروس در رسم کلی اقوام به همان شکلی که دیگران آن را می‌پوشیدند بوده است، اما با این تفاوت که لباس نو می‌دوختند و از رنگ‌های شاد و تابناک‌تر بهره می‌بردند و از رنگ سفید برای لباس عروس به ندرت استفاده می‌کردند. برای مثال اقوام ترک از رنگ قرمز بیشتر استفاده می‌کردند و بعد‌ها رنگ‌ها دستخوش تغییر شد.
او ادامه می‌دهد: رنگ سفید کم کم از دوره‌ی قاجار برای لباس عروس مرسوم شد، زیرا در اواخر دوره‌ی صفویه و اوایل قاجار ارتباط کشور ما با روسیه زیاد شد. در این دوره، مهاجران و شرق شناسان رنگ سفید را به عنوان لباس عروس در کشور ما جا انداختند.
این کارشناس با بیان اینکه استفاده از رنگ قرمز به دلیل آنکه نشانه‌ی برکت و نیکبختی بود، مورد استفاده قرار می‌گرفت، می‌گوید: همچنین اقوام زرتشتی از رنگ سبز برای لباس عروس استفاده می‌کردند، زیرا این رنگ نشانه برکت و فراوانی و از نظر اسطوره شناسی به معنای زن و زایش بود. مبنای آن‌ها برای انتخاب رنگ سبز طراوت، باروری و الگو برداری از طبیعت بود.
بهرامی درباره اینکه چرا برای اقوام ایرانی در گذشته لباس‌های پوشیده مورد توجه بود، اما در حال حاضر گرایش به لباس‌های عروسِ باز بیشتر شده است؟ توضیح می‌دهد: متاسفانه ما فرهنگ خود در این باره را حفظ نکردیم و الگوبرداری بیمارگونه از ژورنال‌ها داشته‌ایم. در حال حاضر آرایش عروس‌های ما بیشتر به سبک عربی و لباس‌ها به سبک غربی است که شکل عجیب و غریبی را به وجود آورده است. معمولا انتخاب‌ها منطق درستی ندارند.
مراسم عروسی ایرانی ها شبیه غرب هم نیست!
او اضافه می‌کند: در تصاویری که از مراسم عروسی غربی‌ها می‌بینیم، بیشتر سادگی دیده می‌شود، زیرا هدف آن‌ها صرفا یک شروع جدید است در حالی که متاسفانه مراسم عروسی‌های ما جریان سالمی ندارد و چشم و هم چشمی عجیبی برای هزینه تراشی به وجود آمده است. اوایل انقلاب مُد بود که عروسی‌ها در مساجد برگزار شود و لباس عروسی در کار نبود، اما حالا شاهد نوعی افراط گری در این زمینه هستیم که از آن سوی بوم افتاده‌ایم.
این کارشناس پوشاک اظهار می‌کند: الگوی موفقی در قالب مجله‌های خبری در اختیار نسل جوان ما قرار نگرفت. فرش قرمزها، ژورنال‌ها و برنامه‌های ماهواره‌ای در اختیار آنهاست.ای کاش ژورنالی در این حوزه تولید می‌شد. ما در مراسم هندی‌ها و کشور‌های عربی شاهد مراسم لوکس عروسی هستیم که غالبا اخبار آن‌ها مورد توجه کشور‌هایی مثل ما قرار می‌گیرد. باید خوراک ذهنی مناسبی برای جوانان فراهم کنیم. چرا نباید مراسم عروسی افراد نخبه مثل مریم میرزاخانی را به عنوان الگو جستجو کنیم؟ افرادی که ارزش‌هایشان فرق می‌کند. اما برای مثال عکس‌های عروسی هنر پیشه‌ای مثل کیم کارداشیان را جستجو می‌کنیم و الگوی خودمان قرار می‌دهیم. زندگی من باید بر مبنای هوشمندانه‌ها شکل بگیرد. به نظر می‌رسد همه چیز در مسیر رها شده‌ای پیش می‌رود.
رنگ لباس عروس در سایر فرهنگ‌ها
هرچند که از دوران ویکتوریا به بعد پوشیدن لباس سفید در بسیاری از مراسم کم کم توانست خود را به بسیاری از فرهنگ‌ها و کشور‌ها تحمیل کند، اما هستند کسانی که طبق آیین و رسم و رسوم خود عمل کردند و می‌کنند.
به طور مثال در هند به دلیل تنوع و گستردگی آیین‌ها و فرهنگ‌ها رنگ‌های متنوعی برای لباس عروس وجود دارد. در این کشور بسیاری از دخترخانم‌ها در مراسم ازدواج‌شان لباس عروسی قرمز می‌پوشند که نشانی از مبارکی و فرخندگی است؛ و برخی دیگر مانند هندو‌های راجپوت صورتی می‌پوشند.
در چین و بسیاری کشور‌های شرق آسیا نیز وضع به همین منوال است. به نظر چینی‌ها رنگ قرمز رنگ شانس است و می‌تواند ارواح خبیث را دور سازد.
در ژاپن مانند کشور‌های غربی رنگ لباس عروس سفید است، تفاوت در این است که برای آن‌ها رنگ سفید نشانه آغاز یک سفر جدید است. حتی در خود کشور‌های غربی نیز گاهی اوقات رنگ‌های دیگری برای لباس عروس انتخاب می‌شود. به طور مثال برخی عروس‌ها در کشور فنلاند رنگ مشکی به تن می‌کنند که شاید عجیب به نظر برسد.
بومیان آمریکا نیز به گونه دیگری لباس می‌پوشند. مثلا لباس عروس‌های قبیله هوپی لباسی سفید با راه‌راه‌های قرمز است. یا خانم‌های قبیله‌های کالیفرنیای شمالی در مراسم ازدواج‌شان لباسی از رنگ‌های سمبولیک سفید، آبی، زرد یا نارنجی و مشکی می‌پوشند.
خلاصه این که پوشیدن رنگ سفید در روز عروسی از سوی عروس خانم وحی منزل نیست! و اگر شما آنقدر جسور هستید که در مراسم ازدواج‌تان رنگی غیر از سفید بپوشید نگران هیچ اتفاق شومی نباشید!
منبع: باشگاه خبرنگاران جوان / ایسنا