تویسرکان کجاست و جاهای دیدنی آن کدام است؟
اگر تاکنون به تویسرکان سفر نکرده اید احتمالا نام گردوی تویسرکان را شنیده باشید. تویسرکان یکی از شهرهای ایران زیباست که گردوهایش شهرت زیادی دارند. در این مطلب با تویسرکان و مکان های گردشگری آن آشنا می شوید.
تویسرکان کجاست؟
تویسرکان یکی از شهرهای استان همدان است که در جنوب کوه الوند قرارگرفته است. تویسرکان بعد از همدان، ملایر و نهاوند به‌عنوان چهارمین شهر بزرگ استان شناخته می‌شود.
تویسرکان از شرق به ملایر، از جنوب به نهاوند و از غرب به استان کرمانشاه محدود می‌شود. ارتفاع شهر از سطح دریا ۱۷۸۰ متر است و درواقع از مناطق بلند و کوهستانی استان همدان است. شهرستان تویسرکان دارای دو شهر به نام‌های تویسرکان و سرکان به مرکزیت تویسرکان و ۱۲۶ آبادی و هفت دهستان است.
معنی تویسرکان
تویسرکان از دو بخش «توی» و «سرکان» تشکیل‌شده است. در بسیاری از نقاط ایران، لغت «توی» به معنای نزدیک است و افراد برای نشانی دادن از این کلمه برای نزدیک بودن جایی استفاده می‌کنند. توی و سرکان درواقع دو ده نزدیک به هم بودند و توی در یک‌فرسنگی از سرکان قرار داشت و به همین دلیل این بخش به تویسرکان مشهور شد. برخی محققان بر این باور هستند که تویسرکان در زبان قومی که در این منطقه می‌زیسته‌اند معنای خاصی داشته و این کلمه از همان قوم می‌آید.
سوغات تویسرکان چیست؟
اصلی‌ترین سوغاتی تویسرکان، گردو است. از دیگر سوغاتی‌های خوشمزه تویسرکان می‌توانیم به بادام، پشمک، عسل، سماق و انواع آلو اشاره کنیم.
خصوصیات اخلاقی مردم تویسرکان
پوشش محلی مردم تویسرکان، پوشش محلی رایج در همدان است. پوشاک مردان شامل سرپوش‌های نخلی و نمدی، کونیک، گیوه و کلاش می‌شود. پوشاک زنان همدانی شامل عرقچین، کونیک، تومبان، آرخالق، دوش لوق، بوتون، ساغری، ارسی و گالش می‌شود.
زبان مردم تویسرکان چیست؟
گویش لری تویسرکانی از گویش‌های لری استان همدان است که بیشتر مردم شهر تویسرکان و سایر مناطق لر زبان شهرستان تویسرکان بدان تکلم می‌کنند.
می توان گفت زبان مردم تویسرکان در شهرها، بخش‌ها و بیشتر روستا‌ها فارسی با لهجه لری است، اما در بعضی از روستا‌ها گروهی به زبان‌های کردی و ترکی صحبت می‌کنند. بیشتر مردم این شهر از اقوام فارس و لر هستند.
جمعیت تویسرکان
به گزارش تابناک جوان به نقل از فرمانداری تویسرکان، براساس گزارش آخرین سرشماری جمعیت در سال ۱۳۹۰ جمعیت شهرستان تویسرکان در آن سال در مجموع ۱۰۳۷۸۶ نفر بوده است که از این تعداد ۵۱۷۳۶ نفر مرد و ۵۲۰۵۰ نفر نیز زن می‌باشند. جمعیت شهر تویسرکان ۴۴۵۱۶ نفر و تراکم نسبی جمعیت آن ۳۷۲۵ نفر بوده.
فامیلی‌های تویسرکان
برخی نام‌ها و فامیلی‌ها در تویسرکان مانند بسیاری از شهرهای دیگر رایج‌تر است. برخی از فامیلی‌های این منطقه و اطراف، بختیاری، کهزادی، ترکاشوند، قدیمی، باباپیری، کارگر و ... است. در گذشته فامیلی‌ها را بر اساس اجداد، اصالت و یا شغل افراد تعیین میکردند.
قدیمی‌ترین روستای تویسرکان
الی گشت نوشت: روستای گشانی از توابع مرکزی شهرستان تویسرکان، در ۲۵ کیلومتری شهر تویسرکان، در مسیر همدان_گنج‌نامه، به‌طرف روستای بابا پیرعلی واقع شده است.
درختان گردو فراوان و باکیفیت، از ویژگی‌های این روستا است. البته علاوه بر باغ‌های وسیع گردو، باغ‌های بادام، آلو، زردآلو و گیلاس نیز در اطراف روستا مشاهده می‌شود و منظره زیبایی را ایجاد می‌کند. این روستا با قدمت ۵۰۰ساله، مقبره امامزاده ابراهیم و گورستان بزرگ و قدیمی را، به عنوان جاذبه‌های تاریخی به گردشگران ارائه می‌دهد. همچنین چشمه آبی در روستای گشانی وجود دارد که آب آن بسیار زلال و معدنی است. این روستا از سمت شمال و شرق، به کوه‌های الوند راه دارد و ازاین‌رو یک منطقه کوهستانی است. همین ویژگی، باعث می‌شود که در این منطقه، کوه‌ها، دره‌ها و باغ‌های زیادی را مشاهده کنید.
موقعیت جغرافیایی روستای گشانی
طبیعت بی نظیر و منحصر به فرد روستای گشانی با خانه‌های پلکانی اش، بافت تاریخی و حفظ کردن سنت‌های مرسوم در این روستا سبب شده تا گردشگران زیادی را به خود جذب کند. این روستا در ۱۷ کیلومتری شمال غربی شهر تویسرکان قرار گرفته به دلیل شرایط اقلیمی خوبی که دارد اقلیم بسیار مناسبی را شامل می‌شود و بارندگی‌های مناسب در طول سال در این شهر نیز انجام می‌شود و همین خود دلیلی است تا چشمه‌های رودخانه‌های متعددی در این روستا روان باشد و منبعی برای آبیاری درختان و مراتع سرسبزی که در این منطقه وجود دارد باشد.
نکاتی جالب درباره روستای گشانی
در بافت روستای گشانی، به غیر از سوخت گاز طبیعی و تردد خودروها، نشانی از تغییر بافت قدیمی روستا، نمی‌توان دید.
بنیاد مسکن برای حفظ بافت روستا، جداره‌ها و مسیر عبور اهالی را با رنگ سیاه لاشه، اجرا کرده تا نمای زیبایی به این مسیر‌ها بدهد.
بخشی از گردوی درجه یک ایرانی، از باغ‌های این روستا به دست می‌آید.
در اغلب خانه‌های روستا تنور وجود دارد و اهالی خانه‌ها نان خود را، خود می‌پزند.
اهالی در اوقات فراغت خود، بازی‌های محلی، چون الک و دولک، کمر بندبازی، قایم باش و گردوبازی می‌کنند.
بیشتر بخوانید:
جاهای دیدنی تویسرکان
اگر قصد سفر به تویسرکان دارید از مکان های گردشگری آن هم بازدید کنید. ادامه مطلب را به نقل از ایسکانیوز آورده ایم.
آبشار اللو یکی از جاذبه‌های گردشگری تویسرکان
سرکان یکی از توابع شهرستان تویسرکان است که جاذبه‌های طبیعی بی‌شماری دارد. آب‌وهوای این منطقه مطبوع و معتدل است و در تابستان‌ها به‌عنوان ییلاق مورد استفاده قرار می‌گیرد. زیباترین جاذبه این روستا آبشار اللو با ۱۰ متر ارتفاع است که سرچشمه آن در کوه سیاه کمر، از ارتفاعات کوه الوند، قرار دارد. آبشار اللو بعد از سرازیر شدن از صخره‌ها به سمت رودخانه سرکان در دره سیرکان به راه خود ادامه می‌دهد و منظره زیبایی را ایجاد می‌کند.
خانه مسعودی
خانه‌ای تاریخی متعلق به دوره قاجار در مرکز شهر تویسرکان می‌باشد و از مناطق دیدنی تویسرکان است. خانه مسعودی ۱۳۳۲ مترمربع وسعت دارد و در دو طبقه ساخته شده که هر طبقه‌اش یک اتاق اصلی و چندین اتاق فرعی، اتاقک انباری و پستو دارد. جالبترین بخش خانه مسعودی اتاق نشیمن طبقه همکف آن است که دیوار‌هایی با گچ‌بری، آینه‌کاری و نقاشی نقوش گیاهی و انسانی با رنگ‌وروغن است.
پارک کمر بسته از مناطق دیدنی تویسرکان
در ۳ کیلومتری جنوب غربی تویسرکان، پارک جنگلی کمربسته واقع شده. کمربسته به چنارهایش معروف است که قطر بیشتربنشان ۷ متر و قطر کوچکترینشان ۵ متر است و تا ۳۰ متر ارتفاع دارند. برخی حتی بر این باورند که چنار اصلی قدمتی خیلی زیاد دارد و قدمتش حتی با سرو ابرقو با ۳۵۰۰ سال سن برابری می‌کند.
کمربسته خیلی خوش آب و هواست، پردارو درخت است و جوی آبی از وسطش می‌گذرد و سایه درخت‌ها همه جا را پوشانده.
آرامگاه میر رضی الدین آرتیمانی تویسرکان
یکی از مشاهیری که در تویسرکان دفن شده است میر رضی الدین آرتیمانی می‌باشد که از شعرا و عرفای قرن دهم هجری قمری بود. این آرامگاه در دامنه کوهی است که در کنار آن دشتی باصفا به نام هیمنه قرار دارد. این شاعر و عارف بزرگوار در سال ۱۰۳۷ هجری چشم از جهان فرو بست و در تویسرکان به دنیا آمده بود.
قلعه اشتران
قلعه اشتران یا اردلان یکی از بنا‌های دوران قاجار است که در تویسرکان قرار دارد و از مناطق دیدنی تویسرکان است. این بنا هنوز هم پابرجاست و مقصد گردشگران علاقه‌مند به بنا‌های تاریخی است. بنای قلعه یک هکتار مساحت دارد و به‌صورت دو طبقه ساخته شده است. هر طبقه ۱۳ اتاق دارد و زیرزمین قلعه جزئی از طبقه اول است. در چهار گوشه قلعه چهار برج دایره‌ای شکل قرار دارد. حمام، حیاط بیرونی، حیاط اندرونی، قنات، هشتی و ورودی از دیگر اجزای تشکیل‌دهنده قلعه‌اند. قلعه اشتران در سال ۱۳۷۹ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است.
کاروانسرای شاه عباسی
کاروانسرای شاه‌عباسی در کیلومتر ۱۵ جاده تویسرکان-اسدآباد و ۲۳ کیلومتری جنوب‌غربی تویسرکان قرار دارد. این کاروانسرای زیبا که متعلق به دوره صفویه است دارای چهار برج در اطراف خود و فرش‌انداز‌هایی مناسب برای استراحت مسافرین است. درست در مجاورت کاروانسرا روستایی بنام فرسفج وجود دارد.
ساختمان مستطیلی شاه‌عباسی از نوع چهار ایوانیست و علاوه بر چهار برج دایره‌ای شکل اصلی سه برج نیم دایره نیز در وسط اضلاع شرقی، غربی و شمالی خود دارد. برج‌ها در بالای خود چند ردیف آجرکاری کنگره‌ای دارند.
بنای کاروانسرا بخاطر داشتن دیوار‌های قطور و طاق‌های ضربی آجری استحکام بالایی دارد. کاروانسرای شاه‌عباسی یکی از ۹۹۹ کاروانسرایی است که شاه‌عباس در مسیر عتبات عالیات بنا کرده است.
روستای گشانی
اگر بخواهید روستایی ۵۰۰ ساله را ببینید که هم سرسبز است و هم جای تاریخی دارد، باید بروید روستای گشانی که یکی از مناطق دیدنی تویسرکان است. گشانی درفاصله ۱۷ کیلومتری شمال شرقی تویسرکان واقع شده و دارای آب و هوای سرد و کوهستانی‌ست. این روستا هم باغ‌های زیادی مثل باغ گردو، بادام، گیلاس، آلو و زردآلو دارد و همه چشمه‌های پرآب.
درخت ۲ هزارساله
در محله باغوار شهر تویسرکان مسجدی است که در حیاط آن درختی مشهور به درخت باغوار قرار دارد که عمر آن از ۲۰۰۰ سال تجاوز می‌کند. این درخت زیبا و باشکوه یکی از کهن‌سال‌ترین درختان ایران است. ارتفاع آن ۲۵ متر و دور تنه‌ی آن ۱۵ متر است. این درخت از جالبترین دیدنی‌های تویسرکان به شمار می‌آید و اگر در جستجوی دیدنی‌های خاص هستید، توصیه می‌شود که از این درخت زیبا دیدن کنید.
آرامگاه حیقوق
آرامگاه حیقوق تویسرکان در گذر تاریخ آسیب‌های بسیاری دیده و بار‌ها هم بازسازی شده است. می‌گویند اینجا آرامگاه حبقوق یا همان حیقوق از پیامبران یهودی و اهل کتاب بوده که تقریباً ۷۰۰ سال پیش از میلاد مسیح زندگی می‌کرده است. مصالح اصلی این بنا آجر است و برای سقفش از گنبدی مخروطی استفاده شده است. قدمت این آرامگاه به دوره سلجوقیان و قرن هفتم هجری قمری برمی‌گردد. برای دیدن آرامگاه حبقوق باید به خیابان شهید اشرفی اصفهانی تویسرکان بروید.
بازار سرپوشیده تویسرکان
بازار سرپوشیده تویسرکان یادگاری از عصر صفویه است که حدود ۳۷۰ سال قدمت دارد و در دوران قاجار مجدد مرمت شده است و از مناطق دیدنی تویسرکان است. این بازار شامل یک راسته اصلی و چهار راسته فرعی است که انتهای هرکدام از این راسته‌ها به یک بنای تاریخی دیگر مانند مدرسه شیخ علیخان زنگنه و مسجد جامع ختم می‌شود.
گردآوری: تابناک جوان