آلمان به دنبال دوست در آسیای میانه برای تهیه مواد اولیه خود

اولاف شولتس، صدراعظم آلمان، با تبدیل شدن به اولین صدراعظم این کشور در دهه‌های اخیر که از آسیای میانه بازدید می‌کند، دسترسی خود به آسیای مرکزی را به دنبال هم‌افزایی اقتصادی و هماهنگی ژئوپلیتیکی افزایش می‌دهد.

شولتس قرار است امروز (۱۵ سپتامبر، برابر با ۲۵ شهریور) سفر خود را از ازبکستان آغاز و روز دوشنبه به قزاقستان سفر کند، او اولین صدراعظمی است که پس از ۲۲ سال از ازبکستان بازدید می کند. این دومین سفر او به آستانه است اما او، اولین رئیس دولت آلمان است که در ۱۱ سال گذشته از قزاقستان بازدید می‌کند.

انتظار می‌رود شولتس در طول سفر سه روزه خود در نشست شش جانبه با ۵ کشور آسیای مرکزی با سران قزاقستان، ازبکستان، قرقیزستان، تاجیکستان و ترکمنستان، شرکت کند. این دومین دوره از نشستی است که سال گذشته در برلین آغاز شد.

آسیای مرکزی؛ بازار اقتصادی گسترده، منبع تامین مواد اولیه

ابراز علاقه آلمانی ها به آسیای مرکزی با تأکید شولتس بر ایجاد روابط نزدیکتر با کشورهای کوچکتر همسو است. در همین راستا، آلمان به طور قابل توجهی تماس‌های تجاری و دولتی خود را با آسیای مرکزی افزایش داده است تا شرکای جدیدی برای صادرات کالا و واردات مواد خام مورد نیاز اقتصاد آلمان پیدا کند.

یک منبع دولتی آلمان به خبرگزاری اوراکتیو (واقع در برلین) گفت: در سپتامبر ۲۰۲۳ (شهریور ۱۴۰۲)، آسیای مرکزی اولین منطقه (نه یک کشور) شد که با آلمان یک مشارکت منطقه‌ای را آغاز کرد، در این مشارکت بخش‌های انرژی و اقتصاد بیش از هر موضوع دیگر مورد توجه آلمان هستند.

این منبع دولتی با اشاره به قزاقستان، گفت: برای ما، این مشارکت به معنای فرصتی برای جایگزینی نفت روسیه است. البته مشخص است که به ذخایر گاز در منطقه نیز توجه خواهد شد. این منبع درباره ازبکستان گفت: این کشور از نظر اقتصادی به طور مثبت توسعه یافته است.

دولت آلمان همچنین قرار است این هفته قرارداد مهاجرتی را با تاشکند امضا کند که انتظار می‌رود این قرارداد برای استخدام نیروهای ماهر در آلمان اهمیت داشته باشد.

یکی دیگر از امتیازات منطقه آسیای مرکزی را می‌توان در حوزه ژئوپلیتیک جست‌وجو کرد؛ پنج کشور آسیای مرکزی از لحاظ تاریخی و جغرافیایی نزدیک به روسیه تاکنون از موضع گیری آشکار در مورد تهاجم روسیه به اوکراین خودداری کرده اند. این کشورها با باز نگه داشتن مرزهای زمینی به روی روسیه برخلاف کشورهای عضو اتحادیه اروپا که با روسیه همسایه هستند، مورد انتقاد قرار دارند. آنها همچنین متهم شده اند که به عنوان مسیرهای جایگزین مسکو برای دور زدن تحریم ها عمل می کنند.

جنگ جاری در اوکراین به طور قابل توجهی بر روند تجارت جهانی تأثیر گذاشته و بسیاری از کسب‌وکارها از جمله شرکت‌های آلمانی، فعالیت‌های خود را از روسیه به آسیای مرکزی منتقل کرده‌اند.

این تغییر به اهمیت فزاینده آسیای مرکزی به عنوان یک هاب لجستیکی، انرژی و نیروی کار ماهر اشاره دارد. با ادامه کاوش و سرمایه‌گذاری‌های هیات‌های تجاری آلمانی در این منطقه، به وضوح مشخص است که این تلاش‌ها در بازسازی روابط تجاری و همکاری‌های اقتصادی در یک چشم‌انداز پس از جنگ نقش اساسی دارند.

یک منبع دولتی آلمان به رسانه تحلیلی دیپلمات گفت: آنچه برای صدراعظم بسیار جالب خواهد بود شنیدن نظر شرکای خود در گفت‌وگوهای محرمانه در مورد چگونگی ارزیابی آنها از وضعیت و تحولات روسیه است. در این نشست تحریم‌ها علیه روسیه «به‌درستی» مورد توجه قرار می‌گیرد.

با این حال، هیچ‌یک از کشورهای آسیای مرکزی نمی‌توانند در سطح روسیه در شراکت تجاری با آلمان ظاهر شوند. در حال حاضر، روسیه هنوز در رتبه ۳۸ از بالاترین شرکای تجاری آلمان قرار دارد، در حالی که قزاقستان در رتبه ۴۵ و ازبکستان در رتبه ۸۷ هستند. قرقیزستان، ترکمنستان و تاجیکستان نیز تنها بازارهای صادراتی کوچک هستند؛ تاجیکستان در رتبه ۱۵۲ قرار دارد و هیات‌های تجاری آلمانی از سفر به تاجیکستان و ترکمنستان اجتناب کرده اند.

بنابراین، هنوز مشخص نیست که آیا تحول در سیاست خارجی و روابط تجاری آلمان به طور برابر تمامی کشورهای آسیای مرکزی را شامل می‌شود یا خیر.

به طور کلی، به نظر می‌رسد که آلمان به طور جدی در تلاش است تا از آسیای مرکزی به عنوان یک گزینه جایگزین برای کاهش وابستگی به قدرت های بزرگ بهره‌برداری کند و این تلاش‌ها در قالب گسترش روابط اقتصادی و دیپلماتیک نمود پیدا می‌کند. اما برای تحقق این اهداف و بهره‌برداری کامل از ظرفیت‌های این منطقه، زمان و برنامه‌ریزی‌های بیشتری نیاز است.

منبع:ایرنا