سیندرلاهای بلاتکلیف!

کارشناسان می گویند تمایل نداشتن جوانان به ازدواج موجب کمرنگ شدن نقش خانواده در جامعه شده است و از همین منظر است که لزوم توجه به ازدواج جوانان مطرح می‌شود.

به گزارش ایسنا، منطقه مرکزی، "تجردگرایی" که البته کارشناسان معتقدند شکل درست آن در واقع "تجردگری" است، مدتهاست که زنگ خطری را در جامعه ایرانی به صدا درآورده است و اظهار نظرهای مختلفی توسط اقشار مختلف در خصوص آن صورت می گیرد، بسیاری افراد از نگرانی هایشان در اینباره می گویند، برخی، از راهکارهای احتمالی رفع این مسئله می گویند و تعداد معدودی نیز راهکارهای مورد نظرشان را عملیاتی کرده اند تا مگر این دغدغه کاهش یافته و کانون خانواده صیانت شود.

از آنجا که خانواده یکی از ارکان مهم مد نظر در برنامه ریزی ها و سیاستگزاری های اجتماعی است و تجردگری جوانان به دغدغه بسیار مهمی برای مسئولان و خانواده ها تبدیل شده است، خبرگزاری ایسنا در قالب نشستی با کارشناسان و متولیان حوزه اجتماعی به بررسی این مفهوم و چالش ها و راهکارهای مترتب بر آن پرداخته است.

خردگرایی و فردگرایی ویژگی های عصر مدرن

مریم یارمحمد توسکی عضو هیات اندیشه ورز استان مرکزی در این نشست با بیان اینکه اساسا بحث تجردگری اگر به معنای مجرد زندگی کردن بدون ازدواج در نظر گرفته شود، از پدیده های عصر مدرن است و اگر بخواهیم جوامع سنتی و مدرن را مقایسه کنیم تفاوت تجردگری در این جوامع در ماهیت آنست.
وی افزود: مدرنیته که 50 سالی است دنیا آنرا تجربه کرده در خود ویژگی هایی دارد و از جمله آنها عقلانیت است، البته نه به معنای خردگرایی بلکه به معنای عقل محاسبه گر، عقلی که ضرر و سود هر مسئله ای را محاسبه و برآورد کرده و سپس انتخاب می کند. در واقع این ویژگی عصر مدرن است که ارزش ها و سنت ها در این عصر غالب نیستند و این یک بعد قضیه است.

توسکی فردگرایی را دیگر ویژگی عصر مدرن عنوان کرد و گفت: حقوق فردی و توجهاتی که در این عصر به فرد می شود و جایگاهی که فرد در این عصر یافته زمینه هایی را ایجاد می کند که فرد برای آینده خود مستقل تر تصمیم بگیرد، دو دو تا چهارتا کند، منافع خود را بسنجد و انتخاب کند.  
تجردگری را باید از بعد فرهنگی نگاه کرد

وی با بیان اینکه تجردگری به عنوان یک آسیب یا مسئله آسیب زا مطرح نیست و آنرا باید بیشتر از بعد فرهنگی نگاه کرد، هرچند تجردگری امری ثانویه بر مسائل و اسیب های اولیه است که آسیب هایی را نیز به دنبال خود دارد، افزود: تجردگری در جامعه سنتی همچون جامعه ما چندان جالب و مقبول نیست و آنانکه زندگی مجردی دارند در معرض سوال و ابهاماتی قرار می گیرند چراکه شیوه زندگی در این جوامع، سنتی است و ازدواج و تولد فرزند در فرایند زندگی افراد تعریف شده است.

توسکی اظهار کرد: از طرفی در جامعه جهانی زندگی می کنیم و این موضوع تاثیرات خود را بر جامعه ما گذاشته است، در این جامعه مرزها تعیین کننده نیستند و مدیا همه چیز را انتقال می دهد. در واقع با رخ دادن انقلاب الکترونیک سبک های زندگی هم به نوعی تغییر کرده و انسان ها سبک های زندگی جدید را انتخاب می کنند، بر این اساس نباید به تجردگری به عنوان آسیب نگاه کرد.

رشد سه برابری تجردگزینی ظرف 10 سال/زنان جلودار تجردگری

وی با بیان اینکه قطعا تجردگری در جامعه ما وجود دارد و بر اساس آمارها در سال 85 زندگی مجردی یا مجردگزینی حدود 880 هزار نفر را با خود همراه کرده و این آمار در سال 95 دو یا سه میلیون گزارش شده که این رشد در طول یک دهه قابل توجه است، گفت: نکته مهمتر اینکه این آمار در بین زنان بالاست و جلب توجه می کند، در سال 85 تعداد زنانی که زندگی مجردی داشتند 300 هزار نفر گزارش شده و طی یک دوره 10 ساله این آمار به حدود یک میلیون و 300 هزار نفر رسیده است. زنان سرپرست خانوار نیز در حال اضافه شدن به این آمار هستند و در نتیجه رقم زنان در این حوزه قابل توجه تر از مردان است.

توسکی با بیان اینکه در گروه سنی مردان 15 تا 29 سال آمار تجردگزینی از سه به 6 درصد رسیده است، افزود: دلیل زیادتر بودن زنان نسبت به مردان اینست که خانم ها بخصوص در زمانی که فشار اقتصادی وجود دارد فشارهای اجتماعی اقتصادی بیشتری را تحمل می کنند، از طرفی آمار طلاق بالاست و زنان سرپرست خانوار آمار قابل توجهی دارند و امنیت، آزادی های فردی و استقلال آنها بیشتر در معرض خطر است، در نتیجه بیشتر تجردگزینی را انتخاب می کنند، شاید این انتخاب به میل آنها نباشد، اما همان عقلانیتی که در این عصر بر جامعه حاکم است آنان را وادار به چنین انتخابی می کند و ترجیح می دهند که مجرد باشند تا همسری داشته باشند که ناسازگار است، یا خانواده ای داشته باشند که انسجام ندارد و در واقع براساس این دلایل زمینه ای، آمار تجردگزینی در میان زنان بیشتر است.

وی اظهار کرد: در علم جامعه شناسی به جای "تجردگزینی" از واژه کلی تر "تنهایی گزینی" استفاده می شود و در این رابطه "تنهازیستی" مطرح است. در واقع حتی فرد ممکن است به سن ازدواج هم نرسیده باشد ولی به جهت اینکه نمی تواند با خانواده زندگی کند از والدین جدا می شود.

ازدواج سپید مولود خلاء پیوند مشترک بادوام

توسکی با بیان اینکه ازدواج سپید به اعتقاد من خیلی هم از غرب الگو گرفته نشده و جزو پدیده هایی در زندگی روزمره است که مردم خواه ناخواه برای اینکه زندگی بهتری داشته باشند می آفرینند و در واقع به آن "مردم روشی" می گوییم، افزود: جوانان در عصر جدید ازدواج سپید را یافته اند و در انتقال اطلاعات مدیایی آنرا دیده و انتخاب کرده اند. در این شیوه زندگی مسئولیت فرد کمتر است، تعهد اقتصادی اجتماعی بین دو طرف وجود ندارد. از طرفی مسئله جنسی برای انسان ها امری طبیعی است و باید سازوکار مشروعی برای تامین آن وجود داشته باشد، اما وقتی زمینه هایی که بتوان پیوند مشترک را به صورت بادوام ایجاد کرد وجود ندارد عملا رفتن به سمت ازدواج سپید اتفاق می افتد.

وی با بیان اینکه یکی از عوامل موثر در تجردگزینی شاید ترسی است که از طلاق وجود دارد، این ترس را یکی از عواملی عنوان کرد که بر انتخاب زندگی مجردی موثر است و گفت: در واقع این نقد به مسئولان وارد است که قبل از رسانه ای کردن آمار بالای طلاق و ایجاد چنین ترسی در جامعه باید به فکر تمهیداتی برای کاهش این آمار می بودند و حل مسئله یا پیشگیری از آنرا دنبال می کردند. رسانه ای کردن آمار بالای طلاق، دچار شدن به این سرنوشت را در نگاه جوانان به امری بدیهی تبدیل کرده و به افزایش آمار تجردگزینی کمک می کند.

توسکی در ادامه با بیان اینکه گاهی برای رفع مشکلات، اقدامات کلان لازم است، افزود: در دهه 60 با انفجار جمعیتی بالای 4 درصد که در دنیا سابقه نداشت روبرو شدیم و در حال حاضر بیشترین مسائل نیز مرتبط با متولدین این دهه است که به سن ازدواج رسیده، فاقد کار مناسب هستند، شرایط سختی را در تحصیل گذرانده اند و امروز به مشکلات بسیاری در حوزه اشتغال، اسکان و ... برخورده اند.

تاثیر عوامل محیطی بر تجردگزینی/عوامل بیرونی موثرترند

وی با بیان اینکه در فرهنگ ما ازدواج وجود دارد و علاقه به آن کمرنگ نشده است گفت: عوامل محیطی و اقدامات و سیاستگزاری ها در تمایل به تجردگزینی موثرند و کسانی که این رویکرد را انتخاب کرده اند در واقع دوست دارند در صورتی که شرایط مناسب باشد ازدواج کنند، پس در بروز شرایط موجود در واقع، سیستم مسئول است و باید زمینه رفع مشکل را فراهم کند.

وی با بیان اینکه ما موقعیت اقتصادی مناسبی نداریم، گرچه گفته می شود آمار بیکاری در استان پایین است، اما باید دید چه شاخصی برای تعیین آمار بیکاری در نظر گرفته شده چراکه براساس آنچه که مشاهده آزاد نشان می دهد اکثر جوانان تحصیلکرده و بیکارند افزود: در عین حال جامعه مدرن شده و رو به رشد است و نمی توان انتظار داشت که دختران کمتر به سمت تحصیلات عالیه بروند تا فرصت های شغلی از پسران گرفته نشود.  در واقع اشتغال زنان در ازدواج های موفق، رشد خانواده را هم به دنبال داشته چراکه فرزندان از والدین الگو می گیرند.

توسکی اظهار کرد: در مجموع باید گفت که عوامل عینی در تجردگری تاثیرگذارتر هستند، گرچه نبود پختگی در جوانان مشاهده می شود، اما این عامل نیز از عوامل ثانویه است. وقتی سرمایه اجتماعی در کشور به زیر 10 درصد رسیده در چنین شرایطی اعتماد دو طرف نسبت به هم برای تشکیل زندگی مشترک کاهش پیدا می کند.

وی با بیان اینکه کاهش سطح اعتماد و کاهش صداقت در میان افراد واقعیت جامعه است و برای تغییرات اساسی در این حوزه عزم ملی نیاز است، گفت: در بررسی عوامل زمینه ساز تجردگری باید عینی تر و بیرونی تر مسائل و عوامل را نگاه کرد چون این عوامل از بیرون نشات می گیرند.

توسکی در خصوص تاثیر تجمل گرایی در افزایش سن ازدواج اظهار کرد: در حال حاضر حتی در یک قشر متول تر شاهدیم که دوست دارند همه مراسم سنتی ازدواج اعم از حنابندان و غیره را اجرا کرده و حتی به رخ بکشند. در واقع میل به اجرای این مراسم در میان افراد هست اما نباید اجبار در اجرای آن وجود داشته باشد چراکه اگر پای اجبار به میان بیاید سختی ازدواج را منجر می شود.

وی گفت: در مجموع اجرای سنت ها در مراسم ازدواج خیلی عامل تعیین کننده ای در رفتن به سمت تجردگری نیست، چراکه فرد می تواند درخصوص اجرا یا عدم اجرای آنها تصمیم بگیرد، از طرفی امروزه فرزندسالاری مطرح است و والدین چندان نمی توانند فرزندان را به کاری مجبور کنند و عوامل بیرونی همچنان بسیار تاثیرگذارتر است.

توسکی اظهار کرد: خواستگاری هم امروزه تغییر کرده و می تواند از سوی دختر انجام بگیرد. در واقع باید بپذیریم که تحول بسیاری در نظام خانواده رخ داده و روش خواستگاری هم بر این اساس تغییر کرده است. البته در جامعه امروز فرزندان فعال مایشاء هستند و در مورد نحوه زندگی و ازدواجشان به شخصه تصمیم می گیرند پس نمی توان نحوه خواستگاری را مانعی در مسیر ازدواج دانست و به نظر بنده در حوزه تجردگزینی عامل چندان تعیین کننده ای نیست.

وی در خصوص میزان اثرگذاری برنامه هایی که در راستای تحکیم بنیان خانواده اجرایی می شود گفت: اگر قرار بود این برنامه ها موثر واقع شود، امروز آمارها رو به کاهش رفته بود و از آنجاکه این اتفاق نیفتاده پس این برنامه ها تاثیر چندانی نداشته اند. آمارها می گویند تجردگری روز به روز بیشتر شده چراکه مسائل اولیه حل نشده و تا وقتی مشکلات اولیه وجود دارد، انسان ها به هم اعتماد نمی کنند، دروغ می گویند و ریا زیاد است و تا زمانی که مسائل اقتصادی رفع نشده مشکل حل نمی شود، بر این اساس به نظر من اقدامات بنیانی هنوز در این زمینه صورت نگرفته است.

توسعه روستایی راهکار رفع مشکل تجردگزینی زنان روستایی

توسکی در ادامه درخصوص توانمندسازی زنان روستایی به عنوان یک راهکار تقویت آنها در مواجهه با بحران تجرد در روستاها گفت: وقتی یک پدیده بررسی می شود باید به عنوان یک بسته کامل به آن نگریست. راهکار رفع مشکل زنان روستایی توسعه روستایی است و با اقدامات جدید و کارآفرینی باید مهاجرت معکوس ایجاد کرد. در واقع راهکار این نیست که دختر توانمند شود تا بیشتر کار کند و بیشتر تحمل کند در واقع راهکار اینست که توسعه روستایی ایجاد شود و روستا دوباره به تولید برگردد که در این صورت هر کس می تواند جای خود را پیدا کند.

وی در خصوص تاثیرات بالا رفتن سن ازدواج بر جامعه اظهار کرد: مطالعات بین المللی می گوید حضور مطلوب زنان در جامعه از شاخص های توسعه است و جوامعی که زنان در آن مشارکت ندارند از جایگاه پایینتری در حوزه توسعه یافتگی قرار می گیرد، بنابراین تحصیل زنان نه تنها مانع نیست بلکه عامل توفیق هم هست ولی همه اینها باید مطلوب انجام شود.

توسکی با بیان اینکه کسب مهارت های زندگی در زمان مطلوب که همان دوران کودکی و دوران تحصیل در مدرسه است، یکی از مصادیق مطلوبیت اقدامات در حوزه توانمندسازی افراد است، گفت: در این صورت فردی که در سن 20 سالگی وارد جامعه می شود مهارت های لازم را کسب کرده است .

وی اظهار کرد: اگر اینکار به موقع انجام نشود جبران عقب ماندگی ها و آموزش افراد در سنین بالاتر سرمایه های بسیاری را از جامعه صرف می کند و اگر بخواهیم در حوزه تربیتی توصیه ای داشته باشیم باید روی مهارت های خانواده، درون خانواده کار شده و آگاه سازی ها انجام شود و فرد ادامه این آموزش ها را در محیط مدرسه کسب کند، در این صورت دانش آموز پس از خروج از مدرسه مهارت های ارتباطی، کسب و کار، دوستیابی و انتخاب رشته و حتی ازدواج را تا حدودی فرا گرفته است.

وی افزود: با توجه به اینکه این آموزش ها بموقع ارائه نشده در حال حاضر دولت هزینه سنگینی را در این رابطه متحمل می شود ولی اگر آموزش ها به صورت پایه ای تر انجام می شد  با این هزینه های سنگین مواجه نبودیم.

گرفتار یک ساختار جمعیتی نامتعادل هستیم

توسکی درخصوص مهمترین عوامل تاثیرگذار در افزایش سن ازدواج، با بیان اینکه ما یک ساختار جمعیتی نامتعادل داریم و از طرفی فرهنگ مان اینگونه است که دختران با پسران 4 یا 5 سال بزرگتر از خودشان ازدواج می کنند، افزود: در دهه 60  رشد 4 درصدی ولادت و در دهه 50 رشد دو درصدی را شاهد بوده ایم و با توجه به اینکه دختران دهه شصتی براساس عرف جامعه با پسران بزرگتر از خود که عموما دهه پنجاهی هستند ازدواج می کنند، در این شرایط ساختار جمعیتی و خانواده دچار تغییر می شود چون تعداد پسران از دختران کمتر است.

وی افزود: البته در حال حاضر ازدواج های همسنی در حال انجام است یا در مواردی پسر از دختر کوچکتر است، این تغییر دیدگاه سخت است که دختر بپذیرد با پسری کوچکتر از خود ازدواج کند اما می پذیرد ولی مشکل اینجاست که در موارد مختلف این مسئله توسط خانواده پسر یا خود پسر به فرد گوشزد می شود که این مسئله می تواند مشکل ایجاد کند و اینها فشارهایی است که می تواند زمینه ساز نابسامانی در خانواده شود.

تبعات ازدواج سپید

توسکی یکی از مسائل ناشی از بالا رفتن سن ازدواج را کاهش نرخ باروری و بروز مشکل جمعیتی عنوان کرد و افزود: از نظر اجتماعی نیز نبود خانواده انسجام جامعه را کاهش می دهد، اما آنچه نگران کننده پدیده ازدواج سپید است که برای زنان در ایران به شدت مسئله ساز است، در این شیوه پسران ضرری نمی بینند ولی دختری که ازدواج سپید را در کارنامه دارد به خاطر انگی که خورده در آینده نمی تواند زندگی را به صورت نرمال ادامه دهد و جامعه او را پس می زند، اما در مورد پسران اینگونه نیست و آنها می توانند علیرغم گذراندن چند سال در قالب ازدواج سپید، زندگی را به صورت معمول ادامه داده ازدواج کنند و مشکلی نداشته باشد.

وی با بیان اینکه اینها از تبعات ازدواج سپید است، گفت: تغییرات جمعیتی، نارضایتی که در سیستم ایجاد می شود و کاهش انسجام و همبستگی اجتماعی از پیامدهای تجردگری است و در نهایت باید گفت که آسیب دیدن کیان خانواده قطعا بر نهادهای دیگر نیز تاثیر گذاشته و به آنها آسیب می زند چراکه بسیاری از مسائل را افراد باید در خانواده اموزش ببینند و نبود خانواده در این بخش بسیار آسیب زننده است.

توسکی با بیان اینکه آمالگرایی و توقعات بالا در ازدواج رویکردی است که در دختران ما وجود دارد، درخصوص دلایل بروز این نگرش ها در جامعه گفت: مکانیسم جبرانی کمبودهای موجود در خانواده در زمان ازدواج به صورت افراطی خود را نشان می دهد و وقتی فرد می بیند به حداقل و میزان معمول انتظاراتش نمی رسد به سمت خواب و خیال و فضای فنتستیک می رود و توقعاتش رشد پیدا می کند که البته رسانه ها در القای این نگرش ها به آنان موثرند.

صیغه در افزایش سن ازدواج موثر است

وی که معتقد است صیغه به عنوان یک راهکار ازدواج موقت در بالا رفتن سن ازدواج موثر است، در اینباره گفت: زنانی هستند که چندین بار با مردانی چندین سال بزرگتر از خودشان صیغه شده اند و دیگر نمی توانند شکل نرمال زندگی را دنبال کنند، البته متاسفانه آماری از این اقدام نداریم و در واقع صیغه مسئله ای است که زیر پوست جامعه است.

تجردگزین ها از طلاق می ترسند

به گزارش ایسنا، دکتر محمدی جلالی عضو هیات علمی دانشگاه فرهنگیان نیز در خصوص عامل های روانی در حوزه تجردگزینی گفت: از بعد روانشناختی و مشاوره ای ترس از طلاق یکی از عوامل اساسی تجردگزینی و افزایش آنست. این ترس می تواند به ویژگی های شخصیتی و رسشی برگردد که باید در افراد اتفاق می افتاد و در افرادی که تجردگری را برمی گزینند، رخ نداده است.

وی اظهار کرد: از نگاه روانشناختی افرادی می توانند ازدواج کنند که به یک هویت پیشرفته یا موفق دست یافته باشند، ولی ارزیابی ها نشان می دهد که هویت بسیاری از تجردگزین ها شکل نگرفته یا به عبارتی هویت پیشرفته در آنها وجود نداشته و هویت آنها زودرس یا دیررس است یا هویت بلاتکلیفی دارند و وقتی افراد دارای چنین هویتی هستند رشد اجتماعی، عاطفی و اخلاقی یا بلوغ لازم برای تصمیم گیری در آنها وجود ندارد و درک درستی از مفهوم خانواده ندارند. این شرایط نشان می دهد که آنها به بلوغ فکری نرسیده و تعریف درستی از ازدواج ندارند و از ترازویی که بتوانند با استفاده از آن فردی را به عنوان همسر انتخاب کنند بی بهره اند.  

این روانشناس و مشاور خانواده با بیان اینکه در این افراد هنوز مدیریت عاطفی شکل نگرفته تا هیجانات را به درستی مدیریت کنند یا احساس خود را به درستی بروز دهند، گفت: بر این اساس باید از دوره های دبستان آموزش هایی به دانش آموزان و والدین و در دانشگاه به دانشجویان ارائه شود تا هویت خود را کشف کنند. وقتی افراد به هویت پیشرفته برسند در تصمیم گیری های خود دچار تزلزل و تردید نخواهند شد. این افراد هدف خود را می دانند و می توانند آگاهی و درک درستی از همسر و خانواده داشته باشند. در مجموع ترس و نگرانی که افراد را به سمت انتخاب تجردگری می کشاند می تواند ناشی از شکل نگرفتن هویت در آنها و تحقق نیافتن رشد لازم در این افراد باشد.

محمدی جلالی در ادامه، پیچیده شدن زندگی ها را عامل عمده بالا رفتن سن ازدواج دانست و گفت: گذر از این پیچیدگی ها نیاز به کسب مهارت دارد و برای کسب این مهارت ها گذر سن نیاز است، اگر مهارت های مورد نیاز از سنین بسیار پایین ارائه شود، افراد با کسب مهارت هایی مثل حل مسئله، تصمیم گیری و حل تعارض و ... می توانند رفتارهای سالمی داشته باشند و با خیال راحت تر وارد ازدواج شوند.

افزایش سن ازدواج عامل تاخیر در رشد اجتماعی

وی پیامدهای منفی بالا رفتن سن ازدواج را بروز آسیب های اجتماعی عنوان کرد و گفت: در این شرایط رشد اجتماعی که در جامعه سالم باید اتفاق بیفتد به تاخیر می افتد و مواردی همچون سندرم سیندرلا در جامعه شکل می گیرد که می تواند ناشی از نبود الگوهای مناسب ازدواج در جامعه باشد.

محمدی جلالی تصریح کرد: بالا رفتن سن ازدواج باعث می شود که یک حالت بی هویتی در فرد ایجاد شود و هویت سردرگم فرد بر او سایه بیفکند که در این صورت فرد نمی تواند مسیر یا هدف زندگی خود را پیدا کند.

بهترین سن احساسی و منطقی در دختران و پسران

وی با بیان اینکه برای ازدواج هم احساس نیاز است و هم عقل و منطق گفت: پسران بین 23 تا 27 سال در شرایطی از احساس و منطق بسر می برند و بعد از آن بیشتر منطقی می شوند و خردگرایی بر آنها غالب می شود. آنها در این سنین محاسبه می کنند و حساس و جزئی نگر می شوند و همین عوامل سن ازدواج را در آنان به تاخیر می اندازد.  

محمدی جلالی از نظر روانشناسی بهترین سن ازدواج را برای دختران  20 تا 24 سال و برای پسران 23 تا 27 سال عنوان کرد که از نظر احساس و منطق در بهترین شرایط هستند و گفت: تامین شغلی و شرایط تربیتی افراد بر سن ازدواج موثر است. در واقع یکی از مشوق های ازدواج تقویت روابط عاطفی خانواده هاست. جوانان در خانواده هایی که گرم و صمیمی هستند و بین آنها ارتباط برقرار است انگیزه بیشتری برای تشکیل خانواده دارند ولی وقتی روابط خانوادگی سرد است فرد انگیزه تشکیل زندگی جدید ندارد، در نتیجه الگوهای خانوادگی که خانواده ها برای تربیت فرزندان اتخاذ می کنند روی آمادگی جوانان برای ازدواج موثر است.

ازدواج گرفتار بحران وام/الگوهای ازدواج باید به قد و قواره همه آدم ها بخورد  

به گزارش ایسنا، دکتر علی میری عضو هیات اندیشه ورز استان مرکزی نیز در این میزگرد با بیان اینکه مفهومی به نام "تجردگرایی" وجود خارجی ندارد و در این حوزه مفاهیمی همچون "سینگلیسم" مطرح است که به معنی تجردگری است. "گرایی" به معنای "ایسم" است و با توجه به اینکه مکتب اصالت فرد در غرب مکتبی بسیار قوی است اگر قرار بود چنین مکتبی شکل بگیرد اول در غرب شکل می گرفت و تجردگری به یک مکتب تبدیل می‌شد.

وی با تاکید بر اینکه در سطح جهانی چنین مکتبی وجود ندارد، افزود: حتی در آلمان که خانواده ها به شدت در معرض فروپاشی هستند تجردگری معنا و مفهوم ندارد. این یک علت بنیادی و سرشتی دارد و آن اینکه خانواده به عنوان نهاد اولیه بر مبنای سرشت آدمی شکل گرفته و باید ضد سرشتی وجود داشته باشد تا این بنیان را بهم بریزد در حالی اینگونه نیست. برای مثال دولت و آموزش نهادهای اولیه هستند و کسی نمی تواند ادعا کند که این دو وجود نداشته باشند ولی وقتی ساختارها و ماهیت کرداری اینها تغییر می کند آنها را نفی می کنیم و می گوییم نباید باشد. در مجموع تجردگری یک مکتب نیست و رویکرد است و باید و بهتر است به جای تجردگرایی اصطلاح تجردگری را بکار برد.

علی میری افزود: حلقه هایی که در سطح ملی ما را به هم مرتبط می کند آداب و رسوم، عقاید، دین و مذهب و باورهاست که دین و مذهب دست نخورده است و تغییر نمی کند و آنچه تغییر می کند باورها و طرز تلقی های ماست که در معرض خطر تغییر هستند و این تغییرات در باورها گاه به جایی می رسد که باور می کنیم "زن نداری یک دردسر داری و زن داری هزار دردسر" که البته باور نادرستی است.

وی به سطوح قوم و قبیله ای نیز اشاره کرد و افزود: هر قومی در ازدواج یک طرز تلقی و دیدگاه دارد و باید در بررسی ها به حوزه های قومیتی نیز توجه کرد.
علی میری در حوزه خانواده نیز گفت: اساسا تا 1100 سال قبل از میلاد خانواده ها شناور بودند و رسما زن و مرد به یکدیگر تعلق نداشتند، پس از آن خانواده شکل نهادینه به خود گرفت و فامیلی پیدا شد. در واقع به تدریج در اثر تحول ایجاد شده، این اتفاقات فطری در گذر زمان با تزریق خرد اجتماعی به جامعه رخ داده است.

اساس نهادینه گری خانواده چیست

علی میری با بیان اینکه اساس نهادینه گری خانواده این بوده که دو نفر ازدواج می کنند تا شادمانی افزایش و درد و غم کاهش یابد، افزود: ولی امروزه این اتفاق نمی افتد. براساس آمار در یکی از سال های 91 یا 92 از 28000 ازدواج 9200 مورد معادل 30 درصد به طلاق منجر شده بود.

وی گفت: خانواده صحنه ای واقعی است و بازیگران آن با ورود به این صحنه واقعی با مشکلات بسیار مواجه می شوند از جمله مشکلاتی که جامعه می تراشد. در حال حاضر سنت های نادرستی در آداب اجتماعی ایجاد شده و ازدواج نیز در این میان گرفتار مراسمات نادرستی شده است.

زوج های جوان از پس ساده ترین مشترک سازی ها برنمی آیند

وی اظهار کرد: در حوزه فردی تمایل و انگیزه فرد، توانایی مالی و توانایی اداره زندگی عوامل بسیار مهمی است. طرفین باید توانایی مشترک سازی امور مختلف در خانواده را داشته باشند که متاسفانه زوج های جوان از پس ساده ترین مشترک سازی ها برنمی آیند چه رسد به انگیره ها، ایده ها و ساختن یک زندگی آرمانی که ساختن آن تمرین لازم دارد. جوانان ما فاقد مهارت های زندگی مشترک هستند و وقتی بر روی صحنه زندگی مشترک قرار می گیرند نمی توانند به درستی نقش خود را بازی کنند.

وی به مفهوم استراتژی زندگی اشاره کرد و گفت: دستگاه هایی که مسئولیت مستقیم خانواده گردانی یا بهسازی امور خانواده را برعهده دارند مشخص نیستند. هنوز معلوم نیست مشخصا که آیا کدام دفتر و نهاد در این حوزه مسئول است.

سازماندهی و هماهنگ سازی رفتارهای زندگی متخصص و متولی ندارد

علی میری با بیان اینکه به تعداد خانواده ها متخصص داریم و در واقع هرکس متخصص خودش است ولی برای سازماندهی و هماهنگ سازی رفتارهای زندگی متخصص و متولی نداریم، افزود: در اینخصوص نمی توان سیاستگزاری کرد مگر اینکه سازمان هایی وجود داشته باشند که در این حوزه مسئولیت مستقیم دارند.
وی ترس از ازدواج را یکی از عوامل تجردگری دانست و گفت: ترس حاصل ادراک نادرست ماست و کسب ادراک درست تمرین لازم دارد. کانون زندگی پایدار می تواند به اینکار کمک کند. صدا و سیما نیز می تواند در این حوزه نقش آفرینی کند ولی متاسفانه تاکنون اقدامی در این رابطه انجام نداده و سریال ها اکثرا خالی از آرامش و اشاعه دهنده خشم هستند و خشم برادر ناامیدی و ترس است.

علی میری با طرح این سوال که شورای اجتماعی چه استراتژی برای 5 سال آینده دارد و می خواهد با کدام استراتژی الگوسازی کند، افزود: متاسفانه اکثرا ناموفق ها الگوی ما هستند چون الگوهای موفق طبیعی هستند و ناموفق ها غیرطبیعی بوده و توجهات را به خود جلب می کنند.

وی درخصوص راهکارهای کاهش سن ازدواج در دنیای مدرن گفت: اولین کار در مشارکت سازی حتی در بعد جهانی، مفهوم سازی است. باید بپذیریم در جامعه امروزی طلاق یک واقعیت است و باید با توجه به معیارهای جهانی این مفاهیم را تغییر دهیم.

ازدواج گرفتار بحران وام/ازدواج مستحق پاداش است نه زندان قسط

وی افزود: امروزه در حوزه مشوق سازی ازدواج اولین کار ارائه مشوق های اقتصادی است و  امروزه به هر کس که می خواهد ازدواج کند وام می دهند و این اولین بحران در مسیر زندگی مشترک و پرداخت قسط اولین دغدغه است، در حالی که باید به جای تسهیلات ازدواج پاداش ازدواج می داشتیم. در واقع در حال حاضر هزینه های بسیاری را انجام می دهیم که نباید و بعکس هزینه هایی را انجام نمی دهیم که باید انجام شود.

الگوهای ازدواج باید به قد و قواره همه آدم ها بخورد

علی میری با بیان اینکه سازمان هایی می توانند درخصوص پاداش های ازدواج مسئول شوند و اگر قبول داریم که ازدواج سنت پیامبر است در قبال آن به افراد پاداش بدهند، گفت: موضوع ازدواج آنقدر پیچیده است که باید برای آن الگوسازی کرد و الگوهایی تعریف کرد که به قد و قواره همه آدم ها بخورد.

وی با بیان اینکه هیچ کشوری در جنگ رشد نکرده و در واقع بنیان کن ترین هزینه ها در جنگ صرف شده است، جنگ را یک آرمان منفی دانست که حتی اگر به صلح منجر شود تازه به نقطه صفر رسیده ایم و گفت: این بحث سیاسی نیست و کاملا مدیریتی است. هزینه های نظامی مالزی کمتر از 2 درصد است و خرد سیاسی باعث شده که رفتار اجتماعی آنها به سمت بهینه برود.

سونامی بی سروصدای تجردگری

به گزارش ایسنا، حجت الاسلام علی نیک عهد مدیر مرکز همسان گزینی تبیان استان مرکزی نیز در این نشست با بیان اینکه باید وضعیت موجود را بررسی کرد، گفت: سونامی تجردگری وجود دارد ولی از آنجاکه پنهانی و بی سر و صداست شاید عامه مردم در جریان آن نباشند، اگرچه خانواده ها با آن درگیر هستند.

وی با بیان اینکه تهاجم واقع شده و ما باید دفاع کنیم و اگر اینکار را نکنیم شاید این معضل به تمامی خانه ها راه یابد، گفت: تبعات منفی تجردگری بسیار زیاد است و باید برای کاهش یا رفع آن چاره ای اندیشید و به نظر می رسد برای رفع این معضل نیاز به یک عزم و اراده ملی داریم.

بیکاری ریشه اصلی تجردگزینی است، اما مشکل همه نیست

وی اظهار کرد: براساس آمار در سطح کشور 14.5 میلیون مجرد و در استان 383 هزار مجرد داریم. بیکاری ریشه اصلی تجردگزینی است، اما بیکاری مشکل همه نیست و نباید آنرا بهانه کرد. در کنار اینکه این معضل باید رفع شود، بسیاری از رسوم و باورهای غلط و فرهنگ غلط از ماهواره گرفته تا روزمرگی ها وارد زندگی ها شده و اجازه نمی دهد جوان تصمیم درستی بگیرد .

نیک عهد با بیان اینکه ریشه ترس از ازدواج اینست که جوان نمی خواهد زیر بار مسئولیت برود، گفت: وقتی اشتغال به سمت بانوان سوق می یابد آقایان بیکار می شوند و دنباله بیکاری آقایان اعتیاد، سرزنش و ملامت اطرافیان، افسردگی، روی آوردن به گوشه گیری و عزلت و در نهایت خودکشی است. مقداری هم مدرک گرایی در این حوزه نقش دارد، اما اینکه خروجی دانشگاه چیست با این مدرک باید چه کرد مشخص نیست. متاسفانه در کنار تشویق به تحصیلات دانشگاهی اشتغال تعریف نشد و میان دانشگاه و صنعت هم ارتباطی شکل نگرفته است.

وی افزود: این عوامل باعث می شود جوان از مسئولیت ازدواج بترسد. به نوعی اهرم های قانونی و مشوق هایی که باید جوان را به سمت ازدواج سوق دهد متاسفانه سد راه شده و مشوق تجردگزینی شده اند.

نیک عهد با اشاره به راه اندازی مرکز همسان گزینی تبیان در استان گفت: در راستای راه اندازی این طرح 12 سال کار کارشناسی انجام شده و این سایت تنها سایت فراگیر و ملی دارای مجوز در سطح کشور دارای مجوز است که چهار سال تجربه عملی دارد و 70 درصد متقاضیان آن دارای مدرک کارشناسی به بالا هستند و به افراد انگ هم نمی خورد.

روش های سنتی محض جواب نمی دهد

وی با تاکید بر اینکه دنیا مدرن شده و روش های سنتی محض جواب نمی دهد، افزود: ما روش های سنتی را در این طرح کنار نگذاشته ایم، این طرح تلفیقی از روش های سنتی و مجازی است. سایت تبیان با صدها سایت همسریابی غیرمجاز موجود در اینترنت متفاوت است. این طرح موفق بوده و ظرف 4 سال در کشور 40 هزار نفر ثبت نام کرده اند و این فرایند درخصوص 2 هزار نفر منجر به ازدواج شده که هیچیک منجر به طلاق نشده است.

نیک عهد با تاکید بر استقبال خوب از این سایت و لزوم اطلاع رسانی هرچه بیشتر در این خصوص گفت: فرهنگ سنتی ازدواج را نباید کنار گذاشت، هرچند خواستگاری دختر از پسر فاقد اشکال است، اما امروزه هم به ندرت اتفاق می افتد و در واقع آنچه مانع این امر می شود، عرف جامعه است.

4000مجرد در استان مرکزی دغدغه شغل ندارند

وی درخصوص دفتر همسان گزینی که به عنوان یک راهکار برای کمک به کاهش سن ازدواج پیگیری شده است، گفت: اولویت مخاطبان ما در این دفتر شاغلین دستگاه های اجرایی هستند. حدود 4 هزار مجرد در استان داریم که دغدغه شغل ندارند.

وی اظهار کرد: دانشگاه فرهنگیان و دانشگاه علوم پزشکی در این طرح در اولویت ماست چراکه دانشجویان این دانشگاه ها در آینده دغدغه شغل ندارند و شرایط آنها تقریبا تثبیت شده است و کافی است فراخوان بدهیم که ثبت نام کنند و بلافاصله مقدمات کار متناسب با خواسته ها و شرایطشان برای آنها فراهم شود تا ازدواج کنند. فرایند اینکار کاملا رایگان است و بخش مهمی از مجردین را تحت پوشش قرار می دهد.

وی با بیان اینکه این سایت هیچگونه فعالیتی در حوزه ازدواج موقت و چندهمسری ندارد گفت: تمام کارها در این فرایند با نظارت خانواده ها انجام می شود و اطلاعات افراد محرمانه و مخفی باقی می ماند.

افزایش سن ازدواج افراد را وسواس می کند

وی بر لزوم کمک رسانه ها و خانواده ها در این حوزه تاکید کرد و گفت: افزایش سن ازدواج افراد را وسواس، محتاط و سخت گیر می کند، هرچند این انتخاب قطعا یک مسئله مهم است و اگر از روی ناآگاهی انجام شود ضربه می خوریم اما وسواس زمینه ساز تاخیر است.

وی با بیان اینکه براساس آمارها طلاق در بین خانواده های مذهبی دارای قبح بسیاری است و این قشر کمتر به سمت طلاق می روند گفت: متاسفانه در خانواده هایی که دغدغه های مذهبی کمتر دارند طلاق راحت تر انجام می شود و متاسفانه در حال حاضر با جشن طلاق مواجه هستیم در حالی که اسلام طلاق را منفورترین حلال می داند.

صیغه در بالا رفتن سن ازدواج تاثیری ندارد

وی ریشه تمام معضلات را نادانی دانست و با تاکید بر لزوم کسب مهارت های زندگی و با اشاره به آموزش هایی که توسط دفتر همسان گزینی در این رابطه ارائه می شود، درخصوص تاثیر صیغه بر افزایش سن ازدواج افزود: براساس آموزه های دینی انسان فطرتا دارای نیازهای جنسی است. اگر این نیازها از طریق ازدواج انجام نشد فرد یا به سمت صیغه می رود یا روابط نامشروع را انتخاب می کند.

وی با تاکید بر اینکه صیغه در بالا رفتن سن ازدواج تاثیری ندارد، افزود: روابط پنهانی و غیرشرعی موجود در جامعه که اصالت افراد را به چالش می کشد و مسئولیت پذیری را از بین می برد از عوامل بالا رفتن سن ازدواج است.

20 هزار دختر روستایی استان مرکزی سن ازدواج بهنگام را از دست داده اند

به گزارش ایسنا، زهرا فرجی مدیرکل امور بانوان و خانواده استانداری مرکزی نیز در این نشست، تجردگزینی را پدیده ای پیچیده دانست که نمی توان یک یا چند دلیل قطعی برای آن عنوان کرد و گفت: به اعتقاد بنده تجردگزینی یا انتخابی است یا تحمیلی. اگر  انتخابی باشد دو دلیل دارد، یا نگاه دختران به زندگی تغییر کرده یا شرایطی وجود دارد که دختر بین بد و بدتر یکی را انتخاب می کند.

 وی افزود: اگر این مسئله تحمیلی باشد به این معناست که اتفاقاتی افتاده که به هر دلیلی شرایط را به گونه ای برای دختر رقم زده است که چاره ای جز اینکه تجرد را برگزیند ندارد. ولی در کل تجردگزینی آسیب است و باعث ایجاد آسیب هایی در جامعه می شود.

فرجی گفت: تجردگزینی آسیب است چون به ساختار جامعه آسیب می زند چرا که افزایش نسل، افزایش خانواده و افزایش جمعیت را در صورت افزایش تجردگزینی نخواهیم داشت و از طرفی اگر ازدواج رخ ندهد یکسری نیازهای منطقی که باید در محمل خانواده پاسخ داده شود به جامعه وارد می شود و در واقع می تواند از دلایل افزایش فساد و بی بند و باری در جامعه شود.

وی با بیان اینکه این بحث را باید از زوایای مختلف بررسی کرد گفت: ساختار فرهنگی جامعه ما مبتنی بر فرهنگ دینی است. اسلام توصیه و تاکید بر ازدواج دارد و اگر شرایط فراهم باشد که ازدواج آگاهانه انجام و خانواده سالم شکل بگیرد به جامعه سالم دست پیدا خواهیم کرد .

نقش آفرینی رسانه ملی در افزایش سن ازدواج!

فرجی افزود: بخشی از تغییر رویکردها برمی گردد به اینکه اعتقادات مذهبی در نسل جوان ما کمرنگ شده و تغییر نگرش اتفاق افتاده است. نکته دیگر اینست که جوانان در حوزه حمایت ها با کمبودهایی مواجهند و در واقع برخی افراد که تجردگزینی را در پیش می گیرند، از حمایت خانواده و اجتماع محرومند و از طرفی برخی الگوهای غلط نیز توسط رسانه ملی در قالب فیلم ها و سریال ها در جامعه ترویج داده می شود که زندگی خوب را زندگی سرشار از تجمل معرفی می کند و تحت تاثیر این الگوها دختران در انتخاب همسر چنین شاخص هایی را در نظر می گیرند و طبیعی است که تن به ازدواج با جوانی که شرایط اقتصادی ویژه ای نداشته باشد، نخواهند داد.

وی در ادامه با بیان اینکه در بحث تجردگزینی تحمیلی با بحث نوسانات جمعیتی روبرو هستیم، گفت: مردان 30 تا 35  سال حدود 600 هزار نفر و زنان 25 تا 29 سال بیش از یک میلیون و 130 هزار نفر هستند و در این شرایط مردی وجود ندارد که گزینه دختران برای ازدواج باشد و این یکی از عوامل تجردگزینی است.

شوک های جمعیتی و پایین بودن آمار مردان مجرد نسبت به زنان

فرجی افزود: از طرفی مردان 25 تا 29 سال یک میلیون و 700 نفر و زنان 20 تا 24 سال حدود دو میلیون نفر هستند و با توجه به عدم توازن جمعیتی بین این دو می توان این عامل را نیز در تجردگزینی دختران موثر دانست. در واقع شوک های جمعیتی و پایین بودن آمار مردان مجرد نسبت به زنان باعث می شود که عامل نوسانات جمعیتی در تجردگزینی دختران نقش مهمی را ایفا کند.

وی تاکید کرد: علیرغم این عوامل که در تجردگزینی تاثیرگذار هستند، می توان بستری را فراهم کرد و زمینه ای را در جامعه از سطح قانونگذاری و سیاست های کلان گرفته تا سیاست های خرد در سطوح استانی و مناطق ایجاد کرد که ازدواج درست، بهنگام و آگاهانه ترویج پیدا کند. هرچند ایجاد بسترهای اساسی برای تحقق این مهم بسیار سخت است، اما امکانپذیر است و به سیاست های کلان برمی گردد. از طرفی رسالت اجتماعی همگانی در بحث ترویج فرهنگ ازدواج و حمایت مادی و معنوی از جوانان در این رابطه باید مورد توجه قرار بگیرد و به انجام برسد.

امروزه جوان به تنهایی فکر می کند

وی با بیان اینکه جوانان حتی در صورت عدم نیاز به حمایت مادی به حمایت فکری نیاز دارند ولی متاسفانه از اینگونه حمایت ها خبری نیست گفت: وقتی اعضای خانواده همه منزوی هستند و گفتگوی خانواده کاهش پیدا کرده، زمینه دور شدن افراد خانواده از یکدیگر فراهم شده و امروزه جوان به تنهایی فکر می کند و اطلاعات غلط از منابع غیر رسمی دریافت می کند و در نهایت الگویی در ذهن او شکل گرفته و براساس آن تصمیم می گیرد و در نهایت این عوامل دست به دست هم می دهند و تجردگزینی در جامعه دختران بالا می برد. 

فرجی درخصوص برنامه های دفتر زنان در حوزه تجردگری و اثربخشی سیاستگزاری ها در حوزه خانواده گفت: معاونت زنان و خانواده در حوزه تجردگری برنامه مشخصی ندارد و آنچه دفتر امور بانوان دنبال می کند تحکیم بنیان خانواده، ترویج سبک زندگی ایرانی اسلامی و ترویج ازدواج آسان است و در بحث آگاه سازی دختران جوان نشست های تخصصی و کارگاه های آموزشی و ارائه الگوهای مطلوب زندگی و ازدواج آسان را دنبال و در قالب فعالیت های اجتماعی فرهنگی به اشکال مختلف پیگیری می کند، همچنین توانمندسازی دختران جوان برای ورود به عرصه زندگی از طرح هایی است که در همه استان ها اجرایی و عملیاتی می شود.

فرجی افزود: با توجه به شرایطی که جامعه مدرن برای جامعه رقم می زند، میل به ادامه تحصیل و یافتن شغل مناسب، سیری است که توسط دختران طی می شود. از سویی مسئله ای تحت عنوان سن منطقی یا مناسب ازدواج هم مطرح است که در جوامع مختلف تعریف متفاوتی دارد ولی اگر سن 20 تا 25 برای ازدواج بهنگام دختران در نظر گرفته شود، با توجه به اینکه دختران تمایل به ادامه تحصیل و پس از آن یافتن شغل دارند، طبیعتا چندین سال ازدواج بهنگام آنان به تاخیر می افتد.

وی با بیان اینکه در کنار این موارد مسائلی نیز همچون بدبینی به جنس مخالف، ترس از طلاق، بی اعتمادی، کمرنگ شدن صداقت، فرار از مسئولیت پذیری و ... باعث شده است که ازدواج دختران به تاخیر بیفتد، گفت: از سویی ملاک های همسرگزینی نیز تغییر پیدا کرده است و دختران به دنبال فرد ایده ال متناسب با شرایط خودشان هستند.

فرجی اظهار کرد: اگر اولویت دختران ادامه تحصیل و یافتن شغل مناسب باشد، قطعا عواملی همچون تمایل به مستقل بودن و ادامه تحصیل باعث تاخیر در ازدواج آنان می شود.

وی این مسئله که بالا رفتن سن ازدواج برای افراد فرصت است یا تهدید را، وابسته به فرد دانست و افزود: از آنجاکه نگاه افراد به زندگی متفاوت است نمی توان به صورت مطلق در این خصوص صحبت کرد.

فرجی در خصوص تجردگری در جوامع روستایی نیز گفت: وضعیت در این جوامع روستایی بسیار بدتر از جوامع شهری است چراکه از طرفی دختران در این جوامع تقریبا از تحصیل محرومند، شغل مناسبی در این محیط برای آنها پیدا نمی شود و هیچ فرصت استفاده از امکانات رفاهی، تفریحی و اجتماعی برای آنها فراهم نیست و در واقع به نوعی به انزوا کشیده شده اند و افسردگی در بین آنها به شدت رواج یافته و امروز با جمع کثیری از دختران با تجرد قطعی روبروییم که متاسفانه دچار بسیاری از آسیب های اجتماعی و مشکلات جسمی روحی و روانی هم شده اند که اینها تهدید برای جامعه است.

فرجی با بیان اینکه حدود 20 هزار دختر روستایی داریم که از سن ازدواج آنها گذشته و هیچ امکانی در روستا برای آنها فراهم نیست، گفت: مهاجرت مردها از روستا برای ادامه تحصیل و یافتن شغل که منجر به تغییر الگوی آنها و تمایل آنها به ازدواج با دختران شهری می شود، باعث می شود که آمار دختران مجرد در روستاها افزایش یافته و بحران جدی در روستا ایجاد شود.

وی گفت: ما روی توانمندسازی دختران روستایی کار می کنیم و ما معتقدیم زن و دختر روستایی باید از توانمند شوند. در حوزه تاب آوری اجتماعی، بازتوانی استعدادها و مهارت آموزی تقویت شود و خود را پیدا کند و مدیریت کند.

فرجی درخصوص راهکار کاهش سن ازدواج گفت: چون افزایش سن ازدواج و تجردگری پدیده ای چند علتی است، در هر بعد به راهکار متفاوتی نیاز است و در واقع در این حوزه بسیاری از علل در عرض هم هستند تا در طول هم.

وی تاکید کرد: در جوامع روستایی توانمندسازی زنان از نظر من باید در اولویت اول باشد.

قانون تسهیلات ازدواج خاک می خورد

براساس این گزارش، غلامرضا فتح آبادی مدیرکل دفتر امور اجتماعی استانداری مرکزی نیز در این نشست درخصوص آمارهای مربوط به تجردگری و افراد مجرد در جامعه اظهار کرد: براساس آخرین آمار موجود، 5 میلیون و 670 دختر و 5 میلیون و 570 پسر مجرد در کشور داریم که از این تعداد، 980 هزار دختر و 320 هزار پسر به تجرد قطعی رسیده اند. در استان مرکزی نیز جمعیت 15 تا 29 سال 346 هزار و 375 نفر معادل 25 درصد جمعیت استان جوان هستند که 98 درصد اینها باسوادند، 33 درصد تحصیلات عالیه دارند و  45 هزار و 424 نفر هم بیکارند، از طرفی در این گروه سنی جمعیتی که هرگز ازدواج نکرده اند 201 هزار و 143 نفر هستند که این آمار جای بحث دارد.

صعود نشانگر تجردگزینی در ایران/متوسط تعداد اعضای خانواده در استان مرکزی حدودا سه و چند دهم است

وی با بیان اینکه بحث خانواده مثل سایر نشانگر های اجتماعی تابع یکسری متغیرهای پیچیده است و عوامل گسترده ای بر آن تاثیر دارند. انباشت هایی که در 40 سال اخیر از تغییرات اجتماعی داشتیم حوزه های مختلف را دگرگون کرده است که یکی از این حوزه ها خانواده است،

فتح آبادی افزود: در عرصه خانواده با چند نشانگر اجتماعی مواجه هستیم که یکی از آنها کاهش ازدواج است. به طور متوسط در یک دهه اخیر سالانه 5 درصد ازدواج در کشور ما کاهش یافته و بر این اساس نشانگر تجردگری نیز قاعدتا افزایش یافته است، از طرفی با کاهش فرزندآوری مواجه هستیم و تعداد فرزندان به یک تا دو فرزند کاهش یافته و به کوچک شدن خانواده ها منجر شده است، سرشماری ها نشان می دهند که متوسط تعداد اعضای خانواده در استان ما حدودا سه و چند دهم است.

وی با اشاره به طلاق به عنوان یک آسیب در جامعه گفت: البته اخیرا دو سالی است که روند طلاق در استان مرکزی کاهشی شده و در سه ماه اول سال با کاهش 9 درصدی طلاق در استان روبرو بوده ایم که البته نمی توان آنرا دائمی دانست چراکه تابع متغیرهای پیچیده ای است، از طرفی در جامعه با سبک های جدید زندگی مواجه هستیم و به تبع آن شکل های جدیدی از خانواده را تجربه می کنیم.

بحران سازی ها تشکیل خانواده را به تاخیر می اندازد

فتح آبادی اظهار کرد: تغییرات اجتماعی حوزه خانواده را بسیار متغیر کرده و جامعه شناسان بسیاری از این تغییرات را آسیب نمی دانند و آن را تغییر در سبک زندگی تلقی می کنند، برای مثال ازدواج بانویی که درس می خواند به تاخیر می افتد و به تبع آن برای اینکه به کار درس و دانشگاه برسد فرزندآوری را به تاخیر می اندازد. اینها تغییراتی است که در سبک زندگی وجود دارد و بکار بردن واژ بحران خانواده برای اینگونه تغییرات درست نیست و خانواده ها را درگیر می کند، باید بپذیریم بسیاری از اتفاقات و تغییراتی که در حوزه خانواده مشاهده می کنیم در واقع بحران نیست بلکه تغییر در سبک زندگی است که البته این تغییرات باید به نوعی با سبک زندگی ما مطابق شود و در این رابطه سیاسگزاری های اجتماعی صورت گیرد.

وی تاکید کرد: بخواهیم یا نخواهیم سیگنال هایی که در غرب در حوزه خانواده شکل گرفته جامعه و خانواده ما را نیز درگیر کرده و ممکن است شکل های جدیدی از خانواده نیز شکل بگیرد، اما اینکه با اطلاق بحران به این شرایط، جامعه را حساس کنیم، این بحران سازی ها تشکیل خانواده را به تاخیر می اندازد و خسارت های زیادی را در حوزه های اقتصادی، اجتماعی و ... خواهد داشت در حالی که ما نیاز به نگرش های جدیدی در حوزه خانواده داریم.

فتح آبادی افزود: در دو سال اخیر به دنبال تشکیل شورای اجتماعی و سازمان اجتماعی در کشور و ورود رهبری به عرصه اجتماعی یکی از محورهایی که برای ساماندهی مورد توجه قرار گرفت، خانواده است. به دنبال این تصمیم گیری سیاست های اجتماعی کشور در عرصه جمعیت و خانواده تبیین شده و محورهای کار بویژه در عرصه طلاق مشخص شده و بر این اساس، اقدامات باید بگونه ای انجام شود که شاهد کاهش 25 درصدی این آسیب در کشور باشیم.

به گفته وی، برای دستیابی به این هدف باید نهادهایی در کشور شکل گرفته و فعال شود و یکی از محورها در این زمینه آموزش های پیش از ازدواج است که در استان مرکزی بیش از دو سال است که اجرایی شده و خوشبختانه  98 درصد افرادی که ازدواج می کنند تحت پوشش برنامه های این آموزش ها قرار می گیرند و رصدها نشان می دهد که این آموزش ها بر کاهش آمار طلاق در سال اول ازدواج تاثیر گذاشته و آمار طلاق در سال اول را 8.5 درصد کاهش داده است.
جوانان تمایلی به پذیرش مسئولیت های اجتماعی ندارند

فتح آبادی با بیان اینکه گام بعدی این آموزش ها در حوزه همسان گزینی است و در مدارس و دانشگاه ها هم اقداماتی را انجام خواهیم داد، افزود: سیاست های کلی نظام در حوزه خانواده شامل برنامه ریزی و ساماندهی در حوزه تجردگری نیز می شود و تمامی دستگاه های مرتبط در قالب سیاست های خانواده با این موضوع درگیر هستند، اما اینکه چه میزان به شاخص ها دسترسی پیدا کنیم تابع متغیرهای پیچیده ای است، مثلا سیگنال های اقتصادی که در جامعه شکل گرفته قاعدتا این موضوع را تشدید خواهد کرد و متغیرهای کلان در این عرصه تاثیرگذار است، جامعه نیز در این موضوع نگرانی هایی دارد و ضمن اینکه بعد سخت افزاری در این عرصه درگیر شده، در بعد نرم افزاری هم مشکلاتی داریم مثلا در مسئولیت پذیری جوانان مشکلاتی داریم و آنان تمایل چندانی برای پذیرش مسئولیت های اجتماعی ندارند.

به گفته وی، سوالاتی هم در این زمینه مطرح است مثل اینکه تنها زندگی کردن چه مزیتی دارد و آیا این موضوع به تضعیف جایگاه خانواده خواهد انجامید و آیا دانشگاه های ما در این حوزه کار و بررسی کرده اند و اطلاعات موثقی در این خصوص که نگرانی های اجتماعی در این زمینه در حال تشدید است، وجود دارد یا خیر؟

حساس نشوید

فتح آبادی با بیان اینکه اینها فرضیه هایی است که در این عرصه وجود دارد گفت: در کل نباید خیلی در این خصوص حساس و نگران شویم، در واقع باید متناسب با این تغییرات اجتماعی سیاستگزاری های اجتماعی داشته باشیم و این سیاستگزاری ها براساس همان سیاست کلی خانواده، جمعیت و سیاست هایی که شورای اجتماعی کشور تعیین کرده در حال حرکت است اما سایر نشانگرها در حال متاثر و تخریب کردن این حوزه است که باید به آن هم توجه کنیم.
سن ازدواج در استان مرکزی 26 تا 27 سال است

وی اظهار کرد: سن ازدواج در کشور به صورت میانگین به 27 سال رسیده و در برخی مراکز استانها حتی برای پسران و دختران به 32 سال هم رسیده و روند افزایشی دارد. در استان ما هم میانگین سن ازدواج 26 تا 27 سال است.

فتح آبادی در خصوص اقدامات دولت در حوزه مشوق های ازدواج گفت: دولت در راستای سیاست های خانواده مواردی را به عنوان مشوق ازدواج تعریف کرده است که ارائه خوابگاه متاهلی به سربازان و دانشجویان متاهل و انتقال آنها به شهرهای خودشان از جمله آنهاست، حتی در راستای افزایش حقوق و مزایای کسانی که متاهل می شوند موارد تشویقی تعریف شده ولی آمارها نشان می دهد که این مشوق ها چندان در کاهش سن ازدواج و تجردگری موثر نبوده است.

فتح آبادی گفت: میانگین سنی ازدواج در سال 95 بین زنان 23  و مردان 27  و در سال 45 بین زنان 18 و مردان 25  سال بوده است.
وی درخصوص مواردی که به نوعی می تواند به تجردگری دامن بزند، گفت: یکی از این موارد آمارهای نگران کننده ای است که توسط رسانه ها درخصوص طلاق منتشر می شود و جامعه را نگران کرده و جوانان را از ازدواج می ترساند.

وضعیت مان نسبت به بسیاری از کشورها بهتر است/در قرن شوک های اجتماعی زندگی می کنیم

فتح آبادی با بیان اینکه در بحث تغییرات خانواده ده ها متغیر وجود دارد و همه باید در مکاتب خاص خود بررسی شود، افزود: برغم این تغییرات اجتماعی هنوز که هنوز است در مقایسه با بسیاری از کشورها وضعیت خیلی خوبی را دارا هستیم.  برای مثال طلاق در بلژیک 71 درصد، پرتغال 68 و روسیه 51 درصد و میانگین ما 30 درصد است، در واقع وضعیت دنیا در حال دگرگونی است و تمام مطالعات نشان می دهد که ایران در مبحث آسیب های اجتماعی و ناهنجاری ها در سطح دنیا وضعیت بسیار بهتری دارد، هرچند تغییراتی هست و فراز و نشیب هایی در جامعه وجود دارد که البته انتشار آمارها در این حوزه ها جامعه را حساس می کند و از آنجاکه این آمارها منفی است مشکلات را بزرگنمایی می کند.

وی به بیان پیشنهاداتی در راستای اصلاح تجردگری پرداخت و گفت: ارتقای سطح بینش و فرهنگ عمومی جامعه یکی از راهکارهاست. ما باید بپذیریم در جامعه ای زندگی می کنیم که براساس سرشماری سال 90 حدود 30 میلیون نفر آن کم سواد و بی سواد و 10 میلیون بیسواد مطلق هستند، 10 میلیون تا پنجم درس خوانده اند و 10 میلیون تا سیکل تحصیل کرده اند و در مجموع جامعه ما کم سواد و آبستن یکسری تغییرات اجتماعی است، در عین حال در قرن شوک های اجتماعی زندگی می کنیم، پس باید فرهنگ جامعه را ارتقا دهیم.

وی فراهم کردن زمینه استقلال اقتصادی جوانان را راهکار دیگر دانست و با بیان اینکه این مهم شاه بیت اصلی صیانت از خانواده است، افزود: باید به تقویت نقش حمایتی نهادهای سنتی از جوانان نیز بپردازیم.

قانون تسهیلات ازدواج خاک می خورد/انباشت قوانین راکد در حوزه خانواده

فتح آبادی ایجاد زمینه دسترسی آسان جوانان به ازدواج را راهکار دیگر دانست و گفت: در این زمینه نهادهای زیادی ایجاد کردیم ولی نتیجه ای نگرفته ایم و حتی قانون تسهیلات ازدواج که همه محورها در آن تعریف شده اجرا نمی شود. در واقع در حال حاضر انباشتی از قانون در حوزه  خانواده داریم که اجرایی نمی شوند و مجلس که این قوانین را وضع کرده درخصوص اجرایی نشدن آنها بازخواستی انجام نمی دهد.

وی با تاکید بر برنامه ریزی برای توسعه مراکز تخصصی ازدواج گفت: این مهم در استان مرکزی در قالب کانون ازدواج پایدار دنبال شده است. متاسفانه علیرغم اینکه خانواده دغدغه همگان است اما مقداری شعاری در این خصوص برخورد شده است در حالی که صیانت از خانواده با شعار ممکن نمی شود. در برخی کشورها وزارتخانه خانواده شکل گرفته و جدی وارد صحنه شده اند و سیاستگزاری اجتماعی به این سمت پیش رفته است.

45 هزار بیکار در سن ازدواج/پاداش یک میلون تومانی فرزندآوری اجرایی نشد

فتح آبادی با بیان اینکه وقتی در این گروه سنی 45 هزار بیکار داریم نباید انتظار داشت جوان تن به ازدواج دهد، فراهم کردن فرصت های شغلی برای کاهش بیکاری را ضروری عنوان کرد و گفت: ایجاد صندوق حمایت از جوانان و ارائه امکانات دولتی و ارائه پاداش برای ازدواج دنبال شود. امروزه بسیاری از قوانین که در حوزه ازدواج به عنوان پاداش دیده شده اجرایی نمی شود و مصداق آن قانون اهدای یک میلیون تومان در بحث فرزندآوری است که در دولت قبل عنوان شد ولی اجرایی نشده است.

وی در این خصوص به ارائه برخی پیشنهادات پرداخت و گفت: تغییر نگرش خانواده، آموزش، تشکیل مجامع خیرین و ورود خیرین به صورت نهادمند به این حوزه از ضروریات است.

استان مرکزی به قطب آموزش های همگانی کشور تبدیل خواهد شد

وی با بیان اینکه در استان مرکزی در کنار کانون زندگی پایدار علاوه بر آموزش های پیش از ازدواج، غربالگری نیز انجام می شود و آموزش های تخصصی ازدواج به افراد ارائه می شود و تا 5 سال خانواده ها را تحت پوشش قرار می دهند، گفت: براساس پیش بینی 5 ساله استان مرکزی به قطب و هسته اصلی مشاوره های خانواده و آموزش های همگانی کشور تبدیل خواهد شد.

هنوز هم "خندیدن" مشکل است

فتح آبادی اظهار کرد: نشاط اجتماعی عنصر مهمی در صیانت از خانواده است. علیرغم اینکه برنامه ریزی گسترده ای در این حوزه صورت گرفته است، اما جامعه هنوز درخصوص خنده و نشاط دچار مشکلات بسیاری است و نگاه های ایدئولوژیکی در این زمینه وجود دارد که که متغیرهای تاثیرگذاری در این حوزه هستند.

وی افزود: تلاش می کنیم تا آخر سال اگر همه متغیرها آماده باشد دهکده خانواده را در فضای 5 هزار هکتاری سابق دانشگاه آزاد اراک راه اندازی کنیم. تمامی فرایند ازدواج از آموزش های پیش از ازدواج تا فرزندآوری و مشاوره در این دهکده انجام می شود.

روستاها گرفتار تجردگری و ازدواج های زودهنگام/ازدواج 706 دختر زیر 18 سال در روستاهای استان

فتح آبادی با بیان اینکه در تغییرات اجتماعی روستاییان بسیار متاثر شدند و ضمن اینکه افزایش تجردگری را در روستاها داریم از طرفی با ازدواج های زودهنگام هم مواجه هستیم گفت: در سال 95 حدود 706 دختر زیر 18 سال در روستاهای استان ازدواج کردند و الان در کشور 40 هزار کودک مطلقه داریم.
وی افزود: موضوع تجردگری در روستاها تابع متغیرهای پیچیده تری است، مهاجرت ها در این حوزه تاثیر منفی گذاشته و توسعه روستایی در کشور متوازن نیست، اینها موارد منفی است که در این بحث وجود دارد، در حوزه اجتماعی روستاها متولی خاصی وجود ندارد و نگاه سازمان دهیاری ها هم بیشتر سخت افزاری و عمرانی است .باید در این زمینه هم سیاستگزاری های روشنی داشته باشیم ولی تا بحال صاحبنظران دانشگاهی و برنامه ریزان نتوانسته اند به نسخه واحدی در این عرصه برسند.

موارد متعدد ازدواج دختران زیر 10 سال در استان مرکزی

فتح آبادی با بیان اینکه تقریبا میانگین طلاق در روستاها طبیعی تر است گفت: در شهرستان هایی مثل خنداب شاهد ازدواج های زودهنگام هستیم و در موارد متعددی دخترانی حتی با سن 10 سال در استان ازدواج کرده اند.

وی بر اجرای سیاست های اجتماعی در عرصه خانواده بعنوان یک راهکار تاکید کرد و افزود: پاسخگویی دستگاه های مسئول و نظارت دستگاه های نظارتی در این حوزه بسیار مهم است البته همه موانع مربوط به بودجه نیست و در بسیاری موارد ناهماهنگی بین دستگاهی در مسیر اجرای برنامه ها مشکل ایجاد می کند.

دانشگاه در توسعه اجتماعی جامعه غایبند

فتح آبادی افزایش نقش دانشگاه ها در این حوزه را نیز خواستار شد و گفت: دانشگاه ها در توسعه اجتماعی جامعه غایب هستند در حالی که باید موتور محرک جامعه بوده، در حوزه مطالعات کار کنند و به حوزه ایجاد مکاتب فکری وارد شوند.

وی بر لزوم توجه به مباحث خانواده در مدارس و دانشگاه ها و نقش آفرینی صدا و سیما و رسانه ها در این حوزه نیز تاکید کرد و گفت: کنترل متغیرها را باید در شرایط اقتصادی موجود مد نظر قرار دهیم چراکه در این شرایط اقتصادی خانواده بیشترین آسیب را می بیند، در نتیجه باید این نشانگرها را کنترل کرد تا خانواده آسیب نبیند.

انتهای پیام