اگر تقویم ۱۴۰۳ با مناسبتها را ببینید، امسال عید نوروز همزمان با ماه مبارک رمضان است. تقویم 1403 لحظه تحویل سال را در ۹ ماه رمضان ۱۴۰۳ نشان میدهد که در واقع حس خوب رمضان و نوروز در این ایام ترکیب شده است. عید فطر یکی از اعیاد بزرگ مسلمانان در سراسر دنیا است که بعد از یک ماه روزه داری بندگان برگزار میشود و اعمال مخصوصی دارد. در این مطلب به تاریخ عید فطر ۱۴۰۳ و اینکه عید فطر چند شنبه است؟، اعمال عید فطر و آداب و رسوم جشن عید فطر در برخی کشورها پرداخته ایم.
عید فطر اولین روز ماه شوال است و در روایات اسلامی، روزه جایزههای خدا، روز پاداش نیکوکاران و روز آمرزش گناهان معرفی شده است. عید فطر روزی است که روزه گرفتن در آن حرام و پرداخت فطریه واجب است. بنابر روایتی که از امام علی (علیه السلام) نقل شده است، عید فطر عید کسی است که خداوند روزه او را پذیرفته و عبادتش را قبول کرده است.
در روایت دیگری منقول از امام رضا (علیه السلام)، گفته شده که روز فطر عید قرار داده شده تا مسلمانان در آن روز گرد هم آیند و خداوند را برای نعمتهایی که به آنان داده ستایش کنند، و از همین رو تکبیر در نماز آن بیش از روزهای دیگر قرار داده شده است.
طبق تقویم ۱۴۰۲ شروع ماه رمضان امسال روز سه شنبه ۲۲ اسفند ۱۴۰۲ است و تاریخ نهایی آن در زمان رویت هلال ماه رمضان اعلام میشود.
عید فطر سال ۱۴۰۳ طبق تقویم رسمی جمهوری اسلامی ایران روز چهارشنبه ۲۲ فروردین ۱۴۰۳ است.
لازم به ذکر است تاریخ دقیق عید فطر ۱۴۰۳ نیست و باید منتظر تاریخ شروع ماه رمضان ۱۴۰۳ و رویت هلال ماه شوال در پایان این ماه باشیم.
دانستیم عید فطر ۱۴۰۳ چه روزی است؟ و در ادامه به اعمال و جزییات دیگر این عید بزرگ میپردازیم.
ایسنا نوشت: از جمله اعمالی که برای روز عید فطر ذکر شده به شرح زیر است:
در روایات بیان شده است که پیش از نماز عید، زکات فطره را جدا سازید؛ اگر دسترسی به مستحق دارید بپردازید، وگرنه کنار بگذارید. زکات فطره برای هر نفر یک صاع (حدود سه کیلو) از گندم یا مواد غذایی دیگر که در آن شهر غذای غالب مردم محسوب میشود، است.
زکات فطره واجب موکد و شرط قبولی روزه ماه رمضان است و خداوند نیز در قرآن آن را مقدم بر نماز (عید) شمرده و میفرماید: «قَد اَفلَحَ مَن تَزَکّی وَ ذَکَر اسمَ رَبّهِ فَضَلی» به یقین آنکه زکات دهد و یاد پروردگارش را کند سپس نماز بخواند، رستگار است.
وقت آن پس از طلوع سپیدهدم تا زمان به جا آوردن نماز عید است، چنانکه در روایتی آمده است:، چون خواستی غسل کنی بگو:
«اللّٰهُمَّ إِیماناً بِکَ وَتَصْدِیقاً بِکِتابِکَ وَاتِّباعَ سُنَّةِ نَبِیِّکَ مُحَمَّدٍ صَلَّی اللّٰهُ عَلَیْهِ وَآلِه «سپس «بسم الله» بگو غسل کن و هنگامیکه از غسل فارغ شدی بگو:
«اللّٰهُمَّ اجْعَلْهُ کَفَّارَةً لِذُنُوبِی وَ طَهِّرْ دِینِی، اللّٰهُمَّ أَذْهِبْ عَنِّی الدَّنَسَ»
افطار کردن پیش از نماز عید و در اول روز از اعمالی است که برای عید فطر بیان شده است همچنین گفته شده بهتر است که با خرما یا شیرینی باشد و شیخ مفید نیز بیان کرده است: خوردن مقدار کمی از تربت سیدالشهدا که از هر دردی شفاست، مستحب است.
در روایات بیان شده است برای نماز عید فطر جامه نیکو پوشیده و بوی خوش به کار برده شود همچنین مستحب است نماز عید زیر آسمان و روی زمین بدون فرش واقع شود.
نماز عید فطر دو رکعت است:
در رکعت اول سورههای «حمد» و «اعلی»
پس از سوره «حمد» و «اعلی»، «پنج تکبیر» بگو و بعد از هر تکبیری دست به قنوت بردار و بگو:
اللّٰهُمَّ أَهْلَ الْکِبْرِیاءِ وَالْعَظَمَةِ، وَأَهْلَ الْجُودِ وَالْجَبَرُوتِ، وَأَهْلَ الْعَفْوِ وَالرَّحْمَةِ، وَأَهْلَ التَّقْویٰ وَالْمَغْفِرَةِ، أَسْأَلُکَ بِحَقِّ هٰذَا الْیَوْمِ الَّذِی جَعَلْتَهُ لِلْمُسْلِمِینَ عِیداً، وَ لِمُحَمَّدٍ صَلَّی اللّٰهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ ذُخْراً وشَرَفاً وَمَزِیداً أَنْ تُصَلِّیَ عَلَیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَأَنْ تُدْخِلَنِی فِی کُلِّ خَیْرٍ أَدْخَلْتَ فِیهِ مُحَمَّداً وَآلَ مُحَمَّدٍ، وَأَنْ تُخْرِجَنِی مِنْ کُلِّ سُوءٍ أَخْرَجْتَ مِنْهُ مُحَمَّداً وَآلَ مُحَمَّدٍ صَلَواتُکَ عَلَیْهِ وَعَلَیْهِمْ أجْمَعِین. اللّٰهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ خَیْرَ مَا سَأَلَکَ مِنْهُ عِبادُکَ الصَّالِحُونَ، وَأَعُوذُ بِکَ فِیهِ مِمَّا اسْتَعاذَ مِنْهُ عِبادُکَ الصَّالِحُونَ.
پس «تکبیر ششم» را بگو و به رکوع برو و پس از رکوع و سجود برای رکعت دوم برخیز و پس از سوره «حمد»، سوره «شمس» را بخوان، سپس «چهار تکبیر» بگو و پس از هر تکبیری دست به قنوت بردار و همان دعا را بخوان؛ چون فارغ شد «پنجمین تکبیر» را گفته و به رکوع رو و نماز را به پایان برسان و پس از سلام تسبیح حضرت زهرا (سلام الله علیها) را بخوان.
سید ابن طاووس فرموده که، چون از دعا فارغ شوی، به سجده رو و بگو:
أَعُوذُ بِکَ مِنْ نارٍ حَرُّها لَایُطْفَأ، وَجَدِیدُها لَایَبْلیٰ، وَعَطْشانُها لَایَُرْویٰ.
پس گونه راست را بر زمین گذار و بگو:
إِلٰهِی لَاتُقَلِّبْ وَجْهِی فِی النَّارِ بَعْدَ سُجُودِی وَتَعْفِیرِی لَکَ بِغَیْرِ مَنٍّ مِنِّی عَلَیْکَ بَلْ لَکَ الْمَنُّ عَلَیَّ.
سپس گونه چپ را بر زمین گذار و بگو:
ارْحَمْ مَنْ أَساءَ وَاقْتَرَفَ وَاسْتَکانَ وَاعْتَرَفَ.
آنگاه به حال سجده برگرد و بگو:
إِنْ کُنْتُ بِئْسَ الْعَبْدُ فَأَنْتَ نِعْمَ الرَّبُّ، عَظُمَ الذَّنْبُ مِنْ عَبْدِکَ فَلْیَحْسُنِ الْعَفْوُ مِنْ عِنْدِکَ یَا کَرِیمُ.
پس «صد مرتبه» بگو:
الْعَفْوَ الْعَفْوَ
بیشتر بخوانید:
برنا: در این گزارش تلاش میکنیم که شما را بیش از پیش با آداب و سنن خاص عید فطر در کشورهای مختلف جهان آشنا کنیم.
عید فطر در عراق با همراهی همه اعضای خانواده در پخت یک نوع شیرینی همراه میشود. خانوادههای عراقی به مناسبت فرا رسیدن عید فطر به صورت دسته جمعی در پختن شیرینی کلیجه مشارکت میکنند. مردم جنوب بصره در روز عید فطر در کوچهها و محلههای خود جمع میشوند و غذای المطبک را در کنار یکدیگر میخورند. آنها این کار را با هدف ایجاد مهر و محبت انجام میدهند. عراقیها به مناسبت فرا رسیدن عید فطر ۳ روز تعطیل هستند.
خوردن غذای المطبک به مناسبت فرارسیدن عید فطر در میان آداب و رسوم مردم کشورهای عربستان و کویت نیز دیده میشود. مردم عربستان در صبح روز عید فطر قهوه، چای، انواع آبمیوهها و خرماها و مردم مکه بعد از عید فطر شیرینی المنار را میخورند.
کشور عربستان به مناسبت فرارسیدن عید فطر ۲۳ روز تعطیل است و به نوعی رکورددار تعداد روزهای تعطیلی عید فطر محسوب میشود. کشور قطر با ۱۱ روز تعطیل از نظر تعداد روزهای تعطیل عید فطر در مقام دوم قرار گرفته است. مردم کشور قطر در روز عید فطر گرد هم میآیند و برای یکدیگر آرزو میکنند. آنها در این روز تلاش میکنند که خانوادهها و دوستان را دور یک سفره جمع کنند.
نوبتی هم که باشد، نوبت به مرور آداب و رسوم مردم کویت در روز عید فطر میرسد. مردم کویت هفت شبانه روز را به مناسبت فرا رسیدن عید فطر جشن میگیرند. آنها به مناسبت فرارسیدن عید سعید فطر ۹ روز تعطیل هستند. مردم کویت در تعطیلاتی که به مناسبت عید فطر دارند، مغازههای خود را با پرچمهای مخصوص تزئین میکنند. آنها در این روزها به دیدن دوستان و اقوام میروند.
کشور سوریه همچون امارات و عمان از لحاظ تعداد روزهای تعطیل به مناسبت فرا رسیدن عید فطر، با کویت هم طراز است. مردم سوریه در روز عید فطر اهل قبور را زیارت میکنند و بر سر مزار اموات خود، قرآن تلاوت میکنند. آنها در این روز دور یک سفره جمع میشوند و شیرینیهایی همچون المزالیقات، الملیحی، قطایف و فطایر را میخورند.
اهالی کشور امارات نیز در روز عید فطر به همراه اعضای خانواده، دوستان و دیگر مسلمانان به درگاه خداوند شکرگذاری میکنند. آنها در این روز علاوه بر خوردن شیرینی، بازیهای دسته جمعی هم انجام میدهند. مردم کشور امارات داستان سرایی را به عنوان یکی از رسوم ویژه روز عید فطر انجام میدهند و در این روز با استفاده از حنا دست هایشان را نقاشی میکنند. درهای کاخ پادشاه یا امیر عمان در روز عید فطر به روی مردم باز میشود؛ مردم عمان در روز عید فطر مراسم روبوسی را براساس سنت خاص خودشان انجام میدهند.
کشور مالزی به مناسبت فرارسیدن عید فطر ۷ روز تعطیل است. مردم این کشور در روز عید فطر، سنت سفرهباز را اجرا میکنند. سنت سفره باز به معنای باز بودن در خانه به روی میهمانان است و مسئولان کشور نیز از اجرای آن مستثنی نیستند.
کشورهای اردن و فلسطیل با ۶ روز تعطیلی عید فطر، در رتبه پنجم کشورهای اسلامی از لحاظ تعداد روزهای تعطیل به مناسبت فرارسیدن عید فطر قرار گرفته اند. مردم اردن در روز عید فطر به دیدار دوستان و اقوام میروند و اهل قبور را زیارت میکنند. مردم فلسطین نیز در روز عید فطر بر سر مزار اموات و شهدای خود میروند و برایشان قرآن تلاوت میکنند.
در رتبه ششم جدول تعداد تعطیلات عید فطر در کشورهای اسلامی، به کشورهای مصر، بحرین، سودان و اندونزی میرسیم که ۵ روز را به مناسبت فرارسیدن عید سعید فطر تعطیل کرده اند. مردم مصر در روز عید فطر مسابقات ورزشی از جمله اسب دوانی را برگزار میکنند. مردم سودان نیز به همین مناسبت شیرینیهای محلی را میپزند و بعد از نماز عید به مساجد برده و به افراد کهنسال و کودکان تعارف میکنند.
با مرور آداب و رسوم مردم اندونزی به مناسبت فرارسیدن عید فطر متوجه میشویم که آنها در روز عید فطر مراسمی به نام حلال به حلال را با هدف ترویج صلح و آشتی در جامعه برگزار میکنند و به آشنایانشان کارت تبریک میدهند.
کشورهای عراق، ترکیه، غنا، افغانستان و پاکستان با ۳ روز تعطیل در رتبه هفتم کشورهای اسلامی از لحاظ تعطیلات عید سعید فطر قرار گرفته اند. مردم کشور ترکیه در روز عید فطر شیرینی و آبنبات زیادی را مصرف میکنند و به همین دلیل عید فطر را با نام عید شکر هم میشناسند. مردم پاکستان نیز در روز عید فطر از بزرگان فامیل عیدی میگیرند و غذای خوشطعمی به نام خرمای شیرین شده را میخورند.
گردآوری: تابناک جوان