اگر اسم غار سهولان را شنیده باشید احتمالا بپرسید شهر غار سهولان چیست؟ تحقیق در مورد غار سهولان مهاباد قبل از سفر به آنجا مفید خواهد بود. غار سهولان، دومین غار بزرگ آبی ایران است که یکی از مکان های گردشگری در ایران زیبا است. این غار نشانه هایی از تاریخ ایران زمین را به ما نشان میدهد. در این مطلب سفری کوتاه به غار سهولان خواهیم داشت و اسامی مکان های گردشگری نزدیک این غار را هم نام برده ایم تا در صورت سفر به این منطقه از زیبایی های آن دیدن کنید.
غار سَهولان در روستایی به همین نام در ۴۲ کیلومتری جنوب شرقی شهر مهاباد در مسیر جاده برهان و نزدیکی روستای «عیسی کند» میان ۲ شهرستان مهاباد و بوکان واقع شده که از سمت بوکان تنها ۲۵ کیلومتر فاصله دارد.
غار آبی تاریخی سهولان از دیدنیترین غارهای کشور است که هر ساله گردشگران و بازدیدکنندگان بسیاری برای دیدن این مکان زیبا به این منطقه سفر کرده و از جاذبههای شگفت انگیز غار بازدید میکنند.
همانطور که گفتیم، این غار میان شهرستان مهاباد و شهرستان بوکان قرار گرفتهاست. از سمتِ شهر بوکان تنها ۲۵ کیلومتر فاصله دارد.
مهاباد یکی از قدیمیترین سکونتگاههای بشر است، به همین خاطر جاهای دیدنی مهاباد خیلی زیادتر از چیزی است که فکرش را بکنید. مهاباد در ابتدا آبادی کوچکی بود، اما در دوران صفوی، بداق سلطان حاکم این شهر شد و شهر را از این رو به آن رو کرد، در گذشته اسم مهاباد، ساوجبلاغ بود، اما بعدها نامش را مهاباد گذاشتند. حالا دیگر این شهر، یکی از مهمترین جاهای دیدنی آذربایجان غربی است که به خاطر جاذبههای گردشگری مختلف، از نظر گردشگری اهمیت زیادی دارد.
در این غار قایقرانی انجام میشود و عمق آن بین ۲۰ و ۶۰ متر و ارتفاع آن از سطح آب تا سقف در حدود ۵۰ متر است. آب دریاچه غار بسیار شفاف و زلال است. عمق آن علی رغم تاریک بودن تا چند متری قابل رویت است. ۶۰۰ متر طول غار، ۳۰۰ متر بخش خشکی و ۳۰۰ متر بخش آبی است که گردشگران آن را با قایق میپیمایند و گردش و لحظههای فراموش نشدنی و به یاد ماندنی را در دفتر ذهن و خاطرات ثبت میکنند.
آب دریاچه غار به صورت جوششی تامین میشود دمای آب پنج تا هفت درجه سانتیگراد بوده و از راه سفرههای زیرزمینی در سطح زمین جاری میشود.
سهولان در زبان کردی به معنای (جای سرد) است، اما در بین کُردها به "خانه کبوتر" معروف است، چون کبوترهای وحشی در این مجموعه زندگی میکنند. همچنین در این مجموعه علاوه بر کبوتر، خفاش و ماهیها نیز زندگی میکند.
به طور قطع نمیتوان قدمت این غار و کشف آن توسط انسان را بیان کرد، اما در قسمت ورودی این مجموعه آبی، محوطههای باستانی به قدمت حدود ۹ هزار سال قبل باقی مانده است و به طور رسمی دمورگان از این غار در نوشتههای خود نام برده است.
هوای خنک و صاف داخل غار، غارنوردی دلپذیری را نوید میدهد البته با نزدیک شدن به عمق زمین و کف غار فشار هوا افزایش یافته و از مقدار اکسیژن کاسته میشود، رطوبت هوا به ۷۸ درصد میرسد، دمای هوا نیز ۱۵ تا ۱۷ درجه سانتیگراد میشود که راه رفتن و پیمودن پلهها را برای افراد مسن و کودکان دشوار میسازد.
درجه حرارت در فصل تابستان و زمستان بین ۱۰ تا ۱۳ درجه سانتیگراد در نوسان است و رطوبت حاکم بر غار نیز بین ۷۰ تا ۸۰ درصد متغیر است که در اثر رطوبت بالا روی سنگها و صخرهها با خزههای سبز و قهوهای پوشیده شده و گاهی قطرات آب از بالای ایوانها به روی سطح آب میچکد.
کشف این غار به ۱۵۰ سال قبل برمی گردد زمانی که یک جهانگرد فرانسوی موفق شد این غار زیبا را پیدا کند، اما سالها امکان بازدید از این غار وجود نداست تا اینکه بالاخره در سال ۱۳۷۹، غار به روی گردشگران باز شد. امروز حدود ۱۳ قایق در غار وجود دارد که امکان قایق رانی و تماشای قسمتهای مختلف غار را برایتان فراهم میکنند. احتمالا در آیندهای نه چندان دور امکانات رفاهی و گرشگری بیشتری در کنار این غار فراهم میشود تا گردشگران بازدید راحت تری از غار داشته باشند.
«غار سهولان» از شگفتیهای آفرینش است و بعد از «غار علیصدر» همدان دومین غار آبی ایران به شمار میآید. این غار در فهرست آثار طبیعی ملی ایرانی قرار دارد و در منطقهای خوش و آب و هوای مهاباد قرار گرفته و هر چهار فصل سال در این منطقه شکوه خاص چشم انداز زیبایی دارد. خصوصاً کوههای برفگیر بلند و پوشش کیاهی آن شهرستان مهاباد را از نظر پیدایش به دوره دوم زمین شناسی نسبت میدهند.
برای وارد شدن به این غار دو در ورودی وجود دارد که هر دو به هم ارتباط دارند و میتوانید در حالی که از یکی به داخل غار رفته اید از دیگری بیرون بروید. از هر کدام از ورودیها که دوست داشتید میتوانید برای وارد شدن به غار استفاده کنید؛ با پایین رفتن از بیش از ۱۰۰ پله پرپیچ و خم به عمق ۳۰ متری زمین میروید و غاری را میبینید که در دوره دوم زمین شناسی در میلیونها سال قبل شکل گرفته است.
همین که داخل این غار را میبینید تصاویری اسرار آمیز از دنیای اعماق زمین در مقابل چشمانتان به نمایش در میآید. چیزی که در لحظه ورود به غار توجهتان را جلب میکند خنکای دلپذیر غار است که آن را به مکان جذابی برای گشت و گذار تابستانی تبدیل کرده است. پس از ورود به غار باید مسافت کمی را پیاده روی کنید تا به قایقها برسید.
تمام مسیر قایق سواری روشن است و نورپردازیها چشم اندازهای تماشایی را برای غار رقم زده است. با قایق سواری در طول رودخانه است که میتوانید رسوبات غار را از نزدیک تماشا کنید، رسوباتی که به شکلهای عجیبی مثل خفاش، عروس دریایی، لاک پشت، هشت پا و … در آمده اند.
در میان این رسوبات قندیلهایی را هم میبینید که حسابی ذوق زده تان میکنند. اما یکی از جذابترین بخشهای این قایق سواری وقتی است که لانه کبوتران را در کنار خود میبینید؛ گاهی این لانهها آنقدر به شما نزدیکنند که حتی میتوانید به لانه و کبوتران دست هم بزنید. در انتهای مسیر قایق سواری به صخرهها و دیوارههایی میرسید که ادامه راه را برایتان غیرممکن میکنند همین لحظه است که باید راه برگشت را در پیش بگیرید. به گفته غارنوردان از اینجای مسیر را فقط غواصان میتوانند بروند.
در تالار اصلی غار ارتفاع سطح آب تا سقف ۵۰ متر است. تنها ساکنان همیشگی این غار که این مکان را برای زندگی دائمی خود انتخاب کرده اند خفاشها و یا کبوترانی هستند که بیشتر وقتها بر روی تخمهای خود خوابیده اند و یا در گوشهای آرام نشسته و استراحت میکنند. نور به کار رفته در غار خفاشها را اذیت میکنند برای همین در غار پراکنده و جاهایی را برای استراحت در نظر گرفته اند که تاریک است.
البته اگر نگاهی به سقف غار بیندازید هم خفاشهای زیادی را میبینید، در شب صدای جیغی که از این غار بلند میشود درواقع صدای همین خفاش هاست. اما کبوتران در قسمتهای مختلف غار لانه کرده اند و معمولا هم ترسی از گردشگران ندارند. زمان زیادی از معروف شدن این غار نگذشته است، اما به سرعت در حال تبدیل شدن به یکی از مهمترین غارهای آبی ایران است.
در این غار میتوانید ایوانهای بلندی را ببینید که نقش و نگارهای جادویی آنها را تماشایی کرده اند. غار پر از تندیسهای طبیعی است که کسی جز دست طبیعت آنها را نساخته است، این تندیسها به خاطر ریزش آب و فرسایش در طول میلیونها سال شکل گرفته اند و مطمئنا با دیدن اشکال آنها که شبیه حیوانات و گیاهان هستند متعجب میشوید.
بیشتر بخوانید:
اگر سمت مهاباد رفته اید علاوه بر غار سهولان می توانید به مکان های تاریخی و یا طبیعت های اطراف این منطقه هم سری بزنید. روستاهای دیدنی مهاباد کم نیستند، اگر بخواهید چند شبی مهمان خانههای مردم محلی باشید و زندگی روستایی مردم آذربایجان غربی را از نزدیک ببینید، فرصتهای زیادی برای تجربه وجود دارد.
گردآوری: تابناک جوان
منابع: ایسنا / الی گشت / ویکی پدیا / علی بابا