امامزاده قاضی الصابر یکی از امامزاده های تهران واقع در ده ونک است. میثم مطیعی معمولا در برنامه های مناسبتی امامزاده قاضی الصابر حضور دارد. اگر نام این امام زاده را شنیده باشید احتمالا بپرسید امامزاده قاضی الصابر فرزند کیست؟ و تاریخچه این مکان چیست؟ در ادامه با این مکان مذهبی بیشتر آشنا میشوید.
همشهری آنلاین نوشت: ابوالقاسم علیبنمحمد، ملقب به قاضیالصابر، از نوادگان امام سجاد (علیه السلام) و از بزرگترین و برجستهترین عالمان و فقهای دینی زمان خود بود که نزدیک به ۹۰۰ سال از فوت آن عالم جلیلالقدر میگذرد. مطالعه اسناد تاریخی به جا مانده حکایت از آن دارد که قاضیالصابر متولد همان ده ونک است البته اهالی ده ونک هم سینه به سینه این موضوع را برای نسلهای مختلف خود روایت کردهاند. اسناد حکایت از آن دارد که او قبل از سال ۴۸۰ قمری در این محل چشم به جهان گشوده و تا سال ۵۵۵ قمری که مطابق با دوران پادشان سلجوقی بوده زندگی میکرده است. بقعه او در ابتدا محفل برگزاری مجالس علمی و دینی بوده و مریدان زیادی هم داشته است.
بقعه متبرکه امامزاده قاضیالصابر (علیه السلام) در روستای ونک پشت دانشگاه الزهرا (سلام الله علیها) واقع شده است.
آدرس دقیق امامزاده قاضی الصابر: تهران، ده ونک، خیابان مجیدپور، خیابان امامزاده.
این بقعه سال ۱۳۰۲ هجری قمری توسط مرحوم «میرزا یوسف مستوفیالممالک» صدراعظم ناصرالدین شاه قاجار ساخته شد. سال ۱۳۰۳ هجری قمری بود که میرزا یوسف مستوفیالممالک صدراعظم ناصرالدین شاه، وقتی داشت باغ وقفی بزرگ خود را در ونک آباد میکرد، بقعه هشت ضلعی زیبایی هم بر مرقد ابوالقاسم علیبن محمد معروف به قاضیالصابر (علیه السلام) ساخت که سنگ مرمر با خطوط و اشعار شیوا و ضریح چوبی و تزیینات کاشیکاری و حسن سلیقه فراوان در آن به کار برد و اینک بقعه مزبور در ضلع جنوبی باغ وقفی که خود از اماکن جذاب و دیدنی شمیرانات است بهصورت آباد و معمور دایر و زیارتگاه عموم است.
تاریخ ساخت و یا بازسازی این بقعه متبرکه طبق بررسیهای انجام شده در سال ۱۲۹۸ ق آغاز و در سال ۱۲۹۹ ق در عهد سلطنت ناصرالدین شاه به اتمام رسیده است. سنگ قبر مطهر آقا از جنس مرمر به طول ۱۴۸ و عرض آن ۶۰ و ارتفاع آن ۶۷ سانتیمتر است که بر سطح فوقانی آن اشعار و کتیبههایی به این شرح با خط نستعلیق برجسته توسط استاد «عبدالرسول یزدی» که ساکن تهران بوده با این مضمون حجاری و مزین گردیده است: «طُوبی مَن اَصبَرَ بِقضاء الله» این مرقد منور و تربت مطهر امامزاده ذوالمفاخر حضرت ابوالقاسم علیبن محمد معروف به قاضی الصابر است.
بقعه امامزاده قاضیالصابر در طول دورانهای گذشته متولیان زیادی به خود دیده، اما در زمان قاجار بود که برای نخستین بار دربار ناصری، تولیت امامزاده را به آقا «سید یدالله خلف بزرگ رودباری» میسپارد. مزار تعدادی از همین متولیان قدیمی اتفاقاً در حیاط امامزاده واقع شده است.
این مکان زیارتی در یکی از کوچههای قدیمی دهونک به نام کوچه «امامزاده» قرار دارد. ساختمان از خشت و گل بوده و بیش از ۷۰۰ سال قدمت دارد. تا زمان قاجار، به دلیل جنگها و حوادث گوناگون طبیعی مخروبه بود و در زمان ناصرالدین شاه مرمت و به مرور بهصورت آجری بازسازی شد. خیلیها معتقدند این بقعه شبیه بارگاه امام علی (علیه السلام) در کوفه است شاید علت این تشبیه بنای هشت ضلعی بقعه باشد. حیاط باصفای این بقعه هم همواره پر از زائرانی است که ترجیح میدهند در سایهسار درختان قدیمی و کهنش کنار خانواده هم زیارتنامهای زمزمه کنند و با خدای خود عبادت کنند هم از بودن با هم لذت ببرند.
طبق اطلاعات سایت امامزاده قاضی الصابر، ساعت اداری از ۸ صبح تا ۸، بعد از نماز عشا است.
بیشتر بخوانید:
ایران توریسم نوشت: از خیابان ملاصدرا وارد خیابان شیرازی شوید. خیابان پردیس را پشت سر بگذارید و در خیابان دانشور شرقی بعد از رسیدن به خیابان شیخ بهایی وارد این خیابان شده و تا میدان شیخ بهایی برانید. وارد خیابان فرعی محتشم کاشانی در سمت راست شده و ۱۰۰ متر جلوتر، وارد خیابان فرعی محسن شهامتی شوید کمی جلوتر وارد کوچه دانشگاه الزهرا (سلام الله علیها) و از آنجا وارد کوچه کارخانه شده تا به خیابان اصلی ده ونک برسید. بعد از پیمودن مسافتی در تقاطع خیابان مجید پور به سمت چپ بپیچید. کوچه امامزاده یا کوچه داریوش ۲۰۰ متر جلوتر قرار گرفته است که به امامزاده منتهی میشود.
متروی نزدیک به این مکان وجود ندارد و شما باید بعد از مترو سوار تاکسی یا اتوبوس بی آرتی شوید.
مسیر ۱: میتوانید با خط ۱ به ایستگاه مترو حقانی بروید. روبه روی پارک حقانی سوار تاکسیهای حقانی- میدان ونک شوید. در میدان ونک پیاده شوید و با تاکسیهای ونک - ده ونک در تقاطع خیابان مجیدپور- امامزاده پیاده شوید.
مسیر ۲: ایستگاه مترو توحید پیاده شوید و از طریق خط بی آر تی شهید افشار خود را به ایستگاه پل مدیریت برسانید. سپس پیاده شد و خیابان ده ونک را حدود یک ربع پیاده تا امامزاده بپیمایید.
۰۲۱۴۳۰۰۰۴۶۰
در سال ۱۳۹۰ یک کارشناس میراث فرهنگی در گفتگو با ایسنا، در اینباره اظهار کرد: دورتادور امامزاده «قاضی صابر» ساختمانی دو طبقه در حال ساخت است که با هیچیک از ضوابط زیباییشناسانه هماهنگ نیست و با ضوابط نگهداری بناهای تاریخی و حریم آثار مطابقت ندارد.
اسکندر مختاری ادامه داد: اگر مجوز این ساخت توسط ادارهی اوقاف یا متولیان مقبره داده شده، کاری غیرقانونی است، چون براساس قانون، نباید به حریم اثر تاریخی از نظر منظری یا فیزیکی خدشه وارد شود. همچنین اگر مجوز کار و نقشهی این طرح از جایی مانند میراث فرهنگی صادر شده باشد که این کار به نظر بعید است، کاری غیرقانونی انجام شده است. همچنین اگر این ساختوساز در اثر کوتاهی و غفلت میراث فرهنگی صورت گرفته باشد و سازمان اکنون پیگیریهای خاص خود را بعد از اطلاع انجام داده باشد، باید این قضیه و نامههای مکتوب را رسانهیی کرد تا حداقل افکار عمومی اجازهی این کار را به مسؤولان این امر ندهند.
وی بیان کرد: در مجموعهای مانند «امامزاده صالح» بهخاطر درآمد و نحوهی مدیریتش، برخی اقدامات انجام میشود. با این وجود، آن کارها نیز براساس ضوابط است؛ ولی در مقبرههای مانند امامزاده «علیاکبر چیذر» یا امامزاده «اسماعیل زرگنده» که با وضعیتی مانند ساختوساز کنونی امامزاده «قاضی صابر» روبهرو هستند، اکنون چیزی از آنها باقی نمانده است.
او تأکید کرد: همهی بقاع متبرکه در سطح کشور تحت تأثیر ورود زائران خواستهای توسعهی دارند که متأسفانه بهدنبال برآورده کردن این خواستها به سمت خالی شدن از کیفیت پیش میروند.
این استاد دانشگاه در توضیح وضعیت مقبرهی «قاضی صابر» از گذشته تا کنون نیز گفت: امامزاده «قاضی صابر» یکی از مهمترین آثار سکونت شیعیان در ری در اطراف ده ونک است. براساس متون، او شخصیتی از قرن پنجم هجری قمری و از جمله علمای بزرگ شیعه بود که در این محل زندگی میکرد. ری در سال ۶۱۷ توسط مغول ویران شد. به همین دلیل، قاضی صابر در روستاهای اطراف ری از جمله تهران به زندگی کرد که این شهر در سال ۹۶۰ به عنوان شهر انتخاب و در سال ۱۲۱۰ بهعنوان پایتخت برگزیده شد. اکنون نیز یکی از نشانههای مهم تاریخ اطراف تهران مقبرهی این شخصیت بهشمار میآید.
او اظهار کرد: محل مقبرهی «قاضی صابر» در اراضی موقوفی باغ مستوفی الممالک در اراضی ونک است که یک توتستان و چنارستان در آن درست شده بود و زائران تهرانی که به امامزاده داوود میرفتند، در این مکان استراحت میکردند و سپس به فرحزاد میرفتند. اکنون مقبرهی مستوفی الممالک در دانشگاه الزهرا (سلام الله) و مقبرهی قاضی صابر نیز در کنار این باغ و احتمالا در گورستان قرار دارد.
مختاری گفت: برج آرامگاه «قاضی صابر» یکی از زیباترین و مردمیترین آرامگاهها در طول تاریخ ایران است که برجی هشتگوشه و گنبدی کوتاه دارد و به نظر میرسد، توسط معمارانی که با میرزا یوسف کار میکردند، در زمان قاجار ساخته شده باشد.
این کارشناس حوزهی میراث فرهنگی با اشاره به ثبت این مقبرهی تاریخی در ۱۱ مردادماه ۱۳۸۴، اضافه کرد: با ثبت این بنای تاریخی، همهی اقداماتی که قرار بود، در اطراف گورستان انجام شود، به حفظ اصالت اثر موکول و متوقف شد، حتا تا پیش از ساخت این اسکلتهای ساختمانی، هر مراسم ویژهای که در این امامزاده برگزار میشد، زیر چادر بود.
گردآوری: تابناک جوان