به گزارش گروه اطلاع رسانی ایرنا، 13 سال از حادثه پانزدهم آذر 1384 خورشیدی می گذرد، سانحه ای که در آن جمعی از خبرنگاران، تصویربرداران و عکاسان خبری از سازمان صدا و سیما و چند رسانه دیگر بر اثر سقوط هواپیمای C130 به شهادت رسیدند.
هواپیمای سی 130 نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، پس از چندین ساعت تاخیر به دلیل نقص فنی با برخاستن از فرودگاه مهرآباد و پیمودن مسافتی کوتاه به علت وضعیت اضطراری و درخواست کاپیتان «بابک گوهری» خلبان اول هواپیما خواستار بازگشت به فرودگاه شد تا جان مسافران را نجات دهد اما این تلاش ها نتیجه بخش نبود و به هنگام نزدیک شدن به باند، هواپیما با برخورد به یک مجتمع مسکونی در منطقه آذری تهران منفجر شد و اینگونه بیش از 100 تن از سرنشینان و خدمه پرواز، جان خود را از دست دادند و در این سقوط 67 خبرنگار، عکاس و تصویربردار رسانه های کشور به مقام شهادت نایل آمدند. این گروه از خبرنگاران برای پوشش خبری رزمایش «عاشقان ولایت» عازم چابهار بودند. هواپیمای نظامی سی 130 جعبه سیاهی نداشت تا اطلاعات بیشتری درباره آن پرواز نیمه تمام به دست بیاید اما آخرین صدای ضبط شده از خلبان و مسافران ذکر یاحسین(ع) است.
** شهدای فرهیخته خبرگزاری جمهوری اسلامی
در این رویداد خبرگزاری جمهوری اسلامی(ایرنا) نیز 2 تن از خبرنگاران فرهیخته و توامند خود را به نام های «سپهدار ساجدی رییسی» و «سید مهدی میرافضلی» از دست داد.
شهید سیدمهدی میرافضلی در 1347 خورشیدی در یزد متولد شد. او فعالیت رسانه ای خود را در خبرگزاری جمهوری اسلامی به عنوان خبرنگار- عکاس آغاز کرد و در این زمینه توانایی و مهارت بسیاری داشت. او به فعالیت های ارزشمندی در زمینه های مختلف هنری و فرهنگی چون برگزاری نمایشگاه های گوناگون عکس برای معرفی رویدادهای مختلف، تشکیل کلاس های طراحی و انتشار کتاب عکس با عنوان «غم بم» همت گماشت و آثار وی در جشنواره های مختلف عکاسی بارها برگزیده شد.
دیگر خبرنگار فرهیخته این رسانه بزرگ شهید سپهدار ساجدی بود که در 1347 خورشیدی در شهرستان سوادکوه مازندران دیده به جهان گشود. وی پس از پایان تحصیل در این دانشگاه، در خبرگزاری جمهوری اسلامی(ایرنا) در گروه بولتن خبری مشغول به کار شد و در سال های بعد به عنوان خبرنگار در دفتر ریاض به فعالیت خویش ادامه داد. همچنین مدتی نیز مسوول دفتر خبرگزاری در شهرهای آستارا، گیلان و دماوند بود. سرانجام در 15 آذر 1384 هجری خورشیدی در سانحه سقوط هواپیمای سی 130 به مقام والای شهادت نایل آمد.
** پیام تسلیت مسوولان لشکری و کشوری
پس از این حادثه جمع بسیاری از مسوولان در بیانیه هایی این ضایعه دلخراش را تسلیت گفتند. انجمن صنفی روزنامه نگاران نیز در بیانیه‌ای این حادثه تاسف‌بار و شهادت تعداد زیادی خبرنگار، عکاس و گزارشگر را تسلیت گفت و آن را یکی از رویدادهای بی نظیر در سوانح هوایی و حوزه فعالیت جامعه خبری ایران توصیف کرد.
همچنین آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب در پیامی جان باختن مردان عرصه خبر را در رویداد ناگوار سقوط هواپیمای سی 130، تسلیت گفتند و فرمودند: «حادثه جانگداز سقوط هواپیما که در آن، دهها جان عزیز و دل وفادار از جامعه رسانه یی و نظامی کشور از دست رفتند، اینجانب را نیز همانند خانواده های عزادار و عموم ملت ایران داغدار کرد. جوانان خدوم و ارزشمندی که در این حادثه مصیبت بار، پرکشیدند، خاطره های به یاد ماندنی از خدمات خود را در حافظه همکاران و آشنایان خود به جای گذاشته اند. پاداش آن تلاش های با ارزش، امروز که ارواح آزاد شده آنان در پیشگاه پروردگار رحیم قرار گرفته، توشه گرانبهایی است که همه به امید آن و به خاطر آن زندگی می کنیم. اینجانب به خانواده های مصیبت دیده این عزیزان و نیز به همه همکاران آنان و به عموم ملت ایران تسلیت عرض می کنم و از خداوند متعال رحمت و مغفرت برای همگان و صبر و اجر برای بازماندگان و شفای عاجل برای بیماران و مجروحان این حادثه مسالت می کنم.»
رنج و آلام ناشی از سقوط هواپیمای سی 130 و درگذشت مردان عرصه خبر، رسانه و کارکنان رسانه ای نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی سبب شد تا مجامع بین المللی این رخداد را به عنوان بدترین حادثه سال لقب دهند.
** خبرنگاران نمایندگان افکار عمومی
هنگامی که این حادثه به وقوع پیوست اینترنت جایگاهی چندانی در جامعه نداشت و شبکه های مجازی وجود نداشتند و تنها منبع رسمی شهروندان خبرگزاری ها، صداو سیما و روزنامه ها به شمار می رفت. همین عاملی بود تا از آن زمان روایت ها و تصاویر زیادی باقی نماند و مردم نیز به عنوان اعضای اصلی جامعه پیگیر آن حادثه نباشند.
«امان الله قرایی مقدم» جامعه شناس و استاد دانشگاه درباره تفاوت فضای اجتماعی آن دوران با حال حاضر در گفت وگو با پژوهشگر گروه اطلاع رسای ایرنا می گوید: زمینه ارتباط انسان و اینکه تا چه اندازه مردم می توانند در نوع اطلاع رسانی موثر باشند از همان ابتدای تاریخ بشریت وجود داشته است و هر چه از گذشته به حال می رود جامعه اطلاعاتی و رد و بدل شدن پیام ها، آگاهی افراد از وضعیت اجتماعی، اقتصادی و خطراتی که افراد را تهدید می کرده تغییر پیدا کرده است. هنگامی که هواپیمای سی 130 سقوط کرد یک شوک بزرگی بر جامعه وارد شد زیرا تمامی آن بزرگان عرصه قلم به عنوان مرکز اصلی اطلاعات و ارسال پیام شناخته می شدند که در هنگام ماموریت به شهادت رسیدند.
اما جامعه آن دوران با حال یک تفاوت اساسی دارد و آن اینکه امروزه هر یک از افراد جامعه حکم یک خبرنگار را دارد و می توانند خبررسانی کنند. گسترش شبکه های مجازی این امکان را فراهم کرده تا هر یک از شهروندان با داشتن یک تلفن همراه بتواند انواع خبرها از مهمترین خبرها در خصوص وضعیت سیاسی کشور تا خبرهای کوتاه و روزمره زندگی را به یکدیگر مخابره کنند و با زدن یک کلیک، خبری را به بزرگترین خبرگزاری های دنیا برسانند.
وی در ادامه افزود: افکار عمومی در آن زمان مطالبه‌گری نکرد، یکسری مفاهیم هم چندان برای جامعه تعریف نشده بود ولی در حوادثی همچون حادثه پلاسکو یا سقوط هواپیمایی دنا مردم از طریق همین شبکه های مجازی مطالبه گری کردند و به دنبال پاسخ از مسوولان مانند. حادثه سقوط هواپیمایی سی 130 خیلی زود به فراموشی سپرده شد و همه ساله یابودی برای خبرنگاران شهید برگزار می شود و باید گفت که حادثه آن روز در بایگانی مطبوعات باقی ماند.
قرایی مقدم در پایان با بیان اینکه رسانه‌ها وظیفه دارند به عنوان نمایندگان افکار عمومی پیگیر وضعیت این حادثه و دیگر حوادث باشند، خاطر نشان کرد: رسانه ها به عنوان مهمترین و اثرگذارترین رکن جامعه شناخته می شوند که باید پیگیر مطالبات افکار عمومی باشند و در خصوص سقوط هواپیمای سی 130 نیز باید با اطلاع رسانی و پیگیری این موضوع که چرا این هواپیما سقوط کرد مردم را از موضوع آگاه کنند. مسوولان هم نباید وظیفه خود را فراموش کنند، چندسال قبل این پرونده دوباره به جریان افتاد اما گویا بازهم فراموش شده، افکار عمومی باید بداند که چه شد این حادثه رخ داد، اطلاع‌رسانی درباره آن می‌تواند از وقوع حوادث مشابه هم در آینده جلوگیری کند و شهروندان هم باید بدانند که به طور قطع سازوکاری وجود دارد که آنها را در رسیدن به حقوق خود کمک می‌کند.